Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "fizyki" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-11 z 11
    Tytuł:
    Metafizyczne implikacje fizyki kwantowej
    Distilling Metaphysics from Quantum Physics
    Autorzy:
    Maudlin, Tim
    Drozdowska, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2097357.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-06
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    filozofia fizyki
    filozofia mechaniki kwantowej
    determinizm
    komplementarność
    nielokalność
    philosophy of physics
    philosophy of quantum mechanics
    determinism
    complementarity
    nonlocality
    Opis:
    Przekład na podstawie: Tim Maudlin, „Distilling Metaphysics from Quantum Physics”, w: The Oxford Handbook of Metaphysics, red. Michael J. Loux i Dean W. Zimmerman (Oxford: Oxford University Press, 2005), 461–487 Przełożony tu na język polski tekst „Distilling Metaphysics from Quantum Physics” Tima Maudlina stanowi rozdział z The Oxford Handbook of Metaphysics. Autor omawia w nim sześć ważnych zagadnień metafizycznych, na które fizyka kwantowa rzuca nowe światło. Każde z nich naświetla z punktu widzenia trzech podstawowych interpretacji mechaniki kwantowej: teorii kolapsu funkcji falowej (von Neumanna lub GRW), teorii zmiennych ukrytych (Bohm) i interpretacji wieloświatowej (Everett). Omówione zagadnienia to determinizm, dookreśloność wartości wielkości fizycznych, rola obserwatora, nieoznaczoność i komplementarność, logika kwantowa, a także splątanie kwantowe i nielokalność.
    Translated here into Polish is Tim Maudlin’s “Distilling Metaphysics from Quantum Physics,” which is a chapter of The Oxford Handbook of Metaphysics. The author discusses six important metaphysical issues on which quantum physics sheds new light. He shows how differently each of the three main intepretations of quantum theory (von Neumann’s and GRW collapse theory, Bohm’s hidden variable theory, and Everett’s many-worlds theory) views each of them. The issues discussed are determinism, determinateness, the role of the observer, uncertainty and complementarity, quantum logic, and entanglement and non-locality.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 4; 407-439
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy metafizyka może być eksperymentalna?
    Autorzy:
    Mączka, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/691194.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    recenzja
    filozofia fizyki
    nierówności Bella
    Opis:
    Recenzja książki: Tadeusz Pabjan, Eksperymentalna metafizyka. Johna S. Bella filozofia mechaniki kwantowej, Copernicus Center Press, Kraków 2011, ss. 368.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2015, 58; 159-169
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O podglądaniu fizyków przy pracy (nad kwantowaniem grawitacji)
    Autorzy:
    Lamża, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/691198.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    recenzja
    filozofia przyrody
    filozofia fizyki
    ogólna teoria względności
    mechanika kwantowa
    Stephen Hawking
    Roger Penrose
    Opis:
    Recenzja książki Wojciecha P. Grygiela, Stephena Hawkinga i Rogera Penrose’a spór o rzeczywistość, Copernicus Center Press, Kraków 2014, ss. 412.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2014, 56; 147-151
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Matematyczna heurystyka w wiskozymetrii. Metrologiczne zagadnienie kształtu
    Mathematical heuristics in viscosimetry. Metrological problem of shape
    Autorzy:
    Zabierowski, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/347820.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
    Tematy:
    prawa empiryczne
    teoria
    zasady fizyki
    idealizacja
    aproksymacja
    metodologia
    analiza wymiarowa
    geometria w fizyce
    logika odkrycia
    filozofia fizyki
    filozofia przyrody
    humanistyka nauk technicznych
    empirical laws
    theory
    principles of physics
    idealization
    approximation
    methodology
    dimensional analysis
    geometry in physics
    logic of discovery
    philosophy of physics
    philosophy of nature
    humanism of technical science
    Opis:
    Ustala się znaczenie analizy matematycznej i analizy wymiarowej w fizyce. Odsłania się stosunek metrologii do fizyki oraz do rozumowania abstrakcyjnego. Przedstawia się uściślanie nauk ścisłych jako przedmiot nauk humanistycznych, jak i ustala znaczenie heurystyki w rozwoju badań naukowych, błędnie przedstawianej w podręcznikach akademickich. Praca jest kontynuacją metody analizy wymiarowej Weisskopfa (Science 187, 1975). Poddaje się precyzyjnej analizie podstawy fizyki lepkości i równanie Stokesa. Pokazuje się znaczenie heurystyki matematycznej i aparatury matematycznej w badaniach empirycznych nad ruchem w cieczy ciał o różnym kształcie oraz sens aproksymacji, idealizacji i strukturę języka opisu w hydrotechnice i fizyce lepkości. Rekonstruuje się znaczenia terminów teoretycznych i empirycznych oraz praw idealizacyjnych w wiskozymetrii i technice dla ciał o nieregularnym kształcie.
    The significance of mathematical and dimensional analyses is settled. The relation of metrology both to physics and abstract reasoning is revealed. The example of viscosimetry is used to continue the making of science to be more precise and the role of heuristics in the development of scientific investigations is pointed out. Usually these topics are presented in textbooks in an improper way. The article is also the prolongation of the dimensional analysis method given by Weisskopf (Science, 187, 1975). Especially the foundations of viscosity physics and Stokes's equation are examined scrupulously. The following are reconstructed: mathematical heuristics and mathematical conceptual apparatus in the empirical research of various shape bodies moving in fluids as well as the idealisation and language structure of the phenomenal description in hydrotechnics and viscosity physics.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki; 2013, 2; 185-194
    1731-8157
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lars Q. English, There Is No Theory of Everything. A Physics Perspective on Emergence, Springer 2017, rec.
    Autorzy:
    Sadłocha, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560618.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu
    Tematy:
    Emergence
    reductionism
    anti-reductionism
    philosophy of physics
    Emergencja
    redukcjonizm
    antyredukcjonizm
    filozofia fizyki
    Opis:
    Lars Q. English’s book consists of an introduction, eight chapters and a short ending. The author shows how the latest discoveries of physics are changing thinking about the world, approving the occurrence of emergence. As a physicist himself, he combined the results obtained in physics with philosophical reflection, hence this book is worth recommending to students and graduates of science with philosophical tendencies.
    Książka Larsa Q. Englisha składa się ze wstępu, ośmiu rozdziałów i krótkiego zakończenia. Autor ukazuje w niej jak najnowsze odkrycia fizyki zmieniają myślenie o świecie, aprobując zachodzenie emergencji. Sam będąc fizykiem, połączył wyniki otrzymywane w ramach fizyki z refleksją filozoficzną, stąd książkę tę warto polecić studentom i absolwentom kierunków ścisłych posiadających zapędy filozoficzne.
    Źródło:
    Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia; 2019, 26
    0208-7626
    Pojawia się w:
    Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O postulacie kwantowej zasady względności
    Autorzy:
    Kopyciński, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31234084.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    filozofia fizyki
    wybieg konwencjonalistyczny
    paradygmat
    instrumentalizm
    przypadkowość ontyczna
    Opis:
    W tym artykule analizuje się jedną z prób zszycia i tym samym usunięcia niewspółmierności teoretycznej szczególnej teorii względności z mechaniką kwantową poprzez sformowanie kwantowej zasady względności, przedstawioną w pracy Quantum Principle of Relativity Dragana i Ekerta (2020). Analizowany jest charakter postulatu Dragana i Ekerta i argumentuje się, że bliżej mu jest do wybiegu konwencjonalistycznego niż do nowego paradygmatu w fizyce teoretycznej. Zwraca się też uwagę na faworyzowanie w omawianym artykule instrumentalizmu matematycznego i ontycznego charakteru prawdopodobieństwa w fizyce.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2022, 10; 271-280
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Równoczesność” a „teraźniejszość” – fizyka i metafizyka czasu
    “Simultaneousness” and “Nowness”: Physics and Metaphysics of Time
    Autorzy:
    Przechowski, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488630.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    filozofia czasu
    filozofia fizyki
    A-teoria
    B-teoria
    Szczególna Teoria Względności (STW)
    philosophy of time
    philosophy of physics
    A-theory
    B-theory
    special relativity
    Opis:
    Jednym z głównych problemów filozofii czasu jest określenie statusu teraźniejszości. Zagadnienie teraz pojawia się explicite choćby w dyskusji prezentyzm-eternalizm czy w pytaniu o możliwość uzgodnienia idei obiektywnego upływu czasu z rozumieniem czasu we współczesnej nauce. Filozofia nauki ujawnia zaś – wcześniej nie dostrzegany – problem zdefiniowania równoczesności. Dyskusje na temat obiektywności lub realności upływu czasu nie są domeną filozofii ostatniego stulecia ani też pokłosiem odkryć fizyki XX wieku. To właśnie jednak na gruncie fizyki nastąpiło spektakularne zderzenie intuicyjnego rozumienia czasu, w tym tak oczywistych – zdawałoby się – idei, jak równoczesność czy współistnienie, z filozoficznymi implikacjami teorii naukowej. Rozbieżność intuicji temporalnych z czasem relatywistycznym analizowali pod kątem konsekwencji metafizycznych Gödel, Rietdijk i Putnam. Próby uzgodnienia klasycznych kategorii tensalnych z pojęciami STW, podejmowane m.in. przez Sklara, wskazują na konieczność wyeksplikowania odmiennych założeń ontologicznych obu schematów pojęciowych oraz potrzebę oddzielenia metafizyki od epistemologii. Radykalną propozycję wyeliminowania konfliktu między intuicją upływu czasu i relatywistycznym obrazem czasu wysunął Prior, który przypisał fundamentalną rolę potocznym kategoriom temporalnym (A-teoria), pojęcia relatywistyczne zaś uznał za czysto konwencjonalne i wtórne. Pogląd taki jawnie przeczyłby jednak ontologicznym założeniom STW, sformułowanym przez samego Einsteina. Niniejszy artykuł ma na celu wyeksplikowanie wspomnianych trudności w oparciu o fundamentalne założenia i własności klasycznej oraz relatywistycznej koncepcji czasu.
    The status of “nowness” is one of the most important problems of the philosophy of time. The question of “the now” remains relevant in the discussion between presentism and eternalism, or in the problem of reconciliation between the classic idea of objective sense of the flow of time and the concept of time in the modern science. Philosophy of science also reveals the never-recognized-before problem of defining “simultaneousness.” The discussions on the objectivity or reality of the flow of time neither are the domain of the 20th-century philosophy, nor are the result of the discoveries in the modern physics. It was right on the grounds of relativistic physics, however, where the intuitive perception of time (including the supposedly obvious ideas of “simultaneousness” or the “coexistence”) and the philosophical implications of the scientific theory spectacularly collided. The dissonance between temporal intuitions and ontological implications of relativistic time was studied by Gödel, Rietdijk, and Putnam. The attempts to reconcile the classic tensal categories with the STR definitions, made by Sklar and the others, indicate the need of explication of the different presumptions of the two frameworks of conceptual schemas as well as the need of the separation between metaphysics and epistemology. A radical attempt of elimination of the conflict between the intuition of the flow of time and the relativistic concept of time was presented by Prior, who assigned a fundamental meaning to the tensal categories (A-theory) and who considered the relativistic concepts to be conventional and secondary. Such an idea, however, would explicitly negate the ontological presumptions of the STR, formulated by Einstein himself. The article presents this difficulties on the basis of the fundamental presumptions and features of the classic and relativistic concept of time.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2014, 62, 4; 181-204
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kryteria estetyczne w nauce w ujęciu Grzegorza Białkowskiego
    Autorzy:
    Gileta, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31234082.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    Grzegorz Białkowski
    kryteria estetyczne
    filozofia fizyki
    filozofia nauki
    przeżycie estetyczne
    Opis:
    Ten tekst jest prezentacją i analizą poglądów Grzegorza Białkowskiego w kwestii obecności kryteriów estetycznych w praktyce nauki, głównie w praktyce fizyki. Białkowski należy do fizyków – obok m.in. Henri Poincaré’go, Wernera Heisenberga i Paula Diraca – którzy nie tyko konstatują obecność kryteriów estetycznych w procesie tworzenia i oceniania teorii naukowych, ale też starają się uzasadnić odwoływanie się do takich kryteriów. Białkowski zwraca też uwagę na rolę przeżycia estetycznego w działalności naukowej, a obecność kryteriów estetycznych uzasadnia na podstawie tez naturalizmu.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2022, 10; 259-270
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Philosophy in science – a case study of the reception of the Special and the General Theory of Relativity in Kraków and Lwów before 1925
    Filozofia w nauce – studium przypadku recepcji szczególnej i ogólnej teorii względności w Krakowie oraz we Lwowie przed rokiem 1925
    Autorzy:
    Polak, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/783498.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Umiejętności
    Tematy:
    history of physics
    philosophy of science
    philosophy in science, philosophy of physics
    Special Theory of Relativity
    General Theory of Relativity
    Albert Einstein
    Ernst Mach
    Bronislaw Biegeleisen
    Maksymilian T. Huber
    Stanislaw Loria
    Zygmunt Zawirski
    Stanislaw Zaremba
    Tadeusz Banachiewicz
    Lwów
    Kraków
    historia fizyki
    filozofia przyrody
    filozofia w nauce
    filozofia fizyki
    szczególna teoria względności
    ogólna teoria względności
    Bronisław Biegeleisen
    Stanisław Loria
    Stanisław Zaremba
    Opis:
    A centenary of Einstein’s General Theory of Relativity brings forward some questions with regard to the impact of Einstein’s theory on philosophy. This theory, and the chronologically earlier Special Theory of Relativity, have had many important philosophical implications. In Poland they provoked interesting philosophical discussions before WWII. The history of those discussions reveals numerous noteworthy facts concerning the relationships between mathematics, physics and philosophy. A case study of the reception of the Special and General Theory of Relativity in Kraków and Lwów before 1925 focuses on the peculiar specificity of exact sciences and philosophy in Polish Galicia. The concept of “philosophy in science” coined by Michael Heller is particularly suitable for describing this specificity. The article begins with a short overview of the early reception of the Special Theory of Relativity in Kraków. Next, it shows how the discussions during the 10th and 11th Congresses of Polish Physicians and Natural Scientists (Lwów 1907, Kraków 1911) influenced the reception of the STR. What is also discussed are the roots of the specificity of the reception in Lwów, i.e. the influence of the considerations about the foundations of mechanics and a public philosophical debate around Einstein’s theories. In order to demonstrate how different the reception of these theories was in Kraków, a description is provided of a methodological debate between S. Zaremba and T. Banachiewicz. Some notes are also added about the concurrent styles of philosophy of science (philosophy of nature). The article ends with conclusions about the specificity of Kraków’s and Lwów’s styles of philosophy in science. This study reveals that in this period Einstein’s theories significantly stimulated philosophical considerations in Poland. These considerations have become an important supplement to the scientific activity in Kraków and Lwów.
    Setna rocznica sformułowania przez Alberta Einsteina ogólnej teorii względności jest doskonałą okazją do ponownego postawienia pytań o wpływ wspomnianej teorii na filozofię. Interesującą perspektywę oferują badania z zakresu historii nauki i historii filozofii, które pozwalają dokładniej przyjrzeć się procesowi recepcji wspomnianej teorii. Proces ten jest ważnym źródłem wiedzy o kształtowaniu się relacji nauk przyrodniczych i filozofii, gdyż poprzez analizę wskazywanych trudności i kontrowersji pozwala zidentyfikować wiele ukrytych założeń o charakterze filozoficznym, które trudno dostrzec na innych etapach rozwoju nauki. Dzięki temu analiza procesu recepcji nowych teorii naukowych staje się wyróżnionym przedmiotem analiz relacji matematyki, nauk przyrodniczych i filozofii. Z tych względów warto przyjrzeć się interesującym dyskusjom i polemikom, które miały miejsce w obrębie nauki polskiej. Szczególnie interesujące polemiki i dyskusje wokół teorii względności rozegrały się w Krakowie i we Lwowie przed rokiem 1925. Wspomniane ośrodki zostały wybrane również z tego względu, że w początkach XX wieku, wykorzystując możliwości polityczno-kulturalne powstałe w związku z istnieniem stosunkowo szerokiego zakresu autonomii Galicji, stały się one najważniejszymi centrami rozwoju nauki polskiej. Sytuacja ta zadecydowała również o połączeniu wymienionych ośrodków stosunkowo silną siecią powiązań, widocznych szczególnie na gruncie fizyki. W obu miastach powstała również specyficzna (choć z zachowaniem pewnych lokalnych odrębności) odmiana refleksji nad nauką, którą dogodnie jest określić przy pomocy pojęcia „filozofii w nauce” stworzonego przez M. Hellera. Opracowanie rozpoczyna się od krótkiego przybliżenia historii recepcji szczególnej teorii względności w Krakowie. W procesie tym najistotniejszą rolę odegrał August Witkowski, który już w 1905 roku docenił znaczenie pierwszych prac Einsteina. Kolejne punkty zwrotne w procesie recepcji teorii Einsteina wyznaczyły dwa kolejne Zjazdy Lekarzy i Przyrodników Polskich, które odbyły się kolejno we Lwowie w 1907 r. i w Krakowie w 1911 r. Pierwszy z nich zadecydował o popularyzacji idei relatywistycznych pośród przyrodników polskich, a kolejny – o popularyzacji ich wśród filozofów. Dla zrozumienia lokalnej specyfiki filozoficznych rozważań prowadzonych w ośrodku lwowskim odwołamy się do rozwoju recepcji wokół podstaw mechaniki. Zagadnienie to szczególnie mocno interesowało lwowskich uczonych z tej racji, że Lwów był do 1915 roku jedynym polskim ośrodkiem akademickim rozwijającym nauki techniczne i koncentrował w naturalny sposób większość polskich uczonych zajmujących się nauką mechaniki. To właśnie środowiska związane z lwowską Szkołą Politechniczną odegrały ważną rolę w późniejszych dyskusjach wokół szczególnej i ogólnej teorii względności. W dalszej kolejności szkicowo zaprezentowana zostanie lwowska polemika wokół teorii względności i dla kontrastu ukazana zostanie o wiele krótsza polemika rozgrywająca się w Krakowie. Szczególna uwaga zostanie poświęcona dorobkowi Zygmunta Zawirskiego, który w swej działalności podjął problematykę poruszoną w obu ośrodkach i przedstawił najbardziej interesujące rozważania ukazujące nowoczesną wizję filozofii uprawianej w ścisłym kontakcie z naukami przyrodniczymi. Prezentowany styl filozofii w nauce rozwijany w Krakowie i Lwowie został również skrótowo skonfrontowany z konkurencyjnymi filozoficznymi reakcjami na teorie Einsteina: z refleksją rozwijaną w obrębie Szkoły Lwowsko-Warszawskiej (Kazimierz Ajdukiewicz) i z wybraną refleksją neoscholastyczną (Feliks Hortyński SJ, Ludwik Wrzoł SJ, Jan Stepa). Na tym tle lepiej można dostrzec specyfikę filozofii analizowanej w tym studium przypadku – najważniejsze uwagi na ten temat zostały zawarte w zakończeniu niniejszej pracy. Niniejszy artykuł ukazuje fakt, że szczególna i ogólna teoria względności Einsteina znacząco wpłynęły na rozwój refleksji filozoficznej w Polsce. Warto również zaznaczyć, że refleksja filozoficzna stała się w opisywanym okresie ważnym uzupełnieniem pracy naukowej przyrodników, co decyduje również o specyfice rozwoju ówczesnej nauki.
    Źródło:
    Studia Historiae Scientiarum; 2016, 15; 245-273
    2451-3202
    Pojawia się w:
    Studia Historiae Scientiarum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czesław Białobrzeski – fizyk i filozof
    Czesław Białobrzeski - Physicist and Philosopher
    Autorzy:
    Mazurek, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/41205849.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    Czesław Białobrzeski
    philosophy of nature
    philosophy of physics
    ontology
    causality
    potentiality
    filozofia przyrody
    filozofia fizyki
    ontologia
    przyczynowość
    potencjalność
    Opis:
    Artykuł składa się z dwóch części. W części pierwszej rekonstruuję filozoficzne poglądy polskiego filozofującego fizyka Czesława Białobrzeskiego, a w drugiej części przedstawiam jego biografię oraz wkład w rozwój fizyki. Filozoficzne rozważania Białobrzeskiego kształtowały się na bazie wiodących problemów w fizyce końca XIX i przede wszystkim XX wieku; Białobrzeski prowadził te rozważania w ścisłym związku ze swoją praktyką naukową. Działalność polskiego uczonego przypada na okres powstawania i rozwoju mechaniki kwantowej. Białobrzeski – jak wielu innych ówczesnych fizyków – był świadomy konieczności spójnego wyjaśniania fundamentalnie nowych zjawisk świata atomowego. Jego wyjaśnienie jest oryginalne – odwołał się mianowicie w nim do klasycznej, filozoficznej teorii kategorii i zaproponował jej własną ontologiczną interpretację.
    In the first part of the article, I reconstruct the philosophical thoughts of Czesław Białobrzeski, a Polish philosophizing physicist. In the second part, I outline his biography and contribution to the development of physics. Philosophical reflections of Białobrzeski formed based on the leading issues in physics of the late 19th and mainly 20th century. He carried out his considerations in close connection to his scientific practice. The activity of the Polish scientist takes place in the formation and development period of quantum mechanics. Białobrzeski, similarly to many other physicists of the time, was well aware of the necessity of coherent explanation of the fundamentally new phenomena of the quantum mechanics. His take on the subject is rather original—he referred to the classical, philosophical theory of categories and proposed its ontological interpretation.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2021, 9; 357-377
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy fizyka wskazuje na istnienie transcendencji? Dyskusja wokół książki "Fizyk w jaskini światów"
    Does Physics Point to the Existence of Transcendence? Discussion of the Book: "Fizyk w jaskini światów" ["A Physicist in the Cave of Worlds"] by Krzysztof A. Meissner (conversation with Jerzy Sosnowski), Biblioteka Więzi, Vol. 389, Warszawa 2023
    Autorzy:
    Buczkowska, Janina
    Krokos, Jan
    Lemańska, Anna
    Świeżyński, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/39572155.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    fizyka
    transcendencja
    filozofia nauki
    filozofia fizyki
    platonizm
    physics
    transcendence
    philosophy of science
    philosophy of physics
    Platonism
    Opis:
    Profesor Krzysztof A. Meissner proponuje obraz transcendencji wynikającej z poznawania świata przez fizykę, która oznacza świat uniwersalnych i niezmiennych praw przyrody. Czy tego rodzaju wypowiedzi są uprawnione na gruncie fizyki, czy też należy uznać je za określony pogląd filozoficzny? Czy istnienie praw przyrody wskazuje na istnienie jakiejś transcendencji? Publikacja jest zapisem dyskusji wokół książki: Krzysztof A. Meissner, Fizyk w jaskini światów (rozmawia Jerzy Sosnowski), (Biblioteka Więzi, tom 389, Warszawa 2023), która to dyskusja odbyła się 25 marca 2023 w Instytucie Filozofii UKSW w Warszawie w ramach spotkania Katedry Filozofii Przyrody.
    Professor Krzysztof A. Meissner proposes a picture of transcendence resulting from physics’ understanding of the world. The transcendence of which he speaks does not mean the Absolute-God, but the world of universal and unchanging laws of nature, which are understood by him in the shape of the Platonic world of ideas. Therefore, one may ask whether such statements are legitimate on the grounds of physics, or should they be considered a particular philosophical view? Furthermore, what is Meissner’s actual understanding of the status of “laws of nature”? Can they legitimately be considered a world of ideas? Does their existence actually indicate the existence of some transcendence? This article is the transcript of a discussion around the book A Physicist in the Cave of Worlds, (Biblioteka Więzi, Vol. 389, Warszawa 2023) by Krzysztof A. Meissner, Jerzy Sosnowski, which took place on March 25, 2023 at the Department of Philosophy of Nature of the CSWU Institute of Philosophy in Warsaw.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2023, 59, 2; 205-218
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-11 z 11

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies