Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "folk" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 53
Tytuł:
Folk culture resources as a component of tourism space
Autorzy:
Mokras-Grabowska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/627789.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
folk culture
commercialization
authenticity
folk tourism
tourism space
hospitality
Opis:
The paper concerns folk tourism – describes the mutual relations between folk culture and tourism and the main mechanisms of the commercialization of cultural heritage. Moreover it locates folk culture resources in tourism space and includes hospitality.
Źródło:
Turyzm; 2013, 23, 2; 43-47
0867-5856
2080-6922
Pojawia się w:
Turyzm
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antymuzyka i antyinstrumenty w tradycji kulturowej ziem polskich
Anti-music and Anti-instruments in the Cultural Tradition of Poland
Autorzy:
Przerembski, Zbigniew Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26731700.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
kultura ludowa
zwyczaje i obrzędy ludowe
folklor
muzyka ludowa
ludowe instrumenty muzyczne
folk culture
folk customs and rituals
folklore
folk music
folk music instruments
Opis:
W tradycji muzycznej należącej do jej niepisanego nurtu, przekazywanego międzypokoleniowo, w relacji mistrz – uczeń, bez pośrednictwa pisma (zwłaszcza nutowego), oprócz manifestacji dźwiękowych mieszczących się w szeroko pojętym zakresie muzyki, istniało zjawisko określane mianem antymuzyki, rozbrzmiewającej zazwyczaj podczas różnego rodzaju rytuałów przejścia. Antymuzyka zawiera się w szerszym pojęciu wrzawy obrzędowej, rozumianej jako aktywność akustyczna inicjowana w celu apotropaicznym. Stanowi ona odwrotny biegun zjawisk dźwiękowych, które konwencjonalnie przyjęło się uważać za muzykę, stanowiąc wobec niej swego rodzaju opozycję. Antymuzyka związana jest w kulturze tradycyjnej z czasem obrzędowym, będącym odwróceniem czasu „normalnego”, nieobrzędowego. W kulturze polskiej i europejskiej (ale też innych kontynentów) od wieków utrzymywało się przekonanie, że różnego rodzaju głośne manifestacje akustyczne należą do szerokiego spektrum zabiegów ochronnych przeciwko złym mocom, które, jak wierzono, miały wykazywać wzmożoną aktywność w czasie i miejscach interpretowanych w etnologii i antropologii kulturowej jako graniczne, przejściowe, znamienne zawieszeniem dotychczasowego porządku, powrotem do pierwotnego chaosu i otwarciem kontaktu z zaświatami. Obrzędowa wrzawa mogła też być wzniecana podczas sprawowania różnych zwyczajów i obrzędów cyklu rocznego, m.in. kolędowania, rytuałów zapustnych, śródpościa, wielkopostnych, wielkanocnych, wiosennych, sobótkowych, dożynkowych czy zaduszkowych. W cyklu ludzkiego życia przejściowe były: czas narodzin, inicjacja seksualna, ślub, zgon. Za miejsca przejścia uważano lokalne granice, rozstaje dróg, ale też pustkowia, cmentarze, wzgórza czy duże drzewa. Wrzawa obrzędowa, antymuzyka może mieć postać wokalną lub instrumentalną, a częściej quasiinstrumentalną, z użyciem narzędzi dźwiękowych czy nawet różnych przypadkowych przedmiotów antyinstrumentów, a także antyinstrumentów, będących parodią czy zaprzeczeniem „normalnych” instrumentów. Należały do nich przede wszystkim diabelskie skrzypce i burczybas.
Apart from sonic manifestations belonging to the sphere of music as broadly conceived, the musical tradition transmitted orally through the generations from master to pupil, without the agency of writing (and music notation in particular), also comprises a phenomenon referred to as anti-music, usually performed during various rites of passage. Anti-music is part of the wider notion of ritual noise, conceived as acoustic activity initiated for apotropaic purposes. It is poles apart from those sonic phenomena conventionally regarded as music. In traditional culture, anti-music is associated with ritual time, which constitutes a reversal of ‘ordinary’ non-ritual time. For centuries, in Polish and European culture (and also that of other continents), there was a conviction that various loud sonic manifestations belonged to the broad spectrum of means for protecting people against evil forces, which were supposedly more active in places and times which cultural ethnology and anthropology interpret as borderline or transitional, distinguished by the suspension of the previously existing order, a return to primaeval chaos and an opening-up of contact with the otherworld. Ritual noise could also be a part of various customs and rites belonging to the annual cycle, such as carolling, Mardi Gras, mid-Lent, Easter and spring celebrations, Midsummer Night, harvest festivals and All Souls’ Day. Within the cycle of human life, rites of passage were associated with birth, sexual initiation, marriage and death. The places considered as points of transition included local boundaries and crossroads, but also wildernesses, graveyards, hills and big trees. Ritual noise or anti-music can take vocal, instrumental or, more frequently, quasi-instrumental forms, using various sound-producing tools or even random objects, as well as anti-instruments, which are a parody and a contradiction of ‘normal’ instruments. Such anti-instruments include, first and foremost, the so-called devil’s fiddle and the Kashubian friction drum called the burczybas.
Źródło:
Muzyka; 2021, 66, 2; 121-140
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z zagadnień leksyki ekspresywnej – pilch
Autorzy:
Kucharzyk, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678743.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
pilch lexeme
folk culture
Opis:
From the issues of expressive lexis – pilchThe object of this article is the description and interpretation of the semantic development of the pilch lexeme. In its basic meaning this word means a mammal from the Gliridae family. Pilch has already been known in pre-Slavic language and is also confirmed in the historical dictionaries of the Polish language. The historical material documents only the zoological meaning of the lexeme, while in the local dialects one can observe the semantic development of this unit. Pilch, next to indicating various animals, occurs also as a word describing 1. a mean person 2. a bad-natured person, 3. little child. Pilch is an interesting example of a lexical unit that primarily denominates an animal but which extended its meaning and became a personal expressivism as a result of connotations occurring in the folk culture.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2013, 48
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kultura ludowa Mazowsza w dorocznej obrzędowości Warmiaków
Folk culture of Mazowsze in annual rituals Warmians
Autorzy:
Hochleitner, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2165227.pdf
Data publikacji:
2014-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
kultura ludowa
obrzędy
zwyczaje
religijność ludowa
folk culture
rituals
customs
folk religiosity
Opis:
Gdy przybyli mazowieccy koloniści u schyłku średniowiecza wprowadzili wiele zwyczajów do kultury regionalnej pogranicza warmińsko-mazurskiego. Pozostałości tej kultury świadczą o uniwersalnych treściach, które wraz z przyjęciem chrześcijaństwa utrwaliły na wiele stuleci oryginalną kulturę ludową. Chrześcijaństwo wkraczające na te ziemie było jednak otwarte na przyjmowanie zastanych praktyk. Wiele obrzędów i ludowych zwyczajów wprowadzono do kalendarza kościelnego. Opisywane poniżej prace gospodarcze opierały się przede wszystkim na wiedzy potocznej, przekazywanej z pokolenia na pokolenie.
When the colonists arrived in Mazovia in the late Middle Ages introduced many customs to regional culture borderlands of Warmia and Mazury. The remains of this culture testify to the universal content which, together with the adoption of Christianity perpetuated for many centuries original folk culture. Entering Christianity in these lands, however, was open to accepting existing practices. Many rituals and folk customs were introduced into the Church calendar. Described below economic work based primarily on common knowledge, passed on from generation to generation.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2014, Zeszyt, XXVIII; 76-94
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słoma w kulturze tradycyjnej
Straw in traditional culture
Autorzy:
Tymochowicz, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/667069.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
straw
folk culture
rituals
ecology
Opis:
Straw is a particular raw material that has been widely used in the past and in the past. The text enumerates its practical qualities and reported importance in former rituals, beliefs, healing or divination. Then the text deals with the symbolism of the straw, which is becoming more and more difficult to interpret.
Źródło:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2017, 17; 146-160
1506-5790
2353-9860
Pojawia się w:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Folk culture specialists?
Autorzy:
Brzezińska, Anna Weronika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/704380.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
folk culture
ethnography
museology
tradition
folklore
Opis:
Every discipline has its own special terms regarded to be the “difficult” ones. Very often these are part of the achievements of many generations of scholars, in the same time being components of colloquial language. Such an example for ethnology would be „folk culture”. The term is popularly understood as idealized pictures of Polish camp’s social life. For specialists, though, the term is very wide-ranging, multidimensional and set in a specific historical context. Still there is a ground for agrement and creation between academic research and popular understanding that involves activities taken by employees of cultural institutions. In their struggle to respond to a public demand, they face a dilemma of how folk culture should be widespread. On one hand, they see the presented topics to be appealing, they also recognize the possibilities lying in its educational values (craft’s demonstrations and workshops). On the other hand, they are aware of its artificialness and of their setting up meanings yet outdated. These dilemmas may as well be associated to the way ethnologists are educated in the field of regional cultures, where they are trained for potential ‘specialists’ of folk culture.
Źródło:
Nauka; 2009, 3
1231-8515
Pojawia się w:
Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Desakralizacja folkloru − jej przejawy muzyczne i kulturowe
Autorzy:
Dadak-Kozicka, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668993.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
folklore
folk culture
folk songs
folk beliefs
hermeneutics of folklore
mythologization of folklore
folklor
kultura ludowa
pieśni ludowe
wierzenia ludowe
hermeneutyka folkloru
mitologizacja folkloru
Opis:
The religious dimension of traditional culture – crucial to the understanding of the rituals which form a commentary on the cycle of the life of nature (annual rituals) and the life of humankind (family rituals) – is of particular importance, but it is also difficult to research. The ethnologists who documented folklore were sensitive to this aspect of culture (i.e. the suprasensory life) even as early as the eighteenth century, but they did not know how to document it correctly, and imposed their own ideas – e.g., deistic ones – on the mentality and the imagination of the rustic population as revealed in their art. Incomplete (i.e., concerned with selected aspects of culture and art) and not very accurate documentation (searching for folklore’s original versions, e.g., the brothers Grimm) resulted in the creation of standards of fairytales or songs which make reading their content and interpreting their form correctly more difficult today. Yet in folklore the content, the form and the function were organically bound together. This rather inadequate documentation encouraged erroneous interpretations, and even the mythologising of folklore in later periods, Documentation was shaped to fit in with the assumptions and ideas of the researchers, thus falsifying, in particular, the unique character of folk symbolism and poetics, the distinctiveness of folk thinking. In fact, it was not until the nineteenth century that Oskar Kolberg created reasonably full and reliable documentation of folk art – viewed in the context of traditional culture and nature – in his monumental work Lud, jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce [People, their customs, way of life, speech, legends, proverbs, rituals, magic, games, songs, music and dances] (1856–1890 – 33 volumes). Ritual folklore, still quite active at that time, reveals both the multifunctionality of forms (associated with the musical and poetic styles), as well as the hierarchical order of functions and values – from the religious, through ethical, aesthetic, cognitive and socialising ones, to the ludic function.At the same time ritual folklore reveals a tendency towards an increasingly prominent emphasis on the ludic function, at the expense of functions concerned with belief, religion and philosophy. This can be seen in the gradual disappearance of archaic ritual chants with original tonal-melodic patterns, slow tempos and a-metric structure. These chants were a manifestation of a contemplative-reflective attitude towards the world and towards life, regarded as sacred. In the twentieth century, harvest chants represented a relic of this attitude. The unique nature of rustic culture expressed in these chants was investigated by E. JagiełłoŁysiowa (Elementy stylów życia ludności wiejskiej [Elements of lifestyles of the rural population], 1978). She emphasised the changes taking place in the attitudes of peasants towards nature, and in particular towards the nourishing Mother Earth and work on the land; these were losing the religious dimension in favour of an economic approach towards all work, while the ritual celebrations were gradually becoming predominantly a form of entertainment. Replacing the ritual chants with ditties, frequently of a lewd character (at one time these forms complemented each other), is a symptom of the changes – the disappearance of the contemplative-reflective attitude to the life of nature and humankind, the loss of the sacral dimension. The archaic style of chanting thus disappears as well.
The religious dimension of traditional culture – crucial to the understanding of the rituals which form a commentary on the cycle of the life of nature (annual rituals) and the life of humankind (family rituals) – is of particular importance, but it is also difficult to research. The ethnologists who documented folklore were sensitive to this aspect of culture (i.e. the suprasensory life) even as early as the eighteenth century, but they did not know how to document it correctly, and imposed their own ideas – e.g., deistic ones – on the mentality and the imagination of the rustic population as revealed in their art. Incomplete (i.e., concerned with selected aspects of culture and art) and not very accurate documentation (searching for folklore’s original versions, e.g., the brothers Grimm) resulted in the creation of standards of fairytales or songs which make reading their content and interpreting their form correctly more difficult today. Yet in folklore the content, the form and the function were organically bound together. This rather inadequate documentation encouraged erroneous interpretations, and even the mythologising of folklore in later periods, Documentation was shaped to fit in with the assumptions and ideas of the researchers, thus falsifying, in particular, the unique character of folk symbolism and poetics, the distinctiveness of folk thinking. In fact, it was not until the nineteenth century that Oskar Kolberg created reasonably full and reliable documentation of folk art – viewed in the context of traditional culture and nature – in his monumental work Lud, jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce [People, their customs, way of life, speech, legends, proverbs, rituals, magic, games, songs, music and dances] (1856–1890 – 33 volumes). Ritual folklore, still quite active at that time, reveals both the multifunctionality of forms (associated with the musical and poetic styles), as well as the hierarchical order of functions and values – from the religious, through ethical, aesthetic, cognitive and socialising ones, to the ludic function.At the same time ritual folklore reveals a tendency towards an increasingly prominent emphasis on the ludic function, at the expense of functions concerned with belief, religion and philosophy. This can be seen in the gradual disappearance of archaic ritual chants with original tonal-melodic patterns, slow tempos and a-metric structure. These chants were a manifestation of a contemplative-reflective attitude towards the world and towards life, regarded as sacred. In the twentieth century, harvest chants represented a relic of this attitude. The unique nature of rustic culture expressed in these chants was investigated by E. JagiełłoŁysiowa (Elementy stylów życia ludności wiejskiej [Elements of lifestyles of the rural population], 1978). She emphasised the changes taking place in the attitudes of peasants towards nature, and in particular towards the nourishing Mother Earth and work on the land; these were losing the religious dimension in favour of an economic approach towards all work, while the ritual celebrations were gradually becoming predominantly a form of entertainment. Replacing the ritual chants with ditties, frequently of a lewd character (at one time these forms complemented each other), is a symptom of the changes – the disappearance of the contemplative-reflective attitude to the life of nature and humankind, the loss of the sacral dimension. The archaic style of chanting thus disappears as well.
Źródło:
Pro Musica Sacra; 2013, 11
2083-4039
Pojawia się w:
Pro Musica Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Le tradizioni come identità: la Baìo di Sampeyre
Traditions as identity: La Baìo in Sampeyre
Autorzy:
Olcese, Gianluca
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1051634.pdf
Data publikacji:
2010-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
traditions
popular feasts
continuity
folk culture
Opis:
During the last Baìo in 2007, I interpreted carnival as an occasion to investigate popular traditions. Agricultural feasts have been present since ancient times, sometimes hidden behind the veil of other meanings: today they represent a way to allow the present society to feel itself as a continuation of the past. The communities of small local areas show a representation of their identity through ancient rituals – like manifestations, such as the Baìo – to sew their relationships with the modern territory. Those rituals also demonstrate several, and sometimes unexpected, connections with different cultures of the present and the past.
Źródło:
Studia Romanica Posnaniensia; 2010, 37, 1; 69-84
0137-2475
2084-4158
Pojawia się w:
Studia Romanica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jerzy Harasymowicz - poeta pogranicza
Jerzy Harasymowicz - poet boundary
Autorzy:
Ksenicz, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/482039.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
tradition
Beskid Niski
folk culture
customs
religions calendar
Opis:
The article tries to show Harasymowicz as a poet working under the influence of two cultures. In his poetry relations of Polish and Ukrainian cultures are shown on the cultural and historical background, which are even evident in his first volume of poetry which was published in 1956. The geographical area of the Carpathian mountains and Low Beskids hold a special place in his poetry. Family tradition, objectivity of the poet and his delight in mountain scenery for „the dream and a fairy-tale world” created a metaphorical image of the area and people living in it.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2016, 1, XXI; 185-193
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elementy tricksteriady w dawnych polskich i rosyjskich zwyczajach kolędniczych
Elements of “tricksteriada” in old Polish and Russian carolling customs
Autorzy:
Zalewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/482438.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
“tricksteriada”
carolling customs
folk culture
carnival
Slavic rites
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest analiza porównawcza działalności polskich i rosyjskich kolędników, którą rozpatrywać można w kategoriach symbolicznej tricksteriady. Jako materiał źródłowy wykorzystano opisy zwyczajów kolędniczych kultywowanych w XIX i na początku XX wieku, zawarte głównie w opracowaniach etnograficznych. Wspomniany wyżej problem nie doczekał się do chwili obecnej opracowań wykraczających poza dość zdawkowe uwagi dotyczące tricksterskiej natury przebierańców oraz ich zabaw. Kultura ludowa, tj. twór synkretyczny, ukształtowana została z elementów pogańskich i chrześcijańskich. W kontekście podjętej w niniejszym artykule tematyki dowodzą tego obrzędy słowiańskie, takie jak bożonarodzeniowe i noworoczne kolędowanie. „Przybysze z innego świata”, przebrani za zwierzęta oraz postacie antropomorficzne, naruszają kultu-rowe tabu. Czas karnawału sprawia, że dochodzi do odwrócenia porządków: akceptowane jest wówczas nawet obsceniczne zachowanie. Kolędnicy występujący w roli wędrownych aktorów wydają się zatem wcieleniem błazna na scenie.
This paper provides a comparative analysis of Polish and Russian carolling activity, which may be considered as a symbolic celebration of “tricksteriada”. Descriptions of carolling customs cultivated in the 19th- and at the beginning of the 20th century, primarily in ethnographic studies, were used as the source material. The issue mentioned above, to date, has not been studied, except quite limited comments concerning the “trickster” nature of masqueraders and their plays. Folk culture, i.e. a syncretic creation, was formed by pagan and Christian elements. In the context of the subject of this paper, rituals such as Christmas and New Year’s carolling prove its Slavic origin. The “supernatural visitors”, dressed as animals and anthropomorphic characters, violate cultural taboos. During carnival the order is reversed and provocative behaviour is acceptable. The carollers, in their role as traveling actors, seem to impersonate jesters in plays.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2020, 2, XXV; 121-136
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół kultury ludowej w szkole (na przykładzie wybranych tekstów literackich)
Around Folk Culture at School (with examples of selected literary texts)
Autorzy:
Latoch-Zielińska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/962145.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
folk culture
folk literature
education
student
digital world
digital technologies
cyfrowy świat
technologie cyfrowe
kultura ludowa
literatura ludowa
edukacja
uczeń
Opis:
Folk culture can have a significant impact on shaping the identity of the young generation. The author analyses the most recent core curriculum of Polish for primary schools and selected curricula of this subject in terms of the presence of issues related to folk literature. The results of the analysis indicate that the most frequently used in educational practice are texts that have been known for a long time and that originate from folk culture or refer to it various ways. The author emphasizes that the contemporary student, functioning on a daily basis in the digital world, has special expectations towards education. She suggests refreshing the list of readings, methods and forms of work and including modern technologies, which may make the lesson process more attractive.
Kultura ludowa może mieć  znaczący wpływ  kształtowanie tożsamości młodego pokolenia.   Autorka analizuje najnowszą podstawę programową z języka polskiego dla szkoły podstawowej oraz wybrane programy nauczania tego przedmiotu w aspekcie obecności zagadnień związanych z literaturą ludową. Wyniki przeprowadzonej analizy wskazują, iż w praktyce edukacyjnej najczęściej wykorzystywane są  znane od dawna teksty wywodzące  się  lub  nawiązujące w różny sposób do kultury ludowej. Autorka podkreśla, iż współczesny uczeń, funkcjonujący na co dzień w cyfrowym świecie,  ma szczególne oczekiwania wobec edukacji. Proponuje odświeżenie listy lektur, metod i form pracy oraz włączenie  nowoczesnych technologii, które mogą uatrakcyjnić proces lekcyjny.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2019, 63, 4-5; 29-42
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzień świętego Szczepana w religijności i kulturze ludowej w Polsce
Saint Stephens Day in Religiousness and Folk Culture in Poland
Autorzy:
Kupisiński, Zdzisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036020.pdf
Data publikacji:
2019-08-27
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
zwyczaje i obrzędy
kultura ludowa
religijność ludowa
św. Szczepan
liturgia
owies
customs and rituals
folk culture
folk religion
St. Stephen
liturgy
oats
Opis:
Artykuł poświęcony jest św. Szczepanowi – pierwszemu chrześcijańskiemu męczennikowi, którego święto w liturgii Kościoła katolickiego przypada w drugi dzień Bożego Narodzenia, tj. 26 grudnia. Autor omawia oddziaływanie patrona tego dnia na życie codzienne oraz formy świętowania mieszkańców wsi. Kult świętego Szczepana zauważalny jest nie tylko w religijności ludowej, ale także w obrzędowości ludowej charakterystycznej dla tego święta. W opracowaniu tematu autor wykorzystał własne etnograficzne badania terenowe prowadzone w subregionach opoczyńskim i radomskim nad obrzędowością doroczną (1990-1994) oraz doroczną i funeralną (1997-2006), jak również literaturę przedmiotu z zakresu teologii i religioznawstwa. W wierzeniach ludowych wokół św. Szczepana skoncentrowały się niektóre przedchrześcijańskie praktyki agrarne, ale po nadaniu im chrześcijańskiej interpretacji zostały włączone w liturgię Kościoła. Jednym z powszechnych zwyczajów jest święcenie przez księdza owsa w kościele i wzajemne obsypywanie się nim. Dawniej był to obrzęd magiczny mający zapewnić pomyślność w uprawie zbóż i gospodarstwie. Po uzyskaniu chrześcijańskiej wykładni stał się symbolem ukamienowania św. Szczepana. Ponadto autor przedstawia i analizuje inne zwyczaje i obrzędy ludowe charakterystyczne dla tego dnia, jak składanie życzeń, kolędowanie, rozwiązywanie przez służbę umów o pracę czy kojarzenie małżeństw.
The article concerns Saint Stephen, the first Christian martyr whose feast in the liturgy of the Catholic Church falls on the second day of Christmas, i.e., 26th of December. The veneration of the saint is seen not only in folk religiosity, but also in folk rituals characteristic for this holiday. The author used his own ethnographic field research conducted in the Opoczno and Radom subregions on annual rituals (1990-1994) and annual and funeral rituals (1997-2006), as well as the theological and religious literature on the subject. In folk beliefs around the figure of St. Stephen some pre-Christian agrarian practices were focused, but after giving them a Christian interpretation they were incorporated into the Church liturgy. One of the common customs is that a priest will bless oats in the church, which people then throw at each other. In the past it was a magical ritual to ensure prosperity in the growing of cereals and on the farm. After giving it a Christian interpretation, it symbolizes the stoning of the patron saint of that day – St. Stephen. In addition, the article discusses other customs and folk ceremonies characteristic of this holiday, such as: exchanging wishes, carol singing, termination of employment by servants or marriage matching.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2019, 66, 9; 127-139
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obrzędowość rodzinna utrwalona we frazemach gwarowych pogranicza małopolsko-mazowieckiego
Family rituals preserved in dialect phrases of the Lesser Poland-Masovian borderland
Autorzy:
Karpeta, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2174102.pdf
Data publikacji:
2022-12-02
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
dialectology
phrase
rituals
folk culture
dialektologia
frazematyka
obrzędy
kultura ludowa
Opis:
The article is a review of family beliefs and habits embedded in dialect phrases that the author collected in several villages on the Lesser Poland-Masovian borderland. Such an approach to the subject comprehensively shows the cultural and moral sphere of a given community and preserves its specificity. As a rule organizing the material base, the author adopted the method of thematic fields, which will allow to distinguish conceptual categories typical of the rural linguistic and cultural community. Research on old customs and folk rituals – taking into account socio-economic transformations – is a bridge connecting the present with the past.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2022, 17; 113-121
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mocarstwo słabych – o wartości starców w kulturze ludowej
The Power of the Weak: on Worthiness of Elders in Folk Culture
Autorzy:
Kalniuk, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/635823.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
borders
elders
folk culture
myth
old age
others
sacrum
supernatural
Opis:
The folk culture from the turn of the 20th century was founded on the mythical paradigm. Its specific feature was an opposition between the self and the other. It had ambivalent influence on those people and places which, due to actual or perceptual reasons, were placed on the margin of the mainstream of life. This includes, among others, the elders. On the one hand, they were treated by the community with reluctance, or even aggression, because of their decrepitude. On the other hand, they were respected as guards of traditions, and intermediaries with the supernatural, who possessed a portion of its potential.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2013, 5
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Autobiografia, traktat, kultura ludowa
Autobiography, Treaty, Folk Culture
Autorzy:
Madejski, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1377589.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
autobiography
academic autobiography
folk culture
autobiografia
autobiografia akademicka
kultura ludowa
Opis:
Autor przybliża nową książkę Andrzeja Mencwela, której fragment składa się na czwarty numer "Autobiografii". Ukazuje ją zarówno w kontekście zainteresowań badawczych wybitnego antropologa kultury, jak i w nawiązaniu do polskich prac ludoznawczych oraz w relacji do prozy profesorów.
The author introduces a new book by Andrzej Mencwel published in parts in fourth issue of "Autobiography". The book by Mencwel is shown both in the context of the research interests of this eminent cultural anthropologist, as well as in relation to the Polish ethnographic works and in relation to academic prose.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2015, 4, 1; 7-12
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 53

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies