Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "history of philosophy" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 33
Tytuł:
Gilsonian method of the history of philosophy
Gilsonowska metoda historii filozofii
Autorzy:
Andrzejuk, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075353.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
Étienne Gilson
historia filozofii
filozofia
metodologia
history of philosophy itself
history of philosophy
philosophy
metodology
Opis:
Gilsonowska koncepcja historii filozofii, określana jest też mianem „filozoficznej” koncepcji historii filozofii. Wynika bowiem z przekonania, że dzieje filozofii mają swój filozoficzny sens. Polega ona zatem na badaniu właśnie problematyki filozoficznej w dziejach filozofii z akcentem na położonym na jej filozoficzności, a nie historyczności. Tak rozumiana historia filozofii należy do dyscyplin filozoficznych, a nie historycznych. Z tego punktu widzenia też odkreśla się specyficznie filozoficzne kompetencje historyka filozofii, uzupełnione dodatkowo o określony warsztat historyczny. Z tego punktu widzenia możemy wyróżnić cztery badań historyczno-filozoficznych: nurt edytorski (chodzi o krytyczne wydawanie tekstów); nurt badań nad dziejami piśmiennictwa filozoficznego; nurt interpretacyjny, dotyczący autorów; nurt interpretacyjny, dotyczący problemów filozoficznych. Każdy z tych nurtów charakteryzuje się odmiennym przedmiotem i własną metodologią. Z tych rozważań wynikają dwa wnioski praktyczne. Pierwszy z nich dotyczy kolejności badań historyczno-filozoficznych. Ta kolejność jest specyficzna, gdyż warunkiem koniecznym każdego z etapów jest dokonanie poprzedniego. Nie może być bowiem odpowiedzialnej interpretacji problemów filozoficznych, szczególnie w takiej wersji, jaką zaproponował Gilson, czyli badania ich źródeł i konsekwencji, jeśli nie będziemy mieli solidnej wiedzy o filozofach, które te problemy formułowali. To zaś wszystko wiemy z tekstów, wobec czego musimy dysponować zarówno poprawną ich wersją, jak i znać związaną z nimi historię. Drogi wniosek praktyczny dotyczy samego historyka filozofii – jego warsztatu i kompetencji. Wydaje się, że muszą być to przede wszystkim kompetencje filozoficzne, uzupełnione o warsztat historyczny i ewentualnie dodatkowe umiejętności, związane z charakterem wykonywanej pracy (językowe, techniczne). Wynika więc z tego, że historyk filozofii jest przede wszystkim filozofem, a historia filozofii jest bardziej filozofią niż historią.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2020, 2, 9; 133-144
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Philosophy and Civilization
Filozofia i cywilizacja
Autorzy:
Fafara, Richard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075880.pdf
Data publikacji:
2018-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
Gilson
filozofia
historia filozofii
cywilizacja
Philosophy
History of Philosophy
Civilization
Opis:
In his essay "The Role of Philosophy in the History of Civilization" presented at the Sixth International Philosophical Congress at Harvard in 1926, Gilson outlined three general trends among historians of philosophy. Some reduce the history of philosophy to study sources and find explanations of the philosophy beyond itself (e.g., Marx). Others try to go beyond the source of a given philosophy to find the original intuition that generates it. A third position, which Gilson espoused, is ahistorical. It depends neither on society nor on the creative genius of philosophers; it is simply truth. Systems of philosophy are uniquely conditioned by the necessary relations that link the ideas. If philosophies are expressions of an eternal truth, dominating men and societies, which discovers itself progressively by the mediation of philosophers, philosophy is transcendent with regard to every given state of civilization and the worth of a civilization depends upon the extent it participates in truth. Gilson’s conception of philosophy can go far in restoring Western Civilization’s loss of confidence in human reason with its resulting pathologies and threats to human freedom today.
W swoim eseju „Rola filozofii w dziejach cywilizacji” zaprezentowanym na VI Międzynarodowym Kongresie Filozoficznym na Harvardzie w 1926 r. Gilson nakreślił trzy ogólne tendencje wśród historyków filozofii. Po pierwsze, są tacy, którzy redukują historię filozofii do badania źródeł i znajdują wyjaśnienie filozofii poza nią samą (np. Marks i Durkheim). Twierdzą oni, że filozofie są niezbędnym produktem przyczyn w historii, takich jak elementy fizyczne lub społeczne poza samą osobą tworzącego filozofa. Po drugie, są ci, którzy starają się wyjść poza źródła danej filozofii, a nawet poza pojęcia i obrazy, w których jest ona wyrażona, aby znaleźć oryginalną intuicję, która je generuje. Historycy ci chcą wyjść poza „materiały”, które składają się na filozofię i lokalizują jej początkową intuicję. Trzecie stanowisko, które zaproponował Gilson, nie jest wrażliwe na to, co środowisko społeczne narzuca filozofowi, ani na wysiłek, przez który filozof unika tych ograniczeń. Filozofia w ujęciu samego Gilsona „jest przede wszystkim miłością do mądrości i nie ma mądrości bez prawdy”. Ale prawda nie zależy ani od społeczeństwa, ani od kreatywnego geniuszu filozofów; to po prostu prawda. Podczas gdy historia uznaje jedynie filozofie (np. Platona, Arystotelesa, św. Tomasza i Kartezjusza), Gilson wprowadził niehistoryczną koncepcję filozofii. Artykuł jest przedstawieniem niehistorycznej koncepcji filozofii Gilsona i próbą wskazania jej potrzeby w dzisiejszej filozofii i kulturze.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 53-60
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tezy do problemu historii filozofii
Problem of History of Philosophy Thesis
Autorzy:
Noras, Andrzej J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488251.pdf
Data publikacji:
2020-03-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia filozofii
historia pojęć
historia idei
historia problemów
filozoficzna historia filozofii
history of philosophy
history of concepts
history of ideas
history of problems
philosophical history of philosophy
Opis:
Artykuł jest próbą systematyzacji poglądów na temat historii filozofii. Punktem wyjścia analiz są koncepcje występujące w filozofii pokantowskiej, w której ujawniają się znaczące różnice w rozumieniu historii filozofii. Może ona być rozumiana jako doksografia, jako historia pojęć, jako historia idei, jako historia problemów czy wreszcie jako filozoficzna historia filozofii. Autor prezentuje główne założenia każdego z przywołanych ujęć historii filozofii, wskazując jednocześnie na szczególną wartość historii filozofii ujętej jako historia problemów oraz jako filozoficzna historia filozofii. Dodatkowo odwołuje się do polskich badaczy problemu, a mianowicie Kazimierza Twardowskiego, Zbigniewa Kuderowicza czy Mieczysława Gogacza. Osobną pozycję w zaprezentowanych analizach zajmuje hermeneutyka i charakterystyczna dla niej krytyka stanowiska zaprezentowanego przez Wilhelma Diltheya.
The article is an attempt to systematize views on the subject of history of philosophy. Starting point of the analysis are the conceptions occurring in the post-Kantian philosophy, where significant differences in understanding the history of philosophy reveals themselves. History of philosophy may be understood as doxography, as a history of concepts, as history of idea, as a history of problems or, finally, as a philosophical history of philosophy. Author presents main assumptions of each of before mentioned approaches, pointing to the special value of history of philosophy treated as a history of problems and philosophical history of philosophy. Additionally author appeals to Polish researchers of that problem being Kazimierz Twardowski, Zbigniew Kuderowicz or Mieczysław Gogacz. Separate position in presented analysis takes hermeneutics and her characteristic criticism of the position presented by Wilhelm Dilthey.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 1; 5-32
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między filozoficzną historią filozofii a historią kultury. Z rozważań nad metodą historii filozofii w Polsce
Between Philosophical History of Philosophy and History of Culture. From the Considerations of the Method of History of Philosophy in Poland
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013358.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia filozofii
historia kultury intelektualnej
history of philosophy
history of intellectual culture
Opis:
The subject of the article is a discussion of methodology of history of philosophy in Poland. In particular, the value of the inspiring role of the intellectual history in practicing history of philosophy understood as the history of philosophical culture is defended. To do this, on the one hand S. Swieżawski’s theory of philosophical historiography is referred to Swieżawski, following É. Gilson, postulated the idea of philosophically understood history of philosophy in the form of analyses of philosophical problems, significant for practicing philosophy understood systematically. However, on the other hand it has been noticed that in Swieżawski’s theory and research practice elements of history of philosophical culture can be noticed, among others those formulated and practiced by the so-called Warsaw school of historians of the idea. Considering the methodology of history of philosophy in Poland the school pointed to the significance of the history of the Polish philosophical culture. It concentrated not so much on original and influential works in the history of philosophy, as on the abounding philosophical literature. And it is this literature that without claiming epoch-making originality, is often a testimony to a reliable philosophical method; and also it has been an inspiration for the national culture.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2007, 55, 1; 89-108
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kultura języka a kultura logiczna w myśli Johna Locke’a
The Culture of Language versus Logical Culture in John Locke’s Thought
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488541.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia filozofii
filozofia języka
Oświecenie
John Locke
history of philosophy
philosophy of language
Enlightenment
Opis:
This article discusses the problems of language in John Locke’s thought. In the present studies the dominating considerations focus on the history of epistemology and philosophy of language. This study takes into account a broader intellectual context of the philosophy of language pursued at the turn of the seventeenth and eighteenth centuries. First and foremost it places the problems of language in the context of changes in the teaching of logic and rhetoric. Locke inspired the then beliefs about the significance of language as the tool of science and public discourse, in the questions of education, morality, politics, and religion. The English philosopher emphasized how important was the duty to shape the activity of the human mind, one of which was to develop linguistic skills; such skills are the condition of the reliability of knowledge and argumentative efficacy in social communication.
Artykuł podejmuje problematykę języka w myśli Johna Locke’a. Dotychczas dominują opracowania tej tematyki z zakresu historii epistemologii i filozofii języka. Niniejsze dokonanie uwzględnia szerszy kontekst intelektualny filozofii języka uprawianej na przełomie wieku XVII i XVIII. Przede wszystkim umieszcza problematykę języka w kontekście zmian jakie dokonały się w nauczaniu logiki i retoryki. Locke inspirował ówczesne przekonania o istotnym znaczeniu języka jako narzędzia nauki i publicznego dyskursu, w kwestiach wychowania, moralności, polityki, religii. W postulat właściwego kształtowanie aktywności ludzkiego umysłu wpisywał obowiązek dbałości o sprawność językową, stanowiącą warunek rzetelności poznania i argumentacyjnej skuteczności w komunikacji społecznej.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2014, 62, 2; 5-26
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gilson i filozofia
Gilson and Philosophy
Autorzy:
Gogacz, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1810424.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
Étienne Gilson
filozofia
tomizm
historia filozofii
filozofia chrześcijańska
philosophy
Thomism
history of philosophy
Christian philosophy
Opis:
The article considers Gilson’s view on medieval philosophy, the concept of Christian philosophy, the main tendencies of Gilson’s metaphysics in the context of more important biographical data and the documented reception of his works. Gilson as a historian of philosophy is the creator of the view that the proper history of philosophy concerns the history of philosophical problems. Showing them requires that the historian of philosophy was mainly a philosopher, not only a historian and philologist. Thus, the history of schools discussed by the historian and the history of the texts that philologist discusses, does not constitute a proper history of philosophy. They are auxiliary disciplines for history philosophy. Gilson as a historian of medieval philosophy showed the diversity and richness of the themes and themes of the medieval views. He showed that medieval philosophy is a direct source of modernity and that the Middle Ages fulfilled the philosophical achievements of Greece and Rome with the theological reflection. He also claimed that medieval theology and faith caused development of philosophy towards the formation of the metaphysics of existence. As a historian of philosophy, Gilson was the author of the view that Christian philosophy is mainly about the metaphysics of existing being, because the revealed name of God prompted theologians to reflection and they worked out the theory of existence and deepened the problem of being in this way. Agreeing with Gilson that the theory of existence is unusual refinement and fulfillment in the metaphysics of being and it finds a true path to the reality of all beings including the reality of God, we should not however consider this theory as a set of conclusions resulting from the theological explanation of Christian revelation. These conclusions result from the analysis of real individual beings, which is precisely what was shown by Thomas Aquinas who made a philosophical reflection on being and views on the object of metaphysics in the history of philosophy. We can only agree that the theory of existence, applied in theology, expresses the reality of God according to the revelation. As a metaphysician, Gilson introduced the philosophy of the twentieth century metaphysics of existence and became a co-creator with Maritain existential version of Thomism. His concept of Christian philosophy and the necessity of meeting methodological requirements of postulates of positivism is imperfect in this existential version of Thomism and it evokes the need for fidelity as a consistent metaphysics of being existing, showing the reality of Self-existence. Gilson as the theoretician of cognition convincingly questioned idealism, he defended epistemological realism, formulated the theory of cognition of existence and the theory of existential claims. Finally, he mobilized many generations of philosophers to rethink the metaphysics.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 39-52
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza opozycji między monizmem a dualizmem. Uwagi historyczno-terminologiczne
The Genesis of the Opposition Monism Versus Dualism. Historical and Terminological Notes
Autorzy:
Roskal, Zenon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192846.pdf
Data publikacji:
2023-04-27
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
dualizm
historia filozofii
monizm
naturalizm
dualism
history of philosophy
monism
naturalism
Opis:
Abstrakt: W artykule podejmuję problem genezy opozycji między monizmem a dualizmem. Skupiam się na ukazaniu kontekstu historycznego, w którym opozycja ta się pojawiła. Przede wszystkim analizuję terminologię związaną z tą opozycją. Pokazuję, że w związku z uniezależnieniem się filozofii od teologii pewne terminy, które były wykorzystywane do prezentacji doktryn teologicznych, zostały zaadaptowane do badań filozoficznych. Przedstawiam transfer terminologii z teologii do filozofii i interpretuję dualizm jako pojęcie liminalne.
In the article I address the problem of the genesis of the monism-dualism opposition. I focus on showing the historical context in which this opposition appeared. First of all, I analyze the terminology related to this opposition. I show that due to the emancipation of philosophy from theology, certain terms that were used to present theological doctrines were adopted for the purposes of philosophical research. I present the transfer of this terminology from theology to philosophy and interpret dualism as a liminal concept.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2023, 20, 1
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tadeusz Czeżowski – obszary filozofowania
Tadeusz Czeżowski – areas of practising philosophy
Autorzy:
Słomski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233282.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Tadeusz Czeżowski
filozofia
nauka
historia filozofii
filozofia polska
Czeżowski
philosophy
science
history of philosophy
Polish philosophy
Opis:
Artykuł przedstawia poglądy Tadeusza Czeżowskiego, który był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli szkoły lwowsko-warszawskiej. Sformułował szereg reguł określających sposób postępowania w nauce. Najważniejszym wnioskiem jest stwierdzenie, że także teorie metafizyczne mają określoną strukturę logiczną, czyli są interpretacjami logiki, nic zatem nie stoi na przeszkodzie, by również metafizykę uznać za dziedzinę nauki. Według Czeżowskiego istnieją dwa rodzaje teorii etycznych: etyka empiryczna oraz etyka dedukcyjna. Czeżowski jednak nie podjął próby stworzenia własnego systemu etycznego.
This article presents the views of Tadeusz Czeżowski, who was one of the most prominent representatives of the Lviv-Warsaw school. He formulated a number of rules defining the rules of conducting science. His most important conclusion is that also metaphysical theories have a specific logical structure, i.e. they are interpretations of logic, therefore there is nothing to prevent metaphysics from also being considered as a branch of science. According to Czeżowski, there are two types of ethical theories: empirical ethics, and deductive ethics. Czeżowski, however, did not attempt to create his own ethical system.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2022, 8: "Filozofia w Galicji III"; 225-235
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jeszcze raz o „początkach nowożytnego arystotelizmu chrześcijańskiego”
Once again about the “Origins of Modern Christian Aristotelianism”
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013208.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia filozofii
renesans
nowożytny arystotelizm chrześcijański
history of philosophy
Renaissance
modern christian Aristotelianism
Opis:
The origin of modern christian Aristotelianism founded first, in the positive and negative sense, the Renaissance philological-historical humanism. In the first case it provided hermeneutic methods which ensured a study of authentic Aristotelianism covered by the medieval scholastic syntheses. The application of Renaissance hermeneutics brought forth the revival of Aristotelian studies. They made efforts to read out the authentic heritage of Aristotle, therefore they referred to more literal interpreters, such as Alexander of Afrodisia or Averroës. This practice aroused anxiety about the conformity of the Aristotelian doctrine to the Christian doctrine and called for some steps to use the interpretations that satisfied this condition, i.e. the times of golden scholasticism in the form of the so-called of via antiqua. At the same time the role of Christianised Aristotelianism was stressed vis-à-vis philosophical pluralism which threatened the unity of Christian theology, especially neo-Platonism involved in various naturalistic trends. They made religion philosophical and threatened its identity through the relativization of the Biblical revelation. The latter was treated as one of the elements of mystic wisdom. On the other hand Renaissance humanism by stressing the role of philological-historical studies reduced the importance of philosophy, treated at most as a praxistic ethical reflection. No wonder then that the reform of the mid-15th century – initiated by Pope Nicholas V, a prominent humanist – made efforts to preserve the unity of the church doctrine in which philosophy would play the role of a rational foundation of religious faith. This reform tended on the one hand to the revival of the philosophical spirit, especially the maximalistically understood philosophy of Aristotelianism, on the other it sought to conform this Aristotelianism to Christianity.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 1; 101-121
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praktycystyczna koncepcja filozofii człowieka jako podstawa rozumienia prawa naturalnego (na przykładzie ujęcia Pawła z Worczyna)
Practicist concept of philosophical anthropology of Paul of Worczin as a foundation of natural law theory
Autorzy:
Płotka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/452673.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
prawo naturalne
praktycyzm
filozofia późnośredniowieczna
historia filozofii
natural law
practicism
late medieval philosophy
history of philosophy
Opis:
In the late medieval political philosophy one can observe the original concept of natural law. It has been innovative doctrine when compared to the theories of Augustine and Thomas Aquinas. Its originality relies on grasping (natural) law as a feature of a subject, not as a feature of the world-structure. Among representatives of such a theories there can be mentioned William Ockham, Francesco Suarez and Polish philosophers: Paul Vladimiri and Stanisław of Skarbimierz. The aim of this article is to examine in what extent late medieval natural law theories assume the innovative anthropology, which enhances the role of will, and passes over the role of reason. There is going to be argued that coherent anthropology which can be applied as a foundation of natural law theory, can be found in Paul’s of Worczin anthropology and ethics.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2012, 1; 161-181
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Preaching Activity of Antonii Radyvylovsky in the Context of Ukrainian Baroque Culture
Działalność kaznodziejska Antoniego Radyvylovskiego w kontekście kultury ukraińskiego baroku
Autorzy:
Kovalchuk, Natalia
Stoliar, Maryna
Spivak, Volodymyr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40228584.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
filozofia
historia filozofii
kultura ukraińska
barok
kazania
philosophy
history of philosophy
Ukrainian culture
Baroque
church sermon
Opis:
This article analyzes the preaching activities of Antonii Radyvylovsky in order to distinguish in the preacher’s output the general characteristics of the Baroque period, formed under the influence of other cultures. Particular attention is paid to the humorously ridiculous aspect of the preacher's works, which have not been considered at all before. The source base for the study is the handwritten and printed sermons of Antonii Radyvylovsky from his collections The Fenced Garden of the Virgin Mary and The Crown of Christ. It is concluded that Ukrainian Baroque, while absorbing the main features of European Baroque, had its own characteristics. In this context, the legacy of the prominent XVII century Ukrainian preacher Antonii Radyvylovsky constitutes a typical example of the introduction of Latinizing Christian traditions into the Orthodox liturgy. In the center is a "living" earthly man with his virtues and flaws. The main theme in the moralistic examples in Radyvylovsky's sermons is that of a righteous and sinful (moral and immoral) life. His humorous and satirical discourses allowed Radyvylovsky to develop in his listeners a capacity for a paradoxically Baroque repentance, which is closely tied to personal reflection through laughter.
W artykule analizowana jest działalność kaznodziejska Antoniego Radyvylovskiego w kontekście ogólnych cech baroku ukraińskiego, ukształtowanych pod wpływem innych kultur. Szczególną uwagę zwraca się na humorystyczno-satyryczny aspekt dzieł kaznodziei, który nie był wcześniej brany pod uwagę. Podstawą źródłową opracowania są rękopiśmienne i drukowane kazania Antoniego Radyvylovskiego ze zbiorów Ogrodzony ogród Marii Panny i Korona Chrystusa. Stwierdza się, że ukraiński barok, wchłaniając główne cechy europejskiego baroku, miał swoje cechy swoiste. W tym kontekście spuścizna wybitnego XVII-wiecznego ukraińskiego kaznodziei Antoniego Radyvylovskiego stanowi typowy przykład wprowadzenia latynizujących tradycji chrześcijańskich do liturgii prawosławnej. W centrum znajduje się "żywy" ziemski człowiek z jego cnotami i wadami. Głównym tematem moralistycznych przykładów w kazaniach Radyvylovskiego jest prawe i grzeszne (moralne i niemoralne) życie. Jego humorystyczne i satyryczne dyskursy pozwoliły Radziwiłłowskiemu rozwinąć w słuchaczach zdolność do paradoksalnej barokowej formy skruchy, która jest ściśle związana z osobistą refleksją poprzez śmiech.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2023, 60, 1; 65-85
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The death of God and the collapse of metaphysics. On the “historical” character of Nietzsche’s announcement
Śmierć Boga i upadek metafizyki. O „historycznym” charakterze zapowiedzi Nietzschego
Autorzy:
Guerrero-Troncoso, Hernán
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28762664.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
śmierć Boga
Friedrich Nietzsche
historia filozofii
metafizyka
Death of God
History of Philosophy
Metaphysics
Opis:
This article focuses on what could be called the “historical” character of metaphysics, which would account for its birth and its definitive collapse, as illustrated by Nietzsche’s announcement of the death of God. It elaborates on two aspects of this announcement. First, it compares the two characters Nietzsche relates to the death of God, the “deranged man” that appears in The Gay Science and Zarathustra, who Nietzsche had originally considered to proclaim this event, but later dismissed. Second, it proposes an interpretation of the images of the death of God as an outline of how the traditional notions of the supreme being have completely lost their meaning and, consequently, all power to move the world anymore, leaving metaphysics adrift “in the horizon of the infinite”.
Niniejszy artykuł koncentruje się na tym, co można by nazwać „historycznym” charakterem metafizyki, który tłumaczyłby jej narodziny i ostateczny upadek, czego ilustracją jest ogłoszenie śmierci Boga przez Nietzschego. Omówiono w nim dwa aspekty tego ogłoszenia. Po pierwsze, porównuje dwie postacie, które Nietzsche odnosi do śmierci Boga, „obłąkanego człowieka”, który pojawia się w The Gay Science i Zaratustra, którego Nietzsche początkowo uważał za proklamującego to wydarzenie, ale później odrzucił. Po drugie, proponuje interpretację obrazów śmierci Boga jako zarys tego, jak tradycyjne pojęcia bytu najwyższego całkowicie straciły swój sens, a co za tym idzie, wszelką moc poruszania światem, pozostawiając metafizykę dryfującą „na horyzoncie nieskończoności”.
Źródło:
Logos i Ethos; 2022, 59, 1; 79-104
0867-8308
Pojawia się w:
Logos i Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce krytycznej filozofii Immanuela Kanta i neokantyzmu Hermanna Cohena w refleksji Stanisława Leopolda Brzozowskiego
Immanuel Kant’s Critical Philosophy and Hermann Cohen’s Neo-Kantianism in Stanisław Leopold Brzozowski’s Reflection
Autorzy:
Musioł, Anna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665122.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
historia filozofii
krytycyzm
transcendentalizm
neokantyzm
Kant
Cohen
history of philosophy
criticism
transcendentalism
neo-Kantianism
Opis:
In the article, I want to describe the place of Immanuel Kant and Hermann Cohen’s Neo-Kantianism in the thought of Stanisław L. Brzozowski philosophy. So the critical image of philosophy is showing the project of Kant, so the concept of Cohen is - how Brzozowski thinks - with an expression of truly independent reflection. In the system of Cohen, author Legenda Młodej Polski…, a tendency to intellectual initiative free from positivist and modernist restrictions notices. How the history of philosophy is showing, both favored German classics of transcendental method, freedoms treat the criticism as a contemporary concept and innovative original thought. Meanwhile, for Brzozowski, criticism is an opportunity for including the philosophy of Kant into the form of the summons to the creative bravery, and it all at the same time is also Marburg doctrine, in accordance which is an existence missing apart from becoming eternal and ceaseless (eternal fieri).
W artykule dokonuję próby wskazania miejsca jakie w filozofii Stanisława L. Brzozowskiego zajmuje myśl Immanuela Kanta oraz neokantowski system Hermanna Cohena. O ile krytyczny obraz filozofii przedstawia, wedle polskiego myśliciela, projekt Kanta, o tyle koncepcja Cohena jest wyrazem w pełni samodzielnej i niezależnej refleksji. W systemie Cohena, autor Legendy Młodej Polski. Studiów o strukturze duszy kulturalnej, dostrzega skłonność do intelektualnej inicjatywy wolnej od pozytywistyczno-modernistycznych ograniczeń. Jak pokazuje historia filozofii, obydwaj wyróżnieni niemieccy klasycy metody transcendentalnej, traktują krytycyzm jako współczesną koncepcję wolności i odkrywczej, nieszablonowej myśli. Tymczasem dla Brzozowskiego krytycyzm jest sposobnością do ujęcia filozofii Kanta w formę wezwania do twórczego męstwa, a zarazem jest także marburskim postulatem, w myśl którego nie ma bytu poza wiecznym i nieustannym stawaniem się.
Źródło:
Folia Philosophica; 2018, 40
1231-0913
2353-9445
Pojawia się w:
Folia Philosophica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy Jędrzej Śniadecki był materialistą
Was Jędrzej Śniadecki a materialist
Autorzy:
Roskal, Zenon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1398886.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Tematy:
materializm
Jędrzej Śniadecki
Józef Priestley
historia nauki
historia filozofii
filozofia przyrody
materialism
Joseph Priestley
history of science
history of philosophy
philosophy of nature
Opis:
The article presents the philosophical views of Jędrzej Śniadecki (1768–1838) – one of the greatest Polish chemists and biologists of the first half of the 19th century. In the literature on the subject, there are significant differences in the assessment of these views, especially in regard to the question whether Jędrzej Śniadecki was a materialist. Answering it, not only am I presenting the views of other authors in this matter, but I am also trying to explain the sources of existing discrepancies. Next, I am specifying the concept of materialism, claiming that the argument about the materialist character of Jędrzej Śniadecki’s views is well-justified. I am also trying to point out the sources of these views. At last, I am arguing that Jędrzej Śniadecki used to build his materialistic outlook on philosophical works of Joseph Priestley (1733–1804).
Źródło:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2019, 28, 1; 27-48
1509-0957
Pojawia się w:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stefan Harassek and the problems of contemporary philosophy
Stefan Harassek i problemy filozofii współczesnej
Autorzy:
Nowak, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233575.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Stefan Harassek
history of philosophy
metaphilosophy
nationality
cultural studies
historia filozofii
metafilozofia
narodowość
kulturoznawstwo
Opis:
The influence of the national factor on philosophy is expressed in two models of the history of philosophy: the problem-oriented and the culturalist one. The culturalist variety of the history of philosophy includes not only the problems themselves, the ways in which they are solved and the reconstruction of the argumentation, but also the entire cultural context of a given philosophical oeuvre. Among factors influencing philosophy, the analysis also includes the national tradition in which the philosopher is situated. A culturalist history of philosophy requires a high degree of cultural competence and erudition. The researcher must be able to show the interrelationships of the various fields of human culture: philosophy, religion, science, literature, and visual arts. Writing a problem-based history of philosophy, on the other hand, requires the researcher to have developed analytical skills.
Wpływ czynnika narodowego na filozofię wyraża się w dwóch modelach historii filozofii: problemowym i kulturalistycznym. Kulturalistyczna odmiana historii filozofii obejmuje nie tylko same problemy, sposoby ich rozwiązywania i rekonstrukcję argumentacji, lecz także cały kulturowy kontekst danego filozoficznego oeuvre. Wśród czynników wpływających na filozofię analizuje się także narodową tradycję, w jakiej sytuuje się filozof. Kulturalistyczna historia filozofii wymaga dużej kompetencji kulturowej i erudycji. Badacz musi umieć ukazać wzajemne związki różnych dziedzin kultury człowieka: filozofii, religii, nauki, literatury, sztuk wizualnych. Natomiast pisanie problemowej historii filozofii czyni koniecznym, aby badacz miał rozwinięte zdolności analityczne.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2022, 8: "Filozofia w Galicji III"; 248-263
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 33

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies