Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "konstytucji" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Zabezpieczenia konstytucji przed zmianą konstytucji
    Procedural means of protecting the constitution against changes
    Autorzy:
    Szymanek, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/520280.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Fundacja Niepodległości
    Tematy:
    konstytucja
    zmiana konstytucji
    poprawka do konstytucji
    proces ustawodawczy
    stabilność konstytucji
    constitution
    constitutional change
    the legislative process
    stability of the constitution
    Opis:
    This article discusses procedural means of protecting the constitution against changes. The starting point is the general remark that the constitution should be a durable and stable act, as it is the permanency of any constitution that is its inherent feature. Nevertheless, any rational legislator of the constitutional system must allow for the possibility of changing the constitution. However, any implementation of changes ought to be carried out with caution and only if absolutely necessary. Therefore, the mode of changing the constitution must be difficult enough (in comparison to passing ordinary laws) but also accomplishable. Consequently, the procedural side of any change of the constitution must be designed so as to, on the one hand, make the procedures of amending the constitution possibly complicated, but on the other hand those procedures must be realistic and implementable. That is why nowadays we can observe a whole range of procedural solutions concerning the process of changing the constitution, e.g. provisions relatively unchanged. The prerequisite of obtaining a qualified majority in the parliament is also a common mechanism in the process of changing the constitution. Sometimes changing the constitution must be approved by two consecutive parliaments, but a more frequent solution is a referendum-based procedure.
    Źródło:
    Prawo i Polityka; 2015, 6; 7-24
    2080-5799
    Pojawia się w:
    Prawo i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    New or Just Amended? On the Legality of the “Major Change” to the Constitution of the Republic of Poland
    Nowa czy tylko nowelizowana? O legalności „dużej zmiany” Konstytucji Rzeczypospolitej
    Autorzy:
    Dudek, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31348151.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    constitution
    amendment to the constitution
    legality
    referendum
    konstytucja
    zmiana konstytucji
    legalność
    Opis:
    The article has a scientific and research dimension and addresses an important problem related to the most fundamental legal act of the Polish legal system, i.e. the Constitution of the Republic of Poland of 1997. The problem concerns the decision whether it is legally permissible and lawful in the light of this Constitution to amend it as a whole, i.e. adopt a new constitution with the simultaneous repeal (derogation) of the current one, or on the contrary: the Constitution of 1997 can only be amended (partially amended), but as a normative act de lege lata it is “unrepealable”. Although a number of publications have tackled the issues of the process of adopting and amending the constitution of Poland and other states in the scientific literature, an original position on this subject has recently been presented. According to Professor Janusz Trzciński, the current constitution rules out the admissibility of its overall change, and for such a process, it would be necessary to amend it in advance, clearly providing for (introducing) the possibility of such a comprehensive modification. The author of this article puts forward an opposite thesis: the Constitution of the Republic of Poland of 1997 is not an immutable act, and its Article 235 does not preclude its application for the procedure of adopting a new constitution, combined with the repeal of the binding force of the existing constitution. The novelty of the research results lies not so much in the thesis itself (in Polish science such a view dominates), but rather in the argumentation behind it, covering not only dogmatic-legal aspects, but also historical and comparative ones. This means a certain new cognitive value in the sphere of science, which also has a potential application value, i.e. it can be taken into account in the event of a possible legislative work in the Polish Parliament aimed at adopting a new constitution.
    Artykuł ma wymiar naukowo-badawczy i dotyczy istotnego problemu wiążącego się z fundamentalnym aktem prawnym polskiego systemu prawnego – Konstytucją RP z 1997 r. Problem dotyczy rozstrzygnięcia, czy w świetle tej Konstytucji jest prawnie dopuszczalna i legalna jej całościowa zmiana, czyli uchwalenie nowej konstytucji z jednoczesnym uchyleniem (derogacją) obecnej, czy też przeciwnie – Konstytucja z 1997 r. może być wyłącznie nowelizowana (zmieniano częściowo), ale jako akt normatywny de lege lata jest „niederogowalna”. Jakkolwiek problematyce procesu uchwalania i zmiany konstytucji polskiej i innych krajów poświęcono w literaturze naukowej szereg publikacji, niedawno przedstawiono oryginalne stanowisko w tym przedmiocie. Według Profesora Janusza Trzcińskiego obowiązująca konstytucja wyklucza dopuszczalność swej całościowej zmiany, a dla ewentualnego przeprowadzenia takiego procesu konieczne byłoby uprzednie dokonanie jej zmiany, wyraźnie przewidującej (wprowadzającej) możliwość zmiany całościowej. Autor niniejszego artykułu stawia tezę opozycyjną: Konstytucja RP z 1997 r. nie jest aktem niezmienialnym, a jej art. 235 nie wyklucza swego zastosowania dla przeprowadzenia procedury uchwalenia i przyjęcia nowej konstytucji, połączonej z uchyleniem mocy obowiązującej dotychczasowej konstytucji. Oryginalność wyników badań dotyczy nie tyle samej tezy (w nauce polskiej pogląd taki dominuje), a raczej jej argumentacji, obejmującej nie tylko aspekty dogmatycznoprawne, lecz także historyczne i porównawcze. Oznacza to pewną nową wartość poznawczą w sferze nauki, posiadającą również potencjalny walor aplikacyjny, czyli możliwą do uwzględnienia w przypadku ewentualnego podjęcia w przyszłości w parlamencie polskim prac legislacyjnych zmierzających do uchwalenia nowej konstytucji.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2022, 31, 5; 35-53
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O potrzebie zmiany polskiej konstytucji
    About the Need to Amend the Polish Constitution
    Autorzy:
    Bałaban, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/18104838.pdf
    Data publikacji:
    2023-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    konstytucja
    zmiana konstytucji
    traktat konstytucyjny
    constitution
    amendment of the constitution
    constitutional treaty
    Opis:
    The Polish Constitution after 25 years does not need to be changed as a very modern and proven act of state practice. Urgent and thorough change is required by the political team that has led to the crisis of the system of law and the state. It is impossible to discuss the Constitution with people who do not know what it is and are only engaged in violating it. Today only inter-party brawling on substitute topics is possible. The article is a presentation of the author’s analyzes conducted in the context of changes in the understanding of constitutional law and concepts in its scope, with particular emphasis on those related to the amendment of the constitution. The author wonders who and in what situation should take up the task of preparing and presenting a draft amendment to the constitution and whether we are dealing with a “constitutional moment” now.
    Polska Konstytucja po 25 latach nie wymaga zmiany jako akt bardzo nowoczesny i sprawdzony w praktyce państwowej. Pilnej i gruntownej zmiany wymaga ekipa polityczna, która doprowadziła do kryzysu systemu prawa i państwa. Nie można dyskutować o Konstytucji z ludźmi, którzy nie wiedzą czym jest i zajmują się jedynie jej łamaniem. Dziś możliwa jest jedynie awantura międzypartyjna na tematy zastępcze. Artykuł jest przedstawieniem analiz Autora prowadzonych w kontekście zachodzących zmian w rozumieniu prawa konstytucyjnego i pojęć z jego zakresu, ze szczególnym uwzględnieniem tych dotyczących zmiany konstytucji. Autor zastanawia się nad tym kto i w jakiej sytuacji powinien podjąć się zadania przygotowania i przedstawienie projektu zmiany konstytucji oraz czy mamy do czynienia teraz z „momentem konstytucyjnym”.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 4(74); 53-65
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Significance of the Constitutional Public Interest Clause for the Process of Amending the Constitution of Republic of Poland
    Znaczenie konstytucyjnej klauzuli interesu publicznego w procesie zmiany Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
    Autorzy:
    Bisztyga, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1918775.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    public interest
    general clause
    constitution
    constitutional amendment
    : interes publiczny
    klauzula generalna
    konstytucja
    zmiana konstytucji
    Opis:
    The purpose of the article is to conduct an axiological reflection using the notion of public interest, on preparation and the procedure for amending the constitution. The article provides a theoretical attempt to capture and place public interest in the broadly socially and publicly understood process of constitutional change. This attempt is not dictated solely by the desire to conduct theoretical – legal and intellectual speculation. This is supported by the increasing voices of the need to amend the existing constitution, which are often superficial, populist and de facto formulated from the position of the supremacy of the state over the individual. The time-varying connotations of the general public interest clause are related to the axiology of selected constitutional principles. The public interest, understood at a given moment in the development of social life, should be a determinant of the process broadly, i.e. both the social and the legislative sense of the constitutional amendment. Similarly, the very direction of constitutional changes should be an expression of social interest.
    Celem artykułu jest przeprowadzenie aksjologicznej refleksji z wykorzystaniem pojęcia interesu publicznego, nad przygotowaniami i procedurą zmiany konstytucji. Nie jest nim natomiast rozwinięcie komentarza do konstytucyjnej regulacji trybu zmiany konstytucji. Artykuł dostarcza teoretycznej próby ujęcia i ulokowania interesu publicznego w szeroko, społecznie i publicznie pojętym procesie zmiany konstytucji. Podjęcie tej próby nie jest dyktowane wyłącznie chęcią przeprowadzenia teoretyczno-prawnej i intelektualnej spekulacji. Przemawiają za tym podnoszące się głosy o potrzebie zmiany obowiązującej konstytucji, które często mają charakter powierzchowny, populistyczny i de facto są formułowane z pozycji nadrzędności państwa względem jednostki. Zmienne w czasie konotacje generalnej klauzuli interesu publicznego pozostają w związkach z aksjologią wybranych zasad naczelnych konstytucji. Interes publiczny pojmowany w danym momencie rozwoju życia społecznego powinien stanowić determinantę procesu szeroko, to jest zarówno społecznie, jak i legislacyjnie pojętego sposobu zmiany konstytucji. Podobnie sam kierunek zmian konstytucji powinien stanowić wyraz interesu społecznego.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 5 (57); 49-60
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Recepcja kanclerskiego modelu rządów w Polsce
    Reception of the chancellery model of governance in Poland
    Autorzy:
    Balicki, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941024.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    konstytucja
    nowelizacja konstytucji
    system rządów
    model kanclerski
    constitution
    constitution novelization
    system of governance
    chancellery model
    Opis:
    Polski model władzy wykonawczej zakłada istnienie dwuczłonowej egzekutywy, w której rząd jest silny konstytucyjnie przyznanymi mu kompetencjami, natomiast władza prezydenta legitymizowana jest jego wyborem dokonywanym w głosowaniu powszechnym. Sytuacja taka tworzy pole konfliktów pomiędzy najwyższymi organami władzy. War-to wiec rozważyć celowość dokonania w przyszłości zmian w polskim modelu ustrojowym i wprowadzenia do systemu ustrojowego modelu rządów wzorowanego na niemieckim systemie rządów kanclerskich.
    The Polish executive governance model assumes the existence of a two-part executive, in which the strength of the government lies in its constitutional competences and the power of the president is legitimized by his being selected in general elections. Such situation creates a space for conflict between the highest authorities. It is therefore worth to consider the desirability of making changes in the Polish governance model in the future and introducing into the system of governance a model based on the German system of chancellery governance.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2017, 5 (39); 55-68
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gwarancje zasady nadrzędności Konstytucji
    Guarantees of the principle of the supremacy of the Constitution
    Autorzy:
    Płowiec, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/692918.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Constitution
    principle of supremacy of the Constitution
    Constitutional Tribunal
    State Tribunal
    amendment of the Constitution
    direct application of the Constitution
    swearing an oath by members of parliament
    President and members of the Council of Mi
    konstytucja
    zasada nadrzędności konstytucji
    Trybunał Konstytucyjny
    Trybunał Stanu
    zmiana konstytucji
    bezpośrednie stosowanie konstytucji
    ślubowania składane przez parlamentarzystów
    Prezydenta RP i członków Rady Ministrów
    Opis:
    The principle of the supremacy of the Constitution requires implementation of constitutional norms (positive aspect) and prohibits behaviours that are inconsistent with constitutional norms (the negative aspect). The legislator is therefore obliged to create sub-constitutional norms in such a way that they comply with constitutional norms and ensure that they are implemented as fully as possible. Similarly, with regard to the application of the law, decisions taken on the basis of the Constitution must comply with its norms and implement these norms as effectively as possible. The actual assurance of the principle of the supremacy of the Constitution is important for the protection of the citizen from the state, because the Constitution as a social contract sets out absolute limits for the authorities that must not be trespassed. The Constitution contains numerous guarantees of its supremacy. They include in particular: the procedure for amending the Constitution, liability to the Tribunal of State, control of the constitutionality of the law by the Constitutional Tribunal, direct application of the Constitution by courts and swearing an oath by members of parliament, the President and members of the Council of Ministers. However, there are no legal guarantees which would effectively and permanently guarantee the supremacy of the Constitution. In an effort to ensure that the Constitution takes precedence, an appropriate level of legal culture must be ensured.
    Zasada nadrzędności Konstytucji nakazuje realizowanie norm konstytucyjnych (aspekt pozytywny) i zakazuje zachowań niezgodnych z normami konstytucyjnymi (aspekt negatywny). Prawodawca ma zatem obowiązek tworzyć normy podkonstytucyjne, w taki sposób by były one zgodne z normami konstytucyjnymi i urzeczywistniały je w możliwie najpełniejszy sposób. Podobnie w odniesieniu do stosowania prawa: rozstrzygnięcia podjęte na podstawie Konstytucji muszą być zgodne z jej normami i w możliwe najwyższym stopniu urzeczywistniać je. Faktyczne zapewnienie zasady nadrzędności Konstytucji jest istotne dla ochrony obywatela przed państwem, ponieważ Konstytucja jako umowa społeczna wyznacza nieprzekraczalne granice dla władzy. Konstytucja zawiera liczne gwarancje swojej nadrzędności. Zaliczyć do nich można w szczególności: procedurę zmiany Konstytucji, odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu, kontrolę konstytucyjności prawa przez Trybunał Konstytucyjny, bezpośrednie stosowanie Konstytucji przez sądy oraz ślubowania składane przez parlamentarzystów, Prezydenta RP i członków Rady Ministrów. Nie istnieją jednak prawne gwarancje, które skutecznie i trwale zapewnią nadrzędność Konstytucji. W staraniach o zapewnienie Konstytucji nadrzędności należy zadbać o odpowiedni poziom kultury prawnej.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 81-91
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polish Constitutional Order: Between Consolidation and Crisis
    Polski porządek konstytucyjny: między konsolidacją a kryzysem
    Autorzy:
    Słomka, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1920621.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    constitution
    constitutional identity
    transformation
    constitutional crisis
    Europeanization of the constitution
    konstytucja
    tożsamość konstytucyjna
    transformacja
    kryzys konstytucyjny
    europeizacja konstytucji
    Opis:
    The article concerns the dilemmas of building Polish constitutional identity after 1989. The hypothesis assumes that after the initial twenty years of consolidation and Europeanization of constitutional democracy, there was an attempt at undermining the adopted political order. The policy of the ruling camp after 2015 is a striking proof of this crisis.
    Artykuł dotyczy dylematów budowy polskiej tożsamości konstytucyjnej po 1989 roku. Hipoteza zakłada, że po początkowym, ponad dwudziestoletnim procesie konsolidacji i europeizacji demokracji konstytucyjnej, nastąpiła próba podważenia przyjętego porządku ustrojowego. Znamiennym dowodem tego kryzysu, jest polityka obozu rządzącego po 2015 r.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 6 (58); 167-182
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obejście konstytucji jako podstawa odpowiedzialności za delikt konstytucyjny
    The evasion of the constitution as the basis for constitutional’s responsibility
    Autorzy:
    Kubacki, Oskar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146510.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Constitution
    constitutional’s tort
    evasion of the constitution
    evasion of the law
    delikt konstytucyjny
    konstytucja
    obejście konstytucji
    obejście prawa
    Opis:
    Występowanie zjawiska obchodzenia konstytucji w procesie stanowienia i stosowania prawa jest jednym z przykładów trwającego w Polsce kryzysu konstytucyjnego. W artykule podjęto próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy obejście konstytucji jest podstawą do pociągnięcia do odpowiedzialności za delikt konstytucyjny. W pierwszej kolejności omówiono czym jest obejście konstytucji, następnie przeanalizowano art. 198 ust. 1 Konstytucji RP i na podstawie tej normy zdefiniowano pojęcie deliktu konstytucyjnego. W wyniku przeprowadzonych badań ustalono, że obejście ustawy zasadniczej może stanowić podstawę do pociągnięcia jego sprawcy do odpowiedzialności konstytucyjnej. Takie zachowanie jest bowiem jedną z form naruszenia Konstytucji. W artykule posłużono się metodą dogmatyczno-prawną.
    Evasion of the constitution in the legislative and executive law process is one of examples constitutional’s crisis in Poland. The aim of the paper is to answer the question: whether evasion of the constitution can be the basis to responsibility for constitutional’s tort. First, the author defined the term “evasion of the constitution”. Next, he analysed Articles 198 section 1 Constitution of the Republic of Poland and explained what is the constitutional’s tort. He described basic rules which are in force in constitutional’s responsibility system in Poland. As an results the author ascertained that evasion of the constitution can be the basis of responsibility for constitutional’s tort. Evasion of the constitution is one of the guise violation of the constitution. In the article used the dogmatic-law method.
    Źródło:
    Studia Administracyjne; 2023, 17, 1; 33-45
    2080-5209
    2353-284X
    Pojawia się w:
    Studia Administracyjne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bezpośrednie stosowanie art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
    Direct application of Article 45 paragraph 1 of the Constitution of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Chmielarz-Grochal, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941054.pdf
    Data publikacji:
    2016-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    konstytucja
    bezpośrednie stosowanie konstytucji
    wykładnia ustaw w zgodzie z konstytucją
    art. 45 ust. 1 Konstytucji
    prawo do sądu
    constitution
    direct application of constitution interpretation of laws in accordance with the constitution Article 45 paragraph 1 of the Constitution
    right to a fair trial
    Opis:
    Problem bezpośredniego stosowania przepisów Konstytucji wiąże się z rolą tego aktu w systemie prawa i praktyce jego stosowania. Przepis art. 45 ust. 1 Konstytucji znajduje zastosowanie w działalności orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego oraz sądów. W postępowaniu sądowokonstytucyjnym przepis ten przyjmowany jest za samoistny wzorzec kontroli konstytucyjności prawa, z kolei sądy najczęściej współstosują go z przepisami ustaw, w tym za pomocą techniki wykładni w zgodzie z Konstytucją. Rezultatem bezpośredniego stosowania art. 45 ust. 1 Konstytucji jest przenoszenie do orzecznictwa zasad i wymagań związanych z konstytucyjnym prawem do sądu (w tym z pojęciem sprawy konstytucyjnej) i wynikającymi z niego gwarancjami.
    The problem of direct application of constitutional regulation is related to the role of the Constitution as a legal act in the legal system and the practice of its application. Article 45.1 of the Constitution is applied both by the Constitutional Tribunal and courts. In constitutional proceedings the Article is considered to be a standalone benchmark for establishing if the regulation is in accordance with the Constitution, whereas courts usually apply it jointly with given acts, interpreting them in such a way that leads to be within the Constitution. Direct application of Article 45.1 of the Constitution results in transmission of rules and requirements related to constitutional right to judgement (including a constitutional case) and ensuant guarantees to judicature.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 3 (31); 67-101
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sędziowie i granice władzy demokratycznej w świetle Konstytucji RP
    Judges and the limits of democratic power in the light of the Constitution of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Piotrowski, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693193.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    judiciary
    constitution
    democracy
    constitutional interpretation
    judicial independence and independence of judges
    władza sądownicza
    konstytucja
    demokracja
    wykładnia konstytucji
    niezależność sądów i niezawisłość sędziów
    Opis:
    The essence of the democratic power established in the Constitution of the Republic of Poland is to limit this power in order to protect the rights of the individual against threats that may be posed by the rule of the majority, especially when this majority seeks to impose its values and beliefs on others. This limitation is expressed both by the principle of the separation and balance of powers and by the principle of a democratic rule of law, and  above all by the principle of the inherent and inalienable dignity of man. In the light of the Constitution, the supremacy of the nation as a constitutional value is not of an absolute nature, especially in the context of the special status of human rights which is anchored in the concept of dignity. The current Basic Law, granting the supreme authority to the Polish nation, requires that the authority of that supremacy be exercised in compliance with the principles and in forms set forth in the Constitution. This means in particular, the constitutional legitimacy of the judiciary to restrict, pursuant to the provisions of the Constitution as the supreme law, the powers of other authorities, as well as the authority (sovereign) exercising its power directly. The existence of independent judiciary leads, on the one hand, to the rejection in the conception of a democratic state, of the assumption of an unlimited scope of power of the governing authority, and on the other hand, to the recognition as a determinant of democracy of only those manifestations of the will of the majority, which have a constitutional legitimacy and are therefore in line with the version of the culture of human rights as enshrined in the Basic Law and which are accepted by judges at the time of the ruling.
    Istotą władzy demokratycznej ustanowionej w Konstytucji RP jest ograniczenie tej władzy po to, by chronić prawa jednostki przed zagrożeniami, jakie może stworzyć panowanie większości, zwłaszcza wtedy, kiedy dąży ona do narzucenia innym swoich wartości i przekonań. Ograniczenie to wyraża zarówno zasada podziału i równoważenia władz, jak i zasada demokratycznego państwa prawnego, a przede wszystkim zasada przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka. W świetle postanowień Konstytucji zwierzchnictwo Narodu jako wartość konstytucyjna nie ma absolutnego charakteru, zwłaszcza wobec zakotwiczonego w pojęciu godności szczególnego statusu praw człowieka. Obowiązująca ustawa zasadnicza, przyznając zwierzchnią władzę Narodowi, wymaga uznania za ustrojową przesłanką owego zwierzchnictwa sprawowanie go na zasadach i w formach określonych w Konstytucji. Oznacza to w szczególności konstytucyjną legitymację władzy sądowniczej do ograniczania – ze względu na postanowienia Konstytucji jako najwyższego prawa – pozostałych władz, jak też suwerena sprawującego swą władzę bezpośrednio. Istnienie niezależnego i niezawisłego sądownictwa prowadzi z jednej strony do odrzucenia w koncepcji demokracji założenia o nieograniczonym zakresie woli suwerena jako podmiotu władztwa państwowego, z drugiej zaś – do uznania za wyznacznik demokracji tych tylko przejawów woli większości, które mają legitymację konstytucyjną, a zatem zgodne są z wersją kultury praw człowieka zapisaną w ustawie zasadniczej i w czasie orzekania znajdującą akceptację sędziów.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 215-229
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Selected Aspects of the Application of the Constitution’s Provisions by the Sejm of the Republic of Poland
    Wybrane aspekty stosowania przepisów Konstytucji przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
    Autorzy:
    Koksanowicz, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941112.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Constitution
    legislative process
    principle of the parliament autonomy direct application of the Constitution
    konstytucja
    postępowanie ustawodawcze zasada autonomii parlamentu bezpośrednie stosowanie konstytucji
    Opis:
    The direct application of the constitutional provisions gives rise to many problems due to the particularities involved. These problems can be encountered not only in a judicial, but also in a managerial type of law application. Within the framework of the last model, the application of the constitutional provisions has to be considered through the Sejm of the Republic of Poland. The constitutional law focuses on the institutions of the political system.It determines the structure, functions, the competencies and the relationship between them. Taking into consideration the fact that the parliament has an important influence on the functioning of governance, the issue of the direct application of constitutional provisions by that authority is taking on new significance. The issue of the application of the constitutional rules relating to the Sejm internal organisation and its political functions has to be considered as relevant. The order of the direct application of the constitution indicates not only the necessity of application of the regulations, which define its organisation, operation and the subject of activity, but also these, which express so-called principles and values. Their full normative content is generally determined in jurisdiction of Constitutional Tribunal, which in turn obliges the Sejm and its authorities to apply these regulations in a manner which takes into account the judicial acquis of this organ.
    Bezpośrednie stosowanie przepisów konstytucji, z uwagi na ich specyfikę, rodzi szereg problemów zarówno w sądowym jak i kierowniczym typie stosowania prawa. W ramach tego ostatniego modelu rozpatrywać należy stosowanie przepisów konstytucji przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Prawo konstytucyjne koncentruje się na instytucjach systemu politycznego. Określa ich strukturę, funkcje i kompetencje oraz zachodzące pomiędzy nimi relacje. Z uwagi na fakt, iż parlament posiada istotny wpływ na funkcjonowanie systemu rządów, kwestia bezpośredniego stosowania przepisów konstytucji przez ten organ nabiera zasadniczego znaczenia. Za istotną uznać należy problematykę stosowania norm konstytucyjnych odnoszących się do organizacji wewnętrznej Sejmu oraz jego ustrojowych funkcji. Nakaz bezpośredniego stosowania konstytucji oznacza konieczność stosowania nie tylko przepisów, które określają jego organizację, tryb funkcjonowania i przedmiot działania ale także tych, które wyrażają tzw. zasady i wartości. Ich pełna normatywna treść z reguły ustalana jest w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, co z kolei obliguje Sejm i jego organy do stosowania tych przepisów w sposób uwzględniający dorobek orzeczniczy tego organu.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2017, 6 (40); 235-251
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Shaping the Relationship Between the Polish Constitution and European Union Law in the Adjudication of the Constitutional Tribunal
    Kształtowanie relacji między polską Konstytucją a prawem Unii Europejskiej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego
    Autorzy:
    Kos, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2162224.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    constitution
    European Union law
    Constitutional Tribunal
    Constitution
    EU-friendly interpretation of the Constitution
    konstytucja
    prawo Unii Europejskiej
    Trybunał Konstytucyjny
    prounijna wykładnia Konstytucji
    Opis:
    In the article, the issue of the relationship between the Polish Constitution and European Union law is analysed from the perspective of its shaping in the adjudication of the Constitutional Tribunal. Firstly, the constitutional regulations that define the relationship between the Constitution and EU law will be analysed. This part of the article also includes the issues relating to the legal basis of the most commonly used instrument that shapes this relationship – the EU-friendly interpretation of the Constitution. Secondly, the contexts in which the Constitutional Tribunal refers to EU law are examined. The case study that is undertaken focuses on the instruments that prevent conflicts between EU law and the Constitution, inter alia legislative and interpretative instruments. The application of these methods in recent controversial judgments Ref. no. P 20/07 and Ref. no. K 3/21 concerning the relationship between the Polish Constitution and the EU law will be analysed.
    W niniejszym artykule kwestia relacji między polską Konstytucją a prawem Unii Europejskiej jest analizowana z perspektywy ewolucji jej kształtowania w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. W pierwszej kolejności przedmiotem analizy są przepisy konstytucyjne definiujące relację między Konstytucją i prawem UE. Ta część artykułu zawiera również rozważania na temat podstaw prawnych najpowszechniej wykorzystywanego instrumentu kształtującego tę relację – prounijnej wykładni Konstytucji. W kolejnych częściach artykułu badane są przypadki, w których Trybunał Konstytucyjny w swoim orzecznictwie odwołuje się do systemu prawa unijnego. Przeprowadzona analiza koncentruje się na instrumentach, które zapobiegają konfliktom między prawem UE i Konstytucją, w tym instrumentom wymuszającym aktywność legislacyjną oraz instrumentom interpretacyjnym. Przedmiotem analizy w artykule jest również ustosunkowanie się do ww. metod w ostatnich kontrowersyjnych orzeczeniach TK o sygn. akt P 20/07 oraz sygn. akt K 3/21 dotyczących relacji między polską Konstytucją i prawem Unii Europejskiej, które zasadniczo zrywają z dotychczasową tendencją orzeczniczą w tym zakresie.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 6(70); 427-437
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konstytucyjny obowiązek prowadzenia polityki zapewniającej bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom
    The Constitutional Obligation Pursue Policies Ensuring the Ecological Security of Current and Future Generations
    Autorzy:
    Szwed, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074670.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    ecological security
    constitution
    protection of the environment
    article 74 (1) of the Constitution of the Republic of Poland
    ochrona środowiska
    konstytucja
    bezpieczeństwo ekologiczne
    art. 74 ust. 1 Konstytucji RP
    Opis:
    The subject of the analysis in the publication is Art. 74 sec. 1 of the Constitution of the Republic of Poland. According to this article, public authorities are obliged to pursue a long-term environmental policy that not only meets current needs, but also recognizes the right of future generations to live in a healthy environment. The publication contains a general discussion of constitutional regulations relating to the environment, and then presents the views of doctrine and jurisprudence within the scope of understanding the term “ecological security” used in Art. 74 sec. 1. The consequences of the obligation to conduct a policy ensuring ecological security for present and future generations were discussed. Finally, reference was made to current problems and challenges resulting from concern for the condition of the environment in Poland.
    Przedmiotem analizy w artykule jest art. 74 ust. 1 Konstytucji RP. Zgodnie z nim na władzach publicznych spoczywa obowiązek prowadzenia długofalowej polityki środowiskowej odpowiadającej nie tylko bieżącym potrzebom, ale także uznającej prawo przyszłych pokoleń do życia w zdrowym środowisku. W publikacji dokonano ogólnego omówienia regulacji konstytucyjnych odnoszących się do środowiska naturalnego, a następnie przedstawiono poglądy doktryny i orzecznictwo w zakresie rozumienia użytego w art. 74 ust. 1 sformułowania „bezpieczeństwo ekologiczne”. Omówiono konsekwencje jakie oznacza nakaz prowadzenia polityki zapewniającej bezpieczeństwo ekologiczne obecnym i przyszłym pokoleniom. Na koniec odniesiono się do bieżących problemów i wyzwań wynikających z troski o stan środowiska w Polsce.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 3(67); 65-77
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Key Systemic Changes in the Amendment to the Russian Constitution of March 14, 2020
    Kluczowe zmiany ustrojowe w nowelizacji Konstytucji Rosji z 14 marca 2020 r.
    Autorzy:
    Matwiejuk, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1927741.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Constitution
    basic law
    Russian Federation
    Russia
    President of the Russian
    Federation
    federal system
    amendment to the Constitution
    konstytucja
    ustawa zasadnicza
    Federacja Rosyjska
    Rosja
    Prezydent
    FR
    ustrój federalny
    nowelizacja konstytucji
    Opis:
    The 1993 Russian constitution has been amended many times. The largest amendment was carried out on March 14, 2020. However, this is not a revision of the Constitution. The amendment includes changes strengthening the constitutional position of the President of the Russian Federation, correcting the federal system and the legal status of the bicameral Parliament and the Government of the Russian Federation. A new constitutional body was introduced, the State Council of the Russian Federation, and, for the first time, a provision on faith in God was introduced. Russia’s right not to recognize rulings and decisions of international bodies contrary to the Russian Constitution and the right to support compatriots living abroad in the exercise of their rights to protect their interests were enshrined. The amendment to the Russian Constitution is of fundamental importance for the policy pursued and the implementation of Russia’s national security strategy.
    Konstytucja Rosji z 1993 r. była wielokrotnie zmieniana. Największa nowelizacja została przeprowadzona 14 marca 2020 r. Nie jest to jednak rewizja ustawy zasadniczej. Nowelizacja zawiera zmiany wzmacniające pozycję konstytucyjną Prezydenta FR, korygujące ustrój federalny oraz status prawny dwuizbowego parlamentu i Rządu FR. Wprowadzono nowy organ konstytucyjny Radę Państwową FR oraz po raz pierwszy zapis o wierze w Boga. Zapisano prawo Rosji do nieuznawania orzeczeń i decyzji organów międzynarodowych sprzecznych z Konstytucją FR oraz prawo wspierania rodaków mieszkających za granicą w wykonywaniu ich praw w celu zapewnienia ochrony ich interesów. Nowelizacja Konstytucji FR ma zasadnicze znaczenie dla prowadzonej polityki i realizowania strategii bezpieczeństwa narodowego Rosji.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 6 (64); 107-118
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Review of the constitutionality of law in the direct application of the constitution
    Kontrola konstytucyjności prawa w ramach bezpośredniego stosowania konstytucji
    Autorzy:
    Gołębiewski, Aleksander
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/443436.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Humanitas
    Tematy:
    Constitution
    direct application of the Constitution Constitutional Tribunal
    control of constitutional law
    nonconformity of norms spontaneous application
    coexistence
    judicial review
    konstytucja
    bezpośrednie stosowanie konstytucji Trybunał Konstytucyjny
    kontrola konstytucyjności prawa
    niezgodność norm
    samoistne stosowanie
    współstosowanie
    judical review
    Opis:
    Polish Constitution has introduced the principle of direct application of the Constitution, which imposes on all the state organs, especially the courts, not only the right, but the obligation to refer to the norms set forth in the Constitution as a direct basis for a resolution. In this context, there is a problem of the right of every judge to refuse to apply a provision of the law which, in his opinion, is contrary to constitutional standards without directing a legal inquiry into the Constitutional Tribunal.
    Konstytucja RP wprowadziła zasadę bezpośredniego jej stosowania, która nakłada na wszystkie organy państwa, zwłaszcza sądy, nie tylko prawa, ale i obowiązek odwoływania się do norm wyrażonych w konstytucji jako bezpośredniej podstawy rozstrzygnięcia. W tym kontekście pojawia się problem uprawnienia każdego sędziego do odmowy zastosowania przepisu ustawy, który w jego ocenie jest sprzeczny z normami konstytucyjnymi bez kierowania zapytania prawnego w tej sprawie do Trybunału Konstytucyjnego.
    Źródło:
    Roczniki Administracji i Prawa; 2017, 17/1; 33-54
    1644-9126
    Pojawia się w:
    Roczniki Administracji i Prawa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies