Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "hydronymy" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-6 z 6
    Tytuł:
    On colour oppositions in Polish hydronymy (running waters)
    O opozycjach kolorystycznych w hydronimii Polski (wody płynące)
    Autorzy:
    Stachowski, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084620.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    hydronymy
    etymology
    colour
    colour symbolism
    colour opposition
    Opis:
    There are more than 350 fl owing waters in Poland with names containing a colour adjective. Etymological propositions mention sometimes various physical attributes such as the colour of the water or of the bottom, or even a possible symbolical usage connected e.g. with the cardinal directions, but most often they limit themselves to citing the literary version of the adjective, and there end their inquiry. The goal of the present paper is to establish to what degree physical attributes can explain the use of colour epithets; and if they cannot, then whether there is any reason to believe that there existed in the past a more elaborate system of colour symbolism.
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2019, 68; 125-158
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elektroniczny słownik nazw wodnych Polski
    The electronic dictionary of hydronyms in Poland
    Autorzy:
    Swoboda, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/131280.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Geodetów Polskich
    Tematy:
    hydronimia
    toponimia
    leksykografia
    rejestr nazw geograficznych
    hydronymy
    toponymy
    lexicography
    geographical names register
    Opis:
    W artykule omawiam opracowywany w formie elektronicznej Słownik nazw wodnych Polski. Ma on na celu zebranie jak największej liczby obiektów wodnych (zarówno wód płynących, jak i stojących) mających współcześnie lub w przeszłości nazwę. Na artykuł hasłowy składają się następujące informacje: współczesna nazwa obiektu, dane fizyczne obiektu, lokalizacja geograficzna, chronologiczne zestawienie zapisów historycznych i etymologia nazwy. Stworzony na potrzeby słownika moduł elektroniczny (w założeniu dostępny w Internecie) pozwala na łatwą edycję haseł, a także na przeszukiwanie i sortowanie bazy danych, jaką stanowi omawiany słownik, według wielu kryteriów i filtrów. W artykule opisuję historię powstania słownika, sposób jego tworzenia i późniejszego wykorzystywania. Przy opisie tworzenia haseł zwracam uwagę na problemy, na jakie napotykamy przy pozyskiwaniu danych z różnych rejestrów geograficznych.
    In the article I present the electronic version of the dictionary of hydronyms in Poland. It aims to collect a wide amount of water facilities (both flowing and standing) that have a name (or had it in the past). Each entry in the dictionary consists of the following information: the contemporary name of an object, the physical properties of an object (length, area), the geographic location, the chronological summary of historical records and the etymology of each name. Electronic version of the dictionary (with the assumption of availability online) allows editing the entries, as well as searching and sorting in the database according to multiple criteria and filters. In the article I describe the process of creation of the dictionary and its subsequent use. I also pay attention to the problems we face with data acquisition from different geographic information databases.
    Źródło:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; 2012, 23; 407-417
    2083-2214
    2391-9477
    Pojawia się w:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O meandrach identyfikacji średniowiecznych nazw wodnych na północno-wschodnim i wschodnim Mazowszu
    About Meanders of Identification of Medieval River Names in the North-eastern and Eastern Mazovia Region
    Autorzy:
    Kowalczyk-Heyman, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/597855.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    hydronimia
    Mazowsze wschodnie
    Mazowsze północno-wschodnie
    hydronymy
    Eastern Mazovia
    North-eastern Mazovia
    Opis:
    In the paper, on the basis of several dozen examples of hydronyms from eastern and north-eastern Mazovia, the erroneous attribution of written sources and, as a consequence, their incorrect identification and location were shown. These kinds of mistakes can be found in toponymical, hydrographical and historical publications. It is the result of taking attestations from the context of the source, poor knowledge of the history and the geography of the studied area, as well as the poor knowledge of Latin and the lack of verification of hypotheses found in older literature.
    Źródło:
    Onomastica; 2019, 63; 127-144
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozważania nad kreteńskim hydronimem Κυμαῖος
    Considerations on the Cretan river Κυμαῖος
    Autorzy:
    Kaczyńska, Elwira
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1879638.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    hydronimia
    język grecki
    Kreta
    nazwy florystyczne
    hydronymy
    Greek language
    Crete
    floristic names
    Opis:
    Antyczna nazwa wodna Κυμαῖος, poświadczona na dwóch inskrypcjach opisujących granice pomiędzy kreteńskimi miastami-państwami Hierapytną i Lato, określała okresowy ciek wodny noszący w dobie współczesnej miano Kseropótamos (ngr. Ξεροπόταμος, dosłownie ‘sucha rzeka’) lub Fruzí Potamós (ngr. Φρουζή Ποταμός, dosłownie ‘rzeka Fruzisa’). Wywód starożytnego hydronimu od apelatywu gr. κῦμα (gen. sg. κύματος) n. (osnowa na -t-) ‘fala, bałwan’ wydaje się wątpliwy zarówno z punktu widzenia greckiego słowotwórstwa (rzekomy derywat nie wykazuje śladów tematycznej spółgłoski zębowej -t-), jak i z formalnych względów (rzeka nie płynie przez cały rok i nie niesie ‘falującej, wzburzonej’ wody). Za bardziej prawdopodobny należy uznać wywód od apelatywu greckiego κύμη f. ‘jakaś odmiana kapusty’. Florystyczne nazwy wodne cieszyły się popularnością zarówno w dobie starożytnej, jak i nowożytnej.
    The ancient river name Κυμαῖος, attested in two inscriptions describing the boundaries of the Cretan cities Hierapytna and Lato, referred to a seasonal stream which is today called Kseropótamos (Mod. Gk. Ξεροπόταμος, literally ‘dry river’) or Fruzí Potamós (Mod. Gk. Φρουζή Ποταμός, literally ‘Fruzis’ river’). It is impossible to derive the ancient hydronym from the Greek appellative κῦμα (gen. sg. κύματος) n. (t-stem) ‘wave, billow’ because of formal reasons (it is not ‘a seething river’) as well as some problems connected with Ancient Greek word-formation (no traces of a t-stem are visible in the river name under analysis). The derivation from the Ancient Greek noun κύμη f. ‘a kind of cabbage’ is the most probable explanation. River names derived from plants were widespread in both ancient and modern times.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 3; 5-16
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O arabskiej genezie wyrazu nowogreckiego κατσαμπας
    On the Arabic origin of Modern Greek κατσαμπας
    Autorzy:
    Kaczyńska, Elwira
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1878589.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    greckie słownictwo
    hydronimia
    język nowogrecki
    orientalne zapożyczenia
    Greek vocabulary
    hydronymy
    Modern Greek
    oriental borrowings
    Opis:
    Apelatyw κατσαμπάς dokumentuje w gwarach nowogreckich dwa znaczenia (1. ‘studnia’; 2. ‘rodzaj żurawia’). Badacze greccy wywodzą ów dialektyzm z języka tureckiego, por. tur. kasaba ‘miasteczko’, dial. ‘kanał nawadniający’. Jednak wywód nowogreckiego wyrazu bezpośrednio ze źródła arabskiego wydaje się bardziej prawdopodobny, por. arab. qaṣaba ‘forteca, twierdza; przedmieście’, qaṣabä(t) ‘rura, tchawica’. Wyraz arabski został najpierw zapożyczony przez Kreteńczyków podczas arabskiej okupacji wyspy Krety (ok. 824-961) i za pośrednictwem dialektu kreteńskiego zaadaptowany przez inne lokalne gwary nowogreckie w dobie bizantyńskiej (961–1204). Dialektyzm nowogrecki κατσαμπάς nie został poświadczony w słownikach dialektu kreteńskiego, chociaż w kreteńskiej hydronimii i toponimii występuje pospolicie jednostka onimiczna Κατσαμπάς. Ludowy charakter i ograniczona dystrybucja nowogreckiego apelatywu jest potwierdzona przez dane leksykalne. Na wyspie Karpathos, leżącej nieco na wschód od Krety, termin κατσαμπάς oznacza ‘studnię’. Odmienne znaczenie ‘rodzaj żurawia wodnego’ zostało zarejestrowane na wyspach Kos, Rodos i Cyprze. Dwie przesłanki przemawiają za bezpośrednim zapożyczeniem ze źródła arabskiego. Po pierwsze, język arabski zawiera dwa homonimiczne słowa qaṣaba ‘forteca, twierdza; przedmieście’ oraz qaṣabä(t) ‘rura, tchawica’. Do tego ostatniego znaczenia nawiązuje dialektyzm nowogrecki. Po drugie, względy chronologiczne przemawiają za hipotezą, że Kreteńczycy zapożyczyli wyraz arabski bezpośrednio od Arabów okupujących wyspę Kretę w latach 824-961. Cristoforo Buondelmonti, autor dzieła Descriptio insule Crete (napisanego w 1417 r.), informuje o studni (łac. puteus), położonej ok. 1,5 km na wschód od Kandii, stolicy Krety w dobie panowania weneckiego (ob. Iráklio). Woda pitna z tej studni był sprzedawana mieszkańcom miasta: [...] puteus est Cazamba dictus. Aquam cuius pueri per Candiam civitatem ferentes vendunt magnis vocibus exclamantes „[…] znajduje się studnia zwana Cazamba. Wodę z tej studni chłopcy roznoszą po całym mieście Kandii i sprzedają głośno krzycząc”. Piętnastowieczna nazwa studni (łac. Cazamba, ngr. Κατσαμπάς) z całą pewnością nie została zapożyczona za pośrednictwem tureckim, jako że armia osmańska podbiła Kretę dopiero w połowie XVII stulecia (1645-1669), czyli dwa wieki później. Co więcej, kreteński ojkonim Κατσαμπάς został poświadczony już w 1279 roku. Najprawdopodobniej studnia zwana Katsabás została zbudowana i nazwana przez Arabów, którzy niedaleko zbudowali twierdzę Rabdh al-Khandáq (ob. Iráklio), późniejszą stolicę wyspy.
    The appellative κατσαμπάς is attested in the Modern Greek dialects in two different meanings (1. ‘well’; 2. ‘a kind of well-sweep’). The Greek linguists believe that it was borrowed directly from Turkish kasaba ‘country town’, dial. ‘irrigating channel’. It is suggested that the Modern Greek appellative is of Arabic origin, cf. Arab. qaṣaba ‘fortress, citadel; suburb’, also qaṣabä(t) ‘pipe, windpipe’. The Arabic word was first adopted by the Cretan Greeks during the Arabic occupation of the island of Crete (ca. 824-961 AD) and later the Cretan borrowing was gradually distributed in the Byzantine Greek world. The Modern Greek appellative κατσαμπάς, which is very well attested in the Cretan toponymy and hydronymy, is not registered in any dictionary of the Cretan dialect. However, a folk character and a limited distribution of the word in question is confirmed by lexical data collected in some regions of Hellas and Cyprus. The term κατσαμπάς means ‘well’ in Karpathos, the island lying near Crete. A different meaning ‘a kind of well-sweep’ is attested in Rhodes, Cos and Cyprus. According to Greek linguists, the Modern Greek noun denoting ‘well’ (or ‘a kind of well-sweep’) was directly borrowed from Turkish kasaba ‘country town’, dial. ‘irrigating channel’. Of course, the Turkish appellative is of Arabic origin, cf. Arab. qaṣaba ‘fortress, citadel’, also ‘suburb’. I cannot agree with this explanation for two reasons. Firstly, the Arabic language contains two homonymic words: qaṣaba (1) ‘fortress, citadel; suburb’ and qaṣabä(t) (2) ‘pipe, windpipe’. The Modern Greek dialectal form κατσαμπάς m. ‘well; well-sweep’ seems to derive from the latter Arabic appellative (and not the former one). Secondly, the Cretans had to borrow the Arabic word during the Arabic occupation of the island (ca. 824-961 AD). Cristoforo Buondelmonti, the author of Descriptio insule Crete (written in 1417), gives a strong mention on the important well (Lat. puteus), which was located away from Candia, the capital of Crete during the Venetian rule (now Herakleion). The drinking water from this well was sold to town’s inhabitants (v. 734-736): [...] puteus est Cazamba dictus. Aquam cuius pueri per Candiam civitatem ferentes vendunt magnis vocibus exclamantes “there is a well called Cazamba. Some boys sell its water, bearing it into the city Candia and crying there with great voices”. The 15th-century name of the extra-Candian well (Lat. Cazamba, Mod. Gk. Κατσαμπάς) could not be borrowed by the Turkish mediation, as the Ottoman army conquered Crete in the middle of 17th century (1645-1669), i.e. two centuries later. What is more, the Cretan toponym Κατσαμπάς is registered as early as in 1279 AD. It is highly probable that the well called Κατσαμπάς in Candia was created and named by the Arabs.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 6; 33-53
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hydronim Szywra — efekt polsko-niemieckich kontaktów językowych
    Hydronym Szywra — the Effect of Polish-German Language Contacts
    Autorzy:
    Swoboda, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/971871.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    hydronimia
    toponimia
    etymologia
    adaptacje nazw niemieckich
    Wielkopolska
    hydronymy
    toponymy
    etymology
    adaptations of German names in the Polish language
    Greater Poland
    Opis:
    The hydronym Szywra refers to the small river in the Warta basin flowing in the central part of Greater Poland. Although its name remained unclear for most of the researchers, it was believed to be of Pre-Slavic or Balto-Slavic origin. The paper reveals that these hypotheses were based on the wrong interpretation of the source material, and provides a new etymology for the name Szywra. Based on the critical analysis of all of the reachable records of names referring to the river Szywra, it has been proven that its Polish name is an adaptation of the former German name Schieferbach. Such a process was possible due to the long-term bilingual situation in the region of Greater Poland.
    Źródło:
    Onomastica; 2016, 60; 273-285
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-6 z 6

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies