Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "władza sądownicza" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-8 z 8
Tytuł:
Between independence and political subordination. A brief outline of the constitutional history of the judiciary in Poland in the years 1918–2018
Między niezawisłością a politycznym podporządkowaniem. Krótki zarys konstytucyjnej historii władzy sądowniczej w Polsce w latach 1918–2018
Autorzy:
Mojski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942139.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
judiciary
Polska
constitution
1918–2018
władza sądownicza
Polska
konstytucja
Opis:
On November 11, 2018, 100 years have passed since Poland regained its independence. This period, however, was not entirely the period of the peaceful development of a fully independent state, but a relatively short period of freedom (1918–1939) was interrupted by German occupation during World War II, and then by limited sovereignty and subjection to the Soviet Union in the years 1944–1989. It was not until 1989 that Poland entered again the path of political change that led to the democratization of social and political life and to the adoption in 1997 of the democratic Constitution that is still in force today. This difficult time is in line with the equally difficult history of the Polish judiciary, with the changing constitutional foundations of its organization and sometimes dramatic practice of its functioning. The aim of this study is to synthetically outline these issues, including the basic Polish constitutional norms of 1918– 2018 regarding the judiciary and a brief description of their impact on the functioning of Polish judicial authorities.
W dniu 11 listopada 2018 r. minęło 100 lat od odzyskania niepodległości przez Polskę. Okres ten nie należał jednak niestety w całości do czasu spokojnego rozwoju niepodległego państwa, ale po stosunkowo krótkim okresie wolności (1918–1939) wiązał się najpierw z niemiecką okupacją w czasie II wojny światowej, a następnie z ograniczoną suwerennością i podległością Związkowi Radzieckiemu w latach 1944–1989. Dopiero w 1989 roku Polska weszła ponownie na drogę przemian ustrojowych, które doprowadziły do demokratyzacji życia społecznego i politycznego i do przyjęcia w 1997 roku obowiązującej do dziś demokratycznej Konstytucji. W ten niełatwy czas wpisuje się równie trudna historia polskiego sądownictwa, ze zmieniającymi się konstytucyjnymi podstawami jego organizacji oraz dramatyczną niekiedy praktyką funkcjonowania. Celem tego opracowania jest syntetyczne zarysowanie tych zagadnień, z uwzględnieniem podstawowych polskich norm konstytucyjnych z lat 1918–2018 dotyczących sądownictwa i krótkim opisem ich wpływu na funkcjonowanie polskich organów sądowniczych.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 6 (46); 167-175
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Władza sądownicza w ustawach zasadniczych w Polsce w latach 1989-1997
The Polish Judiciary Authority in the Years 1989-1997
Autorzy:
Szmulik, Bogumił
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807351.pdf
Data publikacji:
2019-11-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
konstytucja
trybunały
sądy
sędziowe
władza sądownicza
the judiciary authority
Constitution
courts
Tribunals
judges
Opis:
One of the three powers in the division of State authority is the judiciary. Its competences may not coincide with those of the others, which practically is a general rule in the relations between the legislative and the executive powers. The outcome of the Polish Round Table Talks and signing of the agreement of 5 April, 1989, was the amendment of the Constitution. The section devoted to the judiciary power now included the principle of irremovability of judges and their appointment by the President upon a motion of the National Judicial Council (Art. 60, par. 1). The President was granted the right to appoint presidents of the Supreme Court (Art. 61, par. 4), while the First President was elected (appointed and dismissed) from among the Supreme Court judges upon a motion of the President by the Sejm. These amendments were subsequently supplemented with the principle of subordination of prosecutors to the Justice Minister by way of a constitutional review on 29 December, 1989. The Little Constitution of 1992 envisaged two new solutions regarding the judiciary, apart from the division of power enshrined in Article 1. Firstly, the Little Constitution altered the interpretation of the previous provisions of the Constitution with respect to the independence of courts, and, secondly, Article 5 gave the Supreme Court the right to adjudicate on the validity of a vote and the validity of appointment of an MP against whom an objection has been formally raised. By virtue of Article 26 of the Little Constitution the latter provision also applied to the Senate and senators. Unlike the solutions used in the Little Constitution, the new Constitution of 1997 adopted a broad understanding of the notion of “the judiciary authority”, both in terms of structure and functionality. Chapter VIII, entitled “Courts and Tribunals”, lays down normative regulations of the judiciary. Here are contained the following regulations applying to: courts (Art. 175-185), the Constitutional Tribunal (188-197), and the Tribunal of State (198-201). Overall, judging the conception of the judiciary power enshrined in the Polish Constitution of 1997, it must be stressed that regardless of its doubtless significance for the judiciary it brings Poland closer to proven international standards in terms of citizens’ rights to be heard before court and of judicial independence.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2008, 18, 2; 133-147
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Władza sądownicza w warunkach kryzysu demokracji konstytucyjnej
Judicial Power in a Crisis of Constitutional Democracy
Autorzy:
Słomka, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912252.pdf
Data publikacji:
2020-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
konstytucja
demokracja konstytucyjna
władza sądownicza
sądy
trybunały
constitution
constitutional democracy
judicial power
courts
tribunals
Opis:
Artykuł poświęcony jest problemom zmiany położenia władzy sądowniczej w Polsce w warunkach kryzysu demokracji konstytucyjnej. Weryfikowane są dwie podstawowe hipotezy badawcze. Po pierwsze, Polska po 2015 r. znalazła się w grupie państw rewidujących swoje liberalno-demokratyczne fundamenty ustrojowe. Do takich fundamentów niewątpliwie należą: zasada praworządności, zasada konstytucjonalizmu oraz zasada podziału i równowagi władz. Po drugie zaś, ustrojowe położenie władzy sądowniczej zostało w liberalno-demokratycznej Konstytucji RP określone w sposób właściwy dla ochrony wyżej przywołanych wartości, jednak praktyka ustrojowa wykazuje, że brak właściwej woli realizacji przepisów konstytucyjnych (wykorzystywanie arytmetycznej przewagi w parlamencie bez uznania praw mniejszości) może naruszyć „kręgosłup” demokracji konstytucyjnej
The article is devoted to the problems of changing the position of the judiciary in Poland in the conditions of crisis of constitutional democracy. Two basic research hypotheses are verified. First of all, after 2015, Poland was one of the countries revising its liberal-democratic political foundations. Such foundations undoubtedly include: the rule of law, the principle of constitutionalism and the principle of division and balance of power. Secondly, the political position of the judiciary has been defined in the liberal-democratic Constitution of the Republic of Poland in a way appropriate for the protection of the above mentioned values, but the political practice shows that the lack of proper will to implement the constitutional provisions (using the arithmetic advantage in parliament without the recognition of minority rights) may violate the „backbone” of constitutional democracy.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 4 (56); 217-232
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem konstytucyjności składu obecnej Krajowej Rady Sądownictwa w Polsce
Autorzy:
Skotnicki, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033359.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
konstytucja
władza sądownicza
Krajowa Rada Sądownictwa
constitution
judiciary power
the National Council of the Judiciary
Opis:
Krajowa Rada Sądownictwa została utworzona w Polsce w 1989 r. jako organ konstytucyjny. Jej najważniejszym zadaniem jest stanie na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Od początku jest to organ o mieszanym składzie, który tworzą przedstawiciele władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej, w którym dominują sędziowie. Konstytucja z 1997 r. ustanowiła, że organ ten składa się z 25 członków: Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Ministra Sprawiedliwości, Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, osoby powołanej przez Prezydenta Rzeczypospolitej, piętnastu członków wybranych spośród sędziów Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, sądów administracyjnych i sądów wojskowych, czterech członków wybranych przez Sejm spośród posłów oraz dwóch członków wybranych przez Senat spośród senatorów (art. 187 ust. 1). Konstytucja nie stanowi zatem wprost, że sędziowie w składzie Krajowej Rady Sądownictwa powinni być wybierani przez sędziów. Przez Trybunał Konstytucyjny oraz większość przedstawicieli doktryny było to jednak wyprowadzane z zasady demokratycznego państwa prawnego, zasady trójpodziału władzy oraz zasady niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Taka była też praktyka do 2017 r. Wówczas na podstawie wykładni językowej uznano jednak, że sędziowie w składzie Krajowej Rady Sądownictwa mogą być wybierani przez Sejm, co też uczyniono w 2018 r., skracając przy okazji kadencję dotychczasowych sędziów będących członkami tego organu. Rozwiązanie to jest krytykowane przez zdecydowaną większość środowiska prawniczego, w tym sędziowskiego. Zrodziło to pytanie, czy obecny skład Krajowej Rady Sądownictwa jest zgodny z Konstytucją. Autor w pełni podziela pogląd, że tak nie jest.
The National Council of the Judiciary was established in Poland in 1989 as a constitutional body. Her most important task is to safeguard the independence of the courts and the independence of judges. From the beginning, it is a mixed body composed of representatives of the legislative, executive and judicial powers dominated by judges. The 1997 Constitution established that this body consists of 25 members: the First President of the Supreme Court, the Minister of Justice, the President of the Supreme Administrative Court, a person appointed by the President of the Republic of Poland, fifteen members selected from among the Supreme Court judges, common courts, administrative courts and courts military members, four members elected by the Sejm from among deputies and two members elected by the Senate from among senators (Article 187 § 1). Therefore, the Constitution does not explicitly state that judges in the composition of the National Council of the Judiciary should be elected by judges. However, by the Constitutional Tribunal and the majority of representatives of the doctrine, this was derived from the principle of a democratic state ruled by law, the principle of the separation of powers, and the principle of the independence of the courts and the independence of judges. This was also the practice until 2017. At the time, based on the linguistic interpretation, it was considered that the judges in the National Council of the Judiciary could be elected by the Sejm, which was also done in 2018, while shortening the term of office of the current judges who are members of this body. This solution is criticized by the vast majority of the legal community, including the judicial one. This raised the question of whether the current composition of the National Council of the Judiciary is compatible with the Constitution. The author fully shares the view that this is not the case.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2020, 93; 47-59
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Republic of distrust, fear and division. Rethinking contemporary Polish Experience
Autorzy:
Piotrowski, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47397975.pdf
Data publikacji:
2021-12-12
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
distrust
power
constitution
democracy
state
human rights
new technologies
judicial power
opposition
nieufność
władza
konstytucja
demokracja
prawa człowieka
nowe technologie
władza sądownicza
opozycja
Opis:
The system of governance in contemporary Poland is founded mainly on a negative narrative of distrust. That narrative brought to power the country’s present scaremongering rulers. They continue feeding the public with frightening stories of an influx of refugees, threats of war and terrorist attacks, evils of globalisation and a loss of cultural identity to foreign ways of life. A balance between distrust of rulers and trust in them is part of democracy’s constitutional identity. Those currently in power sow distrust in liberal democracy and its values – they violate the constitution, stir up distrust of elites, and make attempts at bringing the judiciary to heelwhile staging judges bashing propaganda campaigns. Distrust of European law and European institutions is part and parcel of this process. The negative narrative weakens and threatens to disenfranchise civil society, blurring the line between law and lawlessness. It also weakens those in power.
Źródło:
Studia Iuridica; 2021, 88; 312-324
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sędziowie i granice władzy demokratycznej w świetle Konstytucji RP
Judges and the limits of democratic power in the light of the Constitution of the Republic of Poland
Autorzy:
Piotrowski, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693193.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
judiciary
constitution
democracy
constitutional interpretation
judicial independence and independence of judges
władza sądownicza
konstytucja
demokracja
wykładnia konstytucji
niezależność sądów i niezawisłość sędziów
Opis:
The essence of the democratic power established in the Constitution of the Republic of Poland is to limit this power in order to protect the rights of the individual against threats that may be posed by the rule of the majority, especially when this majority seeks to impose its values and beliefs on others. This limitation is expressed both by the principle of the separation and balance of powers and by the principle of a democratic rule of law, and  above all by the principle of the inherent and inalienable dignity of man. In the light of the Constitution, the supremacy of the nation as a constitutional value is not of an absolute nature, especially in the context of the special status of human rights which is anchored in the concept of dignity. The current Basic Law, granting the supreme authority to the Polish nation, requires that the authority of that supremacy be exercised in compliance with the principles and in forms set forth in the Constitution. This means in particular, the constitutional legitimacy of the judiciary to restrict, pursuant to the provisions of the Constitution as the supreme law, the powers of other authorities, as well as the authority (sovereign) exercising its power directly. The existence of independent judiciary leads, on the one hand, to the rejection in the conception of a democratic state, of the assumption of an unlimited scope of power of the governing authority, and on the other hand, to the recognition as a determinant of democracy of only those manifestations of the will of the majority, which have a constitutional legitimacy and are therefore in line with the version of the culture of human rights as enshrined in the Basic Law and which are accepted by judges at the time of the ruling.
Istotą władzy demokratycznej ustanowionej w Konstytucji RP jest ograniczenie tej władzy po to, by chronić prawa jednostki przed zagrożeniami, jakie może stworzyć panowanie większości, zwłaszcza wtedy, kiedy dąży ona do narzucenia innym swoich wartości i przekonań. Ograniczenie to wyraża zarówno zasada podziału i równoważenia władz, jak i zasada demokratycznego państwa prawnego, a przede wszystkim zasada przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka. W świetle postanowień Konstytucji zwierzchnictwo Narodu jako wartość konstytucyjna nie ma absolutnego charakteru, zwłaszcza wobec zakotwiczonego w pojęciu godności szczególnego statusu praw człowieka. Obowiązująca ustawa zasadnicza, przyznając zwierzchnią władzę Narodowi, wymaga uznania za ustrojową przesłanką owego zwierzchnictwa sprawowanie go na zasadach i w formach określonych w Konstytucji. Oznacza to w szczególności konstytucyjną legitymację władzy sądowniczej do ograniczania – ze względu na postanowienia Konstytucji jako najwyższego prawa – pozostałych władz, jak też suwerena sprawującego swą władzę bezpośrednio. Istnienie niezależnego i niezawisłego sądownictwa prowadzi z jednej strony do odrzucenia w koncepcji demokracji założenia o nieograniczonym zakresie woli suwerena jako podmiotu władztwa państwowego, z drugiej zaś – do uznania za wyznacznik demokracji tych tylko przejawów woli większości, które mają legitymację konstytucyjną, a zatem zgodne są z wersją kultury praw człowieka zapisaną w ustawie zasadniczej i w czasie orzekania znajdującą akceptację sędziów.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 215-229
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
100 lat definiowania polskiego modelu „separacji” władzy sądowniczej
100 years of defining the Polish model of “separation” of the judiciary – what we had, what we have and what we might want to have
Autorzy:
Jabłoński, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929721.pdf
Data publikacji:
2021-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Władza sądownicza
separacja
niezawisłość sędziowska
konstytucja
niezależność sądownictwa
podział władz
Judicial power
separation
judicial independence
constitution
independence
of the judiciary
separation of powers
Opis:
Przedmiotem opracowania jest analiza ponad stu letniej praktyki definiowania roli i pozycji ustrojowej sądów w Polsce. Weryfikacji poddane zostanie poszanowanie w praktyce sprawowania władzy nie tylko postanowień konstytucyjnych (lub wskazanie przyczyn i konsekwencji ich pominięcia), ale i inne regulacje, które towarzyszą kreowaniu i stosowania konkretnych rozwiązań prawnych w kontekście zagwarantowania niezależności sądownictwa. Jednocześnie uwzględniona została ocena przyjmowanych rozwiązań pod kątem respektowania standardów wypracowanych przez międzynarodowe organy ochrony wolności i praw jednostki i organy UE.
The subject of the study is an analysis of over a hundred years of practice defining the role and political position of courts in Poland. The verification will be subject to compliance in the practice of exercising power not only with constitutional provisions (or indicating the reasons and consequences of their omission), but also with other regulations that accompany the creation and application of specific legal solutions in the context of guaranteeing the independence of the judiciary. At the same time, the assessment of the adopted solutions in terms of respect for the standards developed by international bodies for the protection of individual freedoms and rights and EU bodies was taken into account.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 119-151
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naczelny Sąd Administracyjny wobec reformy sądownictwa 2015–2019 – zagadnienia wybrane
Autorzy:
Michalak, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033360.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
konstytucja
władza sądownicza
wymiar sprawiedliwości
powoływanie sędziów
Naczelny Sąd Administracyjny
Krajowa Rada Sądownictwa
Sąd Najwyższy
the constitution
the judiciary
the justice system
the appointment of judges
the Supreme Administrative Court
the National Council of the Judiciary
the Supreme Court
Opis:
Lata 2015–2019 – okres pierwszych rządów koalicji pod przewodnictwem partii Prawa i Sprawiedliwości (PiS) – przyniósł szereg zmian legislacyjnych dotyczących wymiaru sprawiedliwości czy szerzej sądownictwa. Począwszy od szeregu nowelizacji i nowych ustaw uchwalonych w latach 2015–2016 zmieniających organizację i tryb funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego, rząd dokonał także połączenia urzędu Prokuratora Generalnego i Ministra Sprawiedliwości, zreformował Krajową Radę Sądownictwa, wprowadzając nowy (a przy tym wątpliwy konstytucyjnie) tryb powoływania jej członków, a także zreformował Sąd Najwyższy (ustanawiając dwie nowe izby). Wszystkie zmiany budziły i nadal budzą wątpliwości co do ich zgodności z Konstytucją i prawem UE. Celem artykułu jest podsumowanie wypowiedzi orzeczniczych Naczelnego Sądu Administracyjnego, w sprawach stanowiących konsekwencję zmian legislacyjnych wprowadzanych przez rząd PiS w latach 2015–2019. Publikacja uwzględnia orzecznictwo NSA do dnia 31 grudnia 2019 r. i omawia stanowisko NSA w odniesieniu do trzech kwestii: prawa żądania – w trybie dostępu do informacji publicznej – udostępnienia list poparcia kandydatów dla nowo powołanej KRS; możliwości wnoszenia odwołań do NSA w sprawach indywidualnych dotyczących powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego SN; uprawnienia do orzekania przez sędziego powołanego na wniosek KRS w obecnym składzie.
2015–2019 – the period of the first coalition rule under the leadership of the Law and Justice party (PiS) brought a number of legislative changes regarding the judiciary, or more broadly, the justice system. Beginning with a number of amendments and new laws adopted in 2015–2016 changing the organization and operation of the Constitutional Tribunal, the government also merged the offices of the Prosecutor General and the Minister of Justice, reformed the National Council of the Judiciary, introducing a new (and constitutionally questionable) procedure for appointing its members, and reformed the Supreme Court (establishing two new chambers). All changes raised and still raise doubts as to their compliance with the Polish Constitution and EU law. The purpose of this article is to summarize the rulings of the Supreme Administrative Court in matters resulting from the legislative changes introduced by the PiS government in 2015–2019. The publication takes into account the judgments of the Supreme Administrative Court issued until December 31, 2019 and discusses the position of the Supreme Administrative Court with regard to three issues: the right to demand – in the mode of access to public information – disclosure of lists of support of candidates for the newly appointed National Council of the Judiciary; the possibility of lodging appeals with the Supreme Administrative Court in individual cases concerning the appointment to the office of a judge of the Supreme Court, the power to adjudicate by a judge appointed at the request of the National Court Register in the current composition.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2020, 93; 25-45
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-8 z 8

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies