Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "GAs" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Wykorzystanie zjawiska hydratacji gazów
Utilization of gas hydrate formation
Autorzy:
Warowny, W.
Lorenc, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/300335.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
gaz ziemny
klatraty
gas
gas hydrates
Opis:
Gas hydrates (clathrate hydrates) forms non-stoichiometry solid solutions compose with condensed hydrate substances closed into water crystalline lattice. Clathrates are not chemical compounds, because lattice of water crystal is stabilized by hydrogen bonds, while van der Waals forces answer for water molecules and hydrate substances influences. Their specific physical properties are utilize in various industrial fields, mainly in natural gas industry, because methane hydrate have the greatest importance. Fundamental task are now is preventing of hydrates formation in production chain (production, storage, transportation) of natural gas and crude oil, that is why to research of new prevention methods, mainly various inhibitors (kinetic, thermodynamic, dispersive, mixed) and modifiers. Many countries intensively research of storage and transport of natural gas in the hydrate form, with regard to stability in room temperature, quite low pressure and the possibility of high pressure generation without compressor application. Many researches are about surfactants which accelerate hydrates growth. Next technologies concern of purification and/or separating sour gases (carbon dioxide, hydrogen sulfide) from natural gas and synthetic gas (hydrogen + carbon oxide). Hydrate formation method allows to selectively separation one component from the mixture and distribution of boilingnear substances as well. Hydrate formation phenomenon is make use of desalinate sea water, paper production, food production, heat storage, and sequestration of carbon dioxide on the sea bed. Water vapor pressure over hydrates is lower than over pure water, which enable to gas drying. More often is thinking of methane production from huge deposits of methane hydrates. Production from deposit rest on destabilization methane through well known conditionings from pipelines unpluging 1) adding strong hydrogen bonds chemical substances (inhibitor), 2) increasing temperature of deposit using water vapor or hot water and gas production through another well, 3) pressure decrease in the well below stability point of hydrate formation and bottom plant to hydrates gathering from the sea bed and transport equipment onto the ship. However, above- mentioned proposals will be hard to carry out on to large scale in case of technical, economical and environmental reasons.
Hydraty gazów (gazo-hydraty, klatraty, hydraty klatkowe) tworzą niestechiometryczne stałe roztwory składające się ze skondensowanych substancji "hydratotwórczych" zamkniętych w sieci krystalicznej wody. Klatraty nie są związkami chemicznymi, ponieważ sieć kryształu wody stabilizują wiązania wodorowe, natomiast za oddziaływania molekuł wody i substancji hydratotwórczej odpowiadają siły van der Waalsa. Ich specyficzne fizyczne właściwości wykorzystuje się w różnych dziedzinach przemysłu, głównie w przemyśle gazowniczym, ponieważ największe znaczenie ma powszechnie występujący hydrat metanu. Obecnie podstawowym zadaniem jest zapobieganie wytracaniu się hydratów w łańcuchu eksploatacyjnym (wydobycie, magazynowanie i transport) gazu ziemnego i ropy naftowej, dlatego bada się nowe metody prewencyjne, głównie różne inhibitory (kinetyczne, termodynamiczne, dyspersyjne, mieszane) i modyfikatory. Intensywnie bada się w wielu krajach magazynowanie i transport gazu ziemnego w formie hydratów, ze względu na temperatury pokojowe, w miarę niskie ciśnienia oraz możliwość wytworzenia wysokiego ciśnienia bez stosowania sprężarek. Wiele badań poświęcone jest surfaktantom przyspieszającym wzrost hydratów. Kolejne technologie dotyczą oczyszczania lub/i separacji gazów kwaśnych (dwutlenek węgla, siarkowodór) z gazu ziemnego i gazu syntezowego (wodór + tlenek węgla). Również metoda hydratacji pozwala na selektywną separację składnika mieszaniny oraz rozdział blisko wrzących substancji. Zjawisko hydratacji wykorzystuje się do odsalania wody morskiej, w produkcji papieru, w technologii żywności, jako magazyny ciepła, czy sekwestracji hydratu dwutlenku węgla na dnie oceanu. Prężność pary wodnej nad hydratami jest niższa niż nad czystą wodą, co pozwala na osuszania gazu. Coraz częściej myśli się o pozyskaniu metanu z ogromnych złóż hydratu metanu. Wydobycie metanu ze złoża polega na jego destabilizacji poprzez znane już uwarunkowania z prewencji w gazociągach 1) dodanie substancji chemicznych o silnych wiązaniach wodorowych (inhibitory), 2) podwyższenie temperatury złoża za pomocą pary wodnej lub gorącej wody i odpompowanie gazu na powierzchnię morza przez inny odwiert, 3) obniżenie ciśnienia w odwiercie poniżej punktu stabilności hydratu oraz urządzenia denne do zbierania hydratów z dna morskiego wraz z przewodowym transportem na statek. Powyższe propozycje będą jednakże trudne do zrealizowania na dużą skalę ze względów technicznych, ekonomicznych i środowiskowych.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2009, 26, 1--2; 399-409
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Unconventional natural gas - USA, the European Union, Poland
Niekonwencjonalny gaz ziemny - Stany Zjednoczone, Unia Europejska, Polska
Autorzy:
Kaliski, M.
Nagy, S.
Siemek, J.
Sikora, A.
Szurlej, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/172922.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
gaz ziemny
gaz łupkowy
wydobycie gazu
rynek gazu
natural gas
shale gas
gas extraction
gas market
Opis:
The global gas market is currently undergoing considerable changes. The most promising places in Europe, as far as the natural gas search and output potential from unconventional resources is concerned, are Austria, Hungary, Poland, Germany and Sweden, among others. Taking into consideration the status of supplies of this type, which is still quite uncertain, and the possibilities of their output in Europe, the European Union (EU), in its prognoses, still does not consider them in the total assessment of demand and supply of natural gas for the FU. The conservatism of Europe is fully justified because practically nobody in Europe possesses "know-how" (lack of equipment or human resources which could be soon referred to defined operations.) What is absolutely necessary is verification of assumptions of the Polish energy policy (PEP2030). The possibility to prepare and, possibly, implement the principles of common energy policy of the EU must be considered.
Światowy rynek gazu przechodzi obecnie istotne zmiany. Najbardziej obiecujące miejsca w Europie, do poszukiwań i wydobycia gazu ziemnego z niekonwencjonalnych zasobów to, między innymi: Austria, Węgry, Polska, Niemcy i Szwecja. Biorąc pod uwagę możliwości ich wydobycia w Europie (choć ciągle jest ona dość niepewna) Unia Europejska (UE), w swoich prognozach, nadal nie uznaje ich w ogólnej ocenie popytu i podaży gazu ziemnego. Konserwatywne podejście w Europie do zasobów gazu z łupków ciągle jest jeszcze w pełni uzasadnione, ponieważ praktycznie nikt w Europie nie posiada 'know-how' (brak jest sprzętu lub zasobów ludzkich, które mogłyby być wkrótce wykorzystane do tych działań). To co jest absolutnie konieczne na obecnym etapie to weryfikacja założeń polityki energetycznej Polski (PEP2030). Możliwość przygotowania i ewentualnie wprowadzenia zasad wspólnej polityki energetycznej Unii Europejskiej, muszą być uwzględnione.
Źródło:
Archiwum Energetyki; 2012, 42, 1; 109-122
0066-684X
Pojawia się w:
Archiwum Energetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Comparison of methods for dehydration of natural gas stored in underground gas storages
Porównanie metod suszenia gazu ziemnego przechowywanego w podziemnych magazynach gazu
Autorzy:
Netusil, M.
Ditl, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2070949.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
gaz ziemny
odwadnianie
natural gas
gas dehydration
Opis:
Underground storage reservoirs are widely used. Gas is stored at 7 to 20 MPa and 20 to 35°C. Gas is saturated by moisture during the storage period. However, distributed gas should meet certain conditions. To reach requested water content the following methods can be used: absorption to triethylenglycol (TEG), adsorption by solid desiccants and multistage expansion. Energy demand, advantages and disadvantages of methods are discussed on base of chemical engineering calculations and available information.
Podziemne zbiornki gazu są szeroki stosowane. Gaz przechowuje się pod ciśnieniem od 7 do 20 MPa i w temperaturze od 20 do 35°C. Podczas przechowywania gaz jest nasycony wilgocią. Jednakże rozdzielany gaz powinien spełniać określone warunki. Aby uzyskać wymaganą zawartość wilgoci w gazie można zastosować następujące metody: absorpcję glikolem trietylenowym (TEG), absorpcję stałymi substancjami osuszającymi i wielostopniową ekspansję. Zapotrzebowanie energii, zalety i wady wymienionych metod z uwzględnieniem obliczeń procesowych oraz dostępnej informacji są omówione w artykule.
Źródło:
Inżynieria i Aparatura Chemiczna; 2010, 2; 87-88
0368-0827
Pojawia się w:
Inżynieria i Aparatura Chemiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza rozwiązań technicznych i efektywności stosowanych procesów glikolowego osuszania gazu ziemnego
Analysis of technical solutions and efficiency of glycol-based processes of natural gas drying
Autorzy:
Pokrzywniak, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299920.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
gaz ziemny
osuszanie gazu
transport gazu
natural gas
drying of gas
gas transport
Opis:
Gaz wydobywany ze złoża zawiera różnego rodzaju zanieczyszczenia - jednym z nich jest woda. Stosowane obecnie w świecie technologie osuszania gazu opierają się głównie na metodach glikolowych. W pracy przedstawiono najważniejsze schematy technologiczne osuszania stosowane w polskich kopalniach gazu oraz omówiono podstawowe procesy związane z obniżaniem strat glikolu w gazie i zwiększeniu efektywności osuszania. Praca zawiera porównanie efektywności metod z punktu widzenia osiągniętej temperatury rosy pary wodnej.
Gas extracted from a deposit contains a number of contaminations. One of them is water. The main technology of gas drying presently applied worldwide is based on glycol. The most important technological schemes of drying used in the Polish gas fields are presented and the basic processes related with the lowering of glycol losses in gas and increasing the efficiency of drying processes are discussed. The efficiency of methods in view of the obtained dew point of water vapor is presented in the paper.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2007, 24, 1; 381-389
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza aktualnego stanu zasobów gazu ziemnego znajdujących się w złożach krajowych oraz prognoza krajowego wydobycia gazu do roku 2030
Analysis of the current state of natural gas resources in domestic deposits and a forecast of domestic gas production until 2030
Autorzy:
Piesik-Buś, Wacława
Filar, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2143638.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
gaz ziemny
wydobycie gazu
zasoby gazu
prognoza
złoża gazu
natural gas
gas production
natural gas reserves
forecast
gas fields
Opis:
Gaz ziemny jest podstawowym paliwem energetycznym w gospodarce światowej. Zgodnie z informacją opublikowaną przez Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA w dokumencie Prezentacja Spółki – zużycie gazu w 2018 roku wyniosło 19,7 mld m3 . W związku z tym, że stopień czerpania krajowych złóż gazu ziemnego jest coraz większy, zapotrzebowanie na gaz ziemny będzie zaspokajane przez rosnący import. Bilansowanie krajowego zapotrzebowania na gaz będzie wymagało precyzyjnej znajomości wielkości krajowej produkcji gazu ziemnego. Z drugiej strony Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy co roku publikuje Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce. Zgodnie z publikacją dotyczącą stanu zasobów na dzień 31.12.2018 r. w Polsce udokumentowano 298 złóż gazu ziemnego, na Bałtyku – 5, w Karpatach – 35, na przedgórzu Karpat (dalej: Przedgórze) – 105 oraz na Niżu Polskim (dalej: Niż) – 153. Bilans przedstawiony przez PIG – BIP za rok 2018 wykazał stan wydobywalnych zasobów gazu ziemnego w wielkości 139,93 mld m3 (łącznie zasoby bilansowe i pozabilansowe). Wielkość zasobów przemysłowych złóż gazu ziemnego na dzień 31.12.2018 r. wyniosła 66,64 mld m3 . Należy podkreślić, że wszystkie dane w Bilansie zasobów złóż i kopalin w Polsce podawane są w normalnych metrach sześciennych. W związku z tym dane publikowane przez PIG – BIP nie uwzględniają rzeczywistej kaloryczności gazu ziemnego wydobywanego z różnych złóż. Począwszy od roku 2014 w Polsce podstawową jednostką rozliczeniową jest jednostka energii (kWh). Wprowadzenie rozliczenia w jednostkach energii spowodowało, że wartość 1 m3 gazu zaazotowanego wydobywanego ze złóż znajdujących się na Niżu jest niższa od wartości gazu wydobywanego ze złóż Przedgórza i Karpat. Średnia kaloryczność gazu wydobywanego ze złóż Niżu wynosi około 8,0 kWh/m3 , natomiast ze złóż Przedgórza – 11,2 kWh/m3 . Głównym celem niniejszej pracy było wykonanie prognozy wydobycia gazu ze złóż krajowych na podstawie publikowanego przez PIG – BIP Bilansu zasobów złóż kopalin w Polsce. Prognozę wydobycia gazu z krajowych złóż przygotowano dla lat 2020–2030, dla każdego rejonu gazonośnego oddzielnie. W celu dostosowania wielkości raportowanych do obowiązujących jednostek energii prognoza wydobycia gazu wykonana dla złóż obszaru Niżu została przeliczona na wydobycie gazu wysokometanowego.
Natural gas is the basic fossil fuel in the global economy. According to the information published by Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA in the document Company Presentation, gas consumption in 2018 amounted to 19.7 billion m3 . Due to the fact that the domestic reserves of natural gas are increasingly depleted, the demand for natural gas will be satisfied by growing imports. Balancing gas demand will require precise knowledge of the volume of domestic natural gas production. On the other hand, every year the Polish Geological Institute – National Research Institute (PIG – BIP) publishes Balance of mine resources in Poland. According to the publication on the state of resources as of December 31, 2018, 298 natural gas fields have been documented in Poland, 5 in the Baltic Sea region, 35 in Carpathians, 105 in Carpathian Foreland and 153 in Polish Lowland. The balance presented by PIG – BIP for 2018 showed the state of natural gas contingent resources in the amount of 139.93 billion m3 (total balance resources). The volume of industrial reserves of natural gas deposits as at December 31, 2018 was 66.64 billion m3 . It should be emphasized that all data published in the Balance of mine resources in Poland are given in normal cubic meters. Therefore, the data published by PIG – BIP do not take into account the actual calorific value of natural gas produced from various fields. Starting from 2014, the basic accounting unit in Poland is the energy unit (kWh). Due to the introduction of the settlement in energy units, the value of 1 m3 of nitrogen-rich gas produced from the fields located in the Lowland region is lower than the value of gas produced from the Carpathian Foreland fields and the Carpathians. The average calorific value of gas produced from the Lowland fields is about 8.0 kWh/m3 , while the average calorific value of gas produced from the rest of the Foreland is about 11.2 kWh/m3 . The main goal of this article was to make a forecast of gas production from domestic deposits based on the Balance of mine resources in Poland published by the Polish Geological Institute –National Research Institute. The forecast of gas extraction from domestic deposits was made for the years 2020–2030. The production forecast was prepared for each gas-bearing region separately. In order to adjust the reported volumes to the applicable energy units, the gas production forecast for the Lowland fields was converted into high-methane gas production.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2021, 77, 6; 376-382
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gaz łupkowy - niekonwencjonalny gaz ziemny
Shale gas - unconventional natural gas
Autorzy:
Machowska, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1286631.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego. Zakład Wydawniczy CHEMPRESS-SITPChem
Tematy:
gaz łupkowy
gaz ziemny
shale gas
natural gas
Opis:
Konieczność zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego w Europie i na świecie, a także rozwój technologii górnictwa, zwróciło uwagę na niekonwencjonalne złoża gazu ziemnego, w szczególności łupkowego. Na podstawie danych geologicznych i analizy potencjału gazowego, ocenia się, że znaczne złoża tego gazu występują na terenie Polski. Jednak technologia wydobycia gazu niekonwencjonalnego wymaga badań geologicznych geochemicznych i środowiskowych.
The need to ensure energy security for Europę and the world, and development of mining technologies has drawn attention to unconventional natural gaś deposits, in particular the shale gaś. Basing on the geological data and the gaś potential analysis, it is assessed mat there arę considerable deposits of shale gaś on the territory of Poland. However, the technology of mining unconventional gaś reąuires superb geological, geochemical and environmental survey.
Źródło:
Chemik; 2011, 65, 10; 954-959
0009-2886
Pojawia się w:
Chemik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Perspektywy gazu z łupków w Polsce
Perspectives on shale gas in Poland
Autorzy:
Kryzia, D.
Gawlik, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394189.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
niekonwencjonalne złoża gazu
gaz ziemny
gaz z łupków
rynek gazu
unconventional gas deposits
natural gas
shale gas
natural gas market
Opis:
Polska jest obecnie postrzegana jako jeden z czołowych potentatów obszarów występowania niekonwencjonalnych złóż gazu ziemnego, w tym zwłaszcza gazu w łupkach (ang. shale gas). Według oszacowań amerykańskiej agencji EIA (U.S. Energy Information Administration) zasoby tego gazu stawiają Polskę na jedenastym miejscu światowego rankingu. Opublikowany w marcu 2012 r. raport Państwowego Instytutu Geologicznego (PIG) nie jest tak optymistyczny, niemniej jednak w Polsce kontynuowane są prace poszukiwawczo-rozpoznawcze, które mają doprowadzić do udokumentowania faktycznych zasobów gazu ziemnego w tego typu formacjach. Artykuł ma charakter przeglądowy i kompiluje najistotniejsze doniesienia naukowe mające istotny wpływ na perspektywy rozwoju gazu z łupków w Polsce. Zwrócono uwagę na dynamiczny rozwój techniki i technologii eksploatacji, jaki obserwuje się w Ameryce Północnej, co już obecnie zmienia światowy rynek gazu. Omówiono szanse, jakie może dać przemysłowa eksploatacja tego surowca dla rozwoju gospodarki Polski. Wskazano, że wydobycie gazu z łupków może zmienić strukturę wytwarzania energii elektrycznej, a także podnieść bezpieczeństwo energetyczne kraju. Scharakteryzowano bariery utrudniające szybką realizację prac poszukiwawczych niezbędnych dla udokumentowania zasobów. Wysokie koszty wierceń - zarówno na etapie poszukiwania i rozpoznawania, jak również wfazie eksploatacji - stanowią jeden z najistotniejszych problemów rozwoju wydobycia gazu z łupków. Rozważono kwestie dotyczące ekonomiki wydobycia gazu ziemnego z łupków. Przedyskutowano kierunki zagospodarowania możliwych do wydobycia ilości gazu, analizując m.in. możliwości jego eksportu. Poruszono problem braku odpowiedniej infrastruktury gazowej. Omówiono najczęściej padające argumenty ze strony przeciwników eksploatacji gazu ziemnego ze złóż łupkowych: o charakterze ekologicznym, ekonomicznym, społecznym i prawym, odnosząc się do niektórych z nich. W podsumowaniu podkreślono, że chociaż przyszły rozwój wydobycia gazu z łupków w Polsce stanowi szansę dla rozwoju kraju, to wciąż jego eksploatacja pozostaje niepewna i do momentu potwierdzenia faktycznych zasobów tego surowca - stanowi znak zapytania.
Poland is now seen as one of the most promising areas where unconventional gas deposits occur, particularly shale gas. According to the U.S. agency EIA, the reserves of that gas rank Poland at eleventh place in the world. Recent Polish estimates are not as optimistic, but Poland has undertaken intensive geological and exploratory surveys that will lead to geological documentation of resources and reserves of this fuel. This article presents a review of the situation and compiles the most relevant scientific reports with a significant impact on the prospects for shale gas development in Poland. It has been noted that the dramatic development of exploitation technology observed recently in the U.S. has already changed the world gas market. The opportunities which the industrial exploitation of shale gas may bring to the Polish economy are discussed. The article states that shale gas exploitation may change the structure of electricity production and increase the energy security of the country. The authors characterize the barriers that hinder the rapid completion of exploration necessary to document the resources. The high cost of drilling at the stage of exploration and during the operational phase is one of the most important challenges of developing gas production from shale. The article considers issues relating to the economics of natural gas from shale deposits. It shows the possible consumption channels of the exploited gas volumes, analyzing, among other things, the possibility of shale gas exports. The research also highlights the lack of proper infrastructure. The arguments most frequently raised by the opponents of shale gas exploitation from the ecological, economic, social, and legal perspectives are cited with commentary. The summary points out that while the future development of shale gas production in Poland is promising, it remains uncertain.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2012, 82; 5-20
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dywersyfikacja w sektorze paliw gazowych
Diversification in the fuel gas sector
Autorzy:
Niedzielko, J.
Tyszkiewicz, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/403127.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
Tematy:
gaz
gaz płynny
gaz ziemny
gazyfikacja
złoża gazu
gas
LPG
natural gas
gasification
gas deposits
Opis:
Na rynku paliwowym nastąpiły diametralne zmiany. Niepewność cen oraz względy ekologiczne zmuszają do zastanowienia się nad wyborem najbardziej racjonalnego rodzaju paliwa. Gaz jest paliwem przyjaznym dla środowiska a dzięki wprowadzaniu coraz to nowych technologii, łatwości obsługi z punktu widzenia użytkownika oraz jego ogólnej dostępności może trafić do każdego odbiorcy. Paliwo to znajduje swoje zastosowanie zarówno w gospodarstwie domowym, przemyśle, a także w motoryzacji. Należy poznać różne odmiany gazu oraz ich właściwości, aby prawidłowo je wykorzystać. Ciągle odkrywane są nowe źródła pozyskiwania tego surowca - także na terenie Polski. Opracowywane są technologie ułatwiające, a w niektórych przypadkach umożliwiające, jego wydobycie.
The fuel market has been changed. The hesitancy of prices and environmental considerations force us to think about the most efficient type of fuel. Gas is an environmental friendly fuel. Because of the newest technologies it is generally approachable and used in the householders, industry and motorization. It is necessary to know the different kinds of gas and their properties in order to use them properly. The new gas poles are discovered - also in Poland. New technologies help or even let us extract gas from new places.
Źródło:
Budownictwo i Inżynieria Środowiska; 2010, 1, 3; 235-240
2081-3279
Pojawia się w:
Budownictwo i Inżynieria Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An analysis of the effects of hydrogen addition to natural gas on the work of gas appliances
Analiza wpływu dodatku wodoru do gazu ziemnego na pracę urządzeń gazowych
Autorzy:
Wojtowicz, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1835084.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
hydrogen
natural gas
Power to gas
wodór
gaz ziemny
Opis:
Investigation results of hydrogen addition to natural gas 2E on the work of selected gas appliances for both domestic (gas hob with burners equipped with adjustable combustion air aperture, gas-fired air heaters for space heating, air heater type balanced flue, gas fireplace) and commercial (gas stock pot range, gas-fired overhead luminous radiant heater) use have been presented in this paper. A brief description of gas appliances chosen for testing has been given. Gas burners and automation installed in the above mentioned appliances were prepared for natural gas combustion. The tests were carried out with three mixtures of natural gas with 10%, 15% and 23% of hydrogen. Approximate compositions of gases used in the tests and their energy parameters were provided. The following parameters were checked: combustion quality, ignition, cross lighting and flame stability, nominal heat input and thermal efficiency. The results obtained for each device, with consideration of all tested operational and safety parameters, were discussed. When analyzing the results, special attention was given to the matter of heat input of appliances, lowering with decreasing energy parameters of particular gases with hydrogen addition and to the effect of the above on thermal efficiency of the appliance tested. The results were presented on diagrams. The conclusions were formulated considering why, depending on the construction of a particular appliance, the decrease in heat input differently effected its thermal efficiency. By basing on the obtained results the following questions were answered: • Whether the safe and proper operation of domestic appliances might not be affected by hydrogen addition to natural gas; • What amount of hydrogen could be added to natural gas in order to ensure safe and not requiring any modification operation of appliances adapted to natural gas combustion.
W artykule przedstawiono wyniki badania wpływu dodatku wodoru do gazu ziemnego wysokometanowego 2E na pracę wybranych domowych urządzeń gazowych (płyta gazowa z palnikami wyposażonymi w regulowaną przysłonę powietrza do spalania, gazowa nagrzewnica powietrza do ogrzewania pomieszczeń, ogrzewacz powietrza typu balanced flue, kominek gazowy) oraz urządzeń do zastosowań komercyjnych (taboret gazowy oraz promiennik gazowy). W artykule podano krótką charakterystykę wytypowanych do badań urządzeń gazowych. Palniki gazowe oraz automatyka zainstalowane w wyżej wymienionych urządzeniach przystosowane były do spalania gazu ziemnego wysokometanowego. Badania przeprowadzono z wykorzystaniem trzech mieszanin gazu ziemnego wysokometanowego z wodorem o zawartości wodoru odpowiednio: 10%, 15% i 23%. Podano przybliżone składy gazów użytych w badaniach oraz ich parametry energetyczne. Na wybranych do badań urządzeniach sprawdzano takie parametry urządzeń jak: jakość spalania, zapalanie, przenoszenie i stabilność płomienia, znamionowe obciążenie cieplne oraz sprawność cieplna. Wyniki badań uzyskane dla każdego urządzenia omówiono odnosząc się do wszystkich sprawdzanych parametrów użytkowych i bezpieczeństwa. Analizując wyniki badań, szczegółowo poruszono kwestię obniżenia się obciążenia cieplnego urządzeń w miarę spadku parametrów energetycznych poszczególnych gazów z dodatkiem wodoru i wpływ tego zjawiska na uzyskiwaną sprawność cieplną przez badane urządzenia. Otrzymane wyniki badań zobrazowano na wykresach. Sformułowano także wnioski na temat tego, dlaczego w zależności od konstrukcji urządzenia spadek obciążenia cieplnego ma różny wpływ na osiąganą przez urządzenie sprawność cieplną. Na podstawie uzyskanych wyników udzielono odpowiedzi na pytania: • czy dodatek wodoru do gazu ziemnego nie wpłynie na prawidłową i bezpieczną pracę urządzeń gazowych użytku domowego; • jaką ilość wodoru można zatłoczyć do gazu ziemnego wysokometanowego, aby urządzenia przystosowane do spalania gazu ziemnego pracowały bezpiecznie bez potrzeby ich modyfikacji.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2019, 75, 8; 465-472
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane zagadnienia dotyczące wpływu dodatku wodoru do gazu ziemnego na elementy systemu gazowniczego
Selected issues concerning the impact of hydrogen addition to natural gas on the gas network components
Autorzy:
Jaworski, Jacek
Kukulska-Zając, Ewa
Kułaga, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834960.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
power-to-gas
PtG
P2G
wodór ze źródeł odnawialnych
gaz ziemny
infrastruktura gazociągowa
urządzenia gazowe
Power-to-Gas
renewable hydrogen
natural gas
gas pipeline infrastructure
gas appliances
Opis:
W ostatnim czasie można zaobserwować rosnące zainteresowanie dodawaniem do sieci gazowej wodoru pochodzącego ze źródeł odnawialnych, tzn. technologią power-to-gas. Umożliwia ona przekształcenie wyprodukowanej energii elektrycznej do postaci wodoru i zmagazynowanie go w systemie gazowniczym. Technologia ta może stać się jednym z istotnych czynników zwiększenia udziału energii odnawialnej w całkowitym bilansie energetycznym. Skutkiem dodawania wodoru do gazu ziemnego będzie obecność w sieciach gazowych mieszaniny gazu ziemnego oraz wodoru, która siecią tą docierać będzie do odbiorców końcowych, w tym odbiorców w gospodarstwach domowych. Właściwości fizykochemiczne wodoru, takie jak np. gęstość właściwa czy lepkość, istotnie różnią się od właściwości fizykochemicznych składników gazu ziemnego, takich jak metan, etan, propan, butan, azot itd. W związku z powyższym właściwości mieszaniny gazowej po dodaniu do niej wodoru będą się znacznie różnić od właściwości obecnie stosowanego gazu ziemnego. Tym samym elementy systemu gazowniczego, a także odbiorniki gazu u odbiorców końcowych będą podlegać oddziaływaniu wodoru. Konieczne staje się zatem zapewnienie, że w granicach przewidywanych stężeń wodoru elementy systemu gazowniczego, a także odbiorniki gazu będą w stanie długotrwale pracować bez pogorszenia swych właściwości funkcjonalnych oraz zmniejszenia bezpieczeństwa technicznego. W niniejszym artykule omówiono wyniki dotychczasowych badań prowadzonych w INiG – PIB dotyczących wpływu mieszaniny gazu ziemnego i wodoru na: urządzenia gazowe użytku domowego oraz komercyjnego, rozliczenia i pomiary paliw gazowych, jakość paliw gazowych, gazomierze miechowe oraz reduktory średniego ciśnienia.
Recently, there has been a growing interest in adding hydrogen from renewable sources to the gas network, i.e. Power-to-Gas technology. This technology makes it possible to convert the produced electrical power into hydrogen and to store it in the gas network. It may become one of the significant factors of increasing the share of renewable energy in the overall energy mix. The addition of hydrogen to natural gas will result in the presence of a mixture of natural gas and hydrogen in the gas networks through which it will reach end users, including household customers. The physicochemical properties of hydrogen, such as specific density or viscosity, differ significantly from those of natural gas components, such as methane, ethane, propane, butane, nitrogen, etc. As a result, the properties of a gas mixture, after adding hydrogen, will be significantly different from those of the natural gas currently in use. Thus, both gas network components and gas appliances of end users will be exposed to hydrogen. It is therefore necessary to ensure long-period operation of gas network components and gas appliances, within the limits of anticipated hydrogen concentrations, without deterioration in their functional properties and technical safety. This paper discusses the results of research conducted at INiG – PIB in terms of resistance to a mixture of natural gas and hydrogen (up to 23%) on: gas appliances for household and commercial use, gaseous fuels metering and billing, gaseous fuels quality, diaphragm gas meters and medium pressure regulators.
Źródło:
Nafta-Gaz; 2019, 75, 10; 625-632
0867-8871
Pojawia się w:
Nafta-Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rynek gazu w UE
Natural Gas Market in the European Union
Autorzy:
Wielgosz, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394931.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
gaz ziemny
Unia Europejska
LNG
rynek gazu
natural gas
European Union
liquefied natural gas
gas market
Opis:
W artykule przedstawiono krótki opis wykorzystania gazu ziemnego do celów energetycznych oraz charakterystykę rynku gazu ziemnego w państwach Unii Europejskiej (UE). Problematyka dostaw gazu jest uzależniona od wielu czynników, między innymi od dostępności paliwa na rynku, wielkości posiadanych własnych zasobów gazu, w tym wielkości jego wydobycia, a także położenia geograficznego i stosunków politycznych państw. Polityka UE w tej kwestii opiera się na trzech filarach: konkurencyjność, zrównoważony rozwój i bezpieczeństwo surowców. Wykorzystanie paliwa gazowego do produkcji energii jest po części następstwem polityki ekologicznej UE, w tym promocji energetyki odnawialnej - podczas spalania gazu nie powstają zanieczyszczenia dla środowiska. Należy pamiętać, że kraje UE posiadają stosunkowo niewielkie zasoby surowców energetycznych i muszą importować je z innych krajów, w związku z czym zaczęły stosować wysoko sprawne urządzenia. Poprzez wzajemne zależności państwa UE rozpoczęły współpracę z państwami spoza jej członków; państwa UE pozyskują paliwa gazowe, a państwa z którymi współpracuje UE, wyspecjalizowaną technologię. Przy czym należy pamiętać, że największym dostawcą gazu dla Europy jest Rosja, która poprzez sieci swoich rurociągów przesyła około 130 miliardów m3 gazu. Ważnym czynnikiem dostępności gazu jest wspólny handel pomiędzy państwami Unii Europejskiej i państwami spoza grona jej członków. Wprowadzone przez państwa członkowskie dyrektywy dały jasne wytyczne co do rozwoju handlu gazem w UE. Zarówno rozwój przesyłu transgranicznego, jak i handel gazem na rynkach europejskich, przyczyni się do wzrostu konkurencyjności i stworzenia jasnych zasad zakupu i sprzedaży paliwa w krajach członkowskich.
This paper presents a short description of natural gas use for energy purposes and a profile of the natural gas market in the European Union (EU). The issue of gas supplies is dependent on many factors, including the availability of fuels on the market and the volume of available domestic gas resources, including the size of their production, as well as their geographical location and the political relations among states. EU policy in this regard is based on the following three pillars: competitiveness, sustainability, and security of raw materials. The use of gas for energy production is in part a consequence of EU environmental policy promoting renewable energy, while gas combustion is less polluting to the environment than other conventional fuels. The supply of gas to the EU relies on many factors, including the interdependence among member states, cooperation with non-member suppliers, and the development of new technologies. One should remember that the largest supplier of gas to Europe is Russia which, through its network of pipelines, provides about 130 billion m3 of gas annually. Directives implemented by Member States provide clear guidelines for the development of gas trading within the EU. The development of cross-border transmission and the gas trade in European markets will contribute to greater competitiveness, together with the creation of clear rules for buying and selling fuels in the Member States.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2014, 87; 99-106
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
CNG - a new way of maritime natural gas supplies
CNG - nowy sposób morskich dostaw gazu ziemnego
Autorzy:
Żuchowicki, J.
Lelonek, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819563.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
gaz ziemny
CNG
transport morski
natural gas
compressed natural gas
Opis:
Among other conventional energy sources, on the present level of technology development, natural gas is a primary energy source, which has the lowest level of harmful substances emission both for humans and the environment. Comparing to coal - in the burning process of the natural gas there is a very low emission of pollutants: trace amounts of sulphur and carbon dioxide, which established natural gas' position as an environmentally friendly fuel. CO2 emission expressed in CO2 kg/kWh of fuel during burning process of lignite amounts to 0.40; of hard coal - 0.33; of heavy fuel oil - 0.28; of light fuel oil - 0.26 and 0.20 of gas. The use of natural gas as a fuel instead of other kinds of fossil fuels, e.g.: coal, results in decreasing harmful substances emission. Therefore, CO2 emission or sulphur dioxide emission is much smaller. What's more, lower CO2 emission means decreasing the greenhouse effect and lower sulphur dioxide emission reduces the amount of acid rains. Natural gas system is different than networks, such as water supply, heat or electricity in such way that, in Poland it is necessary to acquire most of the distributed medium from the sources located outside Polish borders.
Zastosowanie gazu ziemnego jako paliwa w miejsce innych rodzajów paliw kopalnych, takich jak, np. węgiel, przynosi efekt w postaci ograniczenia emisji szkodliwych substancji do atmosfery. Zmniejszeniu ulega bowiem, między innymi, emisja dwutlenku węgla, dwutlenku siarki. Zmniejszanie wielkości emisji dwutlenku węgla do atmosfery wpływa na obniżenie skali zjawiska cieplarnianego. Natomiast zmniejszenie emisji dwutlenku siarki skutkuje redukcją ilości kwaśnych deszczy Podstawowym problemem zaopatrzenia w gaz ziemny odbiorców w Polsce jest to, że zasoby tego surowca energetycznego zlokalizowane na terenie naszego kraju nie są w stanie zaspokoić istniejących zapotrzebowań. Koniczne jest więc importowanie gazu ziemnego. Dostawy gazu ziemnego, w zależności od dostępnej infrastruktury gazowej, wielkości danego rynku zbytu, odległości od źródła gazu oraz innych uwarunkowań, mogą być realizowane z wykorzystaniem rurociągów (gazociągów) lub też drogą morską (statki dostarczające LNG z ang. Liquefied Natural Gas, statki dostarczające CNG z ang. Compressed Natural Gas). Podstawową zaletą łańcucha dostaw CNG są stosunkowo niewielkie nakłady związane z infrastrukturą załadunkową i rozładunkową. Niemniej największym nakładem kapitałowym jest flota statków CNG (około 80%). Inne elementy łańcucha dostaw związane z wydobyciem i obróbką gazu ziemnego jak również z rozprowadzeniem gazu do odbiorców końcowych gazociągami są tożsame z innymi sposobami dostaw gazu ziemnego. W pracy przedstawiono przegląd proponowanych rozwiązań umożliwiających transport morski gazu ziemnego w postaci CNG. Przedstawione rozwiązania to w chwili obecnej koncepcje, a załączone rysunki statków przedstawiają możliwy wygląd statków CNG z zastosowaniem różnych technologii.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2011, Tom 13; 137-148
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Natural gas economy in the United States and European markets
Gospodarka gazem ziemnym na rynku amerykańskim i europejskim
Autorzy:
Szurlej, A.
Janusz, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216204.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
gaz ziemny
niekonwencjonalne złoża gazu
gaz z łupków
LNG
liberalizacja
natural gas
unconventional gas
shale gas
liberalisation
Opis:
W latach 2001–2012 międzynarodowy obrót gazem ziemnym zwiększył się o 86,4%, przy czym zauważalny jest stopniowy wzrost znaczenia technologii LNG. W 2005 r. udział przypadający na LNG w całkowitym obrocie stanowił 26%, a w 2012 r. – 32%. Światowe zużycie gazu ziemnego w 2012 r. w porównaniu do roku poprzedniego zwiększyło się o około 2% i osiągnęło 3,3 bln m3. W Ameryce Północnej odnotowano znaczący wzrost zużycia – 27,5%, natomiast w przypadku krajów UE zauważalny jest spadek konsumpcji tego paliwa – 2,3%. Autorzy przedstawili zmianę udziału gazu ziemnego w strukturze zużycia energii pierwotnej na rynku europejskim oraz amerykańskim, zauważalne jest umocnienie się roli tego surowca energetycznego w przypadku rynku amerykańskiego (2011 r. – 28,3%; 2012 r. – 30,0%) oraz lekki spadek w Europie (2011 r. – 24,2%; 2012 r. – 23,9%). Artykuł przedstawia ponadto zmiany jakie nastąpiły w obszarze uzależnienia od importu gazu na rynku amerykańskim (spadek importu gazu ziemnego dzięki zagospodarowaniu niekonwencjonalnych złóż gazu) oraz europejskim (spadek pozyskania gazu ze z własnych złóż, wzrost znaczenia importu gazu, w tym LNG). Ponadto przedstawiono zmiany cen gazu ziemnego na rynku europejskim, amerykańskim oraz ceny LNG dostarczanego do Japonii, a także zaprezentowano i skomentowano tendencje zmian cen gazu ziemnego dla odbiorców przemysłowych i gospodarstw domowych w USA, Kanadzie (znaczący wpływ na spadek cen miała „rewolucja łupkowa”) i wybranych państwach UE. Zaprezentowano i omówiono wpływ zmian na globalnym rynku gazu ziemnego na sektor gazowy w Polsce w ciągu ostatnich lat. Przybliżono także podejmowane działania w zakresie stworzenia konkurencyjnego rynku gazu ziemnego w Polsce.
From 2001–2012, international trade in natural gas increased by 86.4%, with LNG technology visibly growing in importance. In 2005, the share of LNG in the total turnover accounted for 26%, while in 2012 for 32%. In 2012, global natural gas consumption, compared to the previous year, increased by 2%, reaching 3,3 bcm. North America recorded a significant increase of 27.5% in the consumption of gas, whereas in EU countries the consumption of this fuel decreased by 2.3%. This paper examines how the share of natural gas in primary energy consumption has changed in the European and American markets; the role of this energy source has been strengthening in the US market (28.3% in 2011; 30.0% in 2012) while showing a slight decline in Europe (24.2% in 2011; 23.9% in 2012). The analysis also presents the changes that occurred in terms of dependency on gas imports in the US market, with natural gas imports decreasing due to the development of unconventional gas deposits. In comparison, in the European market lower gas recovery from domestic reserves has meant increased importance of gas imports, including LNG. The paper presents changes in natural gas prices in the European and American markets, along with the prices of LNG delivered to Japan. In addition, it reviews trends in natural gas prices for industrial consumers and households in Canada and the United States (where the ‘shale revolution’ has significantly affected a drop in prices), as well as in selected EU countries. Finally, the impact in recent years of the global natural gas market on the gas sector in Poland is examined. Highlighted are the actions undertaken to establish a competitive gas market.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2013, 29, 4; 77-94
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie skroplonego gazu ziemnego w Polsce
The use of liquefied natural gas in Poland
Autorzy:
Chłopińska, E.
Nowakowska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/315583.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM"
Tematy:
gaz ziemny
skroplony gaz ziemny
wykorzystanie gazu ziemnego
Polska
liquefied natural gas
natural gas
use of gas
Polska
Opis:
W pierwszej części artykułu omówiono aspekt ekologiczny stale zwiększającego się zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego w Polsce. Zaprezentowano głównych emitentów szkodliwych związków mających największy wpływ na jakość powietrza oraz przedstawiono alternatywne rozwiązania umożliwiające redukcję występujących zanieczyszczeń. Kolejno szczegółowo scharakteryzowano skroplony gaz ziemny i zdefiniowano jego możliwości. W trzeciej części pracy opisano sposoby obniżenia poziomu zanieczyszczenia poprzez wykorzystanie LNG w różnych dziedzinach gospodarki w Polsce.
The first part of the article characterized the ecological aspect of the constantly increasing atmospheric pollution in Poland and in the world. Major emitters of harmful compounds have the highest impact on air quality and alternative solutions to reduce unhealthy relationships are presented. The liquefied natural gas has been characterized in detail and its capabilities have been defined. The third part describes how to reduce pollution by using LNG in different areas of the economy in Poland.
Źródło:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe; 2017, 18, 6; 1350-1355, CD
1509-5878
2450-7725
Pojawia się w:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Natural gas in Poland and the European Union
Gaz ziemny w Polsce i Unii Europejskiej
Autorzy:
Kaliski, M.
Nagy, S.
Siemek, J.
Sikora, A.
Szurlej, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/172924.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
wydobycie gazu
Polska
Unia Europejska
gaz ziemny
rynek gazu
natural gas
gas extraction
Polska
European Union
gas market
Opis:
The paper describes the structure of natural gas demand and supply in Poland and the European Union (EU) countries, in recent years, with a particular focus on the extraction of this raw material from domestic reservoirs. The status of diversified natural gas supplies to Poland has been compared to individual EU countries. When analysing the EU supply profile particular attention has been given to a growing share of liquefied natural gas (LNG) imports in recent years. A comparison has been made to show how over the past years the economic crisis has affected this fuel demand in the EU countries.
W artykule przedstawiono strukturę popytu i podaży na gaz ziemny w ostatnich latach w Polsce i krajach UE, ze szczególnym uwzględnieniem wydobycia tego surowca z rodzimych złóż. Porównano stan dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego do Polski na tle wybranych Państw UE. Analizując strukturę dostaw do UE zwrócono uwagę na rosnący udział w ostatnich latach importu gazu skroplonego (LNG). W artykule porównano jak w ciągu ostatnich lat kryzys gospodarczy wpłynął na zapotrzebowanie na to paliwo w krajach UE.
Źródło:
Archiwum Energetyki; 2012, 42, 1; 93-107
0066-684X
Pojawia się w:
Archiwum Energetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies