Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "concept," wg kryterium: Temat


Tytuł:
Grubas w świetle danych ankietowych
Autorzy:
Pazio-Wlazłowska, Dorota
Golachowska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670932.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
fatty
concept
obesity
survey
grubas
koncept
otyłość
ankieta
Opis:
The article discusses the results of a survey among 171 adults between the ages of 19–81, both men and women, from different regions of Poland and with variable social status. The respondents were asked the following question: What does it mean to be a real fatty? The answers were analyzed according to the methodology of the Lublin School of Ethnolinguistics. 235 quotations were extracted from the responses, and assigned to 21 descriptors. The most numerous descriptor “weigh too much” included 71 quotations, i.e. 30.21%, while the second most numerous descriptor, “neglect the principles of healthy eating and healthy living”, included 21 quotations (8.94%). The survey shows that in the meaning of grubas the most important aspect is the physical one, with its central notion of excessive body weight (one that explanatory dictionaries provide as its main feature). Within the physical aspect, in order to clarify the semantic structure of grubas, five sub-aspects were separated: “appearance”, “clothes”, “body parts”, “health/disease”, and “physical fitness”, of which the first is the most widely represented, with 84 quotations (54.19% of all quotations). The least numerous (ten examples, i.e., 6.45%) are those citations that illustrate the “clothes” sub-aspect. Within the “appearance” sub-aspect, three components were identified: body weight, looking different from others, and unsightly appearance, of which the first is the most numerous (71 citations, 84.52% of the total).The analysis shows that Polish people perceive the people the call grubas primarily through the physical aspect. Within it, the most important element is the appearance, and within it body weight. Thus, the survey confirms the systemic data. Other aspects, such as health, aesthetics, and acceptance of appearance do not play an important role in the meaning of grubas: they are perceived by respondents as subordinate, peripheral elements.
W artykule omówiono wyniki ankiety przeprowadzonej wśród 171 respondentów w wieku od 19 do 81 lat, zarówno kobiet, jak i mężczyzn pochodzących z różnych regionów Polski i należących do grup o różnym statusie społecznym. Badanym zadano pytanie: Co to znaczy być prawdziwym grubasem? Odpowiedzi przeanalizowano odwołując się do metodologii przyjętej przez lubelską szkołę etnolingwistyczną na potrzeby ASA. Z uzyskanych odpowiedzi wyodrębniono 235 cytatów-segmentów, które przyporządkowano do 21 deskryptorów. Do najliczniej reprezentowanego deskryptora „za dużo ważyć” zaliczono 71 cytatów-segmentów, tj. 30,21%, do drugiego pod względem liczebności – „zaniedbywać zasady zdrowego odżywiania się i zdrowego trybu życia” – 21 cytatów-segmentów (8,94%). Ankieta dowodzi, że dla znaczenia grubasa najważniejszy jest aspekt fizykalny, w którego centrum znajduje się nadmierna masa ciała, odnotowywana w słownikach objaśniających jako jego cecha jądrowa. W ramach aspektu fizykalnego w celu doprecyzowania struktury semantycznej wydzielono pięć subaspektów: „wygląd”, „strój”, „części ciała”, „zdrowie/choroba”, „sprawność fizyczna”, z których najszerzej reprezentowany jest pierwszy, do którego zakwalifikowano 84 cytaty-segmenty, co stanowi 54,19% wszystkich cytatów. Najmniej liczny jest zespół cytatów przynależnych do subaspektu „strój”, do którego zaliczyliśmy 10 fragmentów, co stanowi 6,45%. W ramach subaspektu „wygląd” wydzieliliśmy trzy składniki: masa ciała, odbieganie wyglądem od innych, nieestetyczny wygląd, z których najliczniej reprezentowany jest pierwszy (71 cytatów, co stanowi 84,52% wszystkich cytatów). Z analizy wynika, że użytkownicy polszczyzny postrzegają grubasa przede wszystkim w aspekcie fizykalnym. W jego ramach najważniejszym elementem jest wygląd, a w nim masa ciała – najczęściej wskazywana przez respondentów cecha charakteryzująca grubasa. Ankiety potwierdzają dane systemowe – podstawowym komponentem semantycznym grubasa jest nadmierna waga. Zdrowie, estetyka i akceptacja wyglądu nie odgrywają w jego znaczeniu istotnej roli, są postrzegane przez respondentów jako elementy podrzędne, peryferyjne.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 315-328
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O poezji współczesnego poety z perspektywy baroku
On a contemporary poet’s output from the Baroque perspective
Autorzy:
Linkner, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879760.pdf
Data publikacji:
2021-12-18
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
death
vanitas
oxymoron
concept
Stanisław Gostkowski
śmierć
oksymoron
koncept
Opis:
Stanisław Gostkowski, współczesny poeta, autor siedmiu tomików, zmarł w roku 2000. Nie należał do Nowej Fali ani do Nowej Prywatności. Cenił wiersze Tymoteusza Karpowicza. W artykule piszę o pierwszym tomiku Nie chowajcie mnie żyjącego i czwartym Śmierć ma słodki zapach. Gostkowski pisał o śmierci, ale dla życia. W swojej poezji bardzo często eksponował barokową ideę vanitas. W szkicu zaprezentowano interpretację z perspektywy baroku.
Stanisław Gostkowski, a contemporary poet, author of seven volumes, died in 2000. He did not belong to the New Wave and New Privacy. His literary patron was Tymoteusz Karpowicz. I am writing about the first volume, Don’t bury me alive, and the fourth one, titled Death has a sweet smell. Gostkowski wrote about death, nevertheless just for life. He often emphasises vanitas in his poetry. Here is an interpretation of his output from the Baroque perspective.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2021, 7; 219-233
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Фразеологічна об’єктивація концептів tod / смерть крізь призму зіставлення (на матеріалі німецької та української мов)
Contrastive Analysis of Phraseological Concepts Tod – Death (in the German And Ukrainian Languages)
Analiza frazeologiczna pojęć tod/smert’ przez pryzmat badania porównawczego (na materiale języka niemieckiego i ukraińskiego)
Autorzy:
Karakevich, Roksolyana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933990.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
koncept
konceptualizacja
asymetria
kod kulturowy
concept
conceptualization
asymmetry
culture code
Opis:
W artykule podano analizę porównawczą pojęć śmierć w języku niemieckim i ukraińskim. W trakcie badania zauważono występowanie licznych przypadków asymetrii frazeologicznych obu pojęć w języku niemieckim i ukraińskim.
The article deals with the comparative analysis of the concept „death”. This analysis is a continuation of our search in the light of studying of the peculiarities of the process of conceptualization and categorization of objective reality by non-kindred linguoculturems. By objectification of the concepts TOD/смерть in the German and Ukrainian ethnoses. It is prospective to investigate the asymmetry of phraseological signs-linguoculturems on basis of non-kindred – German and Ukrainian – languages.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 7; 89-107
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chleb w małych formach litewskiego folkloru
Autorzy:
Smetoniene, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34616644.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
bread
concept
meal
human
work
chleb
folklor
koncept
przysłowie
zagadka
Opis:
Chleb w świetle małych form litewskiego folkloru jest głównym pokarmem człowieka i na tyle ważnym, że dzięki niemu człowiek jest gotowy do ciężkiej pracy. Nawet samo pieczenie chleba to ciężka praca, ale najważniejszy jest wynik tego trudu – syty, pracowity człowiek, syta rodzina; choć każda praca jest cenna, praca oracza lub zwykłych ludzi zasługuje na szczególny szacunek, ponieważ jest ściśle związana z chlebem i ziemią. Wielka waga przywiązywana jest do jakości chleba: musi on nie tylko pięknie wyglądać, ale także być smaczny. Chleb w litewskim folklorze jest też swego rodzaju miarą otaczających ludzi i wspólnoty, pozwala odróżnić swego od obcego; przypomina dom i ojczyznę, jawi się jako symbol siły rodziny, jej harmonii; w folklorze istnieje wzajemny związek między chlebem a człowiekiem: chleb chroni przed nieszczęściami, leczy, ostrzega, dlatego człowiek go chroni, szanuje, przypisuje mu magiczne właściwości. Tak pojmowali chleb przodkowie współczesnych Litwinów, jednak to rozumienie, bez względu na jego wartość, z biegiem czasu uległo zmianie. Mając na uwadze to, że folklor uchwycił głównie pogląd ludzi z XIX i pocz. XX w., wyniki badań przedstawione w tym artykule mogą różnić się od dzisiejszego wyobrażenia chleba.
Bread is one of the oldest human-made foods. With the emergence of agriculture, it became a daily meal and so began to be appreciated, personalised and deified. The image of bread in small forms of folklore shows that it is the main food, so important that people are ready to work hard for it and even baking bread is considered difficult. The result of all this work is a person whose hunger is satiated, and the same is true of the entire family. Although all work is valuable, that of a plougher or generally of ordinary people is particularly appreciated because it is most strictly connected with bread and land. Considerable attention is paid to the quality of bread: it not only has to look nice but also be tasty. Bread allows one to differentiate one’s folk from strangers; it reminds one of home and motherland, functions as a symbol of stability and harmony in the family. Data from folklore highlight mutual relationships between bread and people: bread protects people from misfortunes, it heals and warns them of danger. Therefore, people protect and respect it and attribute magical qualities to it. This understanding of bread was typical of our ancestors. However, given that the data from folklore used in this study come from the 19th and early 20th c., the contemporary understanding of bread may be different.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 103-116
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Концепт Хитрость в національних лінгвокультурах (на материале паремий украинского, русского, английского и итальянского языков)
The Concept Cunning in the National Languages and Cultures (Based on the Proverbs of Ukrainian, Russian, English and Italian Languages)
Koncept Przebiegłość w lingwokulturach narodowych (na materiale przysłów języka ukraińskiego, rosyjskiego, angielskiego i włoskiego)
Autorzy:
Pys’Menna, Yuliya
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879825.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
koncept
PRZEBIEGŁOSĆ
przysłowia
kultura narodowa
concept
CUNNING
proverbs
national cultures
Opis:
В статье рассматриваются этноязыковые реализации концепта ХИТРОСТЬ сквозь призму оппозитивных понятий, эмоционально-оценочных метафор, национально маркированных ассоциаций с использованием энциклопедических знаний. Общим для всех исследуемых языков является пейоративное осмысление ХИТРОСТИ, сформированное, в частности, под воздействием христианских этических принципов, и убеждённость в недолговечности и ограниченности успеха, достигнутого нечестным путём. В украинской и русской лингвокультурах ХИТРОСТЬ в её негативно маркированных ипостасях репрезентирована лестью, лицемерием, ложью, коварством. Вместе с тем можно констатировать амбивалентную аксиологическую маркированность ХИТРОСТИ в национально-языковых картинах мира, поскольку в ряде паремий хитрость рассматривается как своего рода «разновидность» прагматически ориентированного ума, соотносимого с мудростью, ловкостью, жизненным опытом, и получает достаточно позитивную оценку в коллективном этническом сознании.
The article deals with the contrastive research of concept “cunning” on the material of Ukrainian, Russian, English and Italian proverbs. In question universal and ethnic semantic components of the concept are described; the attempt is made to cast light on its cognitive connections, the status in the conceptual spheres of the national cultures. Based on the language facts the conclusions are made about ethnic peculiarities of world outlook, cultural and value orientations of the nations.
W artykule rozpatrywane są etnolingwistyczne realizacje konceptu „Przebiegłość” w kontekście pojęć opozycyjnych, metafor wartościujących czy narodowo nacechowanych skojarzeń. W lingwokulturze ukraińskiej i rosyjskiej „Przebiegłość” w swoich pejoratywnie nacechowanych hipostazach jest utożsamiana z pochlebstwem, sprytem, fałszem i kłamstwem. Jednocześnie zauważa się ambiwalentne nacechowanie aksjologiczne Przebiegłości w językowo-ludowych obrazach świata, gdyż w wielu paremiach koncept ten jest związany z rozsądkiem, swego rodzaju mądrością życiową czy doświadczeniem, a zatem zyskuje względnie pozytywną ocenę w kolektywnej świadomości etnicznej.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 7; 227-236
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Žeme ‘land, ground, earth’ in Lithuanian literature
Žeme [ziemia] w literaturze litewskiej
Autorzy:
Smetona, Marius
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34616419.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
žeme
land
earth
planet
ground
concept
ziemia
koncept
wartość
planeta
matka
Opis:
In Lithuanian literature, žeme ‘land, earth, ground’ is understood as a planet, as one of the four elements, as an element in opposition to water, or as solid ground. It differs from the sky and stands in opposition to it because the sky is good, while žeme is full of things that are unfriendly to people. Žeme is the world with life going on; buildings stand on its surface, people sit, stand or lie on it, etc. It is the most valuable property that can be sold, given, leased, or left as inheritance. People are interested not only in what is going on its surface but also in the layer that is cultivated (soil). People want this layer to grow flowers, trees and grass for them. They find various things in this layer and think that land can hide a lot from them. Žeme is the mother that provides life and shelter after death. It takes care of people, feeds them and talks to them. It also serves as a reference frame on the basis of which people evaluate large and small things or things hanging above it. Žeme can refer to a specific state or a nation that lives in own land, as well as to a person’s native home and lives of their ancestors. Žeme is alive as much as humans are: it has a face, parts of the body and internal organs, it experiences human emotions and has divine powers. Žeme can be of various colours: from the traditional colour of fertile soil, i.e., black, to subtle shades, such as yellowish brown or blue. It is also characterised through most unusual words, such as “sinful”, “juicy”, “slim”, “like caviar” and others. The smell of žeme is also exceptional: it is wet and sour. It smells of oats, barley, summer home – the smell fills people’s hearts with joy, evokes memories and longing.
Ziemia jest dla Litwina wartością i plasuje się dość wysoko w skali wartości. Jest wyjątkowa dlatego, ponieważ wiążą się z nią inne wartości, zarówno te odwieczne, jak i społeczne. W literaturze ziemia jest rozumiana jako planeta, jako jeden z czterech żywiołów. Jako żywioł jest przeciwieństwem wody, dlatego jest również określana jako ląd. Ten świat różni się od nieba, często jest wręcz przeciwny niebu, gdyż zgodnie z wyobrażeniem człowieka w niebie jest dobrze, a na ziemi człowieka spotykają różne nieprzyjemne rzeczy. Ziemia jest światem, na jej powierzchni trwa życie, stoją budynki, siedzi się, stoi, leży, spaceruje itp. Jest największym dobrem człowieka, które można sprzedać, kupić, wynająć, dać w prezencie, przekazać w spadku. Człowieka interesuje nie tylko to, co dzieje się na twardej powierzchni – dba on o warstwę, którą można uprawiać i zdobywać pożywienie, dba o to, aby kwiaty, drzewa i trawa wyrastały z tej warstwy. W tej warstwie człowiek znajduje różne przedmioty, więc wydaje mu się, że ziemia potrafi ukryć przed nim wiele tajemnic. Ziemia jest matką, która daje życie i schronienie po śmierci, opiekuje się człowiekiem, żywi go, pociesza, rozmawia z nim. Jest swego rodzaju punktem odniesienia, na podstawie którego człowiek ceni wielkie i małe rzeczy, przedmioty, znajdujące się ponad nią. Ziemia oznacza określone państwo lub naród żyjący na własnym terytorium lub miejsce urodzenia osoby, życie przodków i rodziców.Ziemia jest żywa, żyje tym samym życiem co człowiek, ma twarz, części ciała, narządy wewnętrzne, doznaje ludzkich emocji, człowiek nadaje jej boskie moce.Ziemia występuje w różnych kolorach: od tradycyjnej żyznej czerni po subtelne odcienie żółto-brązowe czy niebieskie.Jest charakteryzowana przy użyciu najbardziej zaskakujących wyrazów, takich jak grzeszna, soczysta, chuda, jak kawior i in.Ziemia ma też szczególny zapach – wilgotny i kwaśny. Człowiekowi ziemia pachnie jęczmieniem, owsem, latem, domem, a zapach ten łaskocze serce, przywołuje wspomnienia, budzi nostalgię.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 81-101
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Европа в украинских текстах (к проблеме вариативности концепта)
Autorzy:
Яворська, Галина
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611593.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
concept
Europe
values
Ukrainian political discourse
koncept
Europa
wartości
ukraiński dyskurs polityczny
Opis:
The article deals with the representation of the concept of Europe in contemporary Ukrainian texts. The data are drawn from the media (including the “new media”) and supplemented with questionnaires administered to students (the question asked was: “What is the ‘true’ Europe?”). The concept of Europe is linked with norms and values, it is sensitive to the socio-cultural context, as can especially be seen in the time of radical social changes. In this way, the dynamics of the changes in conceptualization (intra-linguistic variability) can be observed. However, conceptualizations are subjected to correction and regulation, as is the case with the metaphorical “teacher – student” schema in portrayals of the relationship between Europe and Ukraine, the presentation of Europe as a pattern to follow, etc. A modification of the model in effect signifies a change, but the change is not arbitrary: it is concordant with a specific cognitive frame and the new socio-cultural context.
Artykuł poświęcony analizie reprezentacji konceptu Europa we współczesnych tekstach ukraińskich. Materiały zaczerpnięto z tekstów medialnych (także z „nowych mediów”) i uzupełniono danymi pochodzącymi z ankiet, przeprowadzonych w środowisku studentów, którzy odpowiadali na pytanie „Czym jest ‘prawdziwa’ Europa?”. Koncept Europa jest związany z normami i wartościami, jest wrażliwy na kontekst społecznokulturowy, co ujawnia się zwłaszcza w okresie radykalnych zmian społecznych. Umożliwia to obserwację dynamiki konceptualizacji (wariantywności wewnątrzjęzykowej) mechanizmów zmian konceptualnych. Jednak wybrane sposoby konceptualizacji są w kolejności poddawane korekcie (metaforyczny schemat „nauczyciel – uczeń” dla zobrazowania relacji Europa – Ukraina, przedstawianie Europy jako wzorca itp.). Modyfikacja modelu oznacza w istocie zmianę, ale nie dowolną, tylko zgodną z odpowiednią ramą kognitywną i nowym kontekstem socjokulturowym.
There is no abstract available for this language
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2013, 25
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Реализация концепта «Президент» в инаугурационных речах В.В. Путина
Realizacja konceptu „Prezydent” w mowach inauguracyjnych W.W. Putina
The realisation of concept „President” in inaugural speaches of V.V. Putin
Autorzy:
Szymula, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956401.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
political discourse
inaugural speech
concept
president
dyskurs polityczny
mowa inauguracyjna
koncept
prezydent
Opis:
Mowa inauguracyjna to stosunkowo nowy dla Rosji, ale bardzo ważny gatunek należący do dyskursu politycznego. Niniejsza praca poświęcona jest analizie konceptu „Prezydent” w mowach inauguracyjnych W.W. Putina (2000 r., 2004 r., 2012 r.). Autor przedstawia sposoby realizacji danego konceptu: bezpośrednie (użycie rzeczownika „Prezydent”, zaimka „ja”, związku wyrazowego „głowa państwa”) i pośrednie (stworzenie w wystąpieniach obrazu silnego lidera, który jest w stanie stanąć na czele państwa).
Inaugural speach is a relatively new for Russia, but a very important genre of political discourse. This work is devoted to analysis of concept „President” in inaugural speaches of V.V. Putin (2000, 2004, 2012). The author presents ways of realisation of this concept: direct (usage of noun „President”, pronoun „I”, word combination „head of state”) and indirect (creating in speaches the image of strong leader who is able to to stand at the head of the state).
Źródło:
Linguodidactica; 2016, 20; 305-317
1731-6332
Pojawia się w:
Linguodidactica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Мастацкая канцэптасфера як анталагічная перадумова і экзістэнцыйны праект нацыянальнага прыгожага пісьменства
The Artistic conceptosphere as an ontological precondicion and an existential project of national literature
Koncepcja artystyczna jako warunek ontologiczny i projekt egzystencjalny literatury narodowej
Autorzy:
Shauliakova-Barzenka, Iryna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29521007.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Tematy:
concept
conceptosphere
national literature
Belarussian literature
metasystem
axiological valence of the concept
koncept
konceptosfera
literatura narodowa
literatura białoruska
wartościowość aksjologiczna
канцэпт
канцэптасфера
нацыянальнае мастацтва слова
беларуская літаратура
метасістэма
аксіялагічная валентнасць канцэпта
Opis:
Literature as an aesthetic “bundle” of culture, a way of pronouncing the worldview in a verbal image fixes its own ontology in the form of a conceptual sphere. One of the fundamental parameters of the literary concept is defined axiological valence as a historically and culturally conditioned ability to be a multidimensional exponent of worldview ideas, components of this worldview, values, etc.; we propose a typology of literary concepts as a hierarchy of universal, national, general literary, and individual units. The basic parameters of the conceptual sphere of national literature are defined historicity, ontology, polyphony, end ethno-cultural marking. The conceptosphere of nationsl literatures consoledates the results of general literary evolution and new artistic phenomena, as well as appearing as a space for the preservation and generation of concepts.
Literatura jako estetyczny „zakrzep” kultury, sposób wymawiania światopoglądu w obrazie werbalnym utrwala własną ontologię w formie sfery pojęciowej. Jednym z podstawowych parametrów pojęcia „koncept literacki” jest wartościowość aksjologiczna jako historycznie i kulturowo uwarunkowana zdolność do bycia wielowymiarowym wykładnikiem idei światopoglądowych, składników światopoglądu, wartości itp.; Autorka proponuje typologię pojęć literackich jako hierarchię powszechnych, narodowych, ogólnych, jednostkowych jednostek literackich. Podstawowymi parametrami sfery pojęciowej literatury narodowej są zdefiniowane historyczność, ontologia, polifonia, znakowanie etno-kulturowe. Konceptosfera literatury narodowej konsoliduje wyniki ogólnej ewolucji literackiej i nowych zjawisk artystycznych, jawi się jako przestrzeń do utrwalania i generowania pojęć.
Мастацкая славеснасць як эстэтычны “згустак” культуры, спосаб прамаўлення светапогляду і светаадчування ў славесным вобразе замацоўвае ўласную анталогію ў выглядзе канцэптасферы. Адным з асноватворных параметраў літаратурна-мастацкага канцэпта вызначана аксіялагічная валентнасць як гістарычна і культурна абумоўленая здольнасць быць шматмерным выразнікам светапоглядных ідэй, кампанентаў светаадчування, каштоўнасцяў і г. д.; прапанавана тыпалогія літаратурных канцэптаў як іерархіі ўніверсальных, агульнанацыянальных, агульналітаратурных, індывідуальна-аўтарскіх адзінак. Базавымі параметрамі канцэптасферы мастацкай літаратуры вызначаны гістарычнасць, анталагічнасць, паліфанічнасць, нацыянальная (этнакультурная) маркіраванасць. Мастацкая канцэптасфера кансалідуе вынікі агульналітаратурнай эвалюцыі і новыя мастацкія феномены, паўстае прасторай захавання і генерыравання канцэптаў.
Źródło:
Acta Albaruthenica; 2022, 22; 269-283
1898-8091
Pojawia się w:
Acta Albaruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Niewieściuch głupi” czy Boży siłacz? O poetyckim obrazie Samsona w utworach Wacława Potockiego
“Effeminate fool” or God’s strongman? About the poetic image of Samson in the works of Wacław Potocki
Autorzy:
Szczepański, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2078324.pdf
Data publikacji:
2020-03-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Badań Literackich PAN
Tematy:
Wacław Potocki
Biblia
Samson
poezja barokowa
koncept
egzegeza
the Bible
baroque poetry
concept
exegesis
Opis:
The paper focuses on biblical references to Samson (chapters 13–16 in the Book of Judges) in the Wacław Potocki’s (1622–1686) works. The author discusses the religious and cultural background, that could have influenced the poet’s biblical erudition. Moreover, he presents some examples of cultural reception of this motif. The analysis of poems referring to Samson shows Potocki’s attitude to the Israelite’s hero. The poet questions his superhuman strength, criticizes thoughtlessness and excessive trust yet he finds some traits that he can identify with. The author of this article determines the frequency of use of particular episodes of Samson’s story. The breakdown reveals a diversity of subject matter in the analyzed poems and innovative approaches to some literary motifs.
Źródło:
Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura; 2020, 2, 13; 5-23
2449-7339
Pojawia się w:
Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Когнитивные аспекты и эмоции в художественном
Cognitive aspects and emotions in an artistic text
Autorzy:
Tażdziemir, Oksana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/523637.pdf
Data publikacji:
2018-11-26
Wydawca:
Uczelnia Lingwistyczno-Techniczna w Świeciu
Tematy:
poetyka kognitywna
lingwistyka
metafora
koncept
emocje
miłość
cognitive
poetics
linguistics
metaphor
concept
emotions
love
Opis:
Badanie procesów postrzegania i poznania świata przez pryzmat człowieka jest kluczową ideą współczesnego paradygmatu naukowego. Czołową pozycję w ramach paradygmatu antropocentrycznego zajmuje podejście kognitywne, skierowane na wyjaśnianie sposobów poznania świata, procesów myślenia, przechowywania informacji i jej opracowania, utworzenia struktur wiedzy i ich reprezentacji w świadomości człowieka i formach językowych. Rola języka w poznawczych procesach człowieka jest badana zarówno w zakresie językoznawstwa, jak i literaturoznawstwa. Badania tekstów artystycznych w aspekcie kognitywnym obejmuje poetyka kognitywna, która powstała w ciągu ostatnich dziesięcioleci. Odniesienie literatury do rodzajów sztuki i rozumienie utworów artystycznych jako współdziałanie tekstu i odbiorcy jest jednym ze sposobów twórczego poznania świata. Prowadzi on do wydzielania znaczącej pozycji obrazowych środków języka, wśród których metafora jako kognitywny mechanizm kształtowania konceptów znajduje się w centrum uwagi. Artykuł prezentuje wyniki badania kognitywnych aspektów metaforyzacji, związanych z procesem postrzegania i konceptualizacji emocji człowieka, na materiale tekstu artystycznego. Poddano analizie pojęciowe nasycenie konceptu miłość w powieści Sofii Andruchowicz, sposoby jego reprezentacji leksykalnej, a także właściwości indywidualistyczno-autorskiego obrazu świata i unikalnych właściwości specyfiki narodowej. Celem badania jest wyjaśnienie mechanizmów kognitywnych za pomocą semantyki znaków językowych, wpływających na wyznaczenie w odniesieniu do człowieka jego roli w społeczeństwie, podjęcie decyzji we własnych działaniach. Artykuł pokazuje jak działania człowieka zależą od jego interpretacji emocji i wydarzeń.
Study of cognitive processes and human perspective in world perception is the key idea of the modern scientific paradigm. Leading position within anthropocentric paradigm belongs to cognitive approach that focuses on the ways of world perception, processes of thinking, information storage and processing, formation of knowledge structures and their representation in areas of human perception and linguistic units. The language role in human perception processes is being researched in the area of linguistics as well as in the area of literature. Studies of literary texts in cognitive aspect are encompassed by cognitive poetics, which has been formed in recent decades. Reference to literature as to an art and understanding of literary text in terms of an interrelation of a text and a reader represents one of the ways for creative perception of the world, leads to emphasizing on significant position of figurative devices of language, among which metaphor as a cognitive mechanism for creation of concepts is in the center of attention. The article is addressed to cognitive aspects of metaphorization related to perception and conceptualization of human emotions based on material of literary text. The research focused on informational content of the concept of love, described in the novel Felix Austria by Sopia An-drukhovych, its lexical representation, the specific features related to the author’s individual comprehension of the world as well as unique national features attracting interest from this perspective. The aim of the research is to explore cognitive mechanisms through semantic of linguistic signs, which influence the definition of human role in a society, decision making process, and, consequently, actions. The article shows how the actions of a person depend on his/her interpretation of emotions and events.
Źródło:
humanistica 21; 2018, 2; 169-188
2544-1345
Pojawia się w:
humanistica 21
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Barokowe koncepty w najnowszej prozie polskiej
Baroque concepts in contemporary Polish prose
Autorzy:
Regiewicz, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520398.pdf
Data publikacji:
2023-07-21
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
baroque
postmodernism
Polish contemporary prose
concept
poetics
koncept
barok
postmodernizm
współczesna polska proza i poezja
Opis:
Baroque concepts in contemporary Polish prose One of the most identifiable features of baroque poetics is the concept. It can be understood as a set of tricks or as a stylistic and creative idea that defines the way authors think. Due to its use of paradox, the concept has attracted the interest of contemporary literature created under the auspices of postmodernism. This article attempts to show some solutions of Polish contemporary and recent literature that refers to the tradition of the concept. The operation of the concept takes place both on the external literary level (polymedia genres) and on the internal literary level (narrative figures derived from baroque poetics).
Źródło:
Świat i Słowo; 2023, 40, 1; 223-238
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
What does the Internet tell the linguist about American democracy?
Czego językoznawca może dowiedzieć się o amerykańskiej demokracji z Internetu?
Autorzy:
Rudenka, Alena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33757163.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
cultural concept
linguistic worldview
Internet
democracy
the USA
koncept
językowy obraz świata
demokracja
Stany Zjednoczone
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań konceptu democracy w amerykańskiej odmianie języka angielskiego. Materiał stanowiła głównie współczesna wersja amerykańskiej odmiany angielskiego (XX i XXI w.). Wykorzystano dane ze słowników internetowych i innych źródeł dotyczące semantyki leksemów democracy 'demokracja’, democrat 'demokrata’, democratic demokratyczny’ i ich charakterystyki systemowo-językowej, a także dane ze słownika asocjacyjnego. Przykłady pochodzą z COCA – Corpus of Contemporary American English i COHA – Corpus of Historical American English.Konceptem najbliższym democracy jest freedom (wolność). Różnią sie one jednak zasadniczo: democracy jest konceptem nieosobowym i całkowicie należy do podsystemu społeczno-politycznego. Ta cecha pojawia się podczas używania leksemu democracy we wszystkich typach dyskursu.Obywatele Stanów Zjednoczonych na ogół wysoko cenią demokrację jako rodzaj systemu politycznego; z reguły Amerykanie są dumni z poziomu demokracji w swoim kraju, choć ocena ta może być różna. W językowym obrazie świata mieszkańców USA koncept democracy jest reprezentowany w opozycjach: 1) pozytywny/negatywny stosunek do demokracji jako rodzaju systemu politycznego; 2) demokracja „dobra” lub „zła” („niewystarczająca” lub „nadmierna”); 3) demokracja idealna lub realna. Obecnie społeczeństwo amerykańskie jest silnie spolaryzowane wzdłuż linii partyjnych, a każda sprzeczność „pasuje” do konceptualnej siatki systemu dwupartyjnego: poglądy demokratyczne (liberalne) / republikańskie (konserwatywne).
This article presents the results of a study of the cultural concept of democracy in American English, mainly in its contemporary usage (20th and 21st centuries). It investigates data from online dictionaries and other sources on the semantics of the lexemes democracy, democrat, democratic, and their systemic characteristics, as well as data from an associative dictionary. Examples are taken from COCA (Corpus of Contemporary American English) and COHA (Corpus of Historical American English).The concept closest to democracy is freedom. However, in contrast to freedom, democracy is a non-personal concept and totally belongs to the socio-political system. This is what emerges from the use of the word democracy (and related words) in all discourse types.Citizens of the United States generally value democracy highly as a political. Americans are proud of the level of democracy in their country, although this assessment may vary. In the linguistic worldview of US residents, the concept of democracy is represented through oppositions: 1) positive/negative attitude towards democracy as a type of political system; 2) “good”/”bad” (“insufficient” or “excessive”) democracy; 3) ideal/real democracy. Currently, American society is highly polarized along party lines, and any contradiction “fits” into the conceptual grid of its two-party system associated with democratic (liberal) vs. republican (conservative) views.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 261-281
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trafność
Aptness
Autorzy:
Ronge, Gerard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365906.pdf
Data publikacji:
2017-08-12
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
incisiveness
fascination
conceptism
form
aptness
rhetoric
concept
use
fascynacja
koncepcjonizm
retoryka
trafność
koncept
użycie
forma
kruchość
Opis:
Hasło stara się wyjaśnić, jakie mechanizmy rządzą znanym każdemu czytelnikowi utworów literackich doznaniem szczególnego wstrząsu estetycznego wywołanego przez mały fragment utworu lub nawet pojedyncze zdanie. Po przedstawieniu kilku najogólniejszych, możliwych sposobów rozumienia kategorii trafności, autor przechodzi do rozważań na temat odcieni znaczeniowych, jakich może ona nabierać, w zależności od tego, czy traktowana jest jako immanentna cecha danej wypowiedzi literackiej, czy też jako jakość kształtująca się dopiero w procesie jej odbioru.
This entry attempts to explain what the mechanisms that govern the experience, familiar to every reader of literary works, of a particular aesthetic frisson elicited by a small passage in a work or even a single sentence. After presenting a handful of very general ways of understanding the category of aptness, the author moves to consider the subject of the possible shades of meaning it can take on depending on whether we treat it as an immanent trait of a given literary utterance or as a quality that takes form only during the process of the work’s reception.
Źródło:
Forum Poetyki; 2017, 8-9; 150-159
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncept zerwanie w dyskursie rosyjskich i angielskich użytkowników forów
The concept of a break-up on Russian and English love forums
Autorzy:
Zatoń, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/915257.pdf
Data publikacji:
2018-09-22
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
concept
discourse
break-up
Computer Mediated Communication
gender
forum
koncept
dyskurs
zerwanie
komunikacja za pomocą komputera
Opis:
The aim of this article is to present the concept of a break-up on Russian and English love forums. In the center of our interest was the question how the feelings and emotions are narrated and whether there are any noticeable gender or cultural differences. Computer Mediated Communication Discourse Analysis was used as  a scientific method in this research. The results of the research show that there are several patterns of behavior which influence the discourse of forum users. Linguistic analysis of the discourse revealed differences between normal communication and computer mediated communication.
Źródło:
Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog; 2014, 4; 227-237
2391-470X
Pojawia się w:
Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies