Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Surface mining" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-9 z 9
    Tytuł:
    Aktualny stan i perspektywy rozwoju wydobycia surowców skalnych w regionie małopolsko-podkarpackim
    Present state and the perspectives of rock mining development in Małopolska and Podkarpacie region
    Autorzy:
    Kozioł, W.
    Ciepliński, A.
    Machniak, Ł.
    Borcz, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/170543.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
    Tematy:
    surowce skalne
    górnictwo odkrywkowe
    kruszywa naturalne
    rock materials
    surface mining
    natural aggregates
    Opis:
    W artykule scharakteryzowano zasoby geologiczne i produkcję surowców skalnych regionu małopolsko-podkarpackiego oraz zarysowano perspektywy rozwoju w kontekście ich roli w produkcji krajowej oraz uwarunkowań technicznych, logistycznych i środowiskowych. Podkreślono problemy wspólne oraz różnice wynikające z zasobności bazy geologicznej oraz stopnia rozwoju infrastruktury.
    This paper describes geological resources and production of rock materials in Małopolska and Podkarpacie region and outlines the perspectives for development in the context of their role in domestic production and of technical, logistical and environmental issues. Common problems and differences in the abundance of geological base and the level of infrastructure development are also highlighted.
    Źródło:
    Górnictwo Odkrywkowe; 2013, 54, 5-6; 102-113
    0043-2075
    Pojawia się w:
    Górnictwo Odkrywkowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aktualny stan i wybrane uwarunkowania rozwoju wydobycia surowców skalnych w województwie opolskim i śląskim
    Present state and selected factors of rock materials extraction development in the Opolskie i Śląskie voivodeships
    Autorzy:
    Kozioł, W.
    Machniak, Ł.
    Ciepliński, A.
    Borcz, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/169837.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
    Tematy:
    surowce skalne
    górnictwo odkrywkowe
    kruszywa naturalne
    rock materials
    surface mining
    natural aggregates
    Opis:
    W artykule scharakteryzowano zasoby geologiczne i produkcję surowców skalnych regionu opolsko-śląskiego oraz zarysowano perspektywy rozwoju w kontekście ich roli w produkcji krajowej. Podkreślono problemy wspólne oraz różnice wynikające z zasobności bazy geologicznej oraz stopnia rozwoju infrastruktury. W dalszej części przedstawiono stan niezagospodarowanych złóż surowców skalnych oraz obszarów uznawanych za perspektywiczne i prognostyczne. Dokonano charakterystyki obszarów przyrodniczo cennych oraz zarysowany został problem związany z konfliktem lokalizacji złóż względem wybranych form ochrony przyrody oraz klas pokrycia terenu.
    This paper describes geological resources and production of rock materials in opolskie and śląskie voivodeships and outlines the perspectives for development in the context of their role in domestic production. Common problems and differences in the abundance of geological base and the level of infrastructure development are also highlighted. In the second part of this paper the presents the status of undeveloped deposits of rock resources and areas considered to be perspec-tive and prognostic. Characteristic of valuable natural areas was made and the problem of location conflict of deposits with selected forms of nature protection as well as to land-use has been outlined.
    Źródło:
    Górnictwo Odkrywkowe; 2013, 54, 5-6; 222-232
    0043-2075
    Pojawia się w:
    Górnictwo Odkrywkowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stan zasobów i eksploatacja złóż surowców skalnych województwa opolskiego
    State of resources and exploitation of deposits of rock materials in opolskie voivodeship
    Autorzy:
    Kozioł, W.
    Borcz, A.
    Machniak, Ł.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/363537.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne
    Tematy:
    górnictwo odkrywkowe
    kruszywa naturalne
    surowce skalne
    surface mining
    natural aggregates
    rock materials
    Opis:
    W artykule przedstawiono obecny stan zasobów surowców skalnych województwa opolskiego ze szczególnym uwzględnieniem zasobów bilansowych i przemysłowych kruszyw żwirowo-piaskowych oraz wielkość ich wydobycia w skali wojewódzkiej i krajowej. Ponadto zaznaczono, jaka część omawianych zasobów jest perspektywiczna pod kątem możliwości prowadzenia eksploatacji z uwagi na uwarunkowania środowiskowe i logistyczne.
    This paper presents current state of raw materials resources of opolskie voivodeship with focusing on anticipated economic and economic resources of sands and gravels and rate of their extration in the regional and national scale. The next part of this article shows how much of these resources is perspective for possibilities of exploitation due to environmental and logistic conditions.
    Źródło:
    Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne; 2014, 3; 84-88
    1734-6681
    Pojawia się w:
    Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Środowiskowe aspekty eksploatacji kruszyw żwirowo-piaskowych spod wody w Polsce
    Environmental Aspects of Sand and Gravel Aggregates Exploitation from under the Water in Poland
    Autorzy:
    Kozioł, W.
    Baic, I.
    Góralczyk, S.
    Machniak, Ł.
    Borcz, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1813909.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    górnictwo odkrywkowe
    kruszywa naturalne
    oddziaływanie na środowisko
    przywracanie naturze
    surface mining
    natural aggregates
    environmental impact
    restoration to nature
    Opis:
    Przemysłowa działalność człowieka w różnym stopniu oddziałuje na środowisko naturalne. Górnictwo związane z odkrywkową eksploatacją kopalin, charakteryzuje się przede wszystkim przekształcaniem morfologii terenu, ale również często wpływa na stosunki wodne (konieczność odwadniania złoża), na zasiedlenie obszarów przyległych przez różne gatunki zwierząt, ptaków, płazów, a także na lokalną florę. Szeroki zakres zastosowań a także wielkość popytu na kruszywa naturalne żwirowo-piaskowe i łamane powoduje, iż stanowią największą grupę wydobywanych i zużywanych w świecie surowców mineralnych. W Polsce zdecydowaną przewagę mają żwiry i piaski. Górnictwo kruszyw naturalnych żwirowo-piaskowych w Polsce związane jest w większości (ok. 3/4 kopalń) z eksploatacją prowadzoną spod lustra wody. Kopalnie tego typu nie mają praktycznie wpływu na poziom zwierciadła wód podziemnych nie powodując osuszania przyległych akwenów oraz terenów objętych ochroną. W przeciwieństwie do wielu obszarów, w których działalność człowieka związana jest np. ze wzmożoną turystyką i rekreacją, z produkcją odpadów w obszarach przyrodniczo cennych i innych aktywności człowieka, w tym związanych z urbanizacją, w których dochodzi do dewastacji lokalnego środowiska, prowadzenie działalności wydobywczej obliguje na przedsiębiorcy górniczym w ramach obowiązkowej rekultywacji terenów poeksploatacyjnych konieczność przywracania naturze obszarów cennych, co często w efekcie polepsza stan środowiska. Oczywiście również w górnictwie dochodzi do zaniedbań związanych z ochroną przyrody. Jednak pomimo początkowego i trwającego niejednokrotnie podczas prowadzenia eksploatacji wpływu na zmniejszenie liczebności gatunków zwierząt i roślin, takie przekształcanie środowiska daje nierzadko dużo skutków pozytywnych często przyczyniając się do tworzenia nowych i bogatszych siedlisk w stosunku do tych, które dotychczas występowały na badanym obszarze. Artykuł przedstawia podział technologii wydobywczych stosowanych w Polsce do eksploatacji żwirów i piasków i skalę ich oddziaływania na środowisko. Wytypowano technologie eksploatacji, które najmniej oddziałują na środowisko naturalne. Podano najważniejsze kryteria wrażliwości ekologicznej, które są niezbędne do podjęcia oceny oddziaływania eksploatacji na środowisko. Są to kryteria, które podawane są między innymi w wytycznych UE dotyczących obszarów związanych z ochroną rzadkich gatunków zwierząt i roślin. Krajowe górnictwo kruszyw żwirowo-piaskowych eksploatowanych spod wody oparte jest o rozwiązania techniczne, które nie wpływają na obniżanie zwierciadła wód. Siła oddziaływania kopalń na środowisko w stosunkowo małym stopniu zależna jest od czynników technicznych, zależy zaś głównie od innych czynników, w tym od samego środowiska, które podlega ochronie. Dotychczasowa praktyka górnicza wskazuje, że dzięki odpowiednio zaprojektowanej i wykonanej rekultywacji wyrobisk poeksploatacyjnych tereny pogórnicze stają się schronieniem rzadkich i zagrożonych gatunków ptaków, gadów, płazów itp. Obszary te w wielu przypadkach można określić mianem wybitnych ostoi przyrody, chroniących zjawiska przyrodnicze nie występujące lub bardzo rzadko występujące gdzie indziej. Prowadzone prace we Francji, w Niemczech a również i w Polsce potwierdziły, że niektóre gatunki chronione, które w tych krajach lub regionach były bardzo nieliczne, znajdują schronienie w nowych siedliskach mieszczących się w dawnych lub też w czynnych wyrobiskach odkrywkowych. Za granicą mamy przykłady, że byłe wyrobiska włączane są do obszarów Natura 2000.
    Industrial human activities impacts in different levels on the environment. Mining related to the surface exploitation of minerals, is mainly characterized by the transformation of the terrain morphology, but also often affects water conditions (the necessity of deposits dewatering), for settlement adjoining areas for different species of animals, birds, amphibians, as well as the local flora. Wide range of applications as well as the demand for sand and gravel and crushed stones natural aggregates causes that they represent the largest group of extracted and consumed minerals in the world. In Poland decisive advantage have gravels and sands. Mining of these aggregates in Poland is related mainly (approx. 3/4 of mine) to the operations from under the water. Mines of this type do not have a real impact on the level of groundwater without causing drainage adjacent basins and protected areas. Unlike many areas in which human activity is related to for example with increased tourism and recreation, the production of waste in environmentally valuable areas and other human activities, including those related to urbanization, which comes to the devastation of the local environment, mining activities obliges mining entrepreneurs for mandatory reclamation, which need to restore valuable nature areas, often resulting in improving the environment. Of course, also in the mining industry it comes to failures related to nature conservation. However, despite the initial and ongoing frequently, during exploitation, impact on reducing the number of animals and plants species, including the transformation of the environment, often gives a lot of positive effects contributing to the creation of new and richer habitats in comparison to those that so far have been observed in studied areas. The article presents the division of mining technologies used in Poland to exploitation of gravels and sands and the scale of their impact on the environment. Technologies of exploitation were selected which has the lowest impact on the environment. The most important criterias of environmental sensitivity, that are needed to make impact assessment of exploitation on the environment, were given. These are the criterias that are given among other things in the EU guidelines on areas related to the protection of animals and plants rare species. Polish mining of sand and gravel aggregates exploited from under the water is based on technical solutions that do not affect lowering of the groundwater level. The impact of mines on the environment in a relatively low degree is dependent on technical factors and it mostly depends on other factors, including the environment itself which is subject to be protected. The current practice of mining shows that with properly designed and made reclamation of excavation workings mining areas have become shelter for rare and endangered species of birds, reptiles, amphibians, etc. These areas in many cases can be described as outstanding wildlife shelters, protecting natural phenomena which do not occur, or are very rare elsewhere. Work carried out in France, Germany and Poland also confirmed that some protected species which in those countries or regions were very rare found shelter in the new habitats coming up in the old or in operating workings of surface mines. Outside Poland we have examples of the former workings which are included in the Natura 2000 areas.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2017, Tom 19; 731-744
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza struktury wielkości powierzchni złóż surowców skalnych
    The analysis of structure of the size of area for deposits of rock raw materials
    Autorzy:
    Machniak, Ł
    Borcz, A.
    Kozioł, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/171202.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
    Tematy:
    surowce skalne
    górnictwo odkrywkowe
    kruszywa naturalne
    wielkość złóż
    rock raw materials
    surface mining
    natural aggregates
    area of deposits
    Opis:
    W artykule przedstawiono porównawczą charakterystykę wielkości zasobów, wydobycia, powierzchni oraz liczby eksploatowanych złóż surowców skalnych w podziale na następujące grupy kopalin: okruchowe, zwięzłe oraz ilaste. Przedstawiono również dane dotyczące rozkładu wielkości złóż oraz relacji powierzchni złóż względem powierzchni kraju, województw, jak również obowiązujących form ochrony przyrody. Jako narzędzie do przeprowadzenia analiz wykorzystano oprogramowanie MapInfo Professional. Dane do określenia powierzchni złóż pobrano w formie grafiki wektorowej ze strony internetowej Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie.
    The article presents comparative characteristics of the size of resources, extraction, area and the number of exploited deposits of rock raw materials, divided into the following minerals: clastic, cohesive and clay. It also presents data on the distribution of deposits size and their relationship to the area of country, provinces, as well as to area of existing forms of nature protection. As a tool to perform analysis MapInfo Professional software was used. The main reference data to determine the area of deposits in the form of vector graphics were collected from the website of the Polish Geological Institute in Warsaw.
    Źródło:
    Górnictwo Odkrywkowe; 2015, 56, 3; 52-57
    0043-2075
    Pojawia się w:
    Górnictwo Odkrywkowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Eksploatacja kruszyw żwirowo-piaskowych spod wody – porównanie technologii. Część 1
    Exploitation of sand and gravel aggregates from under the water – comparison of technologies. Part 1
    Autorzy:
    Lieske, C.
    Kozioł, W.
    Borcz, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/165313.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
    Tematy:
    eksploatacja odkrywkowa
    kruszywa naturalne
    eksploatacja spod wody
    koszty wydobycia
    surface mining
    natural aggregates
    exploitation from under the water
    extraction costs
    Opis:
    W artykule zaprezentowano podział technologii eksploatacji kruszyw żwirowo-piaskowych ze szczególnym zwróceniem uwagi na wydobycie spod wody, które w przeciągu ostatnich 40 lat zwiększyło swój udział o ponad 20%. Wynika to głównie z uwarunkowań złożowych związanych ze wzrostem głębokości eksploatacji. Przedstawiono porównanie wybranych technologii wydobycia. Do analizy wykorzystano dane przemysłowe z kopalń polskich i niemieckich. Dla przykładowego złoża zaprezentowano analizę kosztów wydobycia kruszyw żwirowo-piaskowych za pomocą zgarniarki linowej i pogłębiarki ssącej, a następnie podano porównanie wielkości wydobycia i jednostkowych kosztów eksploatacji dla czterech typów złóż i ośmiu sposobów wydobycia (po dwa dla każdego typu złoża). Uzyskane wyniki powinny być przydatne do oceny i wyboru właściwych technologii wydobycia kruszyw żwirowo-piaskowych spod wody.
    This paper presents the division of exploitation technologies of sand and gravel aggregates, with particular attention to mining from under the water, which in the past 40 years has increased its share by more than 20%. This is mainly due to the depositional conditions related to increase in the depth of exploitation. The paper also presents a comparison of selected technologies of aggregates extraction from under the water. For the analysis, data from Polish and German mines were used. Basing on a sample deposit, an analysis of the costs of sand and gravel aggregates extraction were presented, where a dragline scraper and suction dredger were used, and then a comparison of production and unit operating costs for four types of deposits and eight methods of extraction (two for each type of deposit) was performed. The obtained results should be useful for the evaluation and selection of appropriate production technology of sand and gravel aggregates exploited from under the water.
    Źródło:
    Przegląd Górniczy; 2017, 73, 4; 62-69
    0033-216X
    Pojawia się w:
    Przegląd Górniczy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Produkcja i zużycie kruszyw naturalnych w Polsce - aktualny stan i prognozy
    Production and consumption of natural aggregates in Poland - current status and forecasts
    Autorzy:
    Kozioł, W.
    Machniak, Ł.
    Ciepliński, A.
    Borcz, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/169216.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
    Tematy:
    kruszywa naturalne
    wydobycie w Polsce
    wydobycie w Unii Europejskiej
    górnictwo odkrywkowe
    natural aggregates
    extraction in Poland
    extraction in EU
    surface mining
    Opis:
    Przedstawiono tendencje rozwojowe produkcji kruszyw naturalnych w UE i w Europie. Na tym tle omówiono rozwój produkcji i zużycia kruszyw naturalnych w Polsce. Szczególną uwagę zwrócono na zmiany produkcji w poszczególnych województwach (regionach). Porównano niektóre dotychczasowe prognozy produkcji kruszyw i aktualną prognozę na okres 2015-2020. W latach 2012-2015 niekorzystna sytuacja popytowa i cenowa na rynku kruszyw w Polsce przyczyniła się do wzrostu liczby likwidowanych zakładów górniczych oraz zakładów posiadających koncesję na wydobycie, lecz nie rozpoczynających eksploatacji. Duże zmiany wielkości wydobycia i produkcji kruszyw naturalnych powodują, że opracowanie odpowiednich prognoz jest coraz trudniejsze. Nowe środki finansowe z UE powinny przyczynić się do wzrostu zapotrzebowania i produkcji kruszyw w okresie co najmniej do 2020 roku.
    The paper presents the development trends of natural aggregates production in the EU and Europe. On this background the development of production and consumption of natural aggregates in Poland were discussed. Particular attention was given to changes in production in various provinces (regions). Some previous forecasts and current aggregates production forecast for the 2015-2020 period were compared. In the years 2012-2015 unfavorable demand and price situation in the aggregates market in Poland has contributed to the increase in the number of liquidation of mining plants and plants with mining licence that did not start operating. Large changes in the size of extraction and production of natural aggregates cause that the development of appropriate forecasts is getting harder. New financial resources from the EU should contribute to the increase in demand and production of aggregates for at least 2020.
    Źródło:
    Górnictwo Odkrywkowe; 2015, 56, 4; 41-50
    0043-2075
    Pojawia się w:
    Górnictwo Odkrywkowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Eksploatacja kruszyw żwirowo-piaskowych spod wody. Część 2 – Analiza ekonomiczna doboru technologii wydobycia
    Exploitation of sand and gravel aggregates from under the water. Part 2 – economic analysis for mining technology selection
    Autorzy:
    Lieske, C.
    Kozioł, W.
    Borcz, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/164925.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
    Tematy:
    eksploatacja odkrywkowa
    kruszywa naturalne
    eksploatacja spod wody
    rentowność produkcji kruszyw
    surface mining
    natural aggregates
    exploitation from under the water
    profitability of aggregates production
    Opis:
    W pierwszej części artykułu (Lieske i in. 2017) scharakteryzowane zostały technologie eksploatacji spod wody stosowane w polskim i niemieckim górnictwie odkrywkowym naturalnych kruszyw żwirowo-piaskowych. Dla wybranych technologii podano wartości możliwych do uzyskania wskaźników techniczno-ekonomicznych wraz z analizą kosztów wydobycia. Treść artykułu stanowi kontynuację tematyki doboru technologii wydobycia kruszyw, która zawiera głównie porównawczą analizę rentowności przykładowo zastosowanych technologii. Do tego celu wykorzystano podstawowe wskaźniki stosowane w ekonomicznych ocenach inwestycji (próg rentowności – BEP, wartość zaktualizowana netto – NPV, wewnętrzna stopa zwrotu – IRR). Uzyskane wyniki powinny być przydatne do oceny i racjonalnego wyboru właściwych technologii wydobycia kruszyw żwirowo-piaskowych spod wody.
    The first part of this paper (Lieske et al. 2017) describes the technologies used in Polish and German surface mining of sand and gravel natural aggregates, exploited from under the water. Also the values of the technically and economically feasible indicators for the selected technologies, along with the analysis of mining costs, are given. The content of the paper is a continuation on natural aggregates extraction technology selection, which mainly contains comparative analysis of profitability of exemplary technologies. For this purpose, basic indicators used in economical evaluations of investments (break-even point, net present value, internal rate of return) were used. The obtained results should be useful for the evaluation and rational choice of appropriate extraction technology of sand and gravel aggregates from under the water.
    Źródło:
    Przegląd Górniczy; 2017, 73, 5; 1-7
    0033-216X
    Pojawia się w:
    Przegląd Górniczy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Regionalne zmiany bazy surowcowej i wydobycia kruszyw żwirowo-piaskowych w Polsce
    Regional changes of resource base and exploitation of sand and gravel aggregates in Poland
    Autorzy:
    Kozioł, W.
    Baic, I.
    Borcz, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/166273.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
    Tematy:
    kruszywa naturalne
    żwiry i piaski
    eksploatacja odkrywkowa
    baza surowcowa i wydobycie
    natural aggregates
    gravels and sands
    surface exploitation
    resource base and mining
    Opis:
    Przedstawiono rozwój wydobycia i produkcji kruszyw naturalnych w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem kruszyw żwirowo- piaskowych. Scharakteryzowano zmiany ilościowe i jakościowe udokumentowanej bazy surowcowej i wydobycia kruszyw żwirowo-piaskowych w kraju oraz w poszczególnych regionach i strefach. Podano najważniejsze zagrożenia i szanse rozwoju produkcji kruszyw w Polsce.
    This paper presents the development of extraction and production of natural aggregates in Poland with particular emphasis on gravel and sand aggregates. The quantitative and qualitative changes of the documented resource base and extraction of gravel and sand aggregates in the country in particular regions and zones, were characterized. The most important threats and opportunities for the development of aggregate production in Poland were given.
    Źródło:
    Przegląd Górniczy; 2017, 73, 10; 65-72
    0033-216X
    Pojawia się w:
    Przegląd Górniczy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-9 z 9

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies