Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "metafora" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-11 z 11
    Tytuł:
    Zatrute drzewo Williama Blake’a – analiza kognitywna
    A Poison Tree by William Blake - the cognitive analysis
    Autorzy:
    Gonigroszek, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38436676.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    cognitive linguistics
    William Blake
    conceptual metaphor
    emotions
    językoznawstwo kognitywne
    metafora pojęciowa
    emocje
    Opis:
    Celem artykułu jest wykazanie, że kognitywne metodologie językoznawcze mogą stanowić podstawę analiz dzieł literackich i poetyckich. Próbuję w pełni zinterpretować „Zatrute drzewo” napisane przez Williama Blake’a. Analiza opiera się na założeniach Teorii Metafory Pojęciowej. Odwołuję się także do poznawczej koncepcji emocji (Lakoff, Kövecses, Johnson). Wspomniano także o modelu kategoryzacji Rosha. Za Langackerem zakładałam, że znaczenia językowe mają charakter indywidualny i zależą od doświadczeń autora.
    The aim of the article is to demonstrate that cognitive linguistic methodologies can provide a basis for analyses of literary and poetical works. I attempt to fully interpret A Poison Tree written by William Blake. The analysis is based on the beliefs of the Theory of Conceptual Metaphor. I also refer to cognitive conception of emotions (Lakoff, Kӧvecses, Johnson). Rosh’s model of categorization has also been mentioned. I assumed, among others, after Langacker that linguistic meanings are individual in character and dependent on the author’s experiences.
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2013, 7; 33-39
    1897-0389
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Koło miłośników czerni”. Wpływ języka na społeczną percepcję osób czarnoskórych na przykładzie opiniotwórczej siły metafor
    „The black lovers club”. The impact of language on social perception of black people with the example of opinion-forming potential of metaphors
    Autorzy:
    Gonigroszek, Dorota
    Woźniak, Julita
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37180828.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-18
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    język
    metafora
    językoznawstwo kognitywne
    Inni
    rasizm
    language
    metaphor
    cognitive linguistics
    the Other
    racism
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie opiniotwórczej siły  metafor w kontekście społecznego postrzegania osób czarnoskórych. Metafory odnoszące się do koloru czarnego to jedna z najczęstszych figur retorycznych występujących w wypowiedziach na temat przybywających do Europy Afroamerykanów czy imigrantów z Afryki. Wychodząc z założenia, że język wpływa na światopogląd mówiącego, autorki podejmują próbę wykazania, w jaki sposób „metafory czerni” mogą wpływać na kształtowanie się negatywnego nastawienia do osób czarnoskórych, a w konsekwencji wzmacniać zjawisko rasizmu. Autorki odwołują się do teorii metafor pojęciowych i procesów poznawczych, badanych przez językoznawstwo kognitywne,  oraz zagadnień międzykulturowych. Ponadto wskazują na konieczność wyeliminowania pewnych wyrażeń z języka potocznego, gdyż pejoratywne słowa opisujące Innych (np. „metafory czerni”) mogą wpływać na kształtowanie się utartych wzorców  myślenia u dzieci na temat osób odmiennych kulturowo.
    The aim of this article is to explore the issue of opinion-forming potential of metaphors in the context of social perception of black people. Metaphors concerning black colour are one of the most common figures of speech that are present in statements on Afro-Americans or black immigrants from Africa arriving in Europe. Drawing on the assumption that language affects its speaker’s worldview, the authors attempt to show how ‘black metaphors’ may result in developing a negative attitude towards black people and, consequently, enhance racism. The authors refer to metaphor and cognitive processes theory as well as intercultural issues.The authors point to the necessity of eliminating certain expressions from everyday language. Pejorative words describing the Others (e.g. ‘black metaphors’) are likely to influence children’s thinking patterns on culturally different persons.
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2023, 19, 2; 75-88
    1897-0389
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metaforyka pojęć wchodzących w skład pola semantyczno-leksykalnego miłosierdzia
    Metaphors of the Semantic Field of Mercy in the Quran
    Autorzy:
    Abdallah-Krzepkowska, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807091.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-03
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Koran
    metafora
    miłosierdzie
    pole semantyczne
    językoznawstwo kognitywne
    Quran
    metaphor
    mercy
    semantic field
    cognitive linguistics
    Opis:
    Artykuł jest próbą usystematyzowania i sklasyfikowania wszystkich metafor pojęć wchodzących w skład pola semantyczno-leksykalnego miłosierdzia. W tekście Koranu wyróżniam siedem najczęściej występujących metafor: miłosierdzie to przedmiot, miłosierdzie to wyżej, miłosierdzie to substancja miłosierdzie to żywa istota, miłosierdzie to zamknięta przestrzeń, miłosierdzie to pożywienie, miłosierdzie to proces oraz kilka innych, pojedynczo użytych metafor. Artykuł opisuje użycie wszystkich metafor w tekście i powiązanie danej metafory z poszczególnymi znaczenia pojęcia miłosierdzia.
    The aim of the article is to present metaphors depicting concepts from the semantic field of MERCY in the Quran. The theory of metaphors developed by cognitive linguistics was applied to examine types of metaphors. As a result, seven types were distinguished: MERCY IS AN OBJECT, MERCY IS UP, MERCY IS A LIVING CREATURE, MERCY IS A CONTAINER, MERCY IS A SUBSTANCE, MERCY IS A PROCESS, MERCY IS FOOD. The article analyzes the ways in which these metaphors were used in the Quran. Furthermore, relations between different types of metaphors and the relevant concepts, as well as relations between metaphors and different meanings of the concepts in the semantic field of mercy have been presented.
    Źródło:
    Roczniki Kulturoznawcze; 2017, 8, 4; 177-190
    2082-8578
    Pojawia się w:
    Roczniki Kulturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W cieniu wojny. O metaforze konceptualnej i metonimii w opisach wojny na podstawie wybranych artykułów z Onet.pl
    In the shadow of war: Conceptual metaphor and metonymy in descriptions of war. Examples from articles available at Onet.pl
    Autorzy:
    Iwaniak, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2192179.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-21
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    językoznawstwo kognitywne
    metafora
    metonimia
    wojna
    teksty internetowe
    Cognitive Linguistics
    metaphor
    metonymy
    war
    online published texts
    Opis:
    Artykuł ma na celu refleksję nad sposobami konstruowania, typami i funkcjami metafor konceptualnych oraz nad powiązaniami metafory konceptualnej z jej językową realizacją (m. in. przez zjawisko rozkładalności znaczenia). Badania prowadzone są z perspektywy kognitywistycznej. Nacisk zostaje położony na teorie dotyczące metafory konceptualnej, takie jak teoria interakcji metafor, teoria interakcji domen, teoria metafory konceptualnej w propozycji Lakoffa i Johnsona oraz amalgamat pojęciowy. Uwzględnione zostają też metonimia oraz sieciowy model znaczenia. W prowadzonej analizie, która ma charakter jakościowy, następuje próba wskazania na metafory poznawcze obecne w internetowych tekstach tematyzujących konflikt zbrojny w Ukrainie. Korpus tekstowy pochodzi z portalu informacyjnego Onet.pl, który jest jednym z największych portali internetowych w Polsce o znacznym wpływie opiniotwórczym i może służyć jako źródło do wyciągania wniosków lingwistycznych o bardziej ogólnej naturze.
    This article discusses conceptual metaphors – their types, functions and the ways in which they are created. It also reflects on the connection between conceptual metaphors and their linguistic realisation. The research is carried out from the cognitive point of view. Theories related to conceptual metaphors e.g. interaction theory of metaphor, domain interaction model, theory of conceptual metaphor proposed by Lakoff and Johnson; conceptual blending are highlighted. Metonymy and radial structure of meaning are also taken into consideration during the research, which has qualitative character. In the analysis an attempt is made to determine which conceptual metaphors have been used in digital texts devoted to the war currently taking place in Ukraine. Text corpus is based on material gathered from Onet.pl that can be viewed as one of the most influential news websites in Poland and can serve as a representative source to draw more general conclusions.
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2022, 17, 2; 93-111
    1897-0389
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wiara w Boga źródłem poczucia bezpieczeństwa w życiu: metaforyczna perspektywizacja pojęcia wiara w Boga w kontekście bezpieczeństwa na podstawie wywiadów bezpośrednich
    Faith in God as a source of safety in life: metaphorical perspectivization of faith in God as a source of safety on the basis of direct interviews
    Autorzy:
    Grabowska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/494430.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    językoznawstwo kognitywne
    metafora
    profil semantyczny
    wiara w Boga
    cognitive linguistics
    faith in God
    metaphor
    semantic profile
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest językowemu obrazowi wiary w Boga rozumianej przez pryzmat potrzeby bezpieczeństwa. Na podstawie zebranego materiału-wypowiedzi pochodzących od osób wierzących, wyodrębniłam warianty metafory WIARA W BOGA TO ŹRÓDŁO POCZUCIA BEZPIECZEŃSTWA wraz z profilami semantycznymi. Z materiału wynika, że badani postrzegają wiarę w Boga jako element życia zapewniający im spokój, gwarantujący zdrowie psychiczne, dający nadzieję, chroniący przed zagrożeniami oraz pocieszenie.
    In the paper author discusses the linguistic view of the interplay between the notion of faith in God and the safety need. Main concern is focused on analysing metaphorical extensions of the concept of faith in God as the source of safety. Based on the interviews among Christians, author analyses the problem in question with respect to particular semantic profiles of the metaphor FAITH IS A SOURCE OF SAFETY. In many cases faith is presented as the element that secures human life, guarantees peace, hope, offers protection and consolation. In other words, the picture of faith that emerges from the interviews portrays it as a fundamental notion in life, a source of safety, rescue or even the last resort.
    Źródło:
    Rocznik Teologiczny; 2015, 57, 1; 77-92
    0239-2550
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy własne w w strukturze metafor pojęciowych
    PROPER NAMES AND THE CONCEPTUAL METAPH ETAPH RS
    Autorzy:
    Rutkowski, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/597859.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-29
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    nazwy własne
    teoria metafory
    metafora pojęciowa
    językoznawstwo kognitywne
    proper names
    metaphor theory
    conceptual metaphor
    cognitive linguistics
    Opis:
    T he present paper examines the issue of conceptual metaphors related to proper names. According to the Lakoff/Johnson’s theory, two types of metaphor are sustained – orientational metaphors and ontological metaphors. The author shows how proper names may be a part of source domains, as well as how they function within the new metaphorical expressions. Some examples from the Polish lexicon are discussed, e.g. the names of Himalaya, Mount Everest, Marian Ditch, Waterloo and the like. Some conceptual metaphors, such as the figuration of the state as a human being, and other sub-metaphors which can be derived from this, are also examined. Proper names may function within the metaphorical expressions due to their specificity, and because their denotata are closer to the human experience.
    Źródło:
    Onomastica; 2017, 61/2; 91-104
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Die Gültigkeit der Prophetenbotschaft
    Actuality of profetic message
    Aktualność przesłania prorockiego
    Autorzy:
    Dziony, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/595555.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    Izajasz
    sprawiedliwość
    metody egzegezy
    językoznawstwo kognitywne
    metafora konceptualna
    Isaiah
    justice
    exegesis methods
    cognitive linguistic
    conceptual metaphor
    Opis:
    Czy można wniknąć w sposób myślenia ludzi, nawet tych żyjących kilkaset lat temu? Czy biblistyka ma swoje miejsce w przestrzeni publicznej? Przesłanie prorockie pozostaje aktualne również obecnie, nawet po wypełnieniu proroctw mesjańskich. Zauważa się to na wielu płaszczyznach. Przede wszystkim przesłanie proroków porusza problemy,z którymi ludzkość boryka się pomimo upływu czasu. Ponadto przekazuje ono uniwersalne prawdy o Bogu, człowieku i świecie. Tekst biblijny można badać nowymi metodami, które odkrywają i potwierdzają przesłanie Pisma Świętego. Tak dzieje się choćby w przypadku metafory konceptualnej – metody przeniesionej do egzegezy z gruntu językoznawstwa kognitywnego. Właśnie owa metoda sprawia, że tzw. black box, czyli ludzki umysł, staje się dla badacza choć trochę bardziej przejrzysty. Wyniki analizy tekstu, dokonanej wspomnianą metodą, uzupełniają i potwierdzają wyniki dotychczasowych badań.
    Is it possible to penetrate people’s minds, even those who lived several hundred years ago? Does the Bible exegesis have its place in public space? The prophetic message remains as current as it is today, even after fulfilling the messianic prophecies. It is noticed on many levels. First of all, the message of the prophets raises problems that humanity has been struggling with despite the passage of time. In addition, it conveys universal truths about God, man and the world. The biblical text can also be explored with new methods that reveal and confirm the message of the Holy Scriptures. It happens also with the conceptual metaphor – the method transferred to the exegesis from cognitive linguistics. It is the method that makes the so-called black box, or the human mind, becomes even more transparent for the researcher. And the results of the text analysis, carried out with the aforementioned method, complement and confirm the results of previous research.
    Źródło:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2018, 38, 2; 59-78
    0137-3420
    Pojawia się w:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konceptualizacja konstruktu [IŚC/JECHAĆ] przez użytkowników polskiego i włoskiego systemu językowego. Analiza porównawcza w ujęciu kognitywnym
    Conceptualization of the [IŚĆ/JECHAĆ] Construal among Polish and Italian Language Users. Comparative Analysis in the Cognitive Approach
    Autorzy:
    Wylecioł, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1036313.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-05
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    cognitive linguistics
    conceptual metaphor
    concepts
    image schemata
    society
    językoznawstwo kognitywne
    metafora konceptualna
    pojęcia
    schematy wyobrażeniowe
    społeczeństwo
    Opis:
    Celem autora niniejszego artykułu jest analiza konceptualizacji konstruktu [IŚĆ/JECHAĆ] w ujęciu społeczeństw polskiego oraz włoskiego. Zakładając niewystarczalność narzędzi badawczych tradycyjnych nurtów językoznawczych, autor skłania się ku wykorzystaniu odkryć językoznawstwa kognitywnego, a dokładniej rzecz biorąc, przyjmuje za prymarne zadanie zbadanie procesów konceptualizacyjnych wspomnianego konstruktu, skupiając się przede wszystkim na tym, jak obrazowana jest scena poszczególnych wyrażeń językowych oraz jakie kryją się za nimi schematy przedkonceptualne i metafory konceptualne. Za przykład posłużą różnice w obrazowaniu włoskich konstruktów [AND + IN] oraz [AND + A] i polskich [IŚĆ/JECHAĆ + W] oraz [IŚĆ/JECHAĆ + DO/NA]. Rezultatem badania jest ukazanie sposobów obrazowania przedmiotowych konstruktów w dwóch różnych systemach językowych i wytyczenie kolejnych ścieżek badawczych analizy przyimka w ujęciu kognitywnym.
    The purpose of this paper is to briefly analyze conceptualizations of the construal [IŚĆ/JECHAĆ] among Poles and Italians. Positing that the tools of research traditionally used in linguistic approaches are insufficient, the author draws from cognitive linguistics. His primary objective is the examination of the conceptualization processes behind the aforementioned construal, giving special attention to the internal depiction of particular linguistic expressions as well as on the image schemata and conceptual metaphors they engender. For this purpose, differences between Italian construals [AND + IN] and [AND + A] Polish ones [IŚĆ/JECHAC + W] and [IŚĆ/JECHAĆ + DO/NA] are analysed. The author enumerates various ways in which these construalsare imagined in the two different language systems and draws attention to avenues for new research.
    Źródło:
    Forum Lingwistyczne; 2021, 8; 1-20
    2449-9587
    2450-2758
    Pojawia się w:
    Forum Lingwistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    La joie submerge mon coeur / La alegría inunda mi corazón (radość wypełnia moje serce). Kulturowe uwarunkowania metafor konceptualnych radości w języku francuskim i hiszpańskim
    Autorzy:
    Bazyl, Monika Klaudia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607706.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    cognitive linguistics
    metaphor
    image of joy
    linguistique cognitive
    métaphore, étudions de la joie
    językoznawstwo kognitywne
    metafora
    obraz radości
    Opis:
    The purpose of this article is to offer a description of how to conceptualize the joy in French and Spanish. The analysis is based on the concept of a metaphor developed by George Lakoff and Mark Johnson. In the assumptions of cognitive linguistics, metaphor is the main and the most important carrier of thinking and understanding.In the initial part of this article, in order to reflect on the readable image of joy completely, it was considered important to discuss it within the linguistics and psychological perspectives. The analysis reveals that there are a number of expressions that indicate the initial moment of joy. This feeling may appear gradually or occur suddenly. However, most psychologists describe the joy as a dynamic sensation as a result of stimulus.Our analysis shows that metaphorical expressions are common for French and Spanish, which represent joy as a light, a living organism or disease. On the other hand, the differences concern, for example, the consequences resulting from the disease state. In French, a subject experiencing emotions of joy can seem or behave irrationally. In contrast, in Spanish, joy is seen as a contagious disease.
    Celem niniejszej pracy jest opis sposobu konceptualizacji radości w języku francuskim i hiszpańskim. Analiza opiera się na koncepcji metafory opracowanej przez George’a Lakoffa i Marka Johnsona. W ujęciu językoznawstwa kognitywnego metafora jest najważniejszym narzędziem poznania i rozumienia pojęć abstrakcyjnych.W części wstępnej artykułu, w celu ukazania w pełni czytelnego obrazu radości, emocja ta została przedstawiona z perspektywy językowej i psychologicznej. Istnieje wiele zwrotów i wyrażeń, które wskazują na początkowy moment radości. Uczucie to może pojawiać się stopniowo bądź wystąpić nagle. Jednakże większość psychologów opisuje radość jako uczucie dynamiczne, występujące na skutek bodźca.Analiza pokazuje, że wspólne dla języka francuskiego i hiszpańskiego są wyrażenia metaforyczne, które przedstawiają radość jako światło, żywy organizm lub chorobę. Natomiast różnice dotyczą na przykład następstw wynikających ze stanu chorobowego. W języku francuskim podmiot doznający emocji radości może majaczyć lub zachowywać się irracjonalnie. Natomiast w języku hiszpańskim radość jest postrzegana jako zaraźliwa choroba.
    Cet article a pour objectif de décrire les ressemblances et les différences dans la conceptualisation de la joie en français et celle de alegría en espagnol. Dans notre recherche, nous nous appuyons sur la théorie de la métaphore proposée par G. Lakoff et M. Johnson. Dans la linguistique cognitive, la métaphore est un des outils les plus importants pour essayer de comprendre le domaine abstrait de notre expérience.D’abord, nous étudions la joie vue comme un concept psychologique pour passer ensuite à la description d’une série de métaphores conceptuelles et de métonymies de la joie. Les exemples analysés sont tirés de la presse et d’oeuvres littéraires françaises et espagnoles.Notre analyse montre que les expressions métaphoriques communes pour le français et l’espagnol sont celles, qui représentent la joie comme une lumière, un organisme vivant ou une maladie. D’autre part, les différences concernent, par exemple, les conséquences résultant de l’état pathologique. Ainsi, les Français qui éprouvent une grande joie peuvent se comporter de manière irrationnelle. En revanche, en espagnol, la joie est représentée comme une maladie contagieuse, c’est-à-dire une émotion qui se communique d’une personne à l’autre.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2018, 36, 1
    0239-426X
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    From Seeing to Understanding: The Conceptual Metaphor UNDERSTANDING IS LIGHT in Julian of Norwich’s “Revelations of Divine Love”
    Autorzy:
    Stadnik, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40621673.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    dyskurs religijny
    językoznawstwo kognitywne
    Julian z Norwich
    metafora pojęciowa
    usytuowania społeczno‑kulturowe
    cognitive linguistics
    conceptual metaphor
    Julian of Norwich
    religious discourse
    sociocultural situatedness
    Opis:
      RESEARCH OBJECTIVE: The article discusses the interplay between language, cognition and culture from a cognitive diachronic perspective, focusing on the relation between religion and metaphorical thought. It investigates the role of the conceptual metaphor UNDERSTANDING IS LIGHT in religious discourse, using the example of The Revelations of Divine Love, written by Julian of Norwich, a late medieval anchoress. THE RESEARCH PROBLEM AND METODS: The paper draws on the Extended Conceptual Metaphor approach, Zoltán Kövecses’s elaboration of the Conceptual Metaphor Theory (CMT). The universalist bias of CMT means that the theory tends to ignore the sociocultural context of historical data, prioritising the influence of universal human embodiment on metaphorical thought. Using Kövecses’s approach, the paper shows how the gap in CMT methodology may be bridged to yield more reliable results. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The present study connects Kövecses’s approach to Cognitive Linguistic research into sociocultural situatedness. To exemplify the problem, the analysis examines the cognitive‑cultural underpinnings of Julian’s use of the metaphor UNDERSTAND‑ ING IS LIGHT. RESEARCH RESULTS: The analysis shows that the metaphorical conceptualisation pattern may well derive from Julian’s sociocultural situatedness. The paper indicates that the anchoress’s metaphorical thought should be seen as embedded in the late medieval sociocultural context, rather than being considered solely in terms of universal aspects of embodiment. CONCLUSIONS, RECOMMENDATIONS AND THE APPLICATIVE VALUE OF RESEARCH: The study concludes that the idea of sociocultural situatedness may be pivotal in the analyses of historical texts. It seems important to incorporate this idea into Kövecses’s approach, which may inform the methodology of cognitive diachronic research into metaphorical conceptualisations. Furthermore, the results may be applied to teaching students how to approach historical texts, helping them gain a better understanding of the relation between metaphorical thought and culture. 
    CEL NAUKOWY: Artykuł podejmuje kwestię wzajemnych oddziaływań pomiędzy językiem, poznaniem a kulturą z perspektywy badań o charakterze kognitywno‑diachronicznym, zwracając szczególną uwagę na relację pomiędzy religią a metaforą pojęciową. Artykuł omawia rolę metafory pojęciowej ROZUMIENIE TO ŚWIATŁO w dyskursie religijnym na przykładzie Objawień Bożej miłości Juliany z Norwich, późnośredniowiecznej angielskiej mistyczki. PROBLEM I METODY BADAWCZE: W artykule przyjęto metodologię tzw. rozszerzonego ujęcia metafory pojęciowej, opracowanego przez Zoltána Kövecsesa na podstawie teorii metafory pojęciowej, która podkreśla rolę uniwersalnych aspektów ludzkiego ucieleśnienia jako głównych źródeł metafor pojęciowych. Artykuł ukazuje, jak uwzględnić wpływ kontekstu społeczno‑kulturowego w metodologii diachronicznych badań nad metaforą pojęciową. PROCES WYWODU: Analiza tekstu Objawień Bożej miłości łączy model Kövecsesa z koncepcją usytuowania społeczno‑kulturowego, rozwijaną w językoznawstwie kognitywnym. Badanie omawia możliwe uwarunkowania poznawczo‑kulturowe użycia metafory ROZUMIENIE TO ŚWIAT‑ ŁO w dziele Juliany. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyniki badania wskazują, że metaforyczne konceptualizacje w tekście mistyczki motywowane są nie tylko uniwersalnymi aspektami ucieleśnionego poznania, ale wynikają one w znacznej mierze z usytuowania autorki w późnośredniowiecznym środowisku społecznym i kulturowym. WNIOSKI, REKOMENDACJE I APLIKACYJNE ZNACZENIE WPŁYWU BABAŃ: Badanie wskazuje na znaczenie koncepcji usytuowania społeczno‑kulturowego w badaniach tekstów historycznych. Należy powiązać podejście Kövecsesa z koncepcją usytuowania społeczno‑kulturowego, co pozwoli wzbogacić metodologię badań diachronicznych dotyczących metafor pojęciowych. Wyniki mają zastosowanie praktyczne, ponieważ mogą być wykorzystane w nauczaniu analizy tekstów historycznych w sposób pomagający studentom lepiej zrozumieć relację pomiędzy kulturą a metaforą pojęciową.
    Źródło:
    Horyzonty Wychowania; 2024, 23, 66; 145-154
    1643-9171
    2391-9485
    Pojawia się w:
    Horyzonty Wychowania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kategoryzowanie świata a model sieciowy z perspektywy badań Beaty Rycielskiej
    Categorizing the World and the Network Model from the Perspective of Beata Rycielska’s Research
    Категоризация мира и сетевая модель с точки зрения исследований Беаты Рыцельской
    Autorzy:
    Wierzbiński, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046603.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Беата Рыцельска
    когнитивная лингвистика
    сетевая модель
    концептуальная метафора
    славянские языки
    перевод
    Beata Rycielska
    językoznawstwo kognitywne
    model sieciowy
    metafora konceptualna
    języki słowiańskie
    przekład
    cognitive linguistics
    network model
    conceptual metaphor
    slavic languages
    translation
    Opis:
    Artykuł prezentuje najnowsze opracowanie monograficzne Beaty Rycielskiej pt. Języki słowiańskie w świetle lingwistyki kognitywnej. Studium przypadków, które ukazało się w 2020 r. nakładem cenionego wydawnictwa Księgarnia Akademicka w Krakowie. Badaczka jest dobrze rozpoznawalna w środowisku slawistów. Jej książka ma charakter komparatywny i transdyscyplinarny, ponieważ wyróżnia ją podejście kognitywistyczne, semiotyczne, kulturowe, antropocentryczne i socjologiczne. Monografia przybliża w sposób erudycyjny kwestie związane z kategoryzowaniem świata w kontekście modelu sieciowego Ronalda W. Langackera. Autorka omawia w rosyjsko-polskim zestawieniu afiksy prefiksalne, morfem zwrotny, przyimek w wyrażeniach z biernikiem i z miejscownikiem oraz kategorię celownika w konstrukcjach bezosobowych z czasownikiem zwrotnym. Rozpatruje też wybrane kategorie pojęciowe z uwzględnieniem teorii metafory konceptualnej w oparciu o utwory literackie rosyjskich i polskich twórców oraz ich przekładów. W artykule prezentuję walory naukowe, dydaktyczne i metodologiczne tej wartościowej książki, która w sposób nowatorski przedstawia i systematyzuje wiedzę z zakresu uniwersalnych wartości poznawczych.
    Статья посвящена последнему монографическому исследованию Беаты Рыцельской Języki słowiańskie w świetle lingwistyki kognitywnej. Studium przypadków, опубликованному в 2020 году издательством Księgarnia Akademicka в Кракове. Исследователь хорошо известен в среде славистов. Ее книга носит сравнительный и трансдисциплинарный характер и отличается когнитивным, семиотическим, культурологическим, антропоцентрическим и социологическим подходами. В монографии представлены вопросы, связанные с категоризацией мира в контексте сетевой модели Рональда У. Лангакера. В русско-польском сопоставлении автор обсуждает префиксальные аффиксы, возвратную морфему, предлог в выражениях с винительным и местным падежами, а также категорию дательного падежа в безличных конструкциях с возвратным глаголом. Исследует также избранные концептуальные категории с учетом теории концептуальной метафоры, основанные на литературных произведениях русских и польских авторов и их переводах. В статье я отмечаю научные, дидактические и методологические качества этой книги, которая инновационным образом представляет и систематизирует знания в области универсальных когнитивных ценностей.
    The article presents the latest monographic study by Beata Rycielska, Języki słowiańskie w świetle lingwistyki kognitywnej. Studium przypadków, published in 2020 by the respected publishing house Księgarnia Akademicka in Kraków. The researcher is well recognized in the Slavic scholarly community. Her book is comparative and transdisciplinary in nature, distinguished by its cognitive, semiotic, cultural, anthropocentric, and sociological approaches. The monograph work addresses issues related to the categorization of the world in the context of Ronald W. Langacker’s network model. By juxtaposing Russian and Polish, the author discusses prefixal affixes, a reflexive morpheme, a preposition in phrases with an accusative and locative, and the category of the dative in impersonal constructions with a reflexive verb. She also examines selected conceptual categories, taking into account the theory of conceptual metaphor, based on the literary works of Russian and Polish authors and their translations. The article presents the scientific, didactic and methodological values of this valuable book which presents and systematizes knowledge in the field of universal cognitive values in an innovative way.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2019, 18; 61-69
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-11 z 11

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies