Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "ból" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 16
Tytuł:
The Effect of “Back School” Intervention on Chinese Patients with Chronic Low Back Pain
Wpływ działania programu „Back School” na chińskich pacjentów z przewlekłym bólem dolnego odcinka kręgosłupa
Autorzy:
Wang, Zhe
Makai, Alexandra
Czakó, Dorina Evelin
Tumpek, Nikolett Ildikó
Bogdán, Kinga
Járomi, Melinda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25188648.pdf
Data publikacji:
2023-12-19
Wydawca:
Akademia Bialska im. Jana Pawła II
Tematy:
Back School
low back pain
chronic pain
China
knowledge
ból dolnego odcinka kręgosłupa
przewlekły ból
Chiny
wiedza
Opis:
Background. The Back School program has been recommended in many countries around the world for patients with low back pain (LBP) to help improve self-efficacy to enhance their prognosis. However, few studies have reported on the application of the Back School in East Asia, including China. This study aimed to explore the Back School’s effect on Chinese adults with chronic LBP based on four areas: posture, knowledge of LBP, physical activity and body performance. Material and methods. There were 10 participants in the intervention group and 11 in the control group. Baseline data was collected prior to the intervention, including upper body physical examination, core and lower limb muscle examination, Roland Morris Disability Questionnaire, LBP Knowledge Questionnaire and Global Physical Activity Questionnaire. Physical indicators and questionnaires were retaken after the 8-week Back School intervention. The differences between the two groups were compared before and after the intervention. Results. There was a statistically significant increase in McGill trunk flexion test results and knowledge of LBP (especially basic knowledge and treatment sections) in the intervention group. Conclusions. The Back School-based intervention model has a positive impact on muscle performance in the core area and knowledge acquisition of LBP in Chinese patients with chronic LBP.
Wprowadzenie. Program „Back School” jest zalecany w wielu krajach na całym świecie w przypadku pacjentów z bólem dolnego odcinka kręgosłupa (LBP) w celu poprawy skuteczności i polepszenia rokowań. Jednak niewiele badań dotyczyło zastosowania programu „Back School” w Azji Wschodniej, w tym w Chinach. Niniejsze badanie miało na celu określenie wpływu działania programu „Back School” na dorosłych Chińczyków z przewlekłym LBP w oparciu o cztery obszary: postawę, wiedzę na temat LBP, aktywność fizyczną i wydolność organizmu. Materiał i metody. W grupie interwencyjnej było 10 uczestników, a w grupie kontrolnej 11. Przed rozpoczęciem interwencji zebrano dane wyjściowe, w tym badanie fizykalne górnej części ciała, badanie mięśni tułowia i kończyn dolnych, kwestionariusz niepełnosprawności Rolanda-Morrisa, kwestionariusz wiedzy na temat LBP i globalny kwestionariusz aktywności fizycznej. Wskaźniki fizyczne i kwestionariusze zostały wypełnione ponownie po trwającym 8-tygodni programie „Back School”. Różnice między obiema grupami porównano przed i po interwencji. Wyniki. W grupie interwencyjnej odnotowano istotny statystycznie wzrost wyników testu zgięcia tułowia McGilla i wiedzy na temat LBP (zwłaszcza w części wiedzy podstawowej i dotyczącej leczenia). Wnioski. Model interwencji oparty na programie „Back School” ma pozytywny wpływ na wydajność mięśni w obszarze rdzenia i zdobywanie wiedzy na temat LBP u chińskich pacjentów z przewlekłym LBP.
Źródło:
Health Problems of Civilization; 2023, 17, 4; 368-387
2353-6942
2354-0265
Pojawia się w:
Health Problems of Civilization
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Low Back Muscle Activity in an Automobile Seat with a Lumbar Massage System
Autorzy:
Kolich, M.
Taboun, S. M.
Mohamed, A. I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/90384.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
automotive seating
electromyography
low back pain
ból pleców
elektromiografia
masaż
Opis:
This investigation was conducted to determine the effects of a massaging lumbar support system on low back muscle activity. The apparatus included a luxury-level automobile seat, six 10-mm diameter bipolar surface electrodes, an amplifier, an anaiog-to-digital conversion board, data acquisition software, and a personal computer. Six experimental conditions, each involving a variation of massage time, were considered. The dependent variable was the change in the root mean square variation of the EMG signal. One minute of lumbar massage every 5 min was found to have a beneficial effect on low back muscle activity (as compared to no massage). This may prove to be an extremely important result in the quest to combat low back pain attributable to automobile seating.
Źródło:
International Journal of Occupational Safety and Ergonomics; 2000, 6, 1; 113-128
1080-3548
Pojawia się w:
International Journal of Occupational Safety and Ergonomics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ pracy zdalnej wymuszonej pandemią COVID-19 na ból kręgosłupa w grupie zawodowej nauczycieli
Remote working forced by COVID-19 pandemic and its influence on neck pain and low back pain among teachers
Autorzy:
Zyznawska, Joanna M.
Bartecka, Weronika M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2108197.pdf
Data publikacji:
2021-12-22
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
nauczyciele
ból odcinka szyjnego kręgosłupa
ból odcinka lędźwiowego kręgosłupa
praca siedząca
COVID-19
praca zdalna
teachers
neck pain
low back pain
sedentary work
remote working
Opis:
WstępW związku z ogłoszeniem przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) pandemii COVID-19 wiele osób z sektora publicznego przeszło w tryb pracy zdalnej, w tym grupa zawodowa nauczycieli. Mogło to wpłynąć na wystąpienie bólu kręgosłupa w tej grupie. Celem pracy była ocena dolegliwości bólowych kręgosłupa w grupie nauczycieli przed wprowadzeniem nauczania zdalnego z powodu pandemii COVID-19 i po nim.Materiał i metodyBadanie prowadzono za pośrednictwem ankiety internetowej. Wzięło w nim udział 361 nauczycieli i wykładowców akademickich z 16 województw Polski. Do oceny stopnia natężenia bólu zastosowano Skalę numeryczną (Numerical Rating Scale – NRS). Analizę statystyczną przeprowadzono za pomocą programów IBM SPSS Statistics 26 i Microsoft Excel 2021. Poziom istotności statystycznej przyjęto na poziomie p < 0,05.WynikiWśród badanych nauczycieli po ogłoszeniu pandemii COVID-19 istotnie statystycznie wzrósł średni stopień deklarowanego bólu odcinków szyjnego i lędźwiowego kręgosłupa (p < 0,001). Średnia wartość deklarowanego bólu odcinka szyjnego kręgosłupa u badanych wzrosła w skali NRS z 2,49±2,81 przed pandemią do 5,44±1,83 w trakcie pandemii, a odcinka lędźwiowego – z 2,81±2,73 do 5,53±2,20.WnioskiIstnieje zależność między występowaniem bólu kręgosłupa a zmianą charakteru pracy w grupie nauczycieli w związku z ogłoszeniem pandemii COVID-19. Istotnie statystycznie wzrosło natężenie bólu kręgosłupa nauczycieli od czasu wprowadzenia nauczania zdalnego. W zależności od liczby godzin spędzanych przy komputerze istotnie statystycznie wzrósł średni stopień deklarowanego bólu kręgosłupa badanej grupy. Istnieje potrzeba wyznaczenia celów fizjoprofilaktyki i wprowadzenia edukacji w zakresie ergonomii pracy przy komputerze w grupie nauczycieli.
BackgroundFollowing the declaration of the COVID-19 pandemic by the WHO, many people in the public sector have switched to remote work, including teachers. This could have contributed to the occurrence of back pain in this group. The aim of the study was to assess back pain in a group of teachers before and after the introduction of distance learning due to the COVID-19 pandemic.Material and MethodsThe study was based upon an online diagnostic survey and included 361 teachers and university lecturers from 16 provinces of Poland. In order to assess the intensity of pain, a Numerical Rating Scale (NRS) was used. Statistical analysis was performed using IBM SPSS Statistics 26 and Microsoft Excel 2021. The level of statistical significance was adopted on the level p < 0.05.ResultsAmong the surveyed teachers, the mean degree of declared cervical and lumbar spine pain increased significantly after the COVID-19 pandemic (p < 0.001). The mean value of the declared degree of cervical pain increased from 2.49±2.81 before the pandemic to 5.44±1.83 during the pandemic. Before the pandemic, the mean low back pain intensity was 2.81±2.73 on the NRS, while after the introduction of remote working, it was 5.53±2.20.ConclusionsThere is a relationship between the occurrence of back pain and the change in the nature of work in the group of teachers in connection with the declaration of the COVID-19 pandemic. There has been a statistically significant increase in teachers’ back pain intensity since the introduction of distance learning. Depending on the number of hours spent at the computer, the average degree of the declared back pain in the study group increased statistically significantly. There is a need to set the goals of physioprophylaxis and introduce education in the field of ergonomics of computer work in a group of teachers.
Źródło:
Medycyna Pracy; 2021, 72, 6; 677-684
0465-5893
2353-1339
Pojawia się w:
Medycyna Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Knowledge and use of ergonomic principles in physicians and nurses with low back pain
Wiedza oraz zastosowanie zasad ergonomii przez lekarzy i pielęgniarki z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa
Autorzy:
Dąbek, J.
Piotrkowicz, J.
Korzeń, D.
Gąsior, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2053556.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Tematy:
ergonomics
low back pain
Oswestry Questionnaire
ergonomia pracy
ból dolnego odcinka kręgosłupa
kwestionariusz Oswestry
Opis:
Background. Medical professionals frequently experience low back pain as a result of mechanical overload caused by prolonged standing, performing activities in a position of trunk flexion, extended work hours and physically stressful duties. The above-mentioned stresses, when they exceed the adaptive capacity of the tissues, can lead to pain, degenerative changes and even disability. Material and methods. 114 employees, including 48 (42%) physicians and 66 (58%) nurses, were examined. Their average age was 42.08±9.43 years, and the average years of work experience was 17.16±10.36 years. To assess the occurrence of low back pain, a standardized Oswestry Questionnaire was used, while for assessments of ergonomics an original questionnaire was used. Results. 95 respondents (83.33%), including 31 physicians (64.58%) and 64 nurses (96.96%), did not apply the principles of ergonomics in the work environment. The most common reasons were that working conditions were not conducive to ergonomic approaches to their duties and that there were not enough medical personnel to make ergonomic choices possible. All subjects experienced back pain. The Oswestry Questionnaire was used to determine the degree of disability caused by back pain. Among the physicians, the majority of respondents (n=35, 73%) experienced a small degree of disability, while the nurses experienced a moderate amount of disability (n= 35, 53%). Conclusions. Most of the examined personnel did not apply principles of ergonomics and had incomplete knowledge in this area. All subjects were burdened with low back pain, one of every ten of them were seriously affected. The results indicate the need to provide ergonomics education to medical personnel.
Wprowadzenie. Pracownicy personelu medycznego narażeni są na występowanie dolegliwości bólowych kręgosłupa w wyniku przeciążeń mechanicznych układu ruchu spowodowanych długotrwałym przebywaniem w pozycji stojącej, wykonywaniem czynności zawodowych w pozycji zgięcia tułowia oraz długimi godzinami pracy i dyżurami. Wymienione przeciążenia przekraczające zdolności adaptacyjne tkanek, prowadzą do występowania dolegliwości bólowych, zmian zwyrodnieniowych, a nawet do niepełnosprawności. Materiał i metody. Zbadano 114 pracowników personelu medycznego w tym: 48 (42%) lekarzy oraz 66 (58%) pielęgniarek. Średnia wieku badanych wynosiła x=42,08±9,43 lat, a średni staż pracy x=17,16±10,36 lat. Do badań wykorzystano autorski kwestionariusz ankiety dotyczący stosowania zasad ergonomii pracy, a do oceny występowania dolegliwości bólowych dolnego odcinka kręgosłupa standaryzowany Kwestionariusz Oswestry. Wyniki. W badanej grupie 95 osób (83,33%), w tym 31 lekarzy (64,58%) oraz 64 pielęgniarki (96,96%) nie stosowało zasad ergonomii w środowisku pracy, a najczęstszym powodem był brak warunków do ich przestrzegania oraz niewystarczająca ilość personelu medycznego. Wszyscy badani doświadczyli występowania dolegliwości bólowych kręgosłupa. Według Kwestionariusza Oswestry określono stopień niepełnosprawności wywołany bólem kręgosłupa. Wśród lekarzy największa część badanych (n=35; 73%) osiągnęła niewielki stopień niepełnosprawności spowodowany występowaniem dolegliwości bólowych kręgosłupa natomiast wśród pielęgniarek - mierny (n= 35; 53%). Wnioski. Zdecydowana większość badanych lekarzy i pielęgniarek nie przestrzegała zasad ergonomii pracy i posiadała niepełną wiedzę w tym zakresie. Wszyscy badani obarczeni byli występowaniem dolegliwości bólowych kręgosłupa, a co 10 z nich w stopniu poważnym. Wyniki badań wskazują na potrzebę prowadzenia edukacji w zakresie ergonomii wśród pracowników personelu medycznego.
Źródło:
Health Problems of Civilization; 2019, 13, 3; 217-224
2353-6942
2354-0265
Pojawia się w:
Health Problems of Civilization
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Comparison of analgesic effect in patients with chronic low back pain treated with TENS and High Tone Power Therapy
Porównanie działania przeciwbólowego terapii energotonowej i TENS u chorych z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego w przebiegu jego zmian zwyrodnieniowych
Autorzy:
Witkoś, Joanna
Onik, Grzegorz
Budziosz, Jan
Sieroń, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1790972.pdf
Data publikacji:
2018-04-08
Wydawca:
Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
Tematy:
TENS
High Tone Power Therapy
low back pain
terapia energotonowa
ból kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego
Opis:
Introduction: Chronic low back pain impairs routinely performed activities and decreases quality of life. It may be caused by different conditions, however, the most frequent is osteoarthritis. Electrotherapy is a modality essentially applied in the treatment of chronic pain syndromes because of high efficacy and absence of side effects. Study aim: Comparison of the analgesic effect of Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation and High Tone Power Therapy in patients with chronic low back pain caused by osteoarthritis. Material and methods: The study included 50 people, 22 males and 28 females, of mean age 46.2±10 years with chronic low back pain caused by osteoarthritis. The study protocol included treatment with Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation or High Tone Power Therapy. Each participant was exposed to the particular modality 10 times. Participants were randomly divided into two groups: treated with High Tone Power Therapy (Group I) and with Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (Group II). Before and after treatment, the threshold of pain and pain intensity were measured with PainMatcher and a numeric rating scale. Results: The application of Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation or High Tone Power Therapy resulted in a decrease of the subjectively assessed pain intensity. A decrease was also observed in objective measurements. Conclusions: The demonstrated analgesic effectiveness of the applied therapies encourages their further use in the treatment of low back pain syndrome. These modalities seem to be an effective method of increasing the pain threshold, and thus reducing pain.
Wstęp: Przewlekłe dolegliwości bólowe kręgosłupa uniemożliwiają swobodne funkcjonowanie chorego w życiu codziennym oraz obniżają jakość jego życia. Wynikają one z różnych przesłanek i zmian chorobowych, w tym najczęściej ze zmian zwyrodnieniowych. Niezbędnym elementem kompleksowej terapii przewlekłych zespołów bólowych są zabiegi elektroterapeutyczne, które mają pierwszorzędne znaczenie ze względu na dużą skuteczność oraz brak efektów ubocznych charakterystycznych dla leczenia farmakologicznego. Cel pracy: Porównanie skuteczności działania przeciwbólowego przezskórnej elektrycznej stymulacji nerwów oraz terapii energotonowej u chorych z przewlekłymi dolegliwościami bólowymi kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego (LS) w przebiegu jego zmian zwyrodnieniowych. Materiał i metody: Badaniami objęto grupę 50 chorych, w tym 22 mężczyzn i 28 kobiet, których średni wiek wynosił 46,2 ±10 lat, cierpiących z powodu dolegliwości bólowych kręgosłupa LS w przebiegu zmian zwyrodnieniowych. U badanych wykonano serię 10 zabiegów przezskórną elektryczną stymulacją nerwów lub terapią energotonową. Leczenie prowadzono przez okres dwóch tygodni. Badani zostali losowo przydzieleni do jednej z dwóch grup: leczonej z zastosowaniem terapii energotonowej (Grupa I) lub leczonej za pomocą prądów TENS (Grupa II). Bezpośrednio przed, jak i po serii zabiegów u każdego chorego dokonano pomiaru progu bólu oraz natężenia bólu przy użyciu miernika bólu (urządzenie PainMatcher) oraz subiektywnej skali numerycznej. Wyniki: Pod wpływem wykonanych zabiegów stwierdzono złagodzenie subiektywnych doznań bólowych, które znalazły też potwierdzenie w wynikach badań obiektywnych. Wnioski: Wykazana przeciwbólowa skuteczność zastosowanych terapii zachęca do ich dalszego wykorzystania w leczeniu przewlekłych zespołów bólowych stawów kręgosłupa LS wynikających z choroby zwyrodnieniowej. Zabiegi te, jak się wydaje, są skuteczną metodą podwyższania progu bólu, a co za tym idzie – zmniejszania dolegliwości bólowych.
Źródło:
Medical Rehabilitation; 2017, 21(4); 11-17
1427-9622
1896-3250
Pojawia się w:
Medical Rehabilitation
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of the Effects of Mobilisation on the Range of Motion and the Level of Pain in Patients with Lumbarar Spine Symptoms
Ocena wpływu technik mobilizacacji na zakres rucruc hu oraoraoraz dololegliwości bólolowe u pacpacpacjentów z dololegliwościami odcinka lędźwiowego
Autorzy:
Wyszyński, Szymon
Stiler, Sylwia
Piotrkowicz, Joanna
Federowicz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/526617.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Instytut Nauk o Zdrowiu
Tematy:
manual therapy
VAS scale
low back pain
terapia manualna
skala VAS
ból odcinka lędźwiowego kręgosłupa
Opis:
Background: Low back pain is one of the most common musculoskeletal disorders with which patients come to a physiotherapist and it affects younger and younger people. Aim of the study: The aim of this paper was to assess the effect of mobilisation techniques for low spine on the range of motion and pain level in patients complaining of strong pain in that area. Material and methods: The study population consisted of 20 patients, aged between 28 and 67 years old (x = 47.55±12.04) with low back pain. Physical examination was performed to determine the movements which increased the pain. To assess the severity of pain, an analogue VAS scale was used. During treatment, “closing” techniques for the spinous processes were used. The treatment was carried out once and its duration was half an hour. After the therapy, the measurements were repeated. Results: A significant reduction of pain was observed after the treatment in the following movements: extension (p ≤ 0.001), lateral flexion to the left side (p < 0.000), lateral flexion – right side (p < 0.000), rotation to the left (p ≤ 0.014), rotation to the right (p ≤ 0.016). An analysis of the Student’s t-test results showed statistically significant (p < 0.001) difference in the range of motion during extension before and after treatment, with greater range after treatment. Conclusions: The techniques of manual mobilization of the lumbar spine are effective in decreasing pain and increasing the range of motion during lumbar spine extension.
Wstęp: Ból odcinka lędźwiowego kręgosłupa jest jedną z najczęstszych dysfunkcji narządu ruchu, z jaką pacjenci zgłaszają się do fizjoterapeuty, i dotyczy coraz młodszych osób. Cel pracy: Celem pracy była ocena wpływu technik mobilizacji dolnego odcinka kręgosłupa na jego zakres ruchu i poziom bólu u pacjentów z silnymi dolegliwościami wymienionej okolicy. Materiał i metody: Do badań zakwalifikowano 20 pacjentów w wieku 28–67 lat (x = 47,55±12,04) z dolegliwościami bólowymi w dolnym odcinku kręgosłupa. W celu określenia ruchów nasilających dolegliwości bólowe wykonano badanie fizykalne, a do oceny nasilenia bólu posługiwano się skalą analogową VAS. W terapii wykorzystano technikę „zamykania” wyrostków kolczystych. Terapia przeprowadzona została jednorazowo, a czas jej trwania wyniósł pół godziny. Po terapii pomiary powtórzono. Wyniki: Zaobserwowano istotne zmniejszenie bólu po terapii w ruchach: wyprostu (p ≤ 0,001), skłonu bocznego w lewo (p < 0,000), skłonu bocznego w prawo (p < 0,000), rotacji w lewo (p ≤ 0,014), rotacji w prawo (p ≤ 0,016). Analizując wyniki w teście T-Studenta, zaobserwowano istotne statystycznie zwiększenie zakresu ruchu wyprostu po zastosowanej terapii (p < 0.001). Wnioski: Techniki manualnej mobilizacji odcinka lędźwiowego kręgosłupa przy ograniczeniu ruchu w kierunku wyprostu wpływają na zmniejszenie dolegliwości bólowych oraz zwiększają zakres jego ruchu.
Źródło:
Puls Uczelni; 2016, 2; 11-16
2080-2021
Pojawia się w:
Puls Uczelni
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effects of Manual Handling, Posture, and Whole Body Vibrations on Low-Back Pain
Autorzy:
Meyer, J. P.
Flenghi, D.
Deschamps, J. P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/952749.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
low back pain
occupation
whole body vibration
posture
manual handling
ból pleców
postura
stres zawodowy
Opis:
To determine the effect of occupational stress on low-back pain (LBP), a cross-sectional study has been carried out, by interviews, on workers exposed to 3 stresses: manual handling (MH, 82 women and 264 men), whole body vibrations (WBV, 274 men), and static postures (278 women). Anthropometric data, occupational stress, LBP severity and frequency, and a psychological evaluation of these groups were compared to those of a control population of 208 workers (104 men and 104 women). The results show that 30% of the population had never suffered from LBP. Age and the body mass index of the workers were the parameters most closely associated with LBP. Women involved in MH had higher frequency and severity of LBP than their reference population. Men involved in MH or exposed to WBV had higher frequency of painful episodes than their reference population. Workers exposed to one of the stresses were on sick leave for LBP more often, and for longer periods, than workers in the reference group. The results show that individual factors are often decisive in the onset of LBP. Nevertheless, in the more serious LBP cases, occupational stress is an aggravating factor for LBP and its consequences.
Źródło:
International Journal of Occupational Safety and Ergonomics; 1998, 4, 4; 449-470
1080-3548
Pojawia się w:
International Journal of Occupational Safety and Ergonomics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czynniki ryzyka wystąpienia dolegliwości bólowych odcinka lędźwiowego kręgosłupa w grupie zawodowej pielęgniarek oddziału ratunkowego
Autorzy:
Mikołajczyk, Edyta
Kaleta, Zofia
Janusz, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097668.pdf
Data publikacji:
2017-06-30
Wydawca:
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie
Tematy:
pielęgniarki
ból kręgosłupa
ruchomość kręgosłupa
aktywność fizyczna
nurses
low back pain
spinal motion
physical activity
Opis:
Cel: Oszacowanie częstości i czynników ryzyka występowania dolegliwości bólowych kręgosłupa lędźwiowego u czynnych zawodowo pielęgniarek krakowskich oddziałów ratunkowych. Materiał i metody: Badania przeprowadzono wśród 30 losowo wybranych, czynnych zawodowo pielęgniarek oddziału ratunkowego, w wieku 25-58 lat, pracujących na pełny etat. Obliczono wskaźnik masy ciała BMI. Wykonano pomiary linijne zakresów ruchomości odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Do oceny stopnia subiektywnych odczuć bólowych wykorzystano wizualno-analogową skalę VAS. Stan funkcjonalny badanych oceniono Kwestionariuszem Niepełnosprawności Bólu Krzyża Roland- Morrisa (RMDQ). Do oceny poziomu aktywności fizycznej wykorzystano Międzynarodowy Kwestionariusz Aktywności Fizycznej (IPAQ). W celu określenia korelacji pomiędzy badanymi zmiennymi użyto współczynnika korelacji liniowej Spearmana. Wyniki: Wykazano statystycznie istotną zależność pomiędzy BMI a poziomem bólu oraz stopniem niesprawności wyrażoną na podstawie kwestionariusza RMDQ a także pomiędzy poziomem bólu a czasem spędzanym w pozycji siedzącej. Zanotowano istotny związek pomiędzy stopniem odczuć bólowych a zgięciem kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej, zgięciem bocznym w prawo w płaszczyźnie czołowej i skrętem w prawo w płaszczyźnie poprzecznej. Wnioski: Dolegliwości bólowe kręgosłupa wśród pielęgniarek oddziału ratunkowego są zjawiskiem częstym, określonym na poziomie średnim, powodującym niewielki ubytek jakości życia. Zaobserwowano wysoki stopień aktywności fizycznej oraz zmniejszony zakres zgięcia w płaszczyźnie strzałkowej. Ze względu na istniejące korelacje pomiędzy BMI a poziomem bólu i stopniem niesprawności oraz poziomem bólu a zakresami ruchomości wydaje się celowe objęcie tej grupy zawodowej programem profilaktyki bólu kręgosłupa.
Aim of the study: To assess prevalence and risk factors of low back pain (LBP) in emergency room nurses in Krakow. Materials and methods: The study comprised 30 randomly selected full time emergency nurses aged 25-58. Their BMI was calculated and measurements of linear segmental lumbar spine flexion-extension motion were performed. The visual analogue scale (VAS) was used to assess the subjective LBP degree. The self-estimated physical disability caused by LBP was assessed by means of the Roland- Morris Low Back Pain and Disability Questionnaire (RMDQ), whereas physical activity by means of the International Physical Activity Questionnaire (IPAQ). The Spearman correlation coefficient was used to determine a linear association between variables involved in the research. Results: Statistically significant correlations between BMI, LBP and the level of disability as well as between the pain intensity and the time spent in a sitting position were revealed by RMDQ. Significant correlations between the self-estimated LBP and spinal flexion in the sagittal plane, lateral flexion to the right in the frontal plane and twist to the right in the transverse plane were found. Conclusions: Moderate LBP in emergency ward nurses, which is commonly observed, slightly decreased their quality of life. A high level of physical activity and limited range of flexion were discovered in the sagittal plane. Due to the existing correlations between BMI and LBP, between the degree of disability and the intensity of pain and the range of motion, it seems appropriate to include this occupational group in the back pain prevention programme.
Źródło:
Health Promotion & Physical Activity; 2017, 2, 3; 95-110
2544-9117
Pojawia się w:
Health Promotion & Physical Activity
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transcranial direct current stimulation for nonspecific low back pain: double-blind randomized sham-controlled trial
Przezczaszkowa stymulacja prądem stałym przy nieswoistym bólu dolnego odcinka kręgosłupa – randomizowane badanie z podwójnie ślepą próbą, z grupą kontrolną otrzymującą placebo
Autorzy:
Rezasoltani, Zahra
Azizi, Sirous
Najafi, Sharif
Sedighi, Samaneh
Movahed, Maysam Elahi
Dadarkhah, Afsaneh
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1790822.pdf
Data publikacji:
2019-09-04
Wydawca:
Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
Tematy:
transcranial
current stimulation
low back pain
disability
Oswestry
przezczaszkowy
prąd stały
ból dolnego odcinka kręgosłupa
niepełnosprawność
Opis:
Introduction: Low back pain is recognized as a major cause of morbidity worldwide. Between 70 and 80% of adults experience at least one occasion of low back pain with duration of 3 months or longer in their lifetime. Aside from the classic treatment methods, there are other new techniques yet to be clinically investigated. Transcranial direct current stimulation (tDCS) has been reported to alleviate pain by affecting the central nervous system. To date only a small number of studies have been published on the effects of tDCS on chronic low back pain. Some of these were pilot studies and others were low-powered in terms of their inference. Therefore the clinical application of tDCS requires further careful evaluation. Objective: To assess the efficacy of transcranial direct current stimulation for treatment of chronic nonspecific low back pain. Materials and methods: We carried out a double-blind randomized sham-controlled trial in a University Hospital. In total 70 people (15 women) with low back pain were randomized to either active or sham stimulation. The primary outcome was intensity of low back pain on the Visual Analog Scale. We also used the Oswestry Disability Questionnaire to evaluate the effects of back pain on daily activities. For the active stimulation group we administered 2 mA tDCS, 20 minutes for each session, once daily, 5 days per week for 2 weeks, totaling 10 sessions. For the sham stimulation group a similar program was followed with no stimulation. Both groups used analgesic medication. Results: Within-group analysis showed that an initial decrease in pain intensity was significant in both groups (both p < 0.001). However, pain reduction became stable only in the active treatment group. There was a significant difference in the pattern of change in mean pain scores in favor of tDCS (p < 0.001). Active treatment also significantly reduced disability scores (all p values < 0.001), whereas participants in the sham treatment group did not experience functional recovery. Mixed ANOVA indicated that the pattern of change in mean scores of disability differed between the two groups throughout the study course, in favor of active stimulation (p < 0.001). Conclusion: Transcranial direct current stimulation is an effective and safe initial treatment for chronic nonspecific low back pain, and the benefits remain for at least several months.
Wstęp: Na całym swiecie ból dolnego odcinka kręgosłupa j est uznawany za poważną przyczynę zachorowalności. Pomiędzy 70 a 80% dorosłych osób doświadcza co najmniej raz w życiu bólu dolnego odcinka kręgosłupa, utrzymujacego się 3 miesiące lub dłużej. Oprócz klasycznych metod leczenia, istnieją inne nowe techniki, które jeszcze należy sprawdzić klinicznie. Dowiedziono, że przezczaszkowa stymulacja prądem stałym (ang. transcranial direct current stimulation, tDCS) łagodzi ból poprzez oddziaływanie na centralny system nerwowy. Do tej pory, opublikowano tylko niewielką ilość badań na temat wpływu tDCS na przewlekły ból dolnego odcinka kręgosłupa. Niektóre z nich były badaniami pilotażowymi, a inne były słabe pod względem swoich wniosków. Dlatego też kliniczne zastosowanie tDCS, wymaga dalszej, starannej oceny. Cel: Określenie skuteczności przezczaszkowej stymulacji prądem w leczeniu przewlekłego niespecyficznego bólu dolnego odcinka kręgosłupa. Materiały i metody: Przeprowadziliśmy randomizowane badanie z podwójnie ślepą próbą, z grupą kontrolną otrzymującą placebo w Szpitalu Uniwersyteckim. W sumie 70 osób (15 kobiet) z bólem dolnego odcinka kręgosłupa, przydzielono losowo do grupy z aktywną stymulacją lub grupy z pozorowaną stymulacją. Głównym ocenianym parametrem była intensywność bólu dolnego odcinka kręgosłupa na Wizualnej Skali Analogowej (ang.the Visual Analog Scale). Zastosowaliśmy również kwestionariusz Oswestry (ang. the Oswestry Disability Questionnaire) do oceny wpływu bólu pleców na codzienne czynności. U grupy z aktywną stymulacją, zastosowaliśmy 2 mA tDCS, 20 minut na każdą sesję, raz dziennie, 5 dni w tygodniu, przez okres 2 tygodni, w sumie 10 sesji. U grupy z pozorną stymulacją, zastosowano podobny program, ale bez stymulacji. Obie grupy stosowały leki przeciwbólowe. Wyniki: Analiza wewnątrzgrupowa wykazała, że początkowy spadek intensywności bólu był znaczący w obu grupach (obie wartości p < 0.001). Jednak zmnieszony ból utrzymał się tylko w grupie z rzeczywistym leczeniem. Wystąpiła znacząca różnica we wzorze zmian w średnich wynikach na korzyść tDCS (p < 0.001). Aktywne leczenie również znacznie obniżyło wyniki niepełnosprawności (wszystkie wartości p < 0.001), podczas gdy uczestnicy z grupy z pozorowanym leczeniem, nie doświadczyli funkcjonalnego powrotu do zdrowia. Mieszana ANOVA wykazała, że wzór zmiany w średnich wynikach niepełnosprawności różnił się pomiędzy dwoma grupami podczas całego toku badania, na korzyść aktywnej stymulacji (p < 0.001). Wniosek: Przezczaszkowa stymulacja prądem stałym jest efektywnym i bezpiecznym początkowym leczeniem dla przewlekłego niespecyficznego bólu dolnego odcinka kręgosłupa, a jej efekty utrzymują się przez co najmniej kilka miesięcy.
Źródło:
Medical Rehabilitation; 2019, 23(3); 4-11
1427-9622
1896-3250
Pojawia się w:
Medical Rehabilitation
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evaluation of Low Back Pain Risks in a Beef Skinning Operation
Autorzy:
Das, B.
Sengupta, A. K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/89837.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
low back pain
biomechanical analysis
ergonomic analysis
posture analysis
meat processing
ból pleców
analiza biomechaniczna
analiza ergonomiczna
postawa
Opis:
The low back pain risks in a beef skinning operation at a high stand kill floor workstation was evaluated. The increases in compressive forces at lower back (L5/S1) between normal slump (back angle 25°, measured in the sagittal plane) and severe (45°) and between normal slump and very severe (70°) bent back postures were 387 N or 28% and 616 N or 45%, respectively. The high spine load coupled with high level of repetition can have a high probability of fatigue failure in the spine structural members. Non-neutral back posture for a large portion of the total work time can be a low back pain risk factor. The videotape analysis showed that the times involved during the task performance for the bent back (more than 25°) and severe bent back (more than 45°) were 48.4 and 33.5% of the total cycle time, respectively. The upper limit from OWAS (Ovako Working Posture Analysis System) for bent back posture is 30% of the total cycle time. The bent and twisted back posture (both more than 25°) time was 10.4% compared to OWAS limit of 5%. This indicated that actions are needed in the near future to alleviate the risk of low back pain. Ergonomics redesign of the workstation was recommended for the operation.
Źródło:
International Journal of Occupational Safety and Ergonomics; 2000, 6, 3; 347-361
1080-3548
Pojawia się w:
International Journal of Occupational Safety and Ergonomics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Effects of Experience and the Presence of a Scaffold Handrail on Postural and Spinal Stability in Construction Workers
Autorzy:
Min, S. N.
Kim, J. Y.
Parnianpour, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/91154.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
fall
low back pain
postural stability
lumbar stability
construction
injury
ból pleców
stabilność postawy
pracownicy budowlani
rusztowanie budowlane
Opis:
The goal of this study was to quantify the effect of experience and handrail presence on trunk muscle activities, rotational spinal stiffness and postural stability of construction workers. We evaluated spinal stability, and objective and subjective postural stability in 4 expert and 4 novice construction workers who were performing a manual task in a standing position on a scaffold, with and without a safety handrail. Center of pressure was computed using measurements taken with insole pressure transducers. Muscle activity was monitored usingsurface electrodes placed on 8 trunk muscles that predicted active trunk rotational stiffness. Standard deviations of the center of pressure, back muscle activity and spinal stiffness were greater in novices and in the absence of a handrail. We infer that the risk of a fall due to postural and spinal instability may be greater with a lower level of experience and in the absence of a safety handrail.
Źródło:
International Journal of Occupational Safety and Ergonomics; 2014, 20, 3; 491-502
1080-3548
Pojawia się w:
International Journal of Occupational Safety and Ergonomics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Electromyographic evaluation of selected muscles during active hip extension in men treated McKenzie method
Autorzy:
Jabłońska, Magdalena
Fryzowicz, Anna
Ogurkowska, Małgorzata Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27324135.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
low back pain
sEMG
movement pattern
prone hip extension
ból dolnej części pleców
wzór ruchu
skłonny do wyprostu bioder
Opis:
Purpose: The aim of this study was to evaluate objective results of short-term treatment with the use of electromyography and to determine changes in muscle recruitment during the prone hip extension test in individuals with chronic low back pain who underwent the McKenzie treatment. Methods: The studied group consisted of 17 male office workers aged 33–55 who underwent two experimental sessions comprising of 3 measurements and the McKenzie method of mechanical diagnosis and therapy. Electromyographic examination of selected muscles was performed during the test in order to assess changes in their activity before and after the McKenzie method and the Visual Analogue Scale was used to assess the level of pain. Results: There was a tendency towards significance at the beginning of activation between the first and second test for the left erector spinae muscle ( p = 0.0684). In 18% of patients, the onset activation time decreased, which is indicative of correct direction of changes. No statistically significant changes were observed in the remaining muscles. Statistical significance ( p = 0.0131) was observed between the first and third test for the left erector spinae muscle. A decrease in the onset activation time was observed in 75% of the subjects. Effectiveness increased by as much as 57%. The level of pain decreased in the third test compared to the first one ( p = 0.0240). However, the change in pain sensations between the first and second test was not statistically significant. Conclusions: The study showed objective changes in the activation sequence of selected muscles and subjective changes in pain following short term McKenzie therapy.
Źródło:
Acta of Bioengineering and Biomechanics; 2020, 22, 3; 23--31
1509-409X
2450-6303
Pojawia się w:
Acta of Bioengineering and Biomechanics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The effectiveness of Pilates exercises on treating low back pain
Efektywność ćwiczeń metodą Pilates w terapii dolegliwości bólowych kręgosłupa lędźwiowego
Autorzy:
Mikołajczyk, Edyta
Żegleń, Kinga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097969.pdf
Data publikacji:
2019-02-14
Wydawca:
Akademia Tarnowska
Tematy:
Pilates method
low back pain
mobility of the spine
quality of life
ćwiczenia Pilates
ból kręgosłupa
ruchomość kręgosłupa
jakość życia
Opis:
Introduction: Back pain is now a common problem. The study aimed to examine the effectiveness of Pilates exercises on the subjective spinal pain discomfort, degree of quality-of-life impairment and the lower back mobility. Material and methods: It was conducted in a group of 30 participants with chronic low back pain in whom, before and after the twelve-week Pilates exercise interventions, the level of subjective pain tolerance (VAS scale), lumbar spine mobility and the degree of quality-of-life impairment were assessed. Results: Involvement in the Pilates exercise programme helped to reduce subjective pain complaints, improved the spinal range of motion in all planes and enhanced the quality of life in all participants. Conclusions: The Pilates method is an effective tool in treating chronic low back pain.
Wstęp: Dolegliwości bólowe kręgosłupa stanowią obecnie problem powszechny. Celem badań było sprawdzenie wpływu ćwiczeń Pilates na poziom odczuwanych dolegliwości bólowych, stopień ograniczenia jakości życia i ruchomość kręgosłupa lędźwiowego.Materiał i metody: Badania przeprowadzono w grupie 30 osób z przewlekłymi dolegliwościami bólowymi kręgosłupa. Przed i po trzymiesięcznym okresie ćwiczeń metodą Pilates oszacowano poziom bólu (skala VAS), ruchomość kręgosłupa lędźwiowego i stopień upośledzenia jakości życia. Wyniki: Udział w ćwiczeniach Pilates przyczynił się do zmniejszenia poziomu bólu, poprawy zakresu ruchów we wszystkich płaszczyznach oraz poprawy jakości życia badanych. Wnioski: Metoda Pilates jest skutecznym narzędziem w terapii przewlekłych dolegliwości bólowych kręgosłupa lędźwiowego.
Źródło:
Health Promotion & Physical Activity; 2018, 5, 4; 6-11
2544-9117
Pojawia się w:
Health Promotion & Physical Activity
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena skuteczności ćwiczeń relaksacyjnych i stabilizacyjnych w minimalizacji bólu lędźwiowo-krzyżowego odcinka kręgosłupa u kobiet ciężarnych
Evaluation of the efficiency of relaxation and stabilization exercises in the minimization of the low back pain in pregnant women
Autorzy:
Boguszewski, Dariusz
Sałata, Daria
Grzegorz Adamczyk, Jakub
Białoszewski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437824.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Słowa kluczowe: kobiety ciężarne
ćwiczenia relaksacyjne
ćwiczenia stabilizacyjne
ból dolnego odcinka kręgosłupa
pregnant women
relaxation exercises
stabilization exercises
low back pain
Opis:
Cel pracy: Celem badań była ocena wpływu ćwiczeń relaksacyjnych i stabilizacyjnych na dolegliwości bólowe lędźwiowo- -krzyżowego odcinka kręgosłupa u kobiet w zaawansowanej ciąży. Materiał i metody: W badaniach wzięły udział 54 kobiety ciężarne (średnio 28,9 tydzień ciąży). Średnia wieku wynosiła 29,2 lat. Osoby badane podzielono na dwie grupy. Kobiety z Grupy 1 (n=25) wykonywały serie ćwiczeń relaksacyjnych i stabilizacyjnych (po wcześniejszym instruktażu podczas zajęć szkoły rodzenia). Osoby z Grupy 2 (n=29) nie zmieniły dotychczasowego stylu życia. Warunkiem zakwalifikowania do badań było występowanie dolegliwości bólowych L-S odcinka kręgosłupa. Narzędzia badawcze stanowiły: Wizualno- Analogowa Skala Bólu (VAS), Kwestionariusz Rolanda- -Morrisa, Kwestionariusz Spielbergera oraz autorska ankieta zawierająca pytania dotyczące wybranych elementów stylu i jakości życia. Wyniki: W Grupie 1 po czternastu dniach znacząco obniżyła się (p = 0,021) intensywność bólu. Nie zaobserwowano jednak istotnej różnicy w poziomie bólu po jednej sesji ćwiczeń (między pomiarem 1 i 2). W Grupie kontrolnej nasilenie bólu utrzymywało się na podobnym poziomie, różnice między pomiarami nie były istotne statystycznie. Regularne ćwiczenia w domu wpłynęły również na redukcję ograniczeń funkcjonalnych (mierzonych skalą Rollanda-Morrisa) u badanych kobiet (p = 0,044). Kobiety z Grupy 2 zgłosiły znaczne zwiększenie poczucia niepełnosprawności (p = 0,014). Wnioski: Samodzielne ćwiczenia relaksacyjne i stabilizacyjne wpływają na redukcję bólu dolnej części pleców u kobiet ciężarnych. Zasadne jest zatem stosowanie różnych form kinezyterapii w ramach profilaktyki i leczenia tego typu dolegliwości. Na skutek ćwiczeń zmniejszył się stopień ograniczenia funkcjonalnego badanych kobiet. Dowodzi to pozytywnego wpływu samodzielnych ćwiczeń w domu na sprawność fizyczną.
The aim of the work: The aim of the research was the evaluation of the influence of relaxation and stabilization exercises on low back pain at women in the advanced pregnancy. Material and methods: There were 54 pregnant women (averagely in 28.9 week of the pregnancy) who partook in the research. The average age was 29.2 years. The studied persons were divided into two groups. The women from the Group 1 (n=25) performed series of loosening and stabilizing exercises (after previous instruction at childbirth classes). The persons from the Group 2 (n=29) did not change the previously existing lifestyle. The condition of classifying to the research was the occurrence of pain complaints about L-S spinal section. The investigative tools were: Visual Analog Scale of Pain (VAS), the Questionnaire by Roland-Morris, the State-Trait Anxiety Inventory by Spielberger and the author’s questionnaire containing questions concerning of chosen elements of style and quality of life. Results: In the Group 1 after fourteen days the intensity of the pain dropped significantly (p = 0.021). There were not observed however the significant difference in the level of pain after one session of exercises (between the measurement 1 and 2). In the control group the intensification of the pain remained on the similar level, differences between measurements were not statistically essential. Regular exercises at home influenced also the reduction of functional limitations at the examined women (p = 0.044) (measured with the Rolland-Morris’ scale). Women from the Group 2 reported considerable increase of the feeling of being handicapped (p = 0.014). Conclusions: Individual relaxation and stabilization exercises bear on the reduction of pain of the lower back at pregnant women. Therefore, it is legitimate to use various forms of the kinesiotherapy as prophylaxis and treatment of this type of complaints. As the result of the exercises, the degree of functional limitation of the examined women was diminished. It proves the positive influence of individual exercises at home on physical fitness.
Źródło:
Medical Review; 2014, 2; 152-161
2450-6761
Pojawia się w:
Medical Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prevalence of Musculoskeletal Disorders at Workplaces in the Peoples Republic of China
Autorzy:
Bao, S.
Winkel, J.
Shahnavaz, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/90895.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
ergonomics
epidemiology
cross-sectional study
low back pain
shoulder-neck disorders
developing countries
assembly workers
ergonomia
epidemiologia
ból pleców
kraje rozwijające się
Opis:
This paper presents 2 musculoskeletal disorders questionnaire surveys in 10 different Chinese occupational groups. Data collected from 1,603 workers using a modified Nordic musculoskeletal disorders symptom questionnaire showed that the 12-month prevalence of musculoskeletal disorders, particularly in the low back and shoulder-neck regions, was high at many Chinese workplaces. Significant differences existed between occupational groups. Assembly workers usually had higher neck-shoulder complaints compared to workers in most other occupations. However, the nature of assembly seemed also to influence the prevalence rate. Workers at a cassette recorder and a TV set assembly plant appeared to have more neck complaints compared with a group of thermos flask assemblers.
Źródło:
International Journal of Occupational Safety and Ergonomics; 2000, 6, 4; 557-574
1080-3548
Pojawia się w:
International Journal of Occupational Safety and Ergonomics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 16

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies