Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "ontology" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 16
Tytuł:
The Meaning of Being
Autorzy:
Xinyan, Zhang
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2130838.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
Tematy:
being
metaphysics
ontology
Heraclitus
Parmenides
Opis:
With many different concepts, definitions, equations and examples, the author tries in this article to tell one and the same thing: The meaning of the ontological concept “being”, the most asked and answered question in philosophy. The author puts forward here the notion: “Being” might mean nothing more or less than Parmenides’ one in Heraclitus’ flux. He holds that the one and the flux are the same in reality. And we may not experience Heraclitus’ flux if without the one and can also not understand Parmenides’ one if without the flux.
Źródło:
Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne; 2018, 4(31); 91-96
1898-8431
Pojawia się w:
Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Epistemological Side of Ontology
Autorzy:
Marsonet, Michele
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2158879.pdf
Data publikacji:
2023-01-05
Wydawca:
Academicus. International Scientific Journal publishing house
Tematy:
epistemology
ontology
metaphysics
science
common sense
Opis:
Is it possible to draw a border line between ontology and epistemology? A positive answer to this question looks attractive, mainly because it reflects convictions deeply entrenched in our common sense view of the world. However, anyone wishing to clarify the distinction between the ontological and the epistemological dimensions meets problems. This is due to the fact that the separation between factual and conceptual is not clean, but rather fuzzy. It is certainly correct to state that science means to offer correct information about the world, but the extent to which it succeeds in accomplishing this task is always questionable. We cannot claim that the picture provided by today science - our current scientific image of the world - is absolutely correct, because the history of science itself shows us that any such statement is likely to be rejected by future generations. While it may be recognized that science purports to offer a correct description of the real world, the past experience should also prompt us to accept its claims sub condicione, and to view them as merely provisional.
Źródło:
Academicus International Scientific Journal; 2023, 14, 27; 11-19
2079-3715
2309-1088
Pojawia się w:
Academicus International Scientific Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak mówić o bycie? Przyczynek do typologizacji metafizyk
How to speak about being? A contribution to the typology of metaphysics
Autorzy:
Wojtysiak, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015960.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
metafizyka
ontologia
byt
istnienie
metaphysics
ontology
being
existence
Opis:
I suggest to distinguish the following three types of metaphysics: (1) the metaphysics of undifferentiated being (Parmenides, B. Russell, W. V. O. Quine, M. A. Krąpiec, M. Przełęcki): to be (in the existential use) and to exist mean the same, all objects are/exist in the only one way (i.e. all objects are real), there are no nonexistent objects; (2) the metaphysics of differentiated being (Plato?, Ch. Wolff, A. Meinong, K. Twardowski, J. J. Jadacki): the meaning of to exist is the one of many meanings of to be, all objects are but not all objects exist, there are nonexistent objects; (3) the metaphysics of ways of existence (Aristotle, Thomas Aquinas?, R. Ingarden, A. B. Stępień): to be (in the existential use) and to exist mean the same, there are some different ways of being/existence (i.e. some objects are real, other objects are ideal or intentional, etc.), there are no nonexistent objects – if something does not exist in some way, it does not exist at all. I consider in details the above-mentioned metaphysics. One can give some objections to each of them but there are some possibilities of their defence. How to choose one of given metaphysics? It seems that the choice of metaphysics is the choice of some uses of the words to be-to exist and its ontological commitments. I prefer the metaphysics of ways of existence because its universe is not too poor or too rich. This metaphysics is „the golden mean” between the metaphysics of undifferentiated being and the metaphysics of differentiated being.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 497-515
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między „ontologią”, „metafizyką” i „realizmem”. Szkic metafilozoficzny
Between „ontology”, „metaphysics” and „realism”. A Metaphilosophical Sketch
Autorzy:
Majdański, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015967.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
ontologia
metafizyka
realizm
semiotyka
ontology
metaphysics
realism
semiotics
Opis:
The article concerns the relations between the notions of „ontology”, „metaphysics” and „realism”. The author mainly takes into consideration the semiotic aspect of the issue. He discusses the understanding of it that was formed at the Philosophy Department of the Catholic University of Lublin after World War II and was inspired by M. A. Krąpiec's, S. Kamiński's and A. B. Stępień's works.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 383-401
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poemat Parmenidesa. Fragmenty B 9-17, B 19
Poem of Parmenides
Autorzy:
Mrówka, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691282.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
Parmenides
ancient philosophy
being
epistemology
ontology
metaphysics
truth
Opis:
This is a new translation of the Fragments of Parmenides of Elea, the fifth century B.C. thinker. The text includes: a Greek poem with the fragments B 9-17, B 19, a critical apparatus which takes into consideration some new editions and a new English translation.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2012, 50; 118-139
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Language and Idealism
Autorzy:
Marsonet, Michele
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1968768.pdf
Data publikacji:
2021-01-01
Wydawca:
Academicus. International Scientific Journal publishing house
Tematy:
language
philosophy of language
metaphysics
ontology
epistemology
logical empiricism
Opis:
In the philosophical inquiry adopted by logical empiricists, analysis of scientific language becomes something similar to a metaphysical endeavor which is meant to establish the bounds of sense, and this stance may be easily traced back to Wittgenstein’s Tractatus Logico-Philosophicus. On the other hand, the analytic tradition transferred this conception to the analysis of ordinary language, and this move, eventually, was able to restore the confidence of many philosophers in their own work. After all they were doing something important and worthwhile, that is to say, something no one else was doing, since linguists are certainly concerned with language, but from quite a different point of view. At this point we may well ask ourselves: What is wrong with this kind of approach, given the present crisis of the analytic tradition and the growing success of the so-called postanalytic thought? At first sight it looks perfectly legitimate and, moreover, it produced important results, as anybody can verify just reading the masterpieces of contemporary analytic philosophy. To answer the question: What is wrong?, we must first of all take into account language itself and check what it is meant to be within the analytic tradition. This will give our question a clear answer. We have to verify, furthermore, what kind of knowledge philosophy needs to be equipped with if it wants to preserve its autonomy. The logical positivists clearly claimed in their program that there is no synthetic a priori knowledge such as the one envisioned by Immanuel Kant. There is, however, an analytic and a priori knowledge which is supplied by mathematics and logic alone. Within this field, the techniques of contemporary formal logic are exalted because they allow us to build artificial languages which - at least theoretically - eliminate the ambiguities of everyday speech.
Źródło:
Academicus International Scientific Journal; 2021, 12, 23; 156-177
2079-3715
2309-1088
Pojawia się w:
Academicus International Scientific Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafizyka czy ontologia edukacji?
Metaphysics or ontology of education?
Autorzy:
Krasnodębski, Mikołaj
Gałkowski, Stanisław
Kostyło, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/969711.pdf
Data publikacji:
2020-07-18
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
ontologia
realizm
idealizm
edukacja
antropologia
metafizyka
metaphysics
ontology
realism
idealism
education
anthropology
Opis:
W artykule pt. "Metafizyka czy ontologia edukacji?" zostały omówione związane ze sobą filozoficzne dzieje idealizmu i ontologii oraz realizmu i metafizyki (bezpośrednią inspiracją do powstania tego tekstu była książka Piotra Jaroszyńskiego: "Metaphysics or Ontology?" [wyd. polskie: Lublin 2011; wydanie angielskie: Brill, 2018]). Spór, który rozgrywa się pomiędzy tymi nurtami przekłada się na pedagogikę, determinując ją. W tekście wskazano na konsekwencje wynikające z przyjęcia ontologii edukacji lub metafizyki edukacji. Obejmują one także antropologię, etykę, aksjologię oraz praktykę wychowania i kształcenia.
In this article I discuss the philosophical history of idealism and ontology as well as of realism and metaphysics (direct inspiration for this text comes from a book by Piotr Jaroszyński: "Metaphysics or Ontology?" [Polish edition: Lublin 2011; English edition: Brill, 2018]). The dispute that takes place between these trends influences pedagogy and in many cases determines it. The text indicates the consequences resulting from the adoption of educational ontology or educational metaphysics. They also affect anthropology, ethics, axiology and the practice of upbringing and education.
Źródło:
Wielogłos w myśli o wychowaniu. 100 lat polskiej pedagogiki filozoficznej; 43-63
9788323542544
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kaczka de Vaucansona, czyli rzecz o rzeczach. Kilka uwag o humanistyce nieantropocentrycznej
Object, or the de Vaucanson’s Duck. The Enlightenment Mechanism and Postanthropocentric Humanities
Autorzy:
Wajzer, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/517931.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej
Tematy:
rzecz
ontologia przedmiotu
metafizyka
akt twórczy
a thing
object-oriented-ontology
metaphysics
creation
Opis:
Mechaniczna kaczka skonstruowana w 1738 roku przez Jacques’a de Vaucansona – le canard digérateur, automat przedrzeźniający procesy fizjologiczne – to zarazem przedmiot symboliczny i symbol przedmiotu. To przechowane w lamusie kulturowej wyobraźni kuriozum dobitnie bowiem unaocznia ontologiczne pęknięcie wpół każdej rzeczy, skłania więc do refleksji nad istotą rzeczy i tym, co określenie to mogłoby dziś oznaczać, jak i nad powikłaną relacją podmiotu z przedmiotem – i przedmiotu z przedmiotem. Niniejszy artykuł przedstawia filozoficzny i literacki (m.in. Voltaire, de La Mettrie) kontekst oświeceniowego mechanicyzmu, w którym pojawia się Vaucansonowski wynalazek. Zarazem zaś próbuje ukazać – właśnie jako powiązane z mechanicyzmem oświeceniowym – niektóre elementy „ponowoczesnych” filozofii przedmiotu, m.in. kontrowersyjnej object-oriented ontology Grahama Harmana oraz „rzeczoznawstwa” Bjørnara Olsena.
Le canard digérateur, i.e. the “digesting” robotic duck constructed in 1738 by Jacques de Vaucanson, is a symbolical object – and a symbol of an object itself. Considering the case of this curiosity, this article tries to describe an ontological rupture within every object. It is a starting point for the reflection on what could be considered a contemporary meaning of “das Ding an sich” category, and likewise on subject/object and object/object relationships. Furthermore, the aim of this article is to present the postmodern philosophies of the object (e.g. G. Harman and B. Olsen) as the reminiscences of the Enlightenment mechanism.
Źródło:
Tematy z Szewskiej; 2017, Rzeczy 1(18)/2017; 10-23
1898-3901
Pojawia się w:
Tematy z Szewskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tomistyczna krytyka ontologii fenomenologicznej
Thomist criticism of phenomenological ontology
Autorzy:
Duchliński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431193.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
existential Thomism
phenomenology
ontology
metaphysics
essentialism
Polish philosophy
tomizm egzystencjalny
fenomenologia
ontologia
metafizyka
esencjalizm
filozofia polska
Opis:
The aim of this article is to present and reconstruct the existential arguments formulated by thomists in opposition to ontology as pursued by phenomenologists. The entire discussion is presented against the general background of a critique of phenomenology as a way of pursuing philosophy. The article presents the most important arguments before evaluating them, taking into account their historical, subject-specific, and methodological contexts. Attention is paid to the significance of this discussion in shaping the philosophical dialogue between thomism and phenomenology, and with respect to the current relevance of the issues addressed. For some thomists, this dialogue has led to rethinking a number of metaphysical questions (e.g. the structure of intentional being). It is also pointed out that contemporary thomism and phenomenological ontology share a common opponent: namely, naturalism in its various guises. In relation to this, a deeper level of cooperation between thomism and phenomenological ontology is also advocated here as the only way to establish a meaningful debate with naturalism, given that the strong hold exercised by the latter – even at the level of how resources are administratively assigned – is such as to push in the direction of eliminating classical metaphysics and phenomenology altogether.
Celem artykułu jest prezentacja i rekonstrukcja argumentów sformułowanych przez tomistów egzystencjalnych przeciwko ontologii uprawianej przez fenomenologów. Całość dyskusji zaprezentowano na ogólnym tle krytyki fenomenologii jako sposobu uprawiania filozofii. W artykule zaprezentowano najważniejsze argumenty, następnie oceniono ich wartość merytoryczną, biorąc pod uwagę kontekst historyczny, przedmiotowy i metodologiczny. Zwrócono uwagę na wartość tej dyskusji dla kształtowania dialogu filozoficznego między tomizmem a fenomenologią oraz na aktualność podejmowanej problematyki. Dialog ten u niektórych tomistów doprowadził do nowego przemyślenia szeregu kwestii metafizyki tomistycznej (np. struktury bytu intencjonalnego). Wskazano również, że współcześnie tomizm i ontologia fenomenologiczna mają wspólnego przeciwnika jakim jest naturalizm w różnych wariantach. W związku z tym rekomendowano, że między tomizmem a ontologią fenomenologiczną powinna zachodzić głębsza współpraca, gdyż tylko wtedy będzie można podjąć sensowną debatę z naturalizmem, który sięgając nawet po środki administracyjne stara się wprost wyeliminować tak metafizykę klasyczną, jak i fenomenologię.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2017, 53, 2; 29-75
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozoficzny protest Heideggera wobec współczesnej nauki i techniki
Heidegger’s Philosophical Protest against Contemporary Science and Technique
Autorzy:
Rebes, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807175.pdf
Data publikacji:
2020-01-03
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Heidegger
hermeneutyka
humanistyka
metafizyka
myślenie
nauka
ontologia
poezja
sztuka
technika
art
hermeneutic
humanistic
metaphysics
ontology
poems
science
technique
thinking
Opis:
W artykule poruszam problem sprzeciwu Heideggera wobec współczesnej nauki i techniki. Heidegger uznaje je za źródło upadku metafizyki oraz kryzysu filozofii. Już w swych pierwszych pracach próbuje zmierzyć się z tradycją metafizyczną i przedstawia doświadczenie i myślenie w oparciu o założenia fenomenologii Husserla, filozofii życia, a także hermeneutyki Diltheya. Heidegger odchodzi od historycznego ujęcia dziejów człowieka i pokazuje je w nowym świetle. Mimo że myślenie Heideggera o tradycji metafizycznej uległo ewolucji, to jednak przewodnim problemem jest u niego kwestia prawdy, która konstytuuje się w myśleniu. Jak twierdzi Heidegger, „nauka nie myśli”. Nie odrzuca on jednak nauki i techniki, ale koncentruje się na myśleniu źródłowym, którym ani nauka, ani technika się nie zajmują. We współczesnej debacie na temat humanistyki cyfrowej stanowisko Heideggera jest bardzo interesujące, ponieważ pozwala nabrać dystansu do technicznego ujęcia humanistyki i pokazuje konieczność zwrócenia się ku myśleniu źródłowemu, które leży u podstawy każdego myślenia, także humanistycznego.
In my article I present the problem of Heidegger’s objection against contemporary science and technology. In his opinion it is a source of fall of metaphysics and philosophy’s crisis. In his first works Heidegger undertakes the problem of metaphysical tradition and presents experience and thinking based on Husserl’s phenomenology and philosophy of life and hermeneutics in Dilthey. Heidegger goes away from historical depiction of human history and presents it in new light. Despite Heidegger’s thinking about metaphysical tradition has evaluated, his main problem still remains the truth, which constitutes in thinking. Heidegger says “science doesn’t think.” But he doesn’t reject the science and technology and focuses on source thinking, which isn’t in their area of interests. In contemporary debate about digital humanistic Heidegger’s attitude is very interesting because it lets to take distance to technical depiction of humanistic and shows necessity of turning to source thinking, which is a base for any thinking, also humanistic.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2016, 7, 1; 131-145
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Byt jako element natury w filozofii przedsokratejskiej
Being as an Element of Nature in Presocratic Philosophy
Autorzy:
Katamay, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25805850.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
presokratycy
jońska filozofia przyrody
teoria bytu
ontologia
metafizyka
pre-socratic philosophers
Ionic philosophy of nature
theory of being
ontology
metaphysics
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie interpretacji, w świetle której można odczytać charakterystyczny aspekt rozumienia bytu w filozofii przedsokratejskiej. Punktem wyjścia jest podkreślenie idei miejsca w etymologii czasownika „być”: „być” to generalnie ‘znajdować się w świecie’. Następnie świat zostaje scharakteryzowany jako coś obiektywnego i implicite istniejącego (to jest znajdującego się poza umysłem człowieka) oraz mającego „drugi plan” – ukryty za zjawiskami porządek. Próby jego rozumienia nazwano badaniami nad naturą („rzeczy”), która oznaczała realną podstawę świata i jego aktywne źródło–coś, co konstytuuje wewnętrznie wszystkie przedmioty zmysłowe, dostarczając budulca, struktury i praw rozwoju. Na tym tle (które stanowi kontekst interpretacyjny) zostaje określone rozumienie bytu jako elementu natury–czegoś identyfikowanego dystrybutywnie i zawsze w powiązaniu z samoistną naturą(niesamodzielnego). Element ten można natomiast rozumieć na dwa sposoby: jako przedmiot dostępny zmysłami wraz z konstytuującą go naturą, na przykład konkretne drzewo, albo samą tę wewnętrzną naturę, na przykład ogień (Heraklit) czy cztery pierwotne elementy (Empedokles), z której wywodzą się lub składają przedmioty zmysłowe.
The purpose of the article is to present an interpretation in the light of which one can read a characteristic aspect of the understanding of being in Presocratic philosophy. The starting point is to emphasize the idea of a place within the etymology of the verb “be”: “to be” generally means ‘to be in the world’. Then the world is characterized as something implicite existing (i.e. beyond the human mind) and having a “second plane”: order hidden behind phenomena. Attempts to understand it were called investigations into the nature (of “things”), which meant the real foundation of the world and its active source – something that internally constitutes all sensual objects, providing building materials, structures and laws of development. Against this background (interpretive context), the understanding of being is defined as an element of nature – something identifiable in a distributive way and always in connection with (dependent) with self-contained nature. This element can be understood in two ways: as an object accessible to the senses taken together with the constituting nature, e.g. concrete tree, or the very internal nature, e.g. fire (Heraclitus) or four basic elements (Empedocles) from which sensual objects originate or consist.
Źródło:
Folia Philosophica; 2021, 46; 1-26
1231-0913
2353-9445
Pojawia się w:
Folia Philosophica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ONTOLOGY: UNREAL REALITY
Autorzy:
Jaroszyński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/507394.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
International Étienne Gilson Society
Tematy:
metaphysics
ontology
reality
possibility
thing
essence
existence
Aristotle
Avicenna
Thomas Aquinas
Duns Scotus
Henry of Ghent
Francis Suarez
Clauberg
Edmund Husserl
Opis:
The article examines the difference between ontology and metaphysics. It shows that as soon as the composition of being from essence and existence is treated as purely mental or in a “reified” way (where essence and existence are independent elements), then essence as essence becomes a thing, and then simply becomes a being, or what is called reality. Both versions in which the real difference disappears or in which the road leads to “reification,” influence the treatment of essence as independent, where essence as thing fills the field of reality. However, if essence was only possibility, then (1) the reality also would be merely possible, (2) the realistic field of philosophical terminology would get curtailed, and (3) there would be no terms to maintain the difference between reality and possibility, between metaphysics and ontology.
Źródło:
Studia Gilsoniana; 2014, 3; 321-334
2300-0066
Pojawia się w:
Studia Gilsoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Esencjalizacja przedmiotu metafizyki w ujęciu Franciszka Suáreza SJ
Autorzy:
Goczał, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668035.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Francisco Suárez
metaphysics
objective being
real being
cognitive being
essentia
first intention
second intention
intentionality
the transformation of metaphysics
modern ontology
Opis:
Disputationes metaphysicae by Francis Suárez in its assumptions returns to the classical division into real being (ens reale) and mind‑dependent being (ens rationis). To put it in the theoretical structure, Suárez’ theory of being is directly linked to the noetic concept of “objective being” (ens objectivum). Suárez definitely broke with a classical approach to the object of metaphysics and headed an existential reflection on being toward the essentialization. So his metaphysics is not focused on the concept of being in the aspect of existence, but is the study of abstract being as the “essence”. It is an interesting theory in historical terms, but it also suggests that it can provide in‑depth study of previous scholastic theories. Suárez’ approach meets with the theory that clearly influenced the modern epistemology and post‑Cartesian philosophy as a cognitive shift towards a new subjective prospect (e.g. in se conversa), in which reflection on real being was shifted toward the subject‑consciousness representation, that is, toward the noetic reflection and mentalism).
Źródło:
Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki; 2015, 5
2391-6540
2083-9952
Pojawia się w:
Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
THE CENTRALITY OF LIVED EXPERIENCE IN WOJTYLA’S ACCOUNT OF THE PERSON
FUNDAMENTALNE ZNACZENIE PRZEŻYCIA W KAROLA WOJTYŁY UJĘCIU OSOBY
Autorzy:
Savage, Deborah
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488651.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
lived experience
anthropology
subjectivity
objectivism vs. subjectivism
suppositum humanum
person
metaphysics
ontology
epistemology
phenomenology
consciousness
morality
przeżycie
antropologia
subiektywność
obiektywizm vs subiektywizm
osoba
metafizyka
ontologia
epistemologia
fenomenologia
świadomość
moralność.
Opis:
Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie kluczowej roli przeżycia w Karola Wojtyły koncepcji osoby, a także określenie jego znaczenia dla filozofii oraz ludzkiej praxis w perspektywie współczesności. W sposób szczególny autorka precyzuje przekonanie Wojtyły, że „kategoria przeżycia musi odnaleźć swe miejsce w antropologii i w etyce, co więcej – musi do pewnego stopnia stanąć w centrum uwagi odnośnych interpretacji”. Artykuł dąży do przywrócenia właściwej wizji zadań filozofii; według Karola Wojtyły, jeśli fundamentalną rolą filozofii jest uzdrowienie naszej kultury, nie mamy innego wyboru, jak podkreślić znaczenie podmiotowości ludzkiej osoby, czego wymogiem jest jednak wyzwanie do podjęcia analizy rzeczywistości ludzkiego przeżycia. Artykuł analizuje argumentację Wojtyły, że problem ludzkiej podmiotowości stanowi sedno debaty dotyczącej osoby ludzkiej. Wyraża przekonanie, że jego rozwiązanie pozwala przezwyciężyć napięcie, jakie ujawniło się w dziejach antropologii i epistemologii, między „obiektywistyczną” lub ontologiczną wizją ludzkiego bytu oraz „subiektywizmem”, często łączonym z filozofią świadomości, a także ich następstwami, czyli realizmem i idealizmem.
The aim of this paper is to illuminate the centrality of lived experience in Karol Wojytla’s account of the person and identify its significance for philosophy and praxis in the contemporary period. Specifically the author intends to pursue the meaning of Wojtyla’s claim that “the category of lived experience must have a place in anthropology and ethics—and somehow be at the center of their respective interpretations.” The paper seeks to recover an important insight into the task of philo- sophy: according to Karol Wojtyla, if philosophy is to perform its essential function in the recovery of our culture, we have no choice but to turn our attention to the subjectivity of human persons— and this can only be done by taking up the somewhat risky challenge of studying the reality of lived human experience. The paper will analyze Wojtyla’s argument that the problem of human sub- jectivity is at the epicenter of debates about the human person and will argue that his solution reconciles the dilemma posed by the historical antinomies that have characterized anthropology and epistemology, viz., the “objective” or ontological view of the human being and the “subjectivism” often associated with the philosophy of consciousness, and their corollaries, realism and idealism. At least in the English speaking context, where the validity of individual experience has risen to the level of almost dogmatic significance for social and political life, Father Wojtyla’s claim appears either to have gone unnoticed or to have been rejected. And perhaps, at least on the surface, this is not without reason. The modern interest in human subjectivity is blamed for many contemporary aladies, including subjectivism, relativism and the pride of place now given to any individual point of view, no matter how ill informed. Claims about the existence of truth or an objective moral order often cannot find a foothold when confronted with the argument that such realities do not resonate with a particular individual’s personal “experience.” The priority given to subjective personal experience in determining what constitutes right thinking and moral human behavior, assuming that question is even asked, is now a commonplace assumption; it is something alternately deplored or celebrated both by intellectuals and the “man on the street.” Given this situation, that a philosopher of Father Wojtyla’s stature and obvious moral authority should make such an argument is a matter of critical importance, especially for those who seek to ground human action in objective moral norms in an era where an arguably flawed account of human subjectivity clearly has taken center stage. The paper shows that Wojtyla is not adverting to experience as an adjunct to moral relativism or personal preference as an approach to questions of the true and the good. On the contrary, the author shows that the philosopher Karol Wojtyla provides a way to remain grounded in the metaphysical and ontological categories that not only comprise our intellectual heritage, but refer to real and profound truths, while simultaneously accounting for the subjectivity and dynamism of the person. The paper concludes with an argument that this account provides a key hermeneutical device for understanding the enormous importance of the work of Pope John Paul II.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2013, 61, 4; 19-51
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krytyczny realizm Roya Bhaskara – Basic Critical Realism
Critical realism of Roy Bhaskar – Basic Critical Realism
Autorzy:
Stochmal, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433304.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
fundamentalny krytyczny realizm
rozwarstwiona głębia ontologii
głębia epistemologii
metafizyka
krytyczno-realistyczne zgłębienie
społeczny realizm
Basic Critical Realism
stratified depth of ontology
the depth of epistemology
metaphysics
critical realist embrace
social realism
Opis:
Krytyczny realizm przyczynia się do rozwoju rzeczywistej wiedzy o społeczeństwie, przezwyciężając niedomagania wielu konkurencyjnych sposobów ujmowania rzeczywistości społecznej. Realistyczna filozofia nauki i nauk społecznych wprowadzona przez Roya Bhaskara daje impuls do postrzegania rzeczywistości społecznej w zupełnie odmienny sposób. Dorobek naukowy Bhaskara jest ogromny, jednak nie jest dostatecznie spopularyzowany wśród polskich czytelników. Głównym celem artykułu jest zaprezentowanie założeń krytycznego realizmu odnoszących się do pierwszego etapu rozwoju teorii, określanego mianem Basic Critical Realism. Publikacja prezentuje ważniejsze nawiązania do zagadnień ontologicznych, epistemologicznych oraz częściowo do wymiaru metafizyki. Artykuł kieruję do odbiorców zainteresowanych krytyczno-realistyczną wizją opisu rzeczywistości, reprezentujących różne dziedziny nauki i dyscypliny naukowe, pragnących wykorzystać ten intelektualny program w planowanych przedsięwzięciach badawczych.
Critical realism contributes to the development of actual knowledge of society by overcoming the shortcomings of many competing epistemological approaches to social reality. Realistic philosophy of science and social sciences stems from the work of British scientists, which have been for decades led by Roy Bhaskar. Bhaskar’s academic achievements are impressive, but remain largely unknown among Polish readers. The main aim of the article is to present the assumptions of critical realism relating to the first stage of theory development, known as Basic Critical Realism. The article presents more important references to ontological and epistemological issues and partly to the dimension of metaphysics. In the following series of the article, the description of Bhaskar’s work will be deepened and broadened, which increases our cognitive curiosity. The article is addressed to recipients interested in a critical and realistic vision of the description of reality, representing various fields of science and scientific disciplines, whose representatives wish to use this intellectual program in their planned research ventures.
Źródło:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne; 2023, 31, 1; 9-18
2299-2367
Pojawia się w:
Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 16

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies