Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę ""Metafora"" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-15 z 15
Tytuł:
Explorando la combinación de lenguaje e imagen: el caso de la metáfora multimodal
Autorzy:
Sędek, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2079794.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
Tematy:
metaphor
metonymy
modality
newspaper cartoon
cognitive linguistics
metáfora
metonimia
modalidad
viñeta de prensa
lingüística cognitiva
Opis:
The aim of this paper is to present some reflections concerning the multimodal metaphor, which has recently turned into a topic of growing scientific interest. The mono modal metaphor presents itself only as one means of representation (for example, verbal metaphor), while the multimodal metaphor consists of connections among domains belonging to different modes of representation. First of all, the concept of the multimodal metaphor introduced by Forceville (1996, 2008, 2009) and the possible modes of representation are explained. Th e second part of the paper concentrates on the structure and the characteristics of verbo-visual multimodal metaphors, that is, those that come as a result of interaction between linguistic (verbal narration) and iconic (visual narration) elements. Afterwards, the author discusses the newspaper cartoon, in other words, a type of opinion journalism which encodes verbal and visual discourse that intends to provide a critical and/or humorous vision of an aspect of political, social or cultural life. Th e analysis leaves no doubt that the verbo-visual genre, represented by newspaper cartoons, is a great example of the multimodal metaphor. Therefore, the paper presents a detailed description of ten newspaper cartoons taken from the opinion section of the digital version of the El País giving also emphasis to the representation of the source and target domains in terms of metaphorical-metonymical interaction.
Źródło:
Itinerarios; 2015, 22; 113-127
1507-7241
Pojawia się w:
Itinerarios
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jolanta Brach-Czainy’s micrology
Mikrologia Jolanty Brach-Czainy
Autorzy:
Marzec, Lucyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27322375.pdf
Data publikacji:
2023-04-24
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Jolanta Brach-Czaina
Anne Carson
Socrates
micrology
figurativeness
metonymy
metaphor
sensuality
detail
Eros
Sokrates
mikrologia
figuratywność
metonimia
metafora
sensualność
detal
eros
Opis:
Artykuł omawia pisarstwo i filozofię Jolanty Brach-Czainy, wiążąc je z projektem mikrologii i sokratejską majeutyką. Poetologiczna refleksja nad działaniem detalu, pracy podobieństwa i różnicy, w najważniejszych utworach (Sofie, Szczelinach istnienia, Błonach umysłu) wydobywa dwie tendencje myśli Brach-Czainy: poszukiwanie tekstowego „przedstawicielstwa znaczenia” i zmysłowego opisu „drobin bytu”. Artykuł omawia ambiwalentne podejście filozofki do metonimii i synekdochy oraz charakteryzuje styl pisarstwa, który łączy skupienie na niepozornym detalu oraz niekonkluzywność paradoksów. Kluczową cechą poetyki Brach-Czainy jest absorpcja konkretu i abstrakcji, wywołanie jednoczesnego efektu dokładności i nieokreśloności. Projekt Brach-Czainy wiele łączy z poetologicznymi refleksjami Itala Calvina oraz, przede wszystkim, Anne Carson. Ich równoległa droga w poszukiwaniu istoty poznania i języka poetyckiego doprowadziła do sokratejskiej teorii erosa.
The paper discusses the writing and philosophy of Jolanta Brach-Czaina, connecting it to micrology and maieutics. This poetological reflection considering the function of detail and work of similarities and differences in Brach-Czaina’s most significant works (Sofa, Szczeliny istnienia, Błony umysłu) identifies two tendencies of her philosophy: searching for a textual “representation of meaning” and a sensual description of “particles of being”. The paper discusses Brach-Czaina’s ambivalent approach to metonymy and synecdoche, and characterizes her style, which combines a focus on inconspicuous detail and non-conclusiveness of paradoxes. Absorption of concrete and abstraction, creating an impression of precision, and at the same time vagueness are key features of Brach-Czaina’s poetics. Her philosophy has much in common with Italo Calvin and Anne Carson, whose parallel way to seeking the essence of cognition and poetic language has led to the Socratic theory of Eros. 
Źródło:
Forum Poetyki; 2022, 30; 36-49 (eng); 34-47 (pol)
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ZUR MOTIVIERTHEIT DER PHRASEOLOGISMEN AM BEISPIEL DES IDIOMS EIN HEISSES PFLASTER
MOTIVATION OF PHRASEOLOGIMS ON EXAMPLE OF THE IDIOM EIN HEISSES PFLASTER
Autorzy:
Sulikowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1597138.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Phraseologie
phraseologische Motiviertheit
Metapher
Metonymie
metaphor
metonymy
motivation
phraseology
frazeologia
motywacja frazeologiczna
metonimia
metafora
Opis:
Motiviertheit gilt in der Phraseologie als ein intersubjektiv schwer fassbares Phänomen, weswegen sie als Phraseologizitätskriterium umstritten ist. Die Komplexität der Motiviertheitsmechanismen wird besonders gut sichtbar, wenn ein Idiom dem Prozess der Bedeutungserweiterung unterliegt. Am Beispiel des Idioms ein heißes Pflaster im authentischen Sprachgebrauch beschreibt die Autorin, wie konzeptuelle Metaphern, Metonymien und Metaphtonymien die Bedeutung des Idioms mitkonstituieren.
The motivation is in the phraseology to a great extent an individual and controversial phenomenon, especially when the analyzed idiom is undergoing a semantic extension of its meaning. While analyzing examples of authentic use of the idiom ein heißes Pflaster the author distinguishes and describes conceptual metaphors, metonymies and metaphtonomies to reveal the complexity of motivating mechanisms of its meaning.
Motywacja w frazeologii jest zjawiskiem w dużym stopniu indywidualnym i kontrowersyjnym, szczególnie, gdy poddany analizie idiom podlega procesom rozszerzania znaczenia. Badając przykłady autentycznego użycia idiomu ein heißes Pflaster autorka wyodrębnia i opisuje konceptualne metafory, metonimie i metaftonimie (metaphtonomy) w celu ukazania kompleksowości mechanizmów motywujących jego znaczenie.
Źródło:
Colloquia Germanica Stetinensia; 2015, 24; 171-189
2450-8543
2353-317X
Pojawia się w:
Colloquia Germanica Stetinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ikoniczność, metonimia i metafora w znakach polskiego języka migowego oznaczających mówienie
Iconicity, metonymy, and metaphor in Polish Sign Language signs denoting speech
Autorzy:
Linde-Usiekniewicz, Jadwiga
Mostowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2147055.pdf
Data publikacji:
2022-03
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
PJM (Polish Sign Language)
Polish Sign Language Corpus
iconicity
metonymy
metaphor
speaking
Opis:
This is the fi rst in a planned series of papers dedicated to Polish Sign Language (PJM) signs denoting speech. It presents an analysis of twenty different signs attested in the Polish Sign Language Corpus (KPJM) in terms of iconicity as well as metonymies and metaphors used in their formation. The conducted analysis showed that two classes of signs can be distinguished in the examined material: iconic signs making use of metonymy and signs motivated by a conceptual metaphor. The former refer exclusively to the production of speech as opposed to signing: the vehicle is the phonetic act (mouth movement or air movement). Metaphoric signs, in turn, consistently rely on the conduit metaphor, refer to both spoken and signed utterances, and focus on transmission of a semantic content.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2022, 792, 3; 23-41
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Synestezja jako forma języka figuratywnego. Rozważania o synestezyjnych asocjacjach Vladimira Nabokova
Synaesthesia as a figurative language device on synaesthetic associations of Vladimir Nabokov
Autorzy:
Ginter, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665576.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
synestezja
język figuratywny
metafora synestezyjna
metonimia
hypallage
Vladimir Nabokov
synaesthesia
figurative language
synaesthetic metaphor
metonymy
Opis:
The main goals of the article are to present the place of synaesthesia among the other devices of figurative language and to show diversity of synaesthetic associations in Vladimir Nabokov’s prose. As it has been proved, a key notion for understanding the mechanism and functioning of figures, such as synaesthesia, metaphor and metonymy, is that of conceptual conflict. The presence or absence of conceptual conflict underpins the distinction between living and conventional figures, as well as metonymy and hypallage.What is more, the distinction between metaphor and metonymy is based on the way they deal with conflict. In turn, interpretation of conceptual conflict may lead to understanding the mechanism of a synaesthetic association and the author’s strategy. The examples of Nabokov’s synaesthetic expressions show that metonymy and synaesthesia may be both present in a text and that they interact. However, it is worth underlying, that in literary texts synaesthesia may also coexist with hypallage and similes involving sensory lexemes, as it was observed on the examples of Nabokov’s prose.
Głównym celem dyskusji podjętej w niniejszym artykule jest określenie miejsca, jakie synestezja zajmuje wśród innych środków języka figuratywnego oraz zaprezentowanie różnorodności asocjacji synestezyjnych w prozie Vladimira Nabokova. Jak to zostało dowiedzione, pojęciem kluczowym w zrozumieniu mechanizmu powstawania i funkcjonowania form języka figuratywnego, takich jak synestezja, metafora i metonimia, jest pojęcie konfliktu konceptualnego. Obecność lub brak konfliktu decydują o zakwalifikowaniu danego wyrażenia do kategorii form żywych lub konwencjonalnych oraz do metonimii lub form określanych jako hypallage. Co więcej, różnice między metaforą i metonimią dotyczą sposobu, w jaki formy te ‘radzą sobie’ z konfliktem pojęciowym. Z kolei interpretacja sprzeczności konceptualnej może prowadzić do wyjaśnienia mechanizmu asocjacji synestezyjnych i strategii autorskich. Przykłady wyrażeń synestezyjnych Nabokova świadczą o tym, że synestezja i metonimia mogą wchodzić w interakcje. Warto jednak podkreślić, że w tekście literackim synestezja współistnieje również z takimi formami zawierającym określenia sensoryczne, jak hypallage i porównanie, co zostało wykazane na przykładach z opowiadań i powieści Nabokova.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2018, 15; 179-190
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Girding up the Loins”: A Cognitive Sematic Analysis of Humorous Expressions
“Girding Up the Loins”. Semantyczno-kognitywna analiza wyrażeń żartobliwych
Autorzy:
Kövecses, Zoltan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1191975.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
metaphor
metonymy
blending
frames
incongruity
conceptual pathways
metafora
metonimia
amalgamat
rama
niespójność
ścieżki pojęciowe
Opis:
A large number of humorous linguistic expressions in English (and also in other languages) are characterized by such cognitive processes as metonymy, metaphor, and conceptual integration, or blending. However, these figurative devices are neither sufficient nor necessary for humorous effects. Following other researchers, I suggest that in order to account for humorous expressions we need the notion of conceptual incongruity, or incompatibility inside or between frames of knowledge. In the paper I will take stock of some of the commonly occurring types of incongruity, or incompatibility, in my data of humorous expressions. I will account for the existence of a large number of metonymy-, metaphor-, and blending-based humorous expressions by proposing that these figurative devices create or facilitate the creation of incongruities. The analyses of a number of humorous expressions will make it possible to suggest a rough and sketchy cognitive linguistic account of the humorous effect of these expressions.
Duża liczba wyrażeń żartobliwych w języku angielskim, a także w innych językach, charakteryzuje się obecnością takich procesów poznawczych, jak metonimia, metafora, integracja pojęciowa czy amalgamat. Te wyrażenia figuratywne nie są jednak ani niezbędne ani konieczne, aby efekt humorystyczny mógł zaistnieć. Zgadzając się z innymi badaczami, proponuję dla scharakteryzowania wyrażeń żartobliwych przyjąć istnienie pojęcia niespójności pojęciowej czy też niezgodności wewnątrz albo między ramami poznawczymi. W niniejszym artykule przedstawiam klasyfikację wybranych typów niespójności czy też niezgodności, występujących w moim zbiorze wyrażeń żartobliwych. Istnienie dużej liczby wyrażeń żartobliwych opartych o metonimię, metaforę czy amalgamat da się moim zdaniem wyjaśnić tym, że te środki stylistyczne tworzą lub ułatwiają tworzenie się niespójności. Analiza szeregu wyrażeń żartobliwych umożliwi wstępne naszkicowanie kognitywnego wyjaśnienia mechanizmu, który powoduje, że te wyrażenia wywołują efekt humorystyczny.
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2016, 1, 1&2; 74-91
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Multimodal Metaphors and Metonymies in Editorial Cartoons about Türkiye in Kathimerini
Multimodalne metafory i metonimie w redakcyjnych karykaturach w „Kathimerini” o Turcji
Autorzy:
Altun, Hilal Oytun
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37557028.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
karykatura redakcyjna
Kathimerini
Turcja
metafora
metonimia
editorial cartoon
Türkiye
metaphor
metonymy
Opis:
Political cartoon is a multimodal genre that mainly relies on metaphors and metonymies. The main characteristics of political cartooning are, first, to expose the negative; second, to condense multidimensional complexities down into simplified depictions. Kathimerini, one of the oldest newspapers in the Greek press, interprets the news with editorial cartoons, which it publishes regularly. In this study, editorial cartoons in Kathimerini’s online English edition and those related to Türkiye were studied from the perspective of conceptual mapping theory. Interculturally recognizable scenarios function as readyto-use metaphorical conceptualizations in the cartoons. The involved parties are represented via predefined metonymic relations in such drawings. In other words, the selected properties of the source domain are projected onto the target domain by metonymy. In general, the messages in the cartoons are transmitted through metonymic relations more frequently than other strategies. Thus, formulaic multimodal expressions based on metonymy are produced as a result of the images to cooccur in regular patterns in various contexts.
Polityczna kreskówka to multimodalny gatunek, który opiera się przede wszystkim na metaforach i metonimiach. Główne cechy karykatur politycznych to, po pierwsze, wyeksponowanie negatywu; po drugie, skondensowanie wielowymiarowych zawiłości w uproszczone przedstawienia. „Kathimerini”, jedna z najstarszych gazet w greckiej prasie, interpretuje wiadomości za pomocą komiksów redakcyjnych, które regularnie publikuje. W niniejszym badaniu karykatury redakcyjne w internetowym wydaniu angielskim „Kathimerini” oraz te związane z Turcją były badane z perspektywy teorii mapowania pojęciowego. Scenariusze rozpoznawalne międzykulturowo funkcjonują jako gotowe do użycia konceptualizacje metaforyczne w kreskówkach. Zaangażowane strony są reprezentowane na tych rysunkach za pomocą predefiniowanych relacji metonimicznych. Innymi słowy, wybrane właściwości domeny źródłowej są rzutowane na domenę docelową przez metonimię. Ogólnie rzecz biorąc, przekazy w kreskówkach są przekazywane za pośrednictwem relacji metonimicznych częściej niż inne strategie. W wyniku współwystępowania obrazów w regularnych wzorcach w różnych kontekstach powstają więc formułowane wyrażenia multimodalne oparte na metonimii.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2024, 45, 2; 473-488
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W cieniu wojny. O metaforze konceptualnej i metonimii w opisach wojny na podstawie wybranych artykułów z Onet.pl
In the shadow of war: Conceptual metaphor and metonymy in descriptions of war. Examples from articles available at Onet.pl
Autorzy:
Iwaniak, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192179.pdf
Data publikacji:
2022-12-21
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
językoznawstwo kognitywne
metafora
metonimia
wojna
teksty internetowe
Cognitive Linguistics
metaphor
metonymy
war
online published texts
Opis:
Artykuł ma na celu refleksję nad sposobami konstruowania, typami i funkcjami metafor konceptualnych oraz nad powiązaniami metafory konceptualnej z jej językową realizacją (m. in. przez zjawisko rozkładalności znaczenia). Badania prowadzone są z perspektywy kognitywistycznej. Nacisk zostaje położony na teorie dotyczące metafory konceptualnej, takie jak teoria interakcji metafor, teoria interakcji domen, teoria metafory konceptualnej w propozycji Lakoffa i Johnsona oraz amalgamat pojęciowy. Uwzględnione zostają też metonimia oraz sieciowy model znaczenia. W prowadzonej analizie, która ma charakter jakościowy, następuje próba wskazania na metafory poznawcze obecne w internetowych tekstach tematyzujących konflikt zbrojny w Ukrainie. Korpus tekstowy pochodzi z portalu informacyjnego Onet.pl, który jest jednym z największych portali internetowych w Polsce o znacznym wpływie opiniotwórczym i może służyć jako źródło do wyciągania wniosków lingwistycznych o bardziej ogólnej naturze.
This article discusses conceptual metaphors – their types, functions and the ways in which they are created. It also reflects on the connection between conceptual metaphors and their linguistic realisation. The research is carried out from the cognitive point of view. Theories related to conceptual metaphors e.g. interaction theory of metaphor, domain interaction model, theory of conceptual metaphor proposed by Lakoff and Johnson; conceptual blending are highlighted. Metonymy and radial structure of meaning are also taken into consideration during the research, which has qualitative character. In the analysis an attempt is made to determine which conceptual metaphors have been used in digital texts devoted to the war currently taking place in Ukraine. Text corpus is based on material gathered from Onet.pl that can be viewed as one of the most influential news websites in Poland and can serve as a representative source to draw more general conclusions.
Źródło:
Językoznawstwo; 2022, 17, 2; 93-111
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
USE YOUR HEAD TO MAKE LEARNING BY HEART EASY, CZYLI O IDIOMACH Z PUNKTU WIDZENIA LINGWISTYKI KOGNITYWNEJ
USE YOUR HEAD TO MAKE LEARNING BY HEART EASY, on idioms from the perspective of cognitive linguistics
Autorzy:
Szudy-Sojak, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036663.pdf
Data publikacji:
2019-09-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Collegium Novum. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne
Tematy:
idioms
metaphor
metonymy
embodied language
English as a foreign language teaching
idiomy
metafora
metonimia
język ucieleśniony
nauczanie języka angielskiego
Opis:
The aim of the article is to focus on the cognitive mechanisms that motivate the meanings of idioms as presented by Zoltán Kövesces. Contrary to traditional view, according to which an idiom is an expression whose overall meaning differs from the meanings of its constituents, cognitive linguistics claims that the meaning of a large number of idioms is not arbitrary but motivated. It rejects the “dead metaphor” perspective in favour of underlining relations between domains. The approach, which underlines the embodied aspects of language and cognition, appears tempting in particular in relation to body-related idioms. Metaphorical awareness can play a role of comprehensible input in learning idiomatic language.
Źródło:
Neofilolog; 2014, 43/2; 223-233
1429-2173
Pojawia się w:
Neofilolog
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O dźwiękach muzycznych, które żyją – ujęcie gramatyki kognitywnej
On musical sounds that are alive – the cognitive grammar approach
Autorzy:
Taraszka-Drożdż, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29431723.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
metafora
metonimia
muzyczne wrażenia słuchowe
rozszerzenie semantyczne
struktury schematyczne
metaphor
metonymy
musical auditory sensations
schematic structures
semantic extension
Opis:
Artykuł wpisuje się w cykl publikacji poświęconych językowym strategiom stosowanym do opisu muzycznych wrażeń słuchowych. Przedmiotem analizy przedstawionej w artykule jest jeden z typów figuratywnych wyrażeń językowych używanych w języku polskim do opisu brzmień muzycznych – wyrażeń, które typowo odnoszą się do człowieka, zwierzęcia czy też, bardziej ogólnie, do istoty żywej. Celem badania jest opis pojęciowych struktur motywujących te wyrażenia. Analiza wskazuje, iż u podstaw tych wyrażeń leżą schematyczne relacje kategoryzujące, które na wysokim poziomie abstrakcji są reprezentowane przez dwa wzorce: metaforyczny oraz metaforyczno-metonimiczny. Ich konkretyzacjami są relacje kategoryzujące, które reprezentują odpowiedniości między elementami wiedzy pochodzącymi z domeny muzyki oraz istot żywych.
The article constitutes an element of a series of publications devoted to linguistic strategies that are used to describe musical auditory sensations. The object of the present analysis is one of the types of figurative expressions that are used in Polish in reference to musical sounds – expressions that typically designate the human being, animal or, more generally, a living being. The paper aims to give an account of the conceptual structures motivating these expressions. As the analysis shows, there are two schematic categorising relationships underlying them. At a highly schematic level, these relationships are represented by two patterns – one metaphorical and one metaphorical and metonymic. Their instantiations are categorising relationships that represent correspondences between elements of knowledge from the domain of music and the domain of living beings.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2023, 20; 179-194
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowy obraz śmierci w opowiadaniach pt. Niebo dla akrobaty Jana Grzegorczyka
The linguistic image of death in the short stories titled Niebo dla akrobaty written by Jan Grzegorczyk
Autorzy:
Wrześniewska-Pietrzak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911284.pdf
Data publikacji:
2018-11-29
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
linguistic image of death
Jan Grzegorczyk
religious prose
euphemism
metaphor
metonymy
taboo in language
linguistic valuation and axiology
językowy obraz śmierci
proza religijna
eufemizacja
metafora
metonimia
tabu językowe
wartościowanie w języku
Opis:
Artykuł przedstawia obraz śmierci odczytany z języka opowiadań Jana Grzegorczyka zawartych w zbiorze Niebo dla akrobaty. Autor, podejmując problematykę odchodzenia, wpisuje się w ciąg literackich sposobów mówienia o śmierci. Zawarta w opowiadaniach wizja śmierci zgodna jest z jej postrzeganiem w perspektywie porządku chrześcijańskiego. Jest bowiem drogą, przejściem do życia po życiu ziemskim, stanowi nieodłączny element ludzkiego życia, uniwersalny i niezmienny. Jej obraz Grzegorczyk przedstawia za pomocą różnorodnych środków językowych, wśród których najczęstsze są metafory i metonimie, służące również swoistej eufemizacji i tabuizacji śmierci. Przedstawiając perspektywę chrześcijańską, autor nie stroni od aksjologizacji śmierci, pokazując, iż jej wartościowanie wiąże się z waloryzacją dokonywaną przez postrzegający lub doświadczający podmiot. Znak wartości śmierci z perspektywy transcendentnej jest bowiem zawsze dodatni. Ukazując wielorakie oblicze śmierci, Jan Grzegorczyk pokazuje, iż jej pełen obraz wykracza poza współczesne postrzeganie śmierci – nie jest ona bowiem tylko cielesnym doświadczeniem, umieraniem, rozpadem, lecz również duchowym i transcendentnym, stawiającym człowieka wobec sacrum.
The article describes the linguistic image of death presented in the book by Jan Grzegorczyk Niebo dla akrobaty. The image of death described is in line with its perception in Christianity. Jan Grzegorczyk describes death as a way, passage from life in the earth to life after earthly life that is an inseparable element of human life. The author uses different linguistic ways of describing death and talking about it. Among them there are: metaphors, metonymies, euphemisms and different ways of expressing the taboo in language. Grzegorczyk also presents an evaluation of death that depends on the observer or the dying person. This transcendental way of perceiving death reveals its positive meaning. Jan Grzegorczyk also highlights the difference between the understanding of death today, and the Christian vision of it. Death is not only the decay of the human body, but also it is the moment of passage to God, it is a transcendental experience that places everybody in front of the sacrum.
Źródło:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2017, 34
2082-9825
2450-0259
Pojawia się w:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wschód słońca w kontekście dyskusji o niedosłowności znaczeń w metaforze i metonimii
Autorzy:
Łozowski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670888.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
symbolization
literal-vs.-nonliteral
metaphor
metonymy
cognitive ethnolinguistics
wschód słońca ‘sunrise’
symbolizacja
(nie)dosłowność
metafora
metonimia
etnolingwistyka kognitywna
wyrażenie wschód słońca
Opis:
The article relates to the problem of the literal-versus-nonliteral nature of the symbolization processes, such as metaphor and metonymy. It is assumed that both are an expression of people’s tendency to symbolize what is more complex and distant for human experience by what is simpler and closer. A selective analysis of the data collected in SSiSL (1996) in relation to the entry wschód słońca ‘sunrise’ reveals a number of methodological issues: (i) metaphor and metonymy differ not only in the number (one or two) of cognitive domains involved in the process of symbolization, but also whether the expression refers to be the beginning or the end of this process (Part 2); (ii) the relationship between space, movement and color may have a metaphorical and metonymic orientation, which probably relativizes the relationships also between other cognitive domains (Part 3); (iii) the folk worldview shows that expressions considered literal today (such as wschód słońca ‘sunrise’) are, in the perspective of their semantic development, symbolic expressions and as such contain fixed valuations of previous generations and their judgments about the world (Part 4). It is postulated that Langacker's (1999) distinction between actuality and virtuality should be adopted in order to avoid some of the above problems and dilemmas (Part 5).
W artykule przedstawiono problem niedosłowności w kontekście kognitywnie inspirowanych rozważań nad metaforą i metonimią. Przyjęto, że jedna i druga jest wyrazem skłonności człowieka do symbolizowania tego, co jest bardziej złożone i odległe dla ludzkiego doświadczenia przez to, co jest prostsze i bliższe. Selektywna analiza danych zgromadzonych w SSiSL (1996) w odniesieniu do hasła „wschód słońca” obnażyła szereg problemów metodologicznych: (i) metaforę i metonimię różni nie tylko liczba (jedna lub dwie) domen poznawczych zaangażowanych w procesie symbolizacji, ale także to, czy dane wyrażenie ma być początkiem, czy końcem tego procesu (część 2); (ii) relacja między przestrzenią, ruchem i kolorem może mieć nachylenie metaforyczne i metonimiczne, co zapewne relatywizuje związki także między innymi domenami (część 3); (iii) ludowa wizja świata pokazuje, że wyrażenia uznane dzisiaj za dosłowne (np. wschód słońca) są w perspektywie ich rozwoju znaczeniowego wyrażeniami symbolicznymi i jako takie zawierają utrwalone wartościowanie poprzednich pokoleń i ich sądy o świecie (część 4). Postuluje się zaadoptowanie rozróżnienia dokonanego przez Ronalda Langacker (1999) na aktualność i wirtualność w celu uniknięcia niektórych z powyższych dylematów (część 5).
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 169-184
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz Melancholia Jacka Malczewskiego w kontekście teorii lingwistyki kognitywnej
The Painting Melancholy by Jacek Malczewski in the Context of the Theory of Cognitive Linguistics
Autorzy:
Łata, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32062693.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
metonimia
metafora
amalgamat pojęciowy
integracja pojęciowa
George Lakoff
Mark Johnson
Gilles Fauconnier
Mark Turner
metonymy
metaphor
conceptual blending theory
image schema
Opis:
W artykule analizuję obraz Jacka Malczewskiego Melancholia w kontekście teorii lingwistyki kognitywnej, przenosząc zasady analizy paradygmatów językowych, badanych intensywnie od lat osiemdziesiątych XX wieku, w obszar sztuk wizualnych. W pracy odniosłam się do kilku głównych aspektów tych badań, wybierając takie ich zestawienia, które tworzą dopełniające i wzbogacające się nawzajem treści, przydatne dla wyznaczonego zadania. Analizę obrazu poprzedza zarys teorii metonimii, metafory i amalgamatów pojęciowych.
In the article I analyse the painting Melancholy by Jacek Malczewski in the context of the theory of cognitive linguistics. I transfer the principles of the analysis paradigms of language – which have been studied intensively since the eighties of the twentieth century – to the field of visual art. I refer to a few key aspects of these studies, by choosing the sets which create complementary and mutually enriching content useful for the intended task. The analysis of painting is preceded by the outline of the theory of metonymy, metaphor and conceptual blends.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2017, 5; 323-339
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Spectrum of Sense Remoteness in Polysemy: Bridging Computational and Theoretical Lexicography with Psycholinguistics (Part 2)
Autorzy:
Klimek-Jankowska, Dorota
Hwaszcz, Krzysztof
Wieczorek, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52912377.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
polysemy
spectrum of sense remoteness
plWordNet – Słowosieć
Polish
mental lexicon
homonymy
metonymy
metaphor
nested polysemy
polisemia
spektrum podobieństwa sensów
język polski
mentalny leksykon
homonimia
metonimia
metafora
polisemia gniazdowa
polski abstrakt
Opis:
This two-part paper bridges insights from psycholinguistics and from theoretical and computational lexicography to develop a fine-grained classification of polysemy organized along a wider spectrum of sense remoteness of ambiguous words in Polish based on the investigation of a large collection of linguistic data. In the second part, we show that polysemy is not a stable phenomenon and relations between senses may differ across language users. For instance, our fifty-fifty class or borderline cases may be represented differently by different language users depending on their perception of the world, world knowledge, associations. We point to some parameters of variation in the class of polysemy by metonymy and polysemy by metaphor which may affect their sense remoteness and consequently also the way they are represented in the mental lexicon.
Ten dwuczęściowy artykuł konsoliduje fakty dotyczące polisemii z zakresu psycholingwistyki oraz leksykografii teoretycznej i obliczeniowej oraz prezentuje wyniki badań ilościowych i jakościowych przeprowadzonych na dużym zbiorze danych polisemicznych w języku polskim, na podstawie których proponujemy uszczegółowioną klasyfikację polisemii oraz opracowujemy poszerzone spektrum podobieństwa sensów słów wieloznacznych. W drugiej części publikacji wykazujemy, że polisemia nie jest zjawiskiem stabilnym, a relacje między sensami mogą być oceniane odmiennie przez różnych mówców w zależności od ich postrzegania świata, wiedzy o życiu i skojarzeń. Wskazujemy na kilka parametrów zróżnicowania, które mogą wpłynąć na ocenę podobieństwa sensów i reprezentację w mentalnym leksykonie polisemii przez metonimię i metaforę.
Źródło:
Studies in Polish Linguistics; 2022, 17, 2; 55-73
1732-8160
2300-5920
Pojawia się w:
Studies in Polish Linguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Spectrum of Sense Remoteness in Polysemy: Bridging Computational and Theoretical Lexicography with Psycholinguistics (Part 1)
Autorzy:
Klimek-Jankowska, Dorota
Hwaszcz, Krzysztof
Wieczorek, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52910926.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
polysemy
spectrum of sense remoteness
plWordNet – Słowosieć
Polish
mental lexicon
homonymy
metonymy
metaphor
nested polysemy
polisemia
spektrum podobieństwa sensów
język polski
mentalny leksykon
homonimia
metonimia
metafora
polisemia gniazdowa
Opis:
This two-part paper bridges insights from psycholinguistics and from theoretical and computational lexicography to develop a fine-grained classification of polysemy organized along a wider spectrum of sense remoteness of ambiguous words in Polish based on the investigation of a large collection of linguistic data.1 In the first part, we equip readers with background knowledge on different psycholinguistic views on polysemy and we introduce the basic spectrum of sense remoteness proposed in earlier literature. We also present the methodology of our research and we report the results of our quantitative study based on a large sample of sense pairs randomly extracted from plWordNet This two-part paper bridges insights from psycholinguistics and from theoretical and computational lexicography to develop a fine-grained classification of polysemy organized along a wider spectrum of sense remoteness of ambiguous words in Polish based on the investigation of a large collection of linguistic data.1 In the first part, we equip readers with background knowledge on different psycholinguistic views on polysemy and we introduce the basic spectrum of sense remoteness proposed in earlier literature. We also present the methodology of our research and we report the results of our quantitative study based on a large sample of sense pairs randomly extracted from plWordNet  (Słowosieć) thanks to the resources received from the CLARIN-PL Language Technology Center (the Polish section of the European research infrastructure CLARIN ERIC). We show that the most widely represented polysemy types are nested polysemy, polysemy by metaphor and polysemy by metonymy. The second part proposes an extended spectrum of sense remoteness and presents insights on different types of polysemy included in this spectrum with a special attention paid to nested polysemy. 
Ten dwuczęściowy artykuł konsoliduje fakty dotyczące polisemii z zakresu psycholingwistyki oraz leksykografii teoretycznej i obliczeniowej oraz prezentuje wyniki badań ilościowych i jakościowych przeprowadzonych na dużym zbiorze danych polisemicznych w języku polskim, na podstawie których proponujemy uszczegółowioną klasyfikację polisemii oraz opracowujemy poszerzone spektrum podobieństwa sensów słów wieloznacznych. W pierwszej części publikacji omówiono psycholingwistyczne modele reprezentacji polisemii w mentalnym leksykonie oraz wprowadzono podstawowe spektrum podobieństwa sensów, zaproponowane w literaturze przedmiotu. Przedstawiono też metodologię oraz wyniki badań ilościowych przeprowadzonych dla par sensów wyrazów polisemicznych losowo wybranych ze Słowosieci i pozyskanych dzięki wsparciu Centrum Technologii Językowych CLARIN-PL (polskiej sekcji europejskiej infrastruktury badawczej CLARIN ERIC). Wyniki naszego badania pokazują, że najczęściej reprezentowaną polisemią są następujące typy: polisemia gniazdowa, polisemia przez metaforę i polisemia przez metonimię. W drugiej części publikacji poszerzamy spektrum podobieństwa sensów i uszczegóławiamy klasyfikację polisemii na podstawie badania jakościowego. Przedstawiamy także nowe obserwacje na temat różnych typów polisemii wchodzących w skład tego spektrum, ze szczególnym uwzględnieniem polisemii gniazdowej.
Źródło:
Studies in Polish Linguistics; 2022, 17, 1; 31-53
1732-8160
2300-5920
Pojawia się w:
Studies in Polish Linguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-15 z 15

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies