Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "cognitive science" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Kognitive Wissenschaft und Kognitive Linguistik : der Paradigmenwesel, Perspektiven und Grenzen am Beispeil der Phraseologie und Idiomatik
Cognitive science and cognitive linguistics : a paradigm shift, perspectives and borders in phraseology and idiomatics
Autorzy:
Komenda-Earle, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/135806.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Szczecinie
Tematy:
cognitive science
cognitive linguistics
phraseology
idiomatic
culture
kognitywistyka
językoznawstwo kognitywne
frazeologia
idiomatyka
kultura
Opis:
Einführung und Ziele: Der Beitrag präsentiert Voraussetzungen des Kognitivismus und der Kognitiven Linguistik und stützt sich auf Begriffe wie Konzept, Konzeptualisation, kognitives Modell, Projektion, Metapher, Phraseologism, Idiom. Eine der Grundvoraussetzungen der kognitiven Theorien ist, dass sprachliche Strukturen aus der Interaktion des Menschen mit seiner Umgebung resultieren und konzeptuellen, darunter nicht objektiven und teilweise arbiträren Charakter haben. Erfahrung, Denken und Sprache sind metaphorischer Art und mit einander verbunden. Das Ziel des Beitrags ist, Methoden und Ergebnisse der kognitiven Forschung darzulegen und sie am sprachlichen Material aus dem Bereich der Phraseologie und Idiomatik zu besprechen. Materialien und Methoden: Das Material liegt in Bearbeitungen aus dem Gebiet der Kognitiven Linguistik, von klassischen Arbeiten bis eingehenden kontrastiv-vergleichenden Analysen, vor. Ergebnisse: Die Besprechung der Postulate der kognitiven Forschung in der Linguistik, Phraseologie und Idiomatik zeigt, dass kognitive Methoden für die Charakteristik von bestimmten Typen er Phraseologismen und auf bestimmten Etappen der Analyse zufrieden stellend sind. Fazit: Das Wesen und die Vielfältigkeit der Phraseologie verlangen Untersuchung ihrer ihre kulturellen und kultursemiotischen Implikationen, dabei Anwendung von Methoden, die sie erklären.
Introduction and aim: The paper presents the assumptions of Cognitive Science and Cognitive Linguistics and deals with topics such as concept, conceptualization, cognitive model, projection, metaphor, phraseologism, idiom. One of the most important theoretical points of Cognitive Linguistics is the assumption, that the language structures occur in interaction with the world and are of conceptual, also non objective and partly arbitrary kind. Human experience, thought and language are of metaphorical art and are linked up. The point of the paper is to present the assumptions, methods and results of Cognitive Science and Cognitive Linguistics and apply them to the research area of phraseology and idiomatics. Material and methods: The material is the previous research of Cognitive Science and Cognitive Linguistics, from classical processings to recent comparative and contrastive studies. Conclusion: The discussion of the applications of the psychology of mind in the linguistics and especially phraseology and idiomatics shows the variety of language problems and makes sure that the methodological base for phraseological and idiomatic research can be offered by the Cognitive Linguistics only for some types of phraseologisms and on some levels of research. Result: Phraseology in its nature and variety needs an explicit and systematic culture based approach and also appropriate methods which shall explain its cultural and cultural semiotic implications.
Źródło:
Problemy Nauk Stosowanych; 2013, 1; 175-188
2300-6110
Pojawia się w:
Problemy Nauk Stosowanych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Realność pośrednika
The Reality of the Intermediary
Autorzy:
Tomczok, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1364928.pdf
Data publikacji:
2019-07-25
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
narratology
Bruno Schulz
speculative realism
cognitive science
narratologia
realizm spekulatywny
kognitywistyka
Opis:
Artykuł przedstawia propozycję alternatywnych założeń dla badań narratologicznych. Klasyczna narratologia została oparta na paradygmacie mentalistycznym, co oznaczało zamknięcie badań narracji w języku, tekście lub dyskursie, a także prowadziło do zlekceważenia roli różnych mediów czy pośredników w opowiadaniu. W artykule zaproponowano interpretację owych mediów bądź pośredników jako osobnej rzeczywistości, która odgrywa ważną w rolę w procesie budowy opowiadania. Nawiązanie do współczesnych badań nad poznaniem, szczególnie do enaktywizmu, a także do spekulatywnego realizmu i teorii aktora-sieci pozwoliły rozwinąć nową teorię opowiadania uwzględniającą istotną rolę obiektów, które współkształtują narrację. Jako przykład literackiego wykorzystania tej teorii przywołana została propozycja interpretacji Ulicy Krokodyli Brunona Schulza.
In this article, I formulate new premises for narrative studies. Classical narratology was based on a mentalist paradigm. It reduced the study of narrative to the study of language, text or discourse, downplaying the role of media or intermediaries in the story. I propose to define media and intermediaries in terms of a separate reality that plays an important role in the process of constructing the story. I combine cognitive science, especially enactivism, speculative realism and the actor-network theory to build a foundation for a new theory of narratology. New narratology should take into account the narrative role which objects play in the narrative. I exemplify how this theory can be used in practice in my analysis of Bruno Schulz’s Street of Crocodiles.
Źródło:
Forum Poetyki; 2019, 15-16; 6-23
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria umysłu a nieporozumienia bohaterów w prozie Czechowa (zarys)
Theory of Mind in the light of misunderstandings of heroes in Chekhov’s prose (outline)
Autorzy:
Sadecki, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/579000.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
teoria umysłu
metareprezentacja
Czechow
kognitywistyka
Theory of Mind
metarepresentation
Chekhov
cognitive science
Opis:
Niniejsza praca przedstawia wstęp do badań nad prozą Antoniego Czechowa w oparciu o tzw. teorię umysłu. Zastosowanie tej teorii umożliwia nowe podejście do badań nad narracją i bohaterami oraz wydobycie kognitywnych aspektów dzieła literackiego. Teoria umysłu oraz metareprezentacja pozwalają dostrzec przyczyny częstych u Czechowa „nieporozumień” między bohaterami. W opowiadaniu Śmierć urzędnika przyczyną porażki w kontakcie z drugą osobą są zaburzenia teorii umysłu głównego bohatera, prowadzące do błędnego postrzegania siebie oczami drugiej osoby. W utworze Kapral Priszybiejew przyczyną nieporozumienia okazuje się błędne przypisywanie intencji innym postaciom przez tytułowego kaprala, zaś opowiadanie Człowiek w futerale pokazuje jak decyzja o rezygnacji z kontaktu z innymi bohaterami wpływa na odizolowanie jednostki od świata i powstanie błędnego koła nieporozumień.
This piece of work presents an introduction to the research in Anton Chekhov’s prose based on Theory of Mind. By employing this theory one may gain a new approach to the research in narration and heroes and also a way to reveal the cognitive aspects of a literary work. Theory of Mind and metarepresentation allow to notice the reasons of communication issues, ‘clashes’ between heroes, which seem to be so common in Chekhov’s prose. In a short story The Death of a Civil Servant the reason of a failure in contacts with the other person is the disorder of main hero’s Theory of Mind, which leads to his mistaken perception of himself in the eyes of others. In the piece of work titled Sergeant Prishibeyev it is the sergeant’s mistaken attribution of intentions to other heroes that causes misunderstandings. Whereas The Man in the Case reveals how the decision to resign from contacts with other heroes gives rise to one’s isolation from the world and engenders a vicious circle of misunderstandings.
Źródło:
Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2014, 57/113 z. 1; 27-41
0084-4446
Pojawia się w:
Zagadnienia Rodzajów Literackich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rzeka memów
River of Memes
Autorzy:
Majchrowski, Lech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/521653.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
filozofia kultury
teoria memów
Dawkins
kognitywistyka
philosophy of culture
meme theory
cognitive science
Opis:
Celem niniejszego tekstu jest próba odpowiedzi na pytanie, co wyróżnia człowieka na tle innych gatunków. W tym kontekście omawiam teorię memów Richarda Dawkinsa i rozważam związane z nią zagadnienia, nawiązując (w mniejszym lub większym stopniu) do myśli takich autorów jak: Mariusz Biedrzycki, Goeffrey Miller, Karl Popper czy Norbert Elias. Sądzę jednak, iż ważniejszą częścią tego artykułu są nie tyle zawarte w nim analizy, co postawione pytania. Mam nadzieję, że zainteresują one Czytelnika tematem i pobudzą do filozoficznej refleksji.
The purpose of this text is an attempt to answer the question “What distinguishes a man against other species?” In this context, I discuss Richard Dawkins’s theory of memes and consider the issues related to it, referring (to a greater or lesser degree) to the thoughts of authors such as Mariusz Biedrzycki, Goeffrey Miller, Karl Popper, and Norbert Elias. I think, however, that a more important part of this article is not the analyses contained in it, but the posted questions. I hope that they will interest the reader with the subject and stimulate them to philosophical reflections.
Źródło:
Humanistyka i Przyrodoznawstwo; 2017, 23; 355-371
1234-4087
Pojawia się w:
Humanistyka i Przyrodoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
BOHATEROWIE OPTYMALNIE NIEMOŻLIWI. GENEZA, STRUKTURA I FUNKCJE MITYCZNEJ KONTRINTUICYJNOŚCI
OPTIMALLY IMPOSSIBLE HEROES. GENESIS, STRUCTURE AND FUNCTIONS OF THE MYTHICAL CONTRINTUITIVENESS
Autorzy:
Czeremski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/424074.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
myth
cognitive science
cognitive study of religion
contrintuitiveness
intentional agent
mit
kognitywistyka
religioznawstwo kognitywne
kontrintuicyjność
intencjonalny agens
Opis:
Bohaterowie mityczni zawsze przekraczają kondycję realnego człowieka. Celem prezentowanego artykułu jest wyjaśnienie tej tendencji, poprzez odwołanie do ustaleń religioznawstwa kognitywnego, a zwłaszcza do kluczowej dla tego podejścia idei kontrintuicyjności. Zgodnie z przyjętą perspektywą mityczne zniekształcenie koncepcji człowieka nie ma charakteru przypadkowego i ogranicza się wyłącznie do naruszenia intuicyjnych oczekiwań dotyczących tzw. kategorii ontologicznych. Jeśli naruszenia tego rodzaju mają umiarkowany charakter, bądź to w postaci stopnia zniekształcenia danego wyobrażenia, bądź proporcji wyobrażeń kontrintuicyjnych do intuicyjnych, to zawierające je narracje zapamiętywane są lepiej niż narracje złożone wyłącznie z wyobrażeń intuicyjnych. Wyjaśnia to preferencje do utrwalania takich form jak mit. W stopniu szczególnym zniekształcanie intuicyjnych oczekiwań dotyczy mitycznego bohatera, co z kolei wynika z wyższego stopni istotności wyobrażeń kontrintuicyjnych agensów, nad kontrintuicyjnymi wyobrażeniami innego typu. W artykule omówiono koncepcje kontrintuicyjności w rozumieniu religioznawstwa kognitywnego, oraz genezę tej koncepcji. Następnie przedstawiono strukturę wyobrażeń kontrintuicyjnych i przykłady wyobrażeń tego rodzaju oraz przedyskutowano kwestie związków kontrintuicyjności z nadprzyrodzonością. Odniesiono się także do empirycznych weryfikacji założeń teoretycznych zwłaszcza w takim zakresie, w jakim wyjaśniają one strukturę mitycznych narracji. Artykuł kończy się rozważaniami dotyczącymi ewolucji kontrintuicyjnego bohatera mitu, który wraz z racjonalizacją tej tradycyjnej formy narracyjnej może ulegać przekształceniom w kierunku bardziej intuicyjnych wariantów.
Mythical heroes always cross the borders of what we think as the everyday condition of the real human being. The object of this research is the explanation of this phenomena by referring to some of the definitions from the cognitivist religious studies and particularly to the idea of contrintuitiveness crucial for this attempt. According to the assumed perspective, the mythical deformation of the concept of human being does not have the accidental character and is limited solely to the infringement of the intuitive expectation connected with ontological categories. If these kinds of infringements have moderate character and appear in the form of the destabilisation of the given image, or are presented in the form of proportional relations of contrintuitive representation to intuitive one, then, the narrations that embrace them are remembered better than the narrations composed exclusively of intuitive images. This is the explanation of the consolidation of such a form as a myth. The destabilisation of the intuitive expectations concerns particularly the mythical hero, but results from higher degree of the essentiality of the contrintuitive agents’ images over the contrintuitive images of other types. The research objective of this article was to present the theories of contrintuitiveness adapted to cognitive religious studies and the genesis of this conception. In the next part of the article the structure of the contrintuitive images was presented, together with the examples of these kinds of images. Further the relations between contrintuitiveness and supernaturality were discussed. The author tried also to deal with the empirical verification of the theoretical assumptions, particularly these ones which explain the structure of the mythical narration. In the end of the article we are provided with the analyses concerning the evolution of the contrintuitive mythical hero, who, together with the rationalisation of this traditional narrative form, can be transformed into more intuitive variants.
Źródło:
Rocznik Lubuski; 2016, 42, 2; 29-49
0485-3083
Pojawia się w:
Rocznik Lubuski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archaeology of Cognitive Science: Michel Foucault’s Model of the Cognitive Revolution
ARCHEOLOGIA KOGNITYWISTYKI — MICHELA FOUCAULTA MODEL REWOLUCJI KOGNITYWNEJ
Autorzy:
HETMAŃSKI, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488266.pdf
Data publikacji:
2018-09-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
archeologia wiedzy
kognitywistyka
epistemologia
wiedza
dyscyplina naukowa
Michel Foucault
archaeology of knowledge
cognitive science
epistemology
knowledge
science discipline
Opis:
The article presents an epistemological and partially methodological analysis of cognitive science as a scientific discipline, created as a result of the transformations that took place in the philosophical and psychological concepts of the mind and cognition, which were carried out with the aid of tools and methods of modelling as well as through simulating human cognitive processes and consciousness. In order to describe this interdisciplinary (transdisciplinary) science, and its positions, as well as the stages and directions of its development, it makes use of the epistemological model formulated by Michel Foucault, in which he draws attention to social, ideological and technological conditions of scientific knowledge (episteme). The opinions of the leading creators and critics of cognitive science, such as George A. Miller, Howard Gardner, Margaret Boden and José Luis Bermúdez are referenced to and analyzed with the use of this model. The article shows the epistemologically and methodologically divergent status of cognitive science, as well as its cognitive and institutional conditions and challenges, which stand before it after half a century of intensive development.
W artykule przeprowadzono epistemologiczną i częściowo metodologiczną analizę kognitywistyki (cognitive science) jako dyscypliny naukowej, która powstała wskutek przeobrażeń w filozoficznych i psychologicznych koncepcjach umysłu i poznania poprzez zastosowanie w nich narzędzi i metod modelowania oraz symulacji ludzkich procesów poznawczych i świadomości. Do opisu powstania tej interdyscyplinarnej (transdyscyplinarnej) nauki, jej etapów, stanowisk i kierunków rozwoju przyjmuje się model epistemologiczny sformułowany przez Michela Foucaulta, w którym zwraca on uwagę na społeczne, ideologiczne i technologiczne uwarunkowania wiedzy naukowej (episteme). Dzięki niemu referowane i analizowane są opinie o kognitywistyce takich czołowych jej twórców i krytyków, jak George A. Miller, Howard Gardner, Margaret Boden i José Luis Bermúdez. Ukazany został zróżnicowany epistemologiczno-metodologiczny status kognitywistyki (cognitive science), jak też jej poznawcze i instytucjonalne uwarunkowania oraz wyzwania, przed którymi stoi po półwieczu intensywnego rozwoju.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 3; 7-32
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Contextual Emergence and Its Applications in Philosophy of Mind and Cognitive Science
EMERGENCJA KONTEKSTOWA I JEJ ZASTOSOWANIA W FILOZOFII UMYSŁU I KOGNITYWISTYCE
Autorzy:
POCZOBUT, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488447.pdf
Data publikacji:
2018-09-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
contextual emergence
philosophy of mind
cognitive science
contextual explanation
emergencja kontekstowa
filozofia umysłu
kognitywistyka
wyjaśnianie kontekstowe
Opis:
The purpose of the article is to analyze the concept of contextual emergence as well as its selected applications in philosophy of mind and cognitive science. In the first section the author presents the general assumptions of the emergentist model of reality. He stresses that the concept of emergence can be applied to the description of various levels of organization of nature: one of these levels is that of mental-cognitive processes, analyzed within the fields of philosophy of mind and cognitive science. In the subsequent sections, he introduces the definitions of contextual emergence and systemic causation and he points to their selected applications to mental-cognitive systems. In the concluding part, he presents the ideas of Gerald Edelman and Michael Gazzaniga on the role of contextual explanations as well as the concepts of emergence in the philosophy of biology and cognitive neuroscience. He also indicates the possibility of incorporating the concept of contextual emergence into active externalism and the extended cognition theory.
Celem artykułu jest analiza pojęcia emergencji kontekstowej oraz jego wybranych zastosowań w filozofii umysłu i kognitywistyce. W pierwszej sekcji autor przedstawia ogólne założenia emergentystycznego obrazu rzeczywistości. Zwraca uwagę, że pojęcie emergencji ma zastosowanie do opisu różnych poziomów rzeczywistości — jednym z nich jest poziom systemów umysłowo-‑poznawczych badany w filozofii umysłu i kognitywistyce. W kolejnych sekcjach wprowadza definicje emergencji kontekstowej oraz przyczynowości systemowej oraz wskazuje na zastosowania tych pojęć w odniesieniu do systemów umysłowo-poznawczych. W końcowej części artykułu, w nawiązaniu do prac Geralda Edelmana i Michaela Gazzanigi, omawia rolę wyjaśniania kontekstowego w biologii i neurokognitywistyce. Wskazuje również na możliwość wykorzystania pojęcia emergencji kontekstowej w analizie eksternalizmu aktywnego oraz teorii rozszerzonego poznania.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 3; 123-146
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza parametrów okulograficznych zarejestrowanych podczas percepcji rysunków w sytuacjach zadaniowych
Analysis of Eye Tracking Parameters Measured During Perception of Illustrations in Task-solving Contexts
Autorzy:
ROŻEK, BOŻENA
ROSIEK, ROMAN
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/456096.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski
Tematy:
kognitywistyka
eye-tracking
percepcja obrazu
pamięć krótkotrwała
cognitive science
eye tracking research,
image perception
working memory
Opis:
W artykule przedstawiono fragment badań przeprowadzonych metodą eye-trackingową. Okulografia jest zbiorem metod i technik badawczych polegających na rejestracji i analizie ruchu gałek ocznych, co umożliwia dotarcie do różnych aspektów i szerszy opis procesów poznawczych człowieka. Celem badań było poszukiwanie parametrów okulograficznych charakteryzujących procesy percepcji uczniów podczas rozwiązywania zadania wymagającego analizy rysunku. Zaprezentowano analizę materiału badawczego zgromadzonego podczas percepcji tego samego rysunku w dwóch różnych sytuacjach zadaniowych. Wyniki badań wskazują, iż podczas krótkiego czasu przeznaczonego na ekspozycję i analizę dwóch następujących po sobie slajdów badani wykorzystują przechowywany w pamięci operacyjnej obraz analizowanej figury.
This article describes a part of a eye-tracking study. Eye tracking is a collection of research methods and techniques used for the measurement and analysis of eyemovement which allow for the analysis of various aspects of human cognitive processes. The aim of the study was to acquire eye tracking parameters related to the memory processes of the subjects duringsolving a task which required the analysis of an illustration. Analysis of the research material gathered during the perception of the same illustration in two different task-solving situations in the article is presented. The results of the study clearly show that during the short amount of time needed for the analysis of two consecutive slides, the brain is capable of storing the image of the analyzed shape in the working memory.
Źródło:
Edukacja-Technika-Informatyka; 2018, 9, 4; 232-239
2080-9069
Pojawia się w:
Edukacja-Technika-Informatyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transhumanizm, cognitive science i wyzwania dla nauk społecznych
Transhumanism, Cognitive Science and Challenges for Social Sciences
Autorzy:
Bobryk, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427839.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
kognitywistyka
intencjonalność
nauki społeczne
teoria działania
transhumanizm
cognitive science
intentionality
social sciences
theory of action
transhumanism
Opis:
W pierwszej części tekstu ruch „transhumanistyczny” pokazany jest jako następstwo nierozwiązanych problemów współczesnej kognitywistyki (cognitive science). Część druga jest próbą odpowiedzi na pytanie: Czy współczesne nauki społeczne są w stanie sprostać wyzwaniom, jakie stawia przed nimi rozwój technologii informatycznej i jej rosnący wpływ na jednostki i relacje społeczne. Całość jest przedstawiona z użyciem aparatury pojęciowej teorii czynności wypracowanej przede wszystkim w szkole lwowsko-warszawskiej.
The first part of the paper presents the transhumanistic philosophy as a result of unsolved problems of cognitive science. The second part of the paper considers the issue of whether current social and behavioral sciences are in a position to cope with the challenges, which are placed before them by the development of current electronic technology. The theory of intentionality (Franz Brentano, John Searle) together with the theory of human actions and products (Kazimierz Twardowski – Lvov-Warsaw School) provide the conceptual framework of the undertaken analysis.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2014, 3(214); 9-27
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fenomenologia a kognitywistyka – dwie metody analizy podmiotu poznania. Perspektywa współpracy i problemy
Pheomenology and Cognitive Science – Two Methods of Analysis of the Cognitive Subject. A Perspective of Collaboration and Its Problems
Autorzy:
Trybulec, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342338.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
podmiot poznania
metoda redukcji fenomenologicznej
kognitywistyka
neurofenomenologia
świadomość
epistemic subject
phenomenological reduction
cognitive science
neurophenomenology
consciousness
phenomenology
Opis:
Przedmiotem analizy w artykule są korzyści i trudności, które niesie ze sobą wykorzystywanie niektórych rozwiązań wypracowanych w ramach stanowiska fenomenologicznego w badaniach kognitywistycznych nad podmiotem poznania. Wskażę, jakie znaczenie można nadać pojęciu naturalizowania fenomenologii, oraz jakie związki zachodzą pomiędzy obiema dziedzinami badań nad poznaniem – fenomenologią i kognitywistyką. W artykule przywołam próbę uzasadnienia owocności nowej dziedziny badań nad podmiotem poznania – neurofenomenologii wyrosłej ze splotu różnych tradycji filozoficznych. Jej zwolennicy borykają się zwłaszcza z problemem uzgodnienia metodologii, która łączy w sobie pierwszoosobową metodę fenomenologii oraz trzecioosobową metodę nauk szczegółowych. W artykule pokażę, że naturalizowanie fenomenologii rozumianej jako stanowisko filozoficzne wobec podmiotu poznającego jest przedsięwzięciem niemożliwym do zrealizowania. Większa nadzieja leży w próbach wykorzystania pewnych elementów metody fenomenologicznej w badaniach kognitywistycznych. Celem sięgania po owe elementy jest uzyskanie opisu świadomego doświadczenia dużo bardziej bezpośredniego i przez to dokładniejszego od opisu introspekcyjnego. Zwolennicy takiego podejścia mają nadzieję na rozwój nauki o perspektywie pierwszoosobowej dalekiej od introspekcjonizmu i psychologii zdroworozsądkowej.
The paper presents benefits and difficulties carried by the project of incorporating the method of phenomenology into cognitive science. I explain the consequences of naturalizing phenomenology and analyse relations between the two lines of reflection on cognition – phenomenology and cognitive science. I also present some difficulties associated with neurophenomenology introduced by Francisco Varela. Neurophenomenology grows out from four philosophical traditions founded on different or even incompatible assumptions on the cognitive subject. The main task for this discipline is to determine a consistent set of assumptions and methods which could constitute a theoretical ground composed of ontological, epistemological and methodological assumptions. In the paper I argue that naturalizing phenomenology is an illusion. The only hope for a joined reflection on cognition lies in researches which combine the method of phenomenological reduction with the neuroscientific method of picturing the activity of the brain. Revealing neural correlates of the firstperson experiences awakens hope for development of science about first-person perspective which is based neither on introspection nor on folk psychology, but on phenomenological reduction, and which together with cognitive science constitute the new value in the reflection on cognition.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2015, 3; 281-299
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak badać milczenie w prozie współczesnej
How to analyse silence in modern prose
Autorzy:
Łebkowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682747.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
literature
silence
narration
modern prose
poetics
rhetoric
cognitive science
literatura
milczenie
narracja
proza współczesna
poetyka
retoryka
kognitywistyka
Opis:
The review of the book by Dorota Korwin-Piotrowska gives praise to the hitherto presented concept of scrutinising various types of silence in the context of poetics, rhetoric and cognitive science. Attention is also paid to the fact that, so far, research on modern prose has lacked any studies in that matter. In the first chapters, the reader is offered an opportunity to learn more about contemporary theories, which – for Korwin-Piotrowska – constitute a source of inspiration and undergo a creative transformation. The next chapters, on the other hand, contain research instruments, which are followed by various interpretations of the literary output of such authors as Miron Białoszewski, Hanna Krall, Zbigniew Kruszyński, Marek Kędzierski and Jacek Dukaj. Not only are these analyses evidence of Korwin-Piotrowska’s excellent skills in terms of literary science, but also they prove her exceptional analytical sensitivity.
W recenzji książki Doroty Korwin-Piotrowskiej doceniono zaprezentowaną tu koncepcję badań kategorii milczenia w perspektywie poetyki, retoryki i kognitywistyki. Zwrócono też uwagę, że dotychczas brakowało badań nad tą kategorią w odniesieniu do prozy współczesnej. Dzięki pierwszym rozdziałom czytelnik może zapoznać się z przeglądem aktualnych teorii, które dla autorki stanowią źródło inspiracji i ulegają twórczemu przekształceniu, w kolejnych – znajdzie instrumentarium badawcze. Przedstawione w dalszych częściach interpretacje twórczości m.in. Mirona Białoszewskiego, Hanny Krall, Zbigniewa Kruszyńskiego, Marka Kędzierskiego czy Jacka Dukaja dowodzą nie tylko świetnego władania warsztatem literaturoznawczym, ale i wyjątkowej wrażliwości analitycznej autorki.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2016, 5; 311-315
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kulturowe narzędzia zła moralnego - ujęcie kognitywno-ewolucyjne
Autorzy:
Florek, Stefan
Piotrowski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644133.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
das Böse
Mora
Kognitivismus
evolutionäre Psychologie
evil
morality
cognitive science
evolution
psychology
zło
moralność
kognitywistyka
ewolucja, psychologia
Opis:
Der Artikel zeigt, dass manche Konzepte des moralisch Bösen in unterschiedlichen theoretischen Auffassungen komplementär sind und sich integrieren lassen. Er weist auch auf den explanatorischen Wert der Analyse des moralisch Bösen im Kontext des Phänomens der evolutionären Verspätung und der Eigenart von zwei Systemen der moralischen Erkenntnis hin – der intuitiven und der verstandesmäßigen. Eine synthetische Zusammensetzung von Konzepten unterschiedlicher Provenienz liefert eine zusätzliche Unterstützung für Thesen, die – mehr oder weniger unmittelbar – im Rahmen dieser Konzepte formuliert wurden. Zu den wichtigsten gehören folgende Thesen: (1) es gibt die Tendenz zur Gewinnung von Vorräten auf Kosten von Individuen, die als „fremd“ gelten (und abgestempelt werden) (2), der Gebrauch von Kulturwerkzeugen schwächt natürliche Mechanismen des Eindämmens von Aggression ab (3), Ideologien und bestimmte Sprachverfahren erleichtern Gewalt gegen Fremde. Im Artikel werden auch mögliche Lösungen der dargestellten Probleme gezeigt, die mit der evolutionären Verspätung verbunden sind.
The article shows that some theories of moral evil, formulated in different theoretical approaches, are complementary and can be integrated. It also indicates the explanatory value of the analysis of moral evil in the context of the phenomenon of the – so called – evolutionary lag and the specificity of the two systems of moral cognition: intuitive and reasoning one. The synthetic juxtaposition of the theories of different provenience provides additional support for theses that have been – more or less directly – formulated within their frameworks. The most important of these are the following claims (1) there is a tendency to gain resources at the expense of individuals considered (and labelled) as “strangers” (2) the use of cultural tools weakens the natural mechanisms of blocking aggression (2) ideologies or specific language practices facilitate violence against strangers. The article points out also possible solutions to the described problems related to evolutionary lag.
Artykuł pokazuje, że niektóre koncepcje zła moralnego, sformułowane w różnych ujęciach teoretycznych, są komplementarne i dają się zintegrować. Wskazuje również na wartość eksplanacyjną analizy zła moralnego w kontekście zjawiska opóźnienia ewolucyjnego i specyfiki dwóch systemów poznania moralnego, określanych jako intuicyjny i rozumowy. Syntetyczne zestawienie koncepcji różnej proweniencji dostarcza dodatkowego wsparcia dla tez, które zostały mniej lub bardziej bezpośrednio sformułowane w ich ramach. Do najważniejszych spośród tych tez należą następujące: 1) istnieje tendencja do pozyskiwania zasobów kosztem jednostek uznanych za (i oznaczonych jako) „obce”; 2) użycie narzędzi kulturowych osłabia naturalne mechanizmy blokowania agresji; 3) ideologie i określone zabiegi językowe ułatwiają przemoc wobec obcych. W artykule wskazano również możliwe rozwiązania opisanych problemów związanych z opóźnieniem ewolucyjnym.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2018, 25
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hutchins w obronie interdyscyplinarnych badań nad poznaniem
Edwin Hutchins: In defense of interdisciplinary research on cognition
Autorzy:
Miłkowski, Marcin
Wachowski, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2140667.pdf
Data publikacji:
2022-11-08
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
cognitive anthropology
ethnography
methodological individualism
cognitive science
distributed cognition
representational states
interdisciplinarity
antropologia poznawcza
etnografia
indywidualizm metodologiczny
kognitywistyka
poznanie rozproszone
stany reprezentacyjne
interdyscyplinarność
Opis:
The article presents the interdisciplinary approach of Edwin Hutchins, analyzing his conception of distributed cognition as probably the most important and lasting contribution of anthropology to the repertoire of theoretical tools in cognitive science. At the same time, this conception resulted in one of the most interesting relationships between cognitive science and social sciences. These relationships are made possible by the assumptions of Hutchins’ conception, which directly contribute to interdisciplinary collaboration. His account of distributed cognition has enormous potential, allowing the integration of research into cognitive and social processes. This is also because it breaks with methodological individualism.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2022, 72; 127-165
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teaching listening to university students: methodological and cognitive dimension
Kształcenie umiejętności słuchania u studentów uniwersytetu: wymiar metodologiczny i poznawczy
Autorzy:
Vovk, Olena
Khmelnytsky, Bohdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2166131.pdf
Data publikacji:
2016-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
listening comprehension
cognition
listening comprehension competence
cognitive science
conceptual modeling
rozumienie ze słuchu
poznanie
kompetencja rozumienia ze
słuchu
kognitywistyka
koncepcyjne modelowanie
Opis:
The article focuses on the problem of teaching listening to students of linguistic fields. Listening comprehension is addressed from the perspective of cognitive science, providing the evidence that language and thought are interrelated and consequently cannot be viewed separately. Accordingly, the notions of cognition, general competence, cognitive competence and listening comprehension competence are explored and clarified. It is revealed that listening comprehension competence embraces a number of constituents which are: procedural and declarative knowledge; language, instructional, intellectual, organizational, and compensational skills; language habits and, finally, cognitive and communicative abilities. Hence, listening comprehension competence is looked upon as an integrated ability to adequately understand and adapt spoken speech. Similarly, in the paper the basic notions of cognitive science are elaborated (a conceptual sphere, a domain, a parcel, a concept, a proposition, a frame, a network, and an ontology). The attempt is made to employ the mechanisms of conceptual modeling in the process of developing listening comprehension competence.
Artykuł skupia się na problemie nauczaniu słuchania studentów kierunków językowych. Rozumienie ze słuchu rozpatrywane jest z punktu widzenia kognitywistyki, dostarczając dowodów, że język i myślenie są ze sobą powiązane, więc, nie mogą być postrzegane oddzielnie. W związku z tym pojęcia poznania, kompetencji ogólnej, kompetencji poznawczej i kompetencji rozumienia ze słuchu są tu zbadane i wyjaśnione. Okazuje się, że kompetencja rozumienia ze słuchu obejmuje szereg składników, a mianowicie jej tworzą: wiedza proceduralna i deklaratywna; język, umiejętności instruktażowe, intelektualne, organizacyjne i kompensacyjne; nawyki językowe i, wreszcie, zdolności poznawcze i komunikacyjne. Stąd, kompetencja rozumienia ze słuchu jest postrzegana jako zintegrowana zdolność do właściwego zrozumienia i dostosowania języka mówionego. W artykule tym przedstawiono podstawowe pojęcia kognitywistyki (koncepcyjna sfera, domen, pole, koncept, propozycja, frejm, sieć i ontologia). Dokonano tu próby uruchomienia mechanizmu konceptualnego modelowania w procesie rozwijania kompetencji rozumienia ze słuchu.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2016, Zeszyt, XXX; 469-485
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komputery i odkrycie naukowe
Computers and Scientific Discovery
Autorzy:
Wiśniewski, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/373620.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego
Tematy:
filozofia nauki
odkrycie naukowe
badania naukowe
kognitywistyka
algorytmizacja
sztuczna inteligencja
maszynowe uczenie się
philosophy of science
scientific discovery
research
cognitive science
algorythmization
artificial intelligence
machine learning
Opis:
Zwolennicy tradycyjnej filozofii nauki opowiadali się za wprowadzeniem rozróżnienia na kontekst odkrycia i kontekst uzasadniania, czyniąc ten ostatni jedynym właściwym przedmiotem filozoficznej refleksji. Wielu badaczy nie zgadzało się z tym rozstrzygnięciem. Niektórzy z nich podjęli wysiłki opracowania normatywnej teorii odkrycia naukowego. Dzięki zastosowaniu zaawansowanych maszyn liczących starano się stworzyć program komputerowy generujący odkrycia naukowe. Doprowadziło to do powstania odrębnej dziedziny nauki – teorii odkryć maszynowych – czerpiącej z dorobku psychologii rozwiązywania problemów i badań nad sztuczną inteligencją. Celem pracy jest dowiedzenie, że żadna z prób oparcia odkrycia naukowego o procedury stosowane przez komputery jest nierealizowalna z przyczyn logicznych. W poniższej pracy przedstawiono historyczny proces, który doprowadził do wyodrębnienia się kontekstów odkrycia i uzasadnienia oraz wskazano badaczy i nurty, które sprzeciwiły się podziałowi na kontekst odkrycia i kontekst uzasadnienia. Następnie nakreślona została teoria odkryć maszynowych, której autorzy podjęli się próby skonstruowania programu komputerowego generującego odkrycia naukowe. Artykuł wieńczy przybliżenie racji logicznych, które czyniły ich starania niemożliwymi do zrealizowania. W toku badań wykazano, że istnieją przekonujące racje logiczne, by uznać, że algorytmizacja odkrycia naukowego nie jest programem badawczym, którego cele mogły być osiągnięte. Przybliżono szereg racji odwołujących się do natury poznania komputerowego, które czynią nadzieje badaczy na sukces programu płonnymi. Poznanie komputerowe ma charakter dedukcyjny, jest treściowo puste, ponieważ nie może dostarczyć żadnej nowej wiedzy. Chociaż wykorzystanie komputerów w pracy badawczej wydaje się decyzją słuszną, albowiem poprzez możliwości analizy ogromnej liczby danych otwierają przed naukowcami zupełnie nowe możliwości, maszyny liczące nie zastąpią naukowców całkowicie. Niezależnie od postępu technologicznego natura poznania komputerowego sprawia, że odkrycie naukowe będzie wymagało ludzkiej interwencji, a wszelkie próby redukcji odkrycia do czynności właściwych komputerom są skazane na niepowodzenie.
Adherents of traditional philosophy of science supported the distinction between context of discovery and context of justification, making the latter the only actual subject of philosophical inquiry. Many scientists did not follow this conclusion. Some of them tried to construct normative theory of scientific discovery. Due to application of advanced computing machines, they endeavoured constructing a computer programme as it would be able to generate scientific discoveries. It led to the emergence of separate scientific discipline – a theory of machine discovery that was based on the work of psychology of problem solving as well as artificial intelligence. The goal of the paper is to present argumentation in favour of the view that none of the attempts of reducing scientific inquiry to computation can succeed due to logical purposes. The paper shows the historical process that led to the distinction of context of discovery and context of justification as well as indicates the scientists and trends that objected such a distinction. Subsequently, the paper presents the theory of machine discovery, which authors tried to construct a computer program that would generate scientific discoveries. Last part of the material is dedicated to logical arguments that make such attempts unable to succeed. The inquiry showed that there are logical arguments to state that the algorythmization of scientific discovery is not possible. The paper delivers argumentation, derived from the nature of machine cognition that makes such attempts impossible to succeed. Machine cognition is deductive, without reference to any subject, has no content and can be reduced to the data given to the input of the system. While using the computers in scientific inquiry seems to be a reasonable decision, because of the possibility of analysing great sets of data what opens new possibilities to scientists, the computers will never be a substitute for human beings. Regardless of the technical development, the nature of machine cognition makes scientific discovery dependent on human intervention. All attempts of reducing discovery to computing procedure cannot, necessarily, succeed.
Źródło:
Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza; 2013, 3; 25-31
1895-8443
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies