- Tytuł:
-
Reguły metodologiczne – komunikacyjne akty mowy czy perlokucje?
Methodological Rules – Communicative Speech Acts or Perlocutions? - Autorzy:
- Michalska, Anna
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/577310.pdf
- Data publikacji:
- 2014
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
- Tematy:
-
reguły metodologiczne
komunikacyjne akty mowy
imperatywy
rozwój nauki
krytyczna dyskusja
methodological rules
communicative speech acts
imperatives
scientific advancement
critical discussion - Opis:
-
W artykule rozważany jest problem reguł metodologicznych z punktu widzenia rozróżnienia przez Jürgena Habermasa działań strategicznych i komunikacyjnych. Główne stawiane w tekście pytanie dotyczy nie treści czy prawomocności reguł, a statusu reguł jako aktów językowych. Dowodzę, iż filozoficzne ujęcia rozwoju nauki od Poppera do Laudana utożsamiają reguły z imperatywami, które według teorii działania komunikacyjnego są perlokucjami i jako takie są przeciwstawione aktom komunikacyjnym. Podstawowy problem z perlokucjami polega na tym, że ich stosowanie uniemożliwia prawdziwie krytyczną dyskusję i na dłuższą metę jest nieefektywne poznawczo. Jak argumentuję, reguły metodologiczne powinny być traktowane jako regulatywne akty mowy, których funkcja polega na koordynowaniu interakcji pomiędzy indywidualnymi badaczami oraz grupami badawczymi, natomiast na bardziej ogólnym poziomie, na organizowaniu zachowań badaczy w realizacji wartości poznawczych.
In the paper, the problem of methodological rules is revisited in the light of a distinction between strategic and communicative action as proposed by Jürgen Habermas. The main question concerns the content of rules or their justification, but touches on the fundamental issue of the status of the rules as speech acts. It is demonstrated that philosophical conceptions of the progress of science from Popper to Laudan tend to equate the rules with imperatives, which, according to the concept of communicative action, pertain to perlocutions as opposed to communicative acts. The main difficulty that ensues is that the use of perlocutions prevents a genuinely critical discussion instead of promoting it, and, in the long run, is simply cognitively ineffective. As I argue, methodological rules are better construed as regulative speech acts, whose function is to coordinate interactions within and among research communities and, at a more general level, to regulate behaviors of individual researchers and research groups as far as they are subordinated to the realization of cognitive values. - Źródło:
-
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2014, 50, 1(199); 23-40
0044-1619 - Pojawia się w:
- Zagadnienia Naukoznawstwa
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł