Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Germanisms" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-9 z 9
    Tytuł:
    Warstwy chronologiczne germanizmów w gwarze miejskiej Poznania
    The chronological layers of Germanisms in the Poznań sub-dialect
    Autorzy:
    Walczak, Bogdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/971474.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    gwara miejska Poznania
    germanizmy
    zapożyczenia
    Poznań sub-dialect
    Germanisms
    borrowings
    Opis:
    I have identified at least three chronological layers of Germanisms in Poznań urban sub-dialects. The first one encompasses what is left in the Poznań sub-dialect from Polish literary language, or Polish (Wielkopolska) folk sub-dialects dating back to pre-Polish times. The second layer includes archaisms in Polish literary language. The third layer comprises words borrowed by the Poznań sub-dialect from German in the 19th and the early 20th centuries (the Partitions of Poland). Theoretically, another, even younger layer should be expected: the aftermath of the war period (1939-1945). However, further research is required in this respect.
    Autor wyróżnia w gwarze miejskiej Poznania przynajmniej trzy warstwy chronologiczne germanizmów. Pierwsza obejmuje to, co z polskiego języka literackiego bądź z polskich (wielkopolskich) gwar ludowych pozostało w gwarze poznańskiej, a co swoim wiekiem sięga czasów przedpolskich. Druga warstwa, to archaizmy polskiego języka literackiego. Trzecia warstwa to wyrazy, które przenikały do gwary miejskiej Poznania z języka niemieckiego w XIX i na początku XX wieku (okres zaborów). Teoretycznie można by się spodziewać jeszcze jednej, najpóźniejszej warstwy – spadku po latach 1939–1945. Potrzebne są jednak w tym zakresie dalsze badania.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2016, 8; 87-95
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcjonowanie germanizmów leksykalnych w listach chłopa wielkopolskiego (1914–1920)
    Functioning Lexical Germanisms in the Letters of the Great Poland Countryman (1914–1920)
    Autorzy:
    Kobus, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/971459.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    zapożyczenia leksykalne
    germanizmy
    gwara
    interferencja językowa
    exical borrowing
    Germanisms
    dialect
    language
    interference
    Opis:
    W artykule zostały omówione – głównie pod kątem niemieckich zapożyczeń leksykalnych – materiały rękopiśmienne z okresu I wojny światowej. Germanizmy zawarte w listach Stanisława Dudzińskiego (chłopa wielkopolskiego) wyraźnie dzielą się na dwie grupy ze względu na sposób zapożyczenia: nabytych drogą oficjalną (obcy język urzędowy), przeniesionych poprzez naturalne kontakty społeczne. Analizowane germanizmy często dostosowywane są przez autora listów do polskiego systemu językowego. Wyraźnie uwidacznia się problem interferencji językowej – w badanych materiałach mamy przykład przemieszania języka polskiego (odmiana regionalna – mówiona w formie zapisanej) z językiem niemieckim (odmiana oficjalna).
    The article discusses – mainly for German lexical borrowings – manuscripts from the period of the First World War. Germanisms contained in the letters Stanislaus Dudzinski (countryman from Great Poland) clearly divided into two groups because of the way borrowings: acquired through official channels (foreign language official), transferred through natural social contacts. Analyzed Germanisms often be adjusted by the author of the letters to the Polish language system. Clearly exposes the problem of linguistic interference – in the studied materials is an example of mixing Polish language (regional variation – narrated in the form of saved) with German (official variant).
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2015, 7; 239-246
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badanie świadomości językowej mieszkańców Poznania – germanizmy we współczesnej gwarze poznańskiej
    Study of the linguistic awareness of the inhabitants of Poznań – Germanisms in the contemporary Poznań dialect
    Autorzy:
    Szymańska-Galińska, Karina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38085176.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    świadomość językowa
    germanizmy
    gwara poznańska
    metoda ankietowa
    language awareness
    Germanisms
    Poznań dialect
    survey method
    Opis:
    Celem artykułu było zbadanie świadomości językowej mieszkańców Poznania w odniesieniu do germanizmów występujących we współczesnej gwarze poznańskiej. Badanie oparto na anonimowym kwestionariuszu ankiety, w którym udział wzięło 104 respondentów, w trzech grupach wiekowych. Analiza zweryfikowała czynną i bierną znajomość zapożyczeń niemieckich wśród ankietowanych oraz ich wiedzę na temat etymologii i występowania badanych jednostek pod względem ilościowym. Zbadano stosunek do germanizmów i ich żywotność ze wskazaniem grup wiekowych, warstw społecznych i sytuacji, w których używane są najczęściej. Przeprowadzone badanie zestawione zostało z wynikami analizy przeprowadzonej w 2015 roku przez Annę Piotrowicz i Małgorzatę Witaszek-Samborską, która była przedmiotem publikacji O żywotności zapożyczeń niemieckich w gwarze miejskiej Poznania.
    The aim of this article is to examine the linguistic awareness of the inhabitants of Poznań in relation to Germanisms found in the contemporary Poznań dialect. The study is based on an anonymous questionnaire survey, answered by 104 people in three age groups. The analysis verifies active and passive knowledge of German loanwords among the respondents and their knowledge of the etymology and occurrence of the studied units in quantitative terms. The attitude to Germanisms and their vitality is examined, with an indication of age groups, social strata and situations in which they are most often used. The study is compared with the results of the analysis carried out in 2015 by Anna Piotrowicz and Małgorzata Witaszek-Samborska.
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2024, 20, 1; 199-219
    1897-0389
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A heritage park or treasury? Material culture of the inhabitants of Bydgoszcz preserved in their urban dialect: Etymological analysis
    Autorzy:
    Dyszak, Andrzej S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081464.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Bydgoszcz dialect
    lexis
    etymology
    word formation
    Germanisms
    dialectal formations
    gwara bydgoska
    leksyka
    etymologia
    słowotwórstwo
    germanizmy
    dialektyzmy
    Opis:
    The study concerns the names of clothing, home furnishings, everyday objects, tools, and means of transport contained in the lexicon of the Bydgoszcz city dialect. This lexical stock includes the names of the outer garment (e.g. buks ‘trousers’), recreational clothes (badeje ‘swimming trunks’), headgear (e.g. lujmycka ‘hooligan’s cap’), footwear (e.g. kropusy ‘men’s shoes with high uppers’). Another area is the apartment; for example, the names of kitchen equipment have German origin (e.g. ausgust ‘kitchen sink’, kastrolka ‘saucepan’). This also concerns the names of three stools differing in height: the lowest one is called ryczka, a taller one is szemel, and the tallest is hoker. Texts in the Bydgoszcz city dialect also contain the names of artefacts necessary to perform everyday activities, such as cleaning (e.g. szruber ‘rice brush’) or laundry (e.g. balia ‘large wooden bath tub’). A separate place in the material culture of the inhabitants of Bydgoszcz is occupied by technological vocabulary, such as the names of tools (żaga ‘saw’) and transport (e.g. rolwaga ‘horse-drawn cart for transportation of goods’). Most of the names are Germanisms. A smaller number come from rural or folk dialects (e.g. modre ‘bleaching agent’, rydelek ‘visor of a cap’, szlory ‘old, trodden footwear’, trygiel ‘cast iron pot’). It is concluded that the city dialect is not only a museum or heritage park but also a treasury of old words.
    Przedmiotem opisu są nazwy ubioru, wyposażenia mieszkania, przedmiotów codziennego użytku, narzędzi, środków transportu, jakie zawiera leksyka gwary bydgoskiej. Słownictwo to przynosi zarówno nazwy ubioru wierzchniego, np. buksy ‘spodnie’, jak i ubioru spodniego, np. badeje ‘kapielówki’, nazwy nakryć głowy, np. lujmycka ‘czapka luja’, nazwy obuwia, np. kropusy ‘męskie buty z cholewami’. Najbliższym otoczeniem człowieka bez wątpienia jest mieszkanie. Gwarowe nazwy wyposażenia kuchennego mają niemieckie źródłosłowie, por. ausgust ‘zlew kuchenny’, kastrolka ‘rondel’. Podobnie nazwy trzech stołków różniących się wysokością. Najniższy nazywany był ryczką, nieco wyższy to szemel, a najwyższy – hoker. Analizowane teksty z gwarą bydgoską przynoszą także nazwy artefaktów niezbędnych do wykonywania codziennych czynności, jak sprzątanie, np. szruber ‘szczotka ryżowa’, czy pranie, np. balia ‘duża drewniana wanna’. Osobne miejsce w obrazie kultury materialnej bydgoszczan zajmuje słownictwo związane z techniką (np. nazwy narzędzi, jak żaga ‘piła’) i transportem (nazwy pojazdów, np. rolwaga ‘wóz konny do przewożenia towarów’). Większość z opisanych nazw to germanizmy. Mniejszą grupę stanowią nazwy wywodzące się z gwar wiejskich (np. modre ‘środek wybielający’, rydelek ‘daszek czapki’, szlory ‘stare, rozdeptane obuwie’, trygiel ‘garnek żeliwny’). Gwara miejska jest nie tylko skansenem, ale i skarbnicą dawnych słów.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 271-285
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O żywotności zapożyczeń niemieckich w gwarze miejskiej Poznania
    About the Viability of German Loanwords in the Poznań Urban Dialect
    Autorzy:
    Piotrowicz, Anna
    Witaszek-Samborska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/971467.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    germanizmy
    gwara miejska
    świadomość językowa
    życie wyrazów
    germanisms
    urban dialect
    language awareness
    the life of words
    Opis:
    The purpose of the article was to determine the viability of German loanwords (prototypically associated with Poznań urban dialect) in the language of the inhabitants of the city in the XXI century. The questionnaire, which is the basis to gather research material, contained three commands – one closed and two open. It covered 120 respondents in three age groups. For general conclusion emerging from the results of a questionnaire study can be considered that germanisms are still alive in the lexis of Poznań dialect. Many of germanisms of Poznań dialect are still well-known by all generations, although knowledge of this vocabulary is often only passive. Very few of the respondents admit to use it. Residents of the city are aware of the regional marked of many lexemes, and their German etymology – isolated pointed up to 112 different germanisms of Poznań dialect.The attitude of Poznań residents to German loans in their language is rather positive. They note their recessive nature of the cross-generational, although they acknowledge (regardless of age) that there are still alot of them. They are also aware of when and with what communication intention they can be used
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2015, 7; 201-214
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Archaizmy języka prawniczego
    Autorzy:
    Maziarz, Jakob
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/47089287.pdf
    Data publikacji:
    2022-05-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    language of the law
    legal language
    archaisms
    germanisms
    regionalism
    język prawny
    język prawniczy
    archaizmy
    germanizmy
    regionalizmy
    Opis:
    The article concerns the Polish legal language. The author presents several expressions that are both professionalisms (i.e. are used only by lawyers and have survived only in legal language) and archaisms (i.e. come from distant ages and are no longer used in everyday language), explains their origin and provides information concerning the frequency of their occurrence in judicial decisions over the last 100 years. The research results indicate that there are archaisms-professionalisms in the legal language, dating back to the Middle Ages and the times of the Polish-Lithuanian Commonwealth. In the Polish legal system they are scarce remnants of these periods. There are also many archaisms of Germanic origin, which infiltrated the Polish judicial language during the partitions and in some regions of Poland are more popular than other expressions.
    Źródło:
    Studia Iuridica; 2021, 89; 216-238
    0137-4346
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mechanizmy przejmowania wyrazów niemieckich w polszczyźnie południowokresowej
    Mechanisms of taking over German words in the Polish local dialect in Lviv region
    Autorzy:
    Kostecka-Sadowa, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2171624.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-11
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Polish local dialect in Lviv region
    Germanisms
    degree of adaptation of borrowings
    polszczyzna południowokresowa
    germanizmy
    stopień adaptacji zapożyczeń
    Opis:
    The article describes the mechanisms of taking over German words to the conspiracy dialect on the phonetic-flexible and word-forming level. German language borrowings account for a significant percentage of the vocabulary in the conspiracy. Different historical and geographical conditions of the area contributed to this. The mass settlement of Germans in the cities caused the German loans to become more and more numerous and took root unnoticed in the language. The Germanisms presented here show a different degree of dependence on their originals, usually making it difficult, and sometimes impossible, to indicate their sources, which was related to the fact that quite often the source of Polish borrowings were German bustling, environ mental or colloquial expressions.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2020, 15; 119-130
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niemieckie pożyczki leksykalne w dziewiętnastowiecznych materiałach Georga Wenkera z obszaru Warmii i Mazur
    German Lexical Borrowings in the 19th Century Georg Wenker’s Materials from Warmia and Masuria
    Autorzy:
    Rembiszewska, Dorota Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/971462.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    germanizmy
    polskie gwary Prus Wschodnich
    Niemiecki atlas językowy
    Georg Wenker
    Germanisms
    Polish dialects of the Eastern Prussia
    German linguistic atlas
    Opis:
    Przedstawione niemieckie pożyczki leksykalne występują w ankietach zbieranych do Niemieckiego atlasu językowego, które wypełniono na obszarze Prus Wschodnich (ponad 500 miejscowości) w latach 80. XIX w. Część z nich stanowi zbiór wyrazów znanych polszczyźnie ogólnej. Pewne nazwy zostały zapożyczone i poddane różnym procesom adaptacyjnym (fonetycznym i ortograficznym) do systemu polskiego i charakteryzują dość duży obszar gwar północnopolskich (np. wurst, gbur, klejdy). Kilka z tych pożyczek to okazjonalizmy, zapisane na użytek kwestionariusza, będące interesującym przykładem dostosowywania wyrazów obcych do innego systemu językowego. Omawiany rejestr nazw pokazuje stosunkowo nieliczne pożyczki leksykalne pochodzenia niemieckiego, które przeniknęły do gwar mazurskich.
    The German lexical borrowings presented in the article appear in the questionnaires collected for the German linguistic atlas, filled in the area of East Prussia (over 500 localities) in the eighties of the 19th century. Some of them constitute a set of words known in the general Polish language. Some names were borrowed and underwent various adaptation processes (both phonetic and orthographic) into the Polish system and they characterize quite a large area of the North Polish dialects (e.g. wurst, gbur, klejdy). Some of those borrowings are occasionalism written for the use of the questionnaire, being an interesting example of foreign words adapting to a different language regime. The register of names discussed in the article presents relatively small number of lexical borrowings of German origin which penetrated into the Masurian dialects.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2015, 7; 231-237
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Germanizmy we współczesnej gwarze miejskiej Poznania – interferencja języka niemieckiego na gwarę poznańską w kontekście poszczególnych płaszczyzn organizacji języka
    Germanisms in the contemporary urban dialect of Poznań – interference of the German language on the Poznań dialect in the context of particular levels of language organization
    Autorzy:
    Szymańska-Galińska, Karina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2085393.pdf
    Data publikacji:
    2022-07-11
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    germanizmy
    gwara poznańska
    interferencja
    zapożyczenia niemieckie w leksyce gwary miejskiej Poznania
    zapożyczenia niemieckie w składni i frazeologii gwary miejskiej Poznania
    Germanisms
    Poznań dialect
    interference
    German borrowings in Lexicon of the Poznań dialect
    German borrowings in syntax and phraseology of the Poznań dialect
    Opis:
    Artykuł dotyczy germanizmów we współczesnej gwarze miejskiej Poznania. Celem opracowania jest wskazanie wpływu struktur języka niemieckiego na leksykę, składnię i frazeologię gwary poznańskiej. Germanizmy występujące w leksyce rozpatrzono w kontekście kształtowania się polszczyzny poznańskiej (dialektyzmy, archaizmy, regionalizmy) oraz w ujęciu chronologicznym, opierając się na badaniach Bogdana Walczaka (1992; 2016) (trzy warstwy chronologiczne germanizmów). W zakresie składni odniesiono się do niemieckich konstrukcji gramatycznych, które przeniesione zostały do gwary poznańskiej. Podział zapożyczeń w obszarze frazeologizmów poznańskich oparto na schemacie przyjętym przez badaczy, wyróżniając niemieckie kalki frazeologiczne (wyrażenia i zwroty) oraz kalki niemieckich idiomów. Zebrane materiały wykazały duży wpływ języka niemieckiego na przedstawione płaszczyzny organizacji języka gwary poznańskiej oraz silne zakorzenienie badanych struktur w polszczyźnie poznaniaków.
    The article deals with Germanisms in the contemporary urban dialect of Poznan. The aim of the article is to indicate the influence of German language structures on the lexicon, syntax and phraseology of the Poznań dialect. Germanisms occurring in the lexicon were considered in the context of the formation of Poznań Polish (dialectisms, archaisms, regionalisms) and in chronological terms, based on Bogdan Walczak’s studies (three chronological layers of Germanisms). In terms of syntax, reference was made to German grammatical constructions, which were transferred to the Poznań dialect. The division of borrowings in the area of Poznań phraseological units is based on the scheme adopted by the researchers, distinguishing German phraseological units (expressions and phrases) and German idiom units. The collected materials showed a great influence of the German language on the presented levels of the organization of the Poznań dialect and a strong rooting of the studied structures in the Polish of the Poznań people.
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2022, 16, 1; 61-77
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-9 z 9

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies