Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "constitutional" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 88
Tytuł:
Misja prawniczego czasopisma naukowego w kryzysie i anomii konstytucyjnej
The mission of scientific, legal journals in times of constitutional crisis and constitutional anomy
Autorzy:
Wróbel, Andrzej
Ziółkowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1368726.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
legal journals
constitutional crisis
constitutional anomy
constitutional revolution
czasopismo prawnicze
kryzys konstytucyjny
rewolucja konstytucyjna
konstytucyjna anomia
Polska
konstytucja
konstytucjonalizm
Opis:
Odwołując się do stuletniej historii „Ruchu Prawniczego, Ekonomicznego i Socjologicznego” oraz ponadsiedemdziesięcioletniej tradycji „Państwa i Prawa”, dwóch najbardziej prestiżowych czasopism prawniczych w Polsce, autorzy rozważają pojęcie misji czasopisma naukowego i jej znaczenie w demokratycznym społeczeństwie. Rozważania te osadzone zostały w szczególnym kontekście: rewolucji konstytucyjnych, w trakcie których utrwalone interpretacje konstytucyjne są kwestionowane, a przepisy konstytucyjne – naruszane. Tłem rozważań autorów są zmiany polskiego prawa i praktyki z lat 2015–2020 o znaczeniu konstytucyjnym. Ten okolicznościowy artykuł szkicuje odpowiedź na pytanie, jak czasopisma prawnicze powinny reagować na sytuację „wymazywania” konstytucji (by użyć obrazowej metafory Mirosława Wyrzykowskiego). Aby odpowiedzieć na to pytanie, autorzy odwołują się kolejno do koncepcji: rewolucji konstytucyjnej, kryzysu konstytucyjnego, oraz adaptują pojęcie anomii konstytucyjnej. Artykuł ma w istotnej mierze charakter deskryptywny oraz interpretacyjny, choć jego części mogą służyć dalszym rozważaniom normatywnym.
Referring to the honourable one-hundred-year history of Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, and the more than seventy-year tradition of Państwo i Prawo, the two most prestigious legal journals in Poland, the authors discuss the mission of legal journals in a democratic society. They focus on the times of constitutional revolutions and transformations, where the well-established interpretations of constitutional provisions became questioned or even violated. The 2015−2020 constitutional developments in Poland serve as an illustrative background and point of reference for the authors in answering the following question: how and what should legal journals publish when the constitution is being ‘vanished’ (to use the compelling metaphor of Mirosław Wyrzykowski). This predominantly descriptive and interpretative article consists of the following four parts: the mission of journals, constitutional revolution, constitutional crisis, and constitutional anomy.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2021, 83, 2; 101-121
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish Constitutional Order: Between Consolidation and Crisis
Polski porządek konstytucyjny: między konsolidacją a kryzysem
Autorzy:
Słomka, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1920621.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
constitution
constitutional identity
transformation
constitutional crisis
Europeanization of the constitution
konstytucja
tożsamość konstytucyjna
transformacja
kryzys konstytucyjny
europeizacja konstytucji
Opis:
The article concerns the dilemmas of building Polish constitutional identity after 1989. The hypothesis assumes that after the initial twenty years of consolidation and Europeanization of constitutional democracy, there was an attempt at undermining the adopted political order. The policy of the ruling camp after 2015 is a striking proof of this crisis.
Artykuł dotyczy dylematów budowy polskiej tożsamości konstytucyjnej po 1989 roku. Hipoteza zakłada, że po początkowym, ponad dwudziestoletnim procesie konsolidacji i europeizacji demokracji konstytucyjnej, nastąpiła próba podważenia przyjętego porządku ustrojowego. Znamiennym dowodem tego kryzysu, jest polityka obozu rządzącego po 2015 r.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 6 (58); 167-182
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tribunal locuta – causa finita? Kontrowersyjne orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w okresie tzw. „kryzysu konstytucyjnego”
Tribunal locuta – causa finita? Jurisprudences of the Polish Constitutional Tribunal in time of constitutional crisis
Autorzy:
Bura, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046985.pdf
Data publikacji:
2017-03-31
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
kryzys
Trybunał Konstytucyjny
konstytucja
crisis
Constitutional Tribunal
constitution
Opis:
Artykuł przedstawia opinie Europejskiej Komisji na rzecz demokracji przez prawo (Komisji Weneckiej)  oraz orzecznictwo polskiego Trybunału Konstytucyjnego w czasie kryzysu  konstytucyjnego; następnie przedstawione zostały poglądy doktryny polskiego prawa konstytucyjnego na temat  art. 197 i art. 195 ust. 1 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997r. Zdaniem autora mamy do czynienia z różnicą stanowisk  pomiędzy stanowiskiem TK, w szczególności zajętym w wyrokach w sprawach K 34/15, K 35/15, K 47/15, K 39/16   a poglądami doktryny. W związku z powyższym na tytułowe pytanie można odpowiedzieć: formalnie - tak, praktycznie - niekoniecznie.
Article presents opinions of European Commissions For Democracy Through Law (Venice Commissions) and jurisprudence of the Polish Constitutional Tribunal in time of constitutional crisis; next there are identified position of doctrine polish constitutional law regarding Article 197 and Article 195 ust. 1 of the constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997. In author’s opinion, we deal with difference of position among position of TK, particularly in sentences occupy as cases no. K 34/15, K 35/15, K 47/15, K 39/16, K 44/16, but views of doctrines. By reason of above-mentioned it is possible to answer on title question: formally – yes, practically – not necessarily.
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2017, 1; 27-51
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła finlandzkiego prawa konstytucyjnego 1919–2000
Sources of Finnish constitutional law 1919–2000
Autorzy:
Michalski, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14971316.pdf
Data publikacji:
2022-07-10
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Finland
constitutionalism
constitution
constitutional law
Finlandia
konstytucjonalizm
konstytucja
prawo konstytucyjne
Opis:
Przez 100 lat niepodległości Finlandii jej ustrój konstytucyjny charakteryzował się zrównoważeniem, a wszelkie zmiany miały postać bardziej ewolucji niż rewolucji. O jego stabilności świadczy też fakt, że pierwsze akty prawne stanowiące podstawy funkcjonowania ustroju obowiązywały przez ponad 80 lat „pierwszego okresu konstytucyjnego”. Uchwalone w okresie międzywojennym (w latach 1919–1928), przetrwały II wojnę światową, a także istotne przemiany polityczne w okresie powojennym. Dopiero w 2000 r. weszła w życie nowa, jednolita ustawa zasadnicza będąca jednak w pewnym sensie syntezą ewolucji ustroju państwa, bowiem jej przyjęcie nie miało charakteru przełomowego, a bardziej porządkujący wszystkie dotychczas przyjęte nowelizacje. Nawet najdalej idące zmiany, jak chociażby wzmocnienie parlamentaryzmu poprzez przesunięcie punktu ciężkości władzy z prezydenta, osłabiając jego pozycję, na rzecz parlamentu, były zmianami powszechnie oczekiwanymi i akceptowanymi. Tym samym rozpoczęto „drugi okres konstytucyjny” w historii ustroju Finlandii.
For 100 years of Finland's independence, its constitutional system was characterized by sustainability, and all changes took the form of an evolution rather than a revolution. Its stability is also evidenced by the fact that the first legal acts constituting the basis for the functioning of the system were in force for over 80 years of “the first constitutional period". Adopted in the interwar period (1919–1928), they survived the Second World War as well as the significant political changes in the post-war period. A new, uniform basic law came into force in 2000. However, in a sense, it was a synthesis of the evolution of the state system as its adoption did not have the character of a breakthrough, but it rather gave order to all the amendments that had been adopted previously. Even the most far-reaching changes, such as the strengthening of parliamentarism by shifting the centre of gravity of power from the president by weakening his position in favour of the parliament, were widely expected and accepted. Thus, the “second constitutional period” in the history of the Finnish system began.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2022, 74, 1; 127-139
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy potrzebne są zmiany w konstytucyjnej karcie praw?
Do we need to revise the constitutional charter of rights?
Autorzy:
Kędzia, Zdzisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692916.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
constitution
democracy
independence of the judiciary and independence of judges
control of constitutionality of the law
constitutional reform
constitutional moment
constitutional crisis
human and civil rights
konstytucja
demokracja
niezależność sądów i niezawisłość sędziów
kontrola konstytucyjności prawa
reforma konstytucyjna
moment konstytucyjny
kryzys konstytucyjny
prawa człowieka i obywatela
konstytucyjna karta praw
Opis:
The article seeks to answer the question whether it is necessary to revise the charter of rights of an individual included in the Constitution of the Republic of Poland of 1997. The starting point is the reflection on the topicality of the Basic Law from the perspective of 20 years of its applicability. The conclusion is that the Constitution meets the criteria of modern constitutionalism uponwhich the systems of democratic states are based. The reform consisting in a thorough revision of the existing Constitution or in replacing it with a new basic law would have to be justified by the fulfilment of the ‘constitutional moment’ conditions, in line with Bruce Ackerman’s understanding of the term. The discussion devoted to the constitutional charter of rights focuses on theassessment of how the fundamental rights charter fulfils the criteria which guided its drafting, namely: the adequacy to the assessment of the relationship between the individual and the community that prevails in society; the compliance with international human rights standards; theuniversality of content; the jurisprudence. They lead to the conclusion that the charter of rights contained in the Constitution is an example of a modern regulation of the legal situation of an individual, consistent with the requirements of contemporary constitutionalism. However, this general assessment does not mean that it is pointless to consider the possibility or the need to refine the detailed solutions, or supplement the list charter, that could be made within the framework of the revision of the Constitution when this proves necessary. This thesis is illustrated with selected examples.
Artykuł poszukuje odpowiedzi na pytanie, czy potrzebna jest rewizja karty praw jednostki zamieszczonej w Konstytucji RP z 1997 r. Punktem wyjścia są rozważania na temat aktualności ustawy zasadniczej z perspektywy dwudziestu lat jej obowiązywania. Ich konkluzją jest stwierdzenie, że Konstytucja RP spełnia kryteria nowoczesnego konstytucjonalizmu, na którym opierają się ustroje państw demokratycznych. Reforma polegająca na gruntownej rewizji obowiązującej konstytucji lub na zastąpieniu jej przez nową ustawę zasadniczą wymagałaby uzasadnienia poprzez spełnienie warunków „momentu konstytucyjnego”, tak jak to pojęcie rozumie Bruce Ackerman. Rozważania poświęcone konstytucyjnej karcie praw skupiają się na ocenie wypełnienia przez nią kryteriów, które kierowały pracami nad jej redakcją, a mianowicie: adekwatności do dominujących w społeczeństwie ocen relacji między jednostką a wspólnotą; zgodności z międzynarodowymi standardami praw człowieka; uniwersalności treści; jurydyczności. Prowadzą one do wniosku, że karta praw zawarta w Konstytucji RP stanowi przykład nowoczesnej regulacji sytuacji prawnej jednostki, zgodnej z wymogami współczesnego konstytucjonalizmu. Ta generalna ocena nie oznacza jednak braku celowości rozważań nad możliwością czy potrzebą optymalizacji szczegółowych rozwiązań, które mogłyby zostać dokonane w ramach nowelizacji konstytucji, gdy ta okaże się niezbędna. Teza ta jest zilustrowana wybranym przykładami.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 61-80
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Władza sądownicza w warunkach kryzysu demokracji konstytucyjnej
Judicial Power in a Crisis of Constitutional Democracy
Autorzy:
Słomka, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912252.pdf
Data publikacji:
2020-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
konstytucja
demokracja konstytucyjna
władza sądownicza
sądy
trybunały
constitution
constitutional democracy
judicial power
courts
tribunals
Opis:
Artykuł poświęcony jest problemom zmiany położenia władzy sądowniczej w Polsce w warunkach kryzysu demokracji konstytucyjnej. Weryfikowane są dwie podstawowe hipotezy badawcze. Po pierwsze, Polska po 2015 r. znalazła się w grupie państw rewidujących swoje liberalno-demokratyczne fundamenty ustrojowe. Do takich fundamentów niewątpliwie należą: zasada praworządności, zasada konstytucjonalizmu oraz zasada podziału i równowagi władz. Po drugie zaś, ustrojowe położenie władzy sądowniczej zostało w liberalno-demokratycznej Konstytucji RP określone w sposób właściwy dla ochrony wyżej przywołanych wartości, jednak praktyka ustrojowa wykazuje, że brak właściwej woli realizacji przepisów konstytucyjnych (wykorzystywanie arytmetycznej przewagi w parlamencie bez uznania praw mniejszości) może naruszyć „kręgosłup” demokracji konstytucyjnej
The article is devoted to the problems of changing the position of the judiciary in Poland in the conditions of crisis of constitutional democracy. Two basic research hypotheses are verified. First of all, after 2015, Poland was one of the countries revising its liberal-democratic political foundations. Such foundations undoubtedly include: the rule of law, the principle of constitutionalism and the principle of division and balance of power. Secondly, the political position of the judiciary has been defined in the liberal-democratic Constitution of the Republic of Poland in a way appropriate for the protection of the above mentioned values, but the political practice shows that the lack of proper will to implement the constitutional provisions (using the arithmetic advantage in parliament without the recognition of minority rights) may violate the „backbone” of constitutional democracy.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 4 (56); 217-232
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza austriackich regulacji prawnych dotyczących odpowiedzialności konstytucyjnej prezydenta
Analysis of the Austrian regulations on constitutional responsibility of the president
Autorzy:
Grabowska, Sabina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942408.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
konstytucja
odpowiedzialność prezydenta
delikt konstytucyjny
Constitution
the responsibility of the president constitutional delict
Opis:
Tekst jest analizą austriackich regulacji prawnych dotyczących odpowiedzialności konstytucyjnej prezydenta. Prezydent Federalny za popełnienie deliktu konstytucyjnego odpowiada przed Trybunałem Konstytucyjnym. Wniosek w tej sprawie może złożyć grupa parlamentarzystów, a w stan oskarżenia stawia parlament. Jeśli Trybunał Konstytucyjny uzna zasadność zarzutów przedstawionych w akcie oskarżenia, to prezydent zostaje złożony z urzędu.
The text is an analysis of the Austrian legal regulations concerning the constitution-al responsibility of the President. Federal President for committing a constitutional delict is responsible before the Constitutional Court. The proposal in this regard may sub-mit a group of parliamentarians and parliament puts indictment. If the Constitutional Court decides the merits of allegations made in the indictment, the president shall be deposited with the office.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2017, 3 (37); 141-151
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The President as the Subject of Constitutional Responsibility in the Albanian Regulations
Prezydent jako podmiot odpowiedzialności konstytucyjnej w albańskich regulacjach prawnych
Autorzy:
Grabowska, Sabina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/940705.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Constitution
responsibility of the president constitutional delict
konstytucja
odpowiedzialność prezydenta
delikt konstytucyjny
Opis:
The article is an analysis of Albanian legal regulations concerning the constitutional responsibility of the president. President for committing a constitutional delict is responsible before the Constitutional Court. The proposal in this regard may submit a group of parliamentarians while parliament may put an indictment. If the Constitutional Court recognizes the merits of allegations made in the indictment, the president is deposited with the office.
Tekst jest analizą albańskich regulacji prawnych dotyczących odpowiedzialności konstytucyjnej prezydenta. Prezydent za popełnienie deliktu konstytucyjnego odpowiada przed Trybunałem Konstytucyjnym. Wniosek w tej sprawie może złożyć grupa parlamentarzystów, a w stan oskarżenia stawia parlament. Jeśli Trybunał Konstytucyjny uzna zasadność zarzutów przedstawionych w akcie oskarżenia, to prezydent zostaje złożony z urzędu.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2019, 5 (51); 381-390
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skutek bezpośredni obowiązywania orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego po jego opublikowaniu
Direct Effect of Applicability of the Ruling of the Constitutional Tribunal after Publishing it
Autorzy:
Tkaczyk, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197715.pdf
Data publikacji:
2023-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
konstytucja
orzeczenie
Trybunał Konstytucyjny
proces legislacyjny
constitution
ruling
Constitutional Tribunal
legislative process
Opis:
The subject of this elaboration is legal effect of the ruling of the Constitutional Tribunal, that arises after it has been published. The purpose of this elaboration is to present doubts related to application of rulings of the Constitutional Tribunal, based on the art. 8 para. 2 of the Constitution due to the art. 118 and 190 of the Constitution. Pursuant to these articles, the ruling is given legal effect after its publication, not earlier. By adjudicating with regard to the provision being at variance with the Constitution, the Constitutional Tribunal actually imposes the effect on the legal system in the form of repeal of this provision. On the one hand the legal system becomes constitutional but on the other a legal loophole may arise from lack of regulations.
Przedmiotem niniejszego opracowania czynię skutek prawny orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, który powstaje po jego bezpośrednim opublikowaniu. Celem opracowania jest uwypuklenie wątpliwości, które dotyczą realizacji orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, na mocy art. 8 ust. 2 Konstytucji w związku z art. 118 i 190 Konstytucji. Zgodnie z tymi artykułami orzeczeniu nadaje się moc prawną po jego opublikowaniu, nie wcześniej. Trybunał Konstytucyjny orzekając w przedmiocie niezgodnego z Konstytucją przepisu tak naprawdę wywiera na system prawny skutek w postaci uchylenia tego przepisu. System prawny z jednej strony staje się konstytucyjny z drugiej może powstać luka prawna ze względu na brak regulacji.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 2(72); 155-167
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Interpretative and Limited Judgments in the Jurisprudence of the Constitutional Tribunal
Autorzy:
Woś, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618405.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
jurisprudence of the Constitutional Tribunal
interpretative judgements
limited judgements
examination of the constitutionality of law
the Constitution
orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego
wyroki interpretacyjne
wyroki zakresowe
wyroki częściowe
kontrola konstytucyjności prawa
konstytucja
Opis:
The article discusses interpretative and limited judgments in the jurisprudence of the Constitutional Tribunal in Poland. These judgments are of great significance in the judicial control of law’s conformity to the Constitution. They were distinguished following the departure from the original, dichotomic division of the Constitutional Tribunal’s judgments into those deciding the full and unambiguous consistency or inconsistency of an act with the Constitution. The article defines interpretative and limited judgements, and describes their roles and functions. An interpretative judgement is a decision in which the Constitutional Tribunal decides the conformity or non-conformity of a relevant act to the Constitution in its given interpretation. Its aim is not to eliminate non-uniformity or divergence in the interpretation of legal regulations, but to eliminate from all potential interpretative variants of a relevant act the one that is inconsistent with the Constitution. A limited judgement is a decision in which the Constitutional Tribunal decides the conformity or non-conformity of an act to the Constitution in a specific (subjective, objective or time) scope of its application. A limited judgement aims to decide whether a legal regulation whose interpretation is unambiguous, is consistent with the Constitution in a given scope of its application. The article also describes advantages and disadvantages of interpretative and limited judgements, accounting for the relevant views in the doctrine and jurisprudence in this respect, and examines the number of these judgements against the general number of judgements concerning the constitutionality of law that were passed by the Constitutional Tribunal in recent years.
Artykuł dotyczy problematyki wyroków interpretacyjnych i zakresowych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego w Polsce. Wyroki te odgrywają istotną rolę w sądowej kontroli zgodności prawa z konstytucją. W nauce prawa zaczęto je wyróżniać wraz z odejściem od pierwotnego, dychotomicznego podziału wyroków TK na wyroki stwierdzające całkowitą i jednoznaczną zgodność lub niezgodność przepisu z konstytucją. Opracowanie definiuje wyroki interpretacyjne i zakresowe oraz charakteryzuje ich rolę i funkcje. Wyrok interpretacyjny jest orzeczeniem, w sentencji którego TK stwierdza zgodność lub niezgodność z konstytucją przepisu prawnego w określonym jego rozumieniu. Jego zadaniem nie jest usuwanie niejednolitości i rozbieżności wykładni przepisów prawa, lecz eliminacja tego spośród możliwych wariantów interpretacyjnych kontrolowanego przepisu, który jest niezgodny z konstytucją. Wyrok zakresowy jest orzeczeniem, w sentencji którego TK stwierdza zgodność albo niezgodność z konstytucją przepisu prawnego w określonym (podmiotowym, czasowym lub przedmiotowym) zakresie jego zastosowania. Wyrok zakresowy zmierza do rozstrzygnięcia, czy przepis prawny, którego rozumienie nie budzi wątpliwości, jest zgodny z konstytucją w pewnym zakresie jego zastosowania. Opracowanie prezentuje również wady i zalety wyroków interpretacyjnych i zakresowych, biorąc pod uwagę poglądy doktryny i orzecznictwa w tym zakresie, oraz analizuje liczbę tych wyroków na tle ogólnej liczby orzeczeń wydawanych w ostatnich latach przez TK w przedmiocie konstytucyjności prawa.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Significance of the Constitutional Public Interest Clause for the Process of Amending the Constitution of Republic of Poland
Znaczenie konstytucyjnej klauzuli interesu publicznego w procesie zmiany Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
Autorzy:
Bisztyga, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1918775.pdf
Data publikacji:
2020-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
public interest
general clause
constitution
constitutional amendment
: interes publiczny
klauzula generalna
konstytucja
zmiana konstytucji
Opis:
The purpose of the article is to conduct an axiological reflection using the notion of public interest, on preparation and the procedure for amending the constitution. The article provides a theoretical attempt to capture and place public interest in the broadly socially and publicly understood process of constitutional change. This attempt is not dictated solely by the desire to conduct theoretical – legal and intellectual speculation. This is supported by the increasing voices of the need to amend the existing constitution, which are often superficial, populist and de facto formulated from the position of the supremacy of the state over the individual. The time-varying connotations of the general public interest clause are related to the axiology of selected constitutional principles. The public interest, understood at a given moment in the development of social life, should be a determinant of the process broadly, i.e. both the social and the legislative sense of the constitutional amendment. Similarly, the very direction of constitutional changes should be an expression of social interest.
Celem artykułu jest przeprowadzenie aksjologicznej refleksji z wykorzystaniem pojęcia interesu publicznego, nad przygotowaniami i procedurą zmiany konstytucji. Nie jest nim natomiast rozwinięcie komentarza do konstytucyjnej regulacji trybu zmiany konstytucji. Artykuł dostarcza teoretycznej próby ujęcia i ulokowania interesu publicznego w szeroko, społecznie i publicznie pojętym procesie zmiany konstytucji. Podjęcie tej próby nie jest dyktowane wyłącznie chęcią przeprowadzenia teoretyczno-prawnej i intelektualnej spekulacji. Przemawiają za tym podnoszące się głosy o potrzebie zmiany obowiązującej konstytucji, które często mają charakter powierzchowny, populistyczny i de facto są formułowane z pozycji nadrzędności państwa względem jednostki. Zmienne w czasie konotacje generalnej klauzuli interesu publicznego pozostają w związkach z aksjologią wybranych zasad naczelnych konstytucji. Interes publiczny pojmowany w danym momencie rozwoju życia społecznego powinien stanowić determinantę procesu szeroko, to jest zarówno społecznie, jak i legislacyjnie pojętego sposobu zmiany konstytucji. Podobnie sam kierunek zmian konstytucji powinien stanowić wyraz interesu społecznego.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 5 (57); 49-60
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Right to Conscientious Objection as a Constitutional Category: Selected Issues. A Comparative Study of Fundamental Laws and Constitutional Courts’ Jurisprudence
Prawo do sprzeciwu sumienia jako kategoria konstytucyjna w świetle komparatystycznego studium ustaw zasadniczych i orzecznictwa sądów konstytucyjnych: wybrane zagadnienia
Autorzy:
Maroń, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32081087.pdf
Data publikacji:
2024-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
comparative study
constitution
constitutional court
right to conscientious objection
konstytucja
sąd konstytucyjny
prawo do sprzeciwu sumienia
komparatystyka
Opis:
The article presents the results of a comparative study focusing on the right to conscientious objection in constitutions of modern states. This right is primarily associated with military service. In approximately a dozen constitutions, it stands as an independent, general right to conscientious objection. The constitutional scope of the given right is typically broad, with lawmakers seldom specifying the sources or conditions for its exercise. The contentious nature of the analysed right causes its explicit challenge in several constitutions. Case law, especially that of constitutional courts, reveals that the normative presence and the specifics of the right to conscientious objection within a particular legal system may not necessarily originate directly from constitutional provisions. Court decisions rendered in various countries sometimes attribute a constitutional character to this right, even when the fundamental law does not explicitly articulate it. Conversely, there are occasional restrictive interpretations of unequivocal constitutional provisions regarding conscientious objection.
W artykule zaprezentowano rezultaty komparatystycznego studium konstytucji współczesnych państw pod kątem gwarantowanego w nich prawa do sprzeciwu sumienia. Prawo to najczęściej dotyczy służby wojskowej. W pojedynczych przypadkach sprowadza się do innej partykularnej klauzuli sumienia. W kilkunastu konstytucjach przyjmuje postać generalnego prawa do sprzeciwu sumienia. Unormowania konstytucyjne tytułowego prawa są zwykle ogólne. Z rzadka ustrojodawcy określają źródła sprzeciwu sumienia czy warunki skorzystania z prawa do sprzeciwu sumienia, w szczegółach odsyłając do ustaw. Kontrowersyjność tytułowej kategorii prawa tłumaczy jego eksplikatywne zakwestionowanie w kilkunastu ustawach zasadniczych. Praktyka orzecznicza, zwłaszcza sądów konstytucyjnych, pokazuje że normatywny byt i zakres treściowy prawa do sprzeciwu sumienia w danym porządku prawnym niekoniecznie jest prostą konsekwencją postanowień konstytucji. W judykaturze poszczególnych państw zdarza się uznawać konstytucyjny charakter prawa do sprzeciwu sumienia pomimo braku jego wyraźnego wyartykułowania w tekście ustawy zasadniczej, jak i czynić wykładnię zawężającą językowo jednoznacznych przepisów konstytucyjnych w tym względzie.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 2(78); 163-183
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Between the Politicisation and Juridisation of Constitutional Accountability in Poland
Pomiędzy polityzacją a jurydyzacją odpowiedzialności konstytucyjnej w Polsce
Autorzy:
Kropiwnicki, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32304291.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
constitutional accountability
State Tribunal
constitution
parlament
odpowiedzialność konstytucyjna
Trybunał Stanu
konstytucja
Opis:
The article discusses the models of constitutional accountability as well as the personal and material scope. The Polish model of accountability is much closer to politicization than to juridization. The Constitution defines a closed circle of entities that may be held accountable before the State Tribunal, which adjudicates on three types of liability: 1. For a constitutional tort, i.e. a violation of the Constitution or a statute, however, without the characteristics of a criminal offence. 2. Criminal law unrelated to a constitutional tort, this applies only to the person holding the office of the President of the Republic of Poland. 3. Criminal for a constitutional delict meeting the criteria of a criminal offence, concerning an act committed in connection with the function performed.
W artykule omówiono modele odpowiedzialności konstytucyjnej oraz jej zakres przedmiotowy i podmiotowy. Polski model odpowiedzialności jest znacznie bliżej polityzacji niż jurydyzacji. Konstytucja określa zamknięty krąg podmiotów, które mogą odpowiadać przed Trybunałem Stanu, który orzeka co do trzech rodzajów odpowiedzialności: 1) za delikt konstytucyjny, czyli naruszenie konstytucji lub ustawy jednakże bez znamion przestępstwa kryminalnego; 2) karnej bez związku z deliktem konstytucyjnym, to dotyczy wyłącznie osoby sprawującej urząd prezydenta RP; 3) karnej za delikt konstytucyjny wypełniający znamiona przestępstwa kryminalnego, dotyczącej czynu popełnionego w związku z pełnioną funkcją.
Źródło:
Przegląd Politologiczny; 2023, 2; 39-49
1426-8876
Pojawia się w:
Przegląd Politologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Constitutional Regulations of the Official Language in the European Union Countries
Autorzy:
Bidziński, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1920767.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
constitution
official language
nationality
minorities
konstytucja
język urzędowy
narodowość
mniejszości
Opis:
The regulations concerning the definition of the official language at the constitutional level have not been unified in the constitutions of European Union countries. The importance of a language, the level of its protection, and care for the language are immanently connected with the cultural awareness of a given nation, its historical conditions, national aspirations, and other factors allowing to distinguish it from other subjects. The number of languages used in individual regions of the EU depends on social migrations, the uniformity of nationalities, historical conditions, as well as the level and directions of patriotic aspirations in a given society. Therefore, the attempts to impose on the members of the EU the adoption of the unified solutions, which de facto imply - in the case of most of them - the need to amend the constitution, is a demand that now seems completely unfeasible.
Regulacje dotyczące określenia języka urzędowego na poziomie konstytucyjnym nie zostały zunifikowane w ustawach zasadniczych państw Unii Europejskiej. Znaczenie języka, poziom jego ochrony oraz dbałość o język są immanentnie związane ze świadomością kulturową danego narodu, uwarunkowaniami historycznymi, dążeniami narodowościowymi i innymi czynnikami pozwalającymi na wyróżnienie się od innych podmiotów. Liczba używanych języków na poszczególnych obszarach UE jest zależna od migracji społecznych, jednolitości narodowościowej państwa, uwarunkowań historycznych, a także poziomu i kierunków dążeń patriotycznych w społeczeństwie. Wymuszenie zatem na członkach UE tożsamych rozwiązań, implikujących de facto w większości z nich konieczność zmiany ustawy zasadniczej jest obecnie zadaniem całkowicie niewykonalnym.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 6 (58); 489-496
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Shaping the Relationship Between the Polish Constitution and European Union Law in the Adjudication of the Constitutional Tribunal
Kształtowanie relacji między polską Konstytucją a prawem Unii Europejskiej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego
Autorzy:
Kos, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2162224.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
constitution
European Union law
Constitutional Tribunal
Constitution
EU-friendly interpretation of the Constitution
konstytucja
prawo Unii Europejskiej
Trybunał Konstytucyjny
prounijna wykładnia Konstytucji
Opis:
In the article, the issue of the relationship between the Polish Constitution and European Union law is analysed from the perspective of its shaping in the adjudication of the Constitutional Tribunal. Firstly, the constitutional regulations that define the relationship between the Constitution and EU law will be analysed. This part of the article also includes the issues relating to the legal basis of the most commonly used instrument that shapes this relationship – the EU-friendly interpretation of the Constitution. Secondly, the contexts in which the Constitutional Tribunal refers to EU law are examined. The case study that is undertaken focuses on the instruments that prevent conflicts between EU law and the Constitution, inter alia legislative and interpretative instruments. The application of these methods in recent controversial judgments Ref. no. P 20/07 and Ref. no. K 3/21 concerning the relationship between the Polish Constitution and the EU law will be analysed.
W niniejszym artykule kwestia relacji między polską Konstytucją a prawem Unii Europejskiej jest analizowana z perspektywy ewolucji jej kształtowania w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. W pierwszej kolejności przedmiotem analizy są przepisy konstytucyjne definiujące relację między Konstytucją i prawem UE. Ta część artykułu zawiera również rozważania na temat podstaw prawnych najpowszechniej wykorzystywanego instrumentu kształtującego tę relację – prounijnej wykładni Konstytucji. W kolejnych częściach artykułu badane są przypadki, w których Trybunał Konstytucyjny w swoim orzecznictwie odwołuje się do systemu prawa unijnego. Przeprowadzona analiza koncentruje się na instrumentach, które zapobiegają konfliktom między prawem UE i Konstytucją, w tym instrumentom wymuszającym aktywność legislacyjną oraz instrumentom interpretacyjnym. Przedmiotem analizy w artykule jest również ustosunkowanie się do ww. metod w ostatnich kontrowersyjnych orzeczeniach TK o sygn. akt P 20/07 oraz sygn. akt K 3/21 dotyczących relacji między polską Konstytucją i prawem Unii Europejskiej, które zasadniczo zrywają z dotychczasową tendencją orzeczniczą w tym zakresie.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 6(70); 427-437
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 88

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies