- Tytuł:
-
Zmiany morfologiczne oraz granulometryczne w rejonie ujściowego odcinka rzeki Raby
Morphological and granulometrical river bed changes along a mouth part of the Raba river (Poland) - Autorzy:
-
Ksiazek, L.
Florek, J.
Swiderska, A.
Radecki-Pawlik, A. - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/60533.pdf
- Data publikacji:
- 2007
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
- Tematy:
-
rzeki
dno rzeczne
morfologia
formy denne
rumowiska denne
transport rumowiska
sklad granulometryczny
ujscia rzek
rzeka Raba - Opis:
-
Wykorzystanie gospodarcze rzek i potoków prowadzi do ich podłużnej
i poprzecznej zabudowy. Skutkuje to zachwianiem równowagi i przerwaniem ciągłości
dynamicznej cieku. Poznanie procesów kształtujących koryta rzek, szczególnie
takich gdzie ta ciągłość jest zachowana są kluczowym elementem przywracania
ich naturalności.
W pracy przedstawiono wyniki badań zmian morfologicznych jakie mają
miejsce w korycie po przejściu fali wezbrania oraz składu granulometrycznego
materiału dennego w ujściowym odcinku rzeki podgórskiej.
Na podstawie szczegółowych badań terenowych prowadzonych w ujściowym
odcinku rzeki Raby na odcinku ok. 800 m, w miejscowości Uście Solne, na
połączeniu Raby z rzeką Wisłą, przeprowadzono analizę zmian morfologii dna odcinka
badawczego, uwzględniając takie parametry jak: zmiany geometrii przekroju
poprzecznego, skład granulometryczny rumowiska w warstwie tworzącej obrukowanie
dna oraz podłoża oraz zmiany wynikające z występowania form dennych.
Pomiary terenowe prowadzono w latach 2005–2006, ze szczególnym nasileniem
po przejściu fal powodziowych.
Stwierdzono, że w wyniku transportu rumowiska dennego na badanym odcinku
tworzą się przegłębienia i wypłycenia dna, zróżnicowane formy denne oraz
łachy, których wysokość dochodzi do 1,1 m. Analiza prób warstwowych wskazuje
na pionowe zróżnicowanie składu granulometrycznego rumowiska. W przypadku braku obrukowania dna warstwa powierzchniowa 0,0–0,05 m ma podobne uziarnienie
jak warstwy zalegające niżej. Taki rozkład uziarnienia stwierdzono w próbie
A, gdzie średnica d50 = 0,007 m. W próbie B najgrubsze uziarnienie znajduje
się w wierzchniej warstwie, d50 = 0,013 m, co wskazuje na występowanie obrukowania
dna.
Po przejściu fali powodziowej, w wyniku zmian morfologicznych dno rzeki
uległo zmianom, ulegając obniżeniu lokalnie do 0,5 m albo podniesieniu nawet o 1 m.
Po przejściu fali powodziowej, w sierpniu 2005 r. zaobserwowano przesunięcie się
linii nurtu głównego wynoszące ok. 50 m. Układ zakoli został utrzymany. Podobnie
długość pojedynczej sekwencji zakoli wynoszącej ok. 450 m oraz ich szerokość,
która odpowiada szerokości koryta na tym odcinku wynoszącej 30–38 m.
Badania zrealizowano w ramach grantu badawczego KBN 2 P06S 075 28.
The river channels exploitation leads directly and indirectly to they river training. The usual consequences of that is a dramatic change of river dynamics. Thus in the studies – especially field studies – which can show the better explanation of river forming channel and river processes are the key elements when one intends to talk about river renaturalization and river rehabilitation. In the following paper the results of investigations of morphological changes within the outlet of sand-gravel river are presented just after the bankfull. Also the granulomerty of the considered river channel material was taken into account. On the base of very detailed field survey done along a mouth unit part of the Raba River situated in front of Polish Carpathians, the authors provided the analysis of morphological and granulometric changes of the river bed and channel. Under the consideration the authors took river bed forms, ricer bed armoring and sub-pavement granulomentry as well as river geometry of the particular cross-sections. Work was done (and is continued) within the years 2005-2006 but only the data from 2005 year are presented here. It was fund that along the research channel many new so called riffle and pool sequences are present as well as it was investigated that new sand-gravel bars height is up to 1.1 m. The granulometric analysis of the material trapped within the new bars shows different granulometric composition along the different vertical levels of the material building up those structures. If there is no armoring level present the 0,0–0,05 m level d50 = 0,007 m. (probe A), whereas if the armoring level is present d50 = 0,013 m (probe B). The local changes in altitude of the river channel bottom are from 0.5 m (in-deepening) or 1 m (up rising). After the bankfull stage – August 2005 – the talweg was shifted around. 50 m, but the meander-like system was still preserved (which dimensions are up to 450 m – the meander diameters and 30-38 m the meanders width). All work was supported within the grant of KBN 2 P06S 075 28. - Źródło:
-
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2007, 1
1732-5587 - Pojawia się w:
- Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł