Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "diachroniczne" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    O staropolskich derywatach z sufiksem -ota
    About the Old Polish derivatives with suffix -ota
    Autorzy:
    Jasińska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2171623.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-11
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Old Polish
    etymology
    historical linguistics
    staropolszczyzna
    etymologia
    językoznawstwo diachroniczne
    Opis:
    The article presents a description of the Old Polish nominal derivatives with the suffix -ota in terms of their etymology, word–formation and semantics. In addition, the issue of the productivity of nouns was raised – the words that retain lexical continuity in the history of the Polish language from Old Polish to modern Polish were discussed along the derivatives that have not survived in the Polish lexicon until today.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2020, 15; 110-118
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językowy obraz zwierząt w powieści ks. Stanisława Kujota Pierwsze nawrócenie Prusaków (1877–1878)
    The linguistic image of animals in the novel of Rev. Stanisław Kujot Pierwsze nawrócenie Prusaków (1877–1878)
    Autorzy:
    Szczaus, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2010851.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    historical linguistics
    linguistic image
    lexicon
    językoznawstwo diachroniczne
    językowy obraz
    leksyka
    Opis:
    Celem artykułu jest odtworzenie językowego obrazu zwierząt wyłaniającego się z powieści ks. S. Kujota Pierwsze nawrócenie Prusaków (wyd. 1877–1878). By odtworzyć ten obraz: 1. określono, jaką rolę – zgodnie z powieściowym przekazem – odgrywały zwierzęta w życiu Prusów; 2. wydzielono wyrazy nazywające zwierzęta; 3. prześledzono określenia charakteryzujące i waloryzujące zwierzęta. Ustalono, że powieściowy obraz zwierząt jest bogaty poznawczo (w powieści pokazane różnorodne role zwierząt w życiu codziennym i w wierzeniach Prusów), a nieco uboższy językowo (w powieści obecne tylko podstawowe nazwy zwierząt, takie jak np. koń, niedźwiedź, pies, wilk, żmija; uboga synonimia tylko dwóch nazw: koń – rumak, konik, podjezdek oraz żmija – wąż, gad, gadzina; nieliczne przymiotniki charakteryzujące i waloryzujące, takie jak np. rączy, święty, niski, żartki, żwawy; liczne czasowniki i ich określenia wskazujące głównie na sposób wydawania głosu przez zwierzęta oraz nazywające ruch, np. świegotliwie śpiewać, krakać, syczeć, biegać lotem jastrzębia, hasać, unosić się).
    The purpose of the article is to re-create the linguistic image of animals that appears in the novel of Stanisław Kujot Pierwsze nawrócenie Prusaków [“The first conversion of Prussians”] published between 1877–1878. In order to re-create this image 1. the role animals played – according to the novel – in the life of Prussians was described, 2. the words naming animals were identified, and 3. linguistic means used to characterize and value animals were investigated. It was found that the image of animals presented in the novel is rich cognitively (a variety of animals’ roles in everyday life and in the Prussian beliefs are shown), but slightly poorer linguistically (in the novel only basic animal names are used, e.g. koń, niedźwiedź, pies, wilk, żmija, synonyms are rare, used only with regard to two names: koń – rumak, konik, podjezdek and żmija – wąż, gad, gadzina), adjectives that characterize or value are scarce, e.g. rączy, święty, niski, żartki, żwawy, verbs and their modifiers are numerous and mainly describe ways animals produce sound and move, e.g. świegotliwie śpiewać, krakać, syczeć, biegać lotem jastrzębia, hasać, unosić się).
    Źródło:
    Studia Językoznawcze; 2021, 20; 181-193
    1730-4180
    2353-3161
    Pojawia się w:
    Studia Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O języku Catechismusa Mikołaja Reja (funkcjonowanie przysłówków)
    On the language of Catechismus by Mikołaj Rej (functioning of adverbs)
    Autorzy:
    Kozaryn, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1395867.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    diachronic linguistics
    religious language
    individual language
    semantics
    językoznawstwo diachroniczne
    język religijny
    język osobniczy
    semantyka
    Opis:
    Celem niniejszej pracy jest analiza funkcjonowania przysłówków w części Catechismusa Mikołaja Reja. Badaniu poddano 67 leksemów, które użyte zostały w sumie 205 razy (co stanowi zaledwie 2,37% wszystkich tekstowych słów pochodzących z badania Catechismusa) z częstotliwością od 1 do 18, które pokazują, że ten sam przysłówek – w zależności od kontekstu – może spełniać różne funkcje i przyjmować różne odcienie znaczenia. Podkreślić trzeba także to, że religijnego charakteru tego tekstu nie można było rozpoznać, opierając się wyłącznie na przysłówkach wspomnianych w artykule. Z drugiej strony, to czy przysłówki charakteryzujące się najwyższą częstotliwością w analizowanym fragmencie Katechizmu, tj. iście (użyte 18 razy), ustawicznie (16 razy), snadnie (15 razy) i zawżdy (11 razy), pojawiłyby się też i miałyby największą liczbę zastosowań w innych tekstach o charakterze religijnym, wymaga podjęcia dodatkowych badań.
    The aim of this paper is to analyse the functioning of adverbs in a part of Catechismus by Mikołaj Rej. It is a result of examining 67 lexemes used in total 205 times (which represents merely 2.37% of all the textual words of the examined excerpt from Catechismus). The frequency ranged between 1 and 18 which is evidence that, depending on the context, the same adverb may perform different functions and assume various meanings. Equally noteworthy is the fact that the religious character of the text could not have been recognised only on the basis of the adverbs mentioned in the paper. On the other hand, it is impossible to decide whether the most frequently used adverbs in the excerpt of Catechismus under analysis, i.e. iście [indeed] (used 18 times), ustawicznie [continuously] (16 times), snadnie [easily] (15 times) and zawżdy [always] (11 times), would have had the biggest number of occurrences in other texts of religious character without additional studies.
    Źródło:
    Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2018, 35-36; 45-54
    2082-9825
    2450-0259
    Pojawia się w:
    Poznańskie Spotkania Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kontakty językowe w świetle Nowych Aten Benedykta Chmielowskiego
    Linguistic contacts in the light of Nowe Ateny of Benedykt Chmielowski
    Autorzy:
    Szczaus, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1590848.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    diachronic linguistics
    linguistic interference
    18th-century encyclopedia
    językoznawstwo diachroniczne
    interferencje językowe
    encyklopedia XVIII wieku
    Opis:
    W artykule poddano analizie uwagi na temat kontaktów językowych zamieszczone w encyklopedii z połowy XVIII wieku, tj. w Nowych Atenach Benedykta Chmielowskiego. Wykazano, że Chmielowski wskazał: 1. Zewnątrzjęzykowe przyczyny kontaktów językowych, takie jak: a) ranga języków wchodzących ze sobą we wzajemne relacje i ich pozycja na świecie, b) moda językowa, c) rozwój nauki i techniki, d) konflikty militarne, e) kontakty gospodarcze, f) migracja ludności. 2. Wewnątrzjęzykowe przyczyny interferencji, takie jak: a) niewystarczalność języka, b) stylistyczna wartość wyrazów zapożyczanych. 3. Efekty kontaktów językowych: a) negatywne: degradacja niektórych języków etnicznych lub ich całkowity zanik, b) pozytywne: bogacenie leksykalnych zasobów języka-biorcy.
    The article analyses remarks on the language contacts contained in an 18th-century encyclopedia Nowe Ateny authored by Benedykt Chmielowski. It has been proven that Chmielowski pointed to: 1. Extralinguistic causes of the language contacts, such as: a) the rank of languages that get into interaction and their position in the world, b) linguistic fashion, c) development of science and technology, d) military conflicts, e) economic contacts, f) migration of people. 2. Intralinguistic causes of interference, such as: a) language insufficiency, b) stylistic value of loan words. 3. Effects of linguistic contacts: a) negative: degradation of some ethnic languages, b) positive: enrichment of the lexical stock of the recipient language.
    Źródło:
    Studia Językoznawcze; 2020, 19; 325-339
    1730-4180
    2353-3161
    Pojawia się w:
    Studia Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Profesor Tadeusz Szymański jako badacz leksyki prasłowiańskiej
    Professor Tadeusz Szymański as a researcher of Proto‑Slavic vocabulary
    Autorzy:
    Ostrowski, Bogumił
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26731736.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    etymology
    historical lexicology and lexicography
    diachronic linguistics
    geolinguistics
    etymologia
    leksykologia i leksykografia historyczna
    językoznawstwo diachroniczne
    geolingwistyka
    Opis:
    The preliminary part of the study presents a scientific profile of Professor Tadeusz Szymański in the initial (over twenty years) period of his research activity at the Institute of Slavic Studies (Slavistics) of the Polish Academy of Sciences. In the article the particular attention was paid to the participation and researcher’s contribution to the Proto‑Slavic lexicon which is archival these days. The initial versions of the PSL vocabulary words *medvědь, *mešьka (*mečьka) and *mekati developed by Tadeusz Szymański became the starting point to present them in a broader research perspective (not only etymological, but also ethno‑ and geolinguistics), more than 50 years after being developed. It is worth emphasizing that, despite the significant progress on the work on PSL lexicology, these unique dictionary materials can still serve as a starting point for further detailed research and verification of existing findings.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2023, 18; 261-279
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie diachronii w nauczaniu języków obcych: propozycja wprowadzenia innowacyjnych kierunków na studiach wyższych
    The importance of diachrony in foreign language teaching: proposal for introducing innovative study programs
    Autorzy:
    Pawlik, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32304186.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-28
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    diachronia
    językoznawstwo diachroniczne
    językoznawstwo historyczno-porównawcze
    nauczanie języków obcych
    program studiów
    studia diachroniczne
    studia językoznawcze
    kursy językowe
    prajęzyk
    diachrony
    diachronic linguistics
    historical-comparative linguistics
    study program
    diachronic studies
    linguistic studies
    language courses
    proto-language
    foreign language teaching
    Opis:
    Artykuł prezentuje korzyści wynikające z wykorzystania językoznawstwa diachronicznego w metodach nauczania języków obcych. Autor odnosi się do badań Jamesa M. Strattona i omawia dwa podejścia do włączenia diachronii do edukacji. Przedstawiono autorski program dziennych studiów pierwszego stopnia, który pozwalałby na opanowanie dwóch lub trzech blisko spokrewnionych języków obcych na poziomie B2+. Omówiono również alternatywny wariant programu oraz kryteria kwalifikacyjne dla potencjalnych kandydatów. Ostatecznie, artykuł prezentuje projekt kursu, który mógłby stanowić kamień węgielny dla wcześniej omówionych kierunków studiów i byłby potencjalnie łatwiejszy we wdrożeniu ze względu na kwestie administracyjne i kadrowe.
    The article outlines the advantages of incorporating diachronic linguistics into foreign language instruction. It defines key terms and references recent research by James M. Stratton. Two approaches to integrating diachrony into education are discussed. The author delves into a proposed unique first-degree full-time study program (using a program tailored to the Ludwig Maximilian University in Munich) that would enable students to master two to three closely related foreign languages at the B2+ level. An alternative version of the program and suggested admission requirements are also presented. Finally, a course project is introduced, which could serve as a cornerstone for the aforementioned fields of study and would be easier to implement due to administrative and staffing reasons.
    Źródło:
    Studia Ucrainica Varsoviensia; 2023, 11; 39-57
    2299-7237
    Pojawia się w:
    Studia Ucrainica Varsoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Buchnąć z futrówy", "odpypić z ponsy", czyli o słownictwie dotyczącym ściągania w gwarze uczniowskiej z przełomu XIX i XX wieku
    "Buchnąć z futrówy", "odpypić z ponsy" – about vocabulary from the category „cheating” in student jargon from the turn of the 19th and 20th centuries
    Autorzy:
    Pacuła, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29519891.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Uniwersytet Bielsko-Bialski
    Tematy:
    żargon studencki (slang)
    historia socjolektu
    leksykologia
    semantyka
    językoznawstwo diachroniczne
    student jargon (slang)
    history of sociolect
    lexycology
    semantics
    diachronic linguistics
    Opis:
    Artykuł przedstawia historię żargonu studenckiego. Autor opisuje słownictwo używane w okresie: II poł. XIX w. – I poł. XX w. Leksyka należy do kategorii tematycznej „oszustwo”. W tekście czytelnik zapoznaje się z tezami: 1) omawiana leksyka jest źródłem jednej z najobszerniejszych kategorii leksykalno-semantycznych żargonu studenckiego w okresie porozbiorowym (po okresie rozbiorów); 2) w dawnym języku ucznia istnieje wspólny zasób słownictwa – grupa ta jest niezależna od administracyjnej zależności szkół; 3) we współczesnym żargonie zauważamy dużo dawnego słownictwa; 4) w XIX w. zauważamy obecność wyrazów żargonowych w polszczyźnie ogólnej; 7) w XX-wiecznym żargonie studenckim daje się zaobserwować udział żargonu kryminalnego z XIX wieku.
    The article presents the history of the student jargon. The author describes the vocabulary used in the period: second-half the 19th century – first half the 20th century; the lexis belongs to the thematic category „cheating”. In the text the reader gets to know theses: 1) the lexis discussed is the root cause of one of the most extensive lexical-semantic categories of the student jargon in the post-partition period (after the period of the Partitions of Poland); 2) in former student language a shared store of the vocabulary exists – this group is independent of the administrative dependence of schools; 3) we notice much former vocabulary in the contemporary jargon; 4) we will notice jargon words in the general Polish in the 19th century; 7) we can see the participation of criminal jargon from the 19th century.
    Źródło:
    Świat i Słowo; 2021, 37, 2; 213-224
    1731-3317
    Pojawia się w:
    Świat i Słowo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Zawżdy usty śpiewali”, czyli o muzyce wokalnej w Kronice, to jest historyi świata Marcina Bielskiego (1564)
    „Zawżdy usty śpiewali” („The lips always sang”), or about vocal music in Kronika, to jest historyja świata by Marcin Bielski (1564)
    Autorzy:
    Kozaryn, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2174104.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-02
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    diachronic linguistic
    16th century Polish
    Marcin Bielski's idiolect
    musical vocabulary
    językoznawstwo diachroniczne
    polszczyzna XVI w.
    idiolekt Marcina Bielskiego
    słownictwo muzyczne
    Opis:
    The article describes how to present vocal music in the most complete edition of Kronika of Marcin Bielski (1564). The view of the linguistic formation of this fragment of reality in an idiolectic approach from the 16th century confirms the use of several groups of words to describe this part of music that Bielski considers singing: the names of the melodic process of producing sound (śpiewać, odśpiewawać, przyśpiewawać, śpiewanie), what is sung (antyfona, cantica, gradał, hymn/hymna, kantyki, pienie, pieśń, proza, psalm, psałterz, responsyja, śpiewanie, żołtarz) and singers (psalterzysta, śpiewaczka, śpiewak). The conducted analyzes showed some features of Bielski’s lexical and research workshop and confirmed that his work is the beginning of perfecting the Polish language in many areas of its functioning.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2022, 17; 132-144
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jak niespecjaliści piszą o językoznawstwie diachronicznym
    How Non-Specialists Write about Diachronic Linguistics
    Autorzy:
    Walczak, Bogdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1892204.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    językoznawstwo diachroniczne
    glottochronologia
    historia języka
    onomastyka
    etymologia
    popularyzacja nauki
    diachronic linguistics
    glottochronology
    history of language
    onomastics
    etymology
    popularization of knowledge and science
    Opis:
    The author classifies researchers in the field of literature studies, historians and popular science journalists as non-specialists in diachronic language studies. Having done so, the author analyses texts written by these authors as regards their views on historical studies in Slavic linguistics, historical grammar, history of Polish, onomastics, etymology and history of proper names. The list of analysed researchers and writers includes: Jarosław Marek Rymkiewicz, Krzysztof Masłoń, Leszek Szaruga (Witold Wirpsza), Jerzy Krasucki and Agnieszka Krzemińska. The paper ends with an appeal addressed to experts in diachronic language studies that they follow such outstanding Polish researchers and linguistic knowledge promoters as Jan Michał Rozwadowski, Kazimierz Nitsch, Stanisaaw Urbańczyk or Marian Kucała in popularizing diachronic language studies among the wide public.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 6; 57-65
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O czym nie napisał Marcin Bielski, czyli o pewnym rodzaju uwag metatekstowych w Kronice, to jest historyi świata (1564)
    What Marcin Bielski did not write about, or on a certain type of metatextual comments made in Kronika, to jest historyja świata (1564)
    Autorzy:
    Kozaryn, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2171621.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-11
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    językoznawstwo diachroniczne
    polszczyzna XVI w.
    uwagi metatekstowe
    idiolekt Marcina Bielskiego
    diachronic linguistics
    16th century Polish
    metatextual comments
    Marcin Bielski’s idiolect
    Opis:
    The article discusses a selected group of metatextual comments made in the 3rd edition of Marcin Bielski’s Kronika published in 1564. The analysis focuses on those referring to the contents of his Chronicle, i.e. the comments informing about what Bielski has already written and where he has written it, what he is about to mention, what and for what reason has been omitted or added by the author when compared to his sources, and what he has only treated superficially. A review of the variety of the linguistic methods used for constructing these metatextual comments allows for disclosing the possible motivations behind the writer’s choices: his wish to direct the reading process and to lead the reader into assuming that the presented content is credible and accurate, combined with an educational and moralistic drive.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2020, 15; 145-153
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krótka historia ‘czytania’ (cz. I): Protoforma i ścieżki derywacji
    Autorzy:
    Kardas, Kacper
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/567970.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    lexicology
    historical semantics
    diachronic linguistics
    Polish language
    iterativity
    historical reconstruction
    etymology
    reading
    leksykologia
    semantyka historyczna
    językoznawstwo diachroniczne
    język polski
    iteratywność
    rekonstrukcja historyczna
    etymologia
    czytanie
    Opis:
    Presented paper deals with a problem of history and etymology of Polish word czytać ‘to read’. Author discusses two questions: reconstructed Proto-Indo-European root for Polish (and in generally Slavic) word with potential initial *s-, and grammatical relations between basis (czyść) and derivative (czytać) with comparison to similar couples (present – iterative) in various languages. This paper is a first part of a row made of three connected articles, and due to its introductory character it also gives some preliminary comments and organizing remarks to the series of texts as a whole.
    Artykuł jest pierwszą pracą z trzyczęściowej serii, która podejmuje problematykę opisu historii i etymologii polskiego wyrazu czytać w ujęciu morfosemantycznym. Prezentowana tu część skupia się na dwóch zagadnieniach: rekonstrukcji formalnej protordzenia (rozpatruje sporną wśród badaczy nie-/obecność nagłosowego *s- w protoformie indoeuropejskiej *kṷei-) oraz relacji gramatycznej między pochodną czytać i podstawą czyść (w aspekcie dynamicznym, na tle ogólnego rozwoju relacji praesens – iterativum). Ponadto ze względu na jej charakter wprowadzający do całości pojawiają się w nim rozważania wstępne oraz uwagi organizacyjne względem serii tekstów.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2019, 16
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag o polskim socjolekcie przestępczym z okresu XVIII w. (glosa do informacji z „Gazety Warszawskiej” z 1778 r.)
    A few remarks about Polish criminal jargon from the 18th century (a gloss to a press release from of “Gazeta Warszawska” from 1778)
    Autorzy:
    Pacuła, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1179274.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-24
    Wydawca:
    Ateneum - Akademia Nauk Stosowanych w Gdańsku
    Tematy:
    history of the polish criminal sociolect
    18th-20th century
    lexical semantics
    diachronic linguistics
    historia polskiego socjolektu przestępczego
    xviii w.-xx w.
    semantyka leksykalna
    językoznawstwo diachroniczne
    Opis:
    The subject of the article is the vocabulary of Polish criminals from the 18th century. The author reached for a press release from 1778. This press release is one of the oldest credentials of the Polish criminal jargon. The text describes a court hearing and only mentions the existence of specific communication style between villains that the court had to face. The news from “Gazeta Warszawska” contains eighteen lexemes. The author of this article discusses these words – he indicates the etymology of these jargonisms and presents a continued existence of the vocabulary in Polish (in the 19th and 20th centuries). Some remarks on the provenance of jargon terms may raise doubts among readers. The author is aware of this. However, he considers it significant to bend over the form and semantics of the accumulated vocabulary – researchers often refer to this press release from the 18th century, but do not focus on the history of the vocabulary of Polish criminals.
    Tematem artykułu jest słownictwo polskich przestępców z XVIII wieku. Autor sięga do wiadomości prasowej z 1778 roku. Ta notka prasowa należy do najstarszych poświadczeń polskiego żargonu kryminalnego. Tekst informuje o procesie sądowym, a tylko na marginesie zaznacza istnienie specyficznej komunikacji złoczyńców, z którą musiał się zmierzyć sąd. Wiadomość z „Gazety Warszawskiej” zawiera aż osiemnaście leksemów. Słowa te omawia autor niniejszego artykułu – wskazuje etymologię żargonizmów oraz przedstawia dalsze życie słownictwa w języku polskim (w XIX i XX wieku). Kilka uwag dotyczących proweniencji określeń socjolektalnych może budzić wątpliwości czytelników, z czego autor zdaje sobie sprawę. Za celowe uznaje jednak pochylenie się nad kształtem i semantyką zgromadzonego słownictwa, bo chociaż różni badacze często powołują się na artykuł prasowy z XVIII wieku, to niewiele uwagi poświęcają historii występującego w nim słownictwa polskich przestępców.
    Źródło:
    Forum Filologiczne Ateneum; 2020, 8, 1; 163-180
    2353-2912
    2719-8537
    Pojawia się w:
    Forum Filologiczne Ateneum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies