Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Wojcicki, Z." wg kryterium: Autor


Tytuł:
Energochłonność produkcji rolniczej na podstawie badań
Energy consumption of agricultural production based on studies
Autorzy:
Wójcicki, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/238901.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
rolnictwo
gospodarstwo
produkcja rolnicza
energochłonność
metoda badań
agriculture
farm
agricultural production
energy consumption
methods of study
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki badań efektywności energetycznej i energochłonności produkcji w gospodarstwie rolnym z zastosowaniem różnych przeliczników na jednostki energetyczne poszczególnych rodzajów biomasy (GJ·t-1) w zmodernizowanym gospodarstwie rodzinnym o powierzchni 45 ha UR. Zastosowano metodykę szacowania skumulowanych nakładów materiałowo-energetycznych i badania energochłonności produkcji roślinnej i zwierzęcej [WÓJCICKI 2015b]. Wykazano istotne różnice energochłonności towarowej produkcji roślinnej i zwierzęcej w zależności od zastosowanych przeliczników na jednostki energetyczne poszczególnych produktów rolniczych. Bardziej uzasadnione wydaje się stosowanie przeliczników wg wartości energetycznej (cieplnej) poszczególnych rodzajów biomasy rolniczej (wariant B). Stwierdzono, że potrzebne jest ujednolicenie tych przeliczników na jednostki bardziej zbliżone do wartości energetycznej (cieplnej) poszczególnych produktów rolniczych.
This paper presents the results of studies on energy efficiency and energy consumption of production in a farm, with the use of different conversion factors into energy units of individual types of biomass (GJ·t-1), the studies were conducted in a modernized, family farm with an area of 45 ha AL. The methodology for estimating the accumulated materialenergy expenditures and studying the energy consumption of plant and animal production [WÓJCICKI 2015b] was applied. Significant differences were shown in the energy consumption of commodity plant and animal production, depending on the applied conversion factors into energy units of individual agricultural products. It seems more justified to use conversion factors according to the energetic (thermal) value of individual types of agricultural biomass (option B). It was also found that it is necessary to unify these factors into units much closer to the energetic (thermal) value of individual agricultural products.
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2015, R. 23, nr 4, 4; 31-41
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projektowanie nowych technologii produkcji roślinnej
Development of new technologies for crop production
Autorzy:
Wójcicki, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/238489.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
rolnictwo
gospodarstwo
modernizacja
technologia
metoda
agriculture
farm
modernization
technology
method
Opis:
W pracy przedstawiono metodykę projektowania i oceny nowych technologii produkcji roślinnej. Dotychczasowe i nowe technologie produkcji mogą być dokumentowane w postaci uproszczonych lub szczegółowych kart technologicznych. Prezentują one sposób wytwarzania produktu na określonych polach, podając kolejność wykonywania poszczególnych zabiegów technologicznych, zastosowane środki techniczne, uzyskiwane wydajności oraz ponoszone nakłady pracy (rbh), energii (kWh) i materiałów (t). Projektowanie nowych uproszczonych kart technologicznych produkcji rolniczej jest związane ze sporządzaniem projektu technologicznej i ekologicznej modernizacji określonego gospodarstwa (przedsiębiorstwa) rolniczego. Dlatego zestaw kart technologicznych dla wszystkich roślin uprawianych w danym gospodarstwie musi być zrównoważony pod względem doboru własnych środków energetycznych (ciągniki) i maszynowych. Oceniając poszczególne warianty zaprojektowanych kart technologicznych trzeba porównywać je pod względem: uzyskiwanej produkcji (JZ·ha-1) i ponoszonych kosztów (zł·JZ-1), ponoszonych nakładów pracy (rbh·t-1) i energii (kWh·t-1) oraz ochrony środowiska (bilanse GSO, NPK i inne). W opracowaniu zaprezentowano zalecany przez ITP wzór uproszczonej karty technologicznej produkcji roślinnej oraz opisano metodyczne doświadczenia z projektowania i oceny przykładowych technologii produkcji pszenicy, pszenżyta, jęczmienia i żyta. Efektywność wyboru danego wariantu technologii można najlepiej określić, przeprowadzając kompleksową ocenę zestawu wszystkich technologii produkcji roślinnej zaprojektowanych dla konkretnego gospodarstwa rolniczego. Programowanie modernizacji przedsiębiorstw jest działalnością ekspercką. Ekspertom potrzebny jest pomocniczy system informatyczny doboru technologii i techniki dla rozwojowych gospodarstw rolniczych.
The paper presents a methodology for the design and evaluation of new technologies of crop production. Both the existing and new production technologies can be documented in the form of simplified or detailed technological sheets. They present a method of production in specific fields, giving the sequence of the various technological processes, technical means, achieved efficiency and incurred inputs of work (working hours), energy (kWh) and materials (t) as well. Designing of the new, simplified technological sheets in agricultural production is associated with the preparation of project for technological and ecological modernization of the defined agricultural farm or enterprise. Therefore, a set of technological sheets for all types of crop grown in the farm must be balanced in terms of selection of its own energy resources (tractors) and machinery. When assessing the various options of the designed technological sheet there is a need to compare them in terms of: production obtained (JZ·ha-1) and costs (PLN·JZ-1), incurred labor (working hours·t-1) and energy (kWh·t-1) and environmental protection as well (balance of GSO, NPK and others). The paper presents model of simplified technological sheet for crop production recommended by ITP as well as description of methodological tests concerning the design and evaluation of production process of wheat, triticale, barley and rye. The effectiveness of the choice of the technology variant can be best determined by performing a comprehensive assessment of the set of all crop production technologies designed for the specific agricultural farm. Programming modernization of a company’s business is an expert activity. But the experts need an auxiliary informatics system for selection of technology and techniques for the developing agricultral farms.
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2013, R. 21, nr 4, 4; 33-46
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modele rozwojowych gospodarstw rodzinnych
The models of developing family farms
Autorzy:
Wójcicki, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/238821.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
gospodarstwo
metoda
model
modernizacja
rolnictwo
agriculture
farm
methodology
modernization
Opis:
W pracy zaprezentowano analizę porównawczą 11 modeli (wzorców) rozwojowych (przyszłościowych) gospodarstw (przedsiębiorstw) rodzinnych, opracowanych przez specjalistów z różnych ośrodków naukowych według wspólnie ustalonej, jednolitej metodyki. Zaprojektowano modele gospodarstw o powierzchni od 8,0 do 150,0 ha użytków rolnych (UR). Średnia powierzchnia modelowego gospodarstwa wynosi 53,27 ha UR, a średnia obsada zwierząt w przeliczeniu na duże jednostki przeliczeniowe (DJP) - 0,943 DJP·ha-1 UR. Zaprojektowane modele zmechanizowanych gospodarstw, różniące się powierzchnią UR, warunkami produkcji, wyposażeniem i nakładami pracy, mogą służyć za wzorce podczas programowania modernizacji i rozwoju towarowych gospodarstw na lata 2015-2020 i na dalszy okres. Wydane zbiorczo modele [WÓJCICKI (red.) 2012] są upowszechnione wśród rolników - właścicieli badanych obiektów i wśród specjalistów, zajmujących się technologiczną modernizacją gospodarstw rolniczych. Prezentując wyniki analizy porównawczej opracowanych modeli, przedstawiono też kierunki dalszej działalności naukowej w zakresie projektowania przemian rozwojowych w przedsiębiorstwach rolniczych. Wnioskując o usprawnienie metody projektowania, określono potrzeby i możliwości opracowania optymalizacyjnej metody wielowariantowego programowania rozwoju gospodarstw rodzinnych z zastosowaniem odpowiedniego systemu informatycznego i niezbędnego programu komputerowego. W skład systemu muszą wchodzić zestawy wzorcowych kart technologicznych i zestawy wskaźników eksploatacyjno-ekonomicznych maszyn i innych środków trwałych oraz materiałów produkcji rolnej.
Paper presents the comparative analysis of 11 models (developing patterns) of the future family farms (agricultural enterprises). Models were elaborated by the specialists from various scientific centres, according to joint, uniform methodology. The acreage of model farms ranged from 8.0 to 150.0 ha agricultural land (AL). The average acreage of model farm amounted to 53.27 ha AL, while the average livestock density - as accounted per livestock units - 0.943 LU·ha-1 AL. Designed models of mechanized farms, differentiated in the acreage, production conditions, equipment and labour inputs, may be useful as the patterns to programming modernization and development of the market-directed farms for the years 2015-2020, and further period expected. Comprehensive edition of the models [WÓJCICKI 2012] has been disseminated among the farmers - owners of surveyed objects, and among the specialists engaged in technological modernization of the farms. Together with the results of comparatively analysed models, directions of further scientific activity on designing of developmental transformations in agricultural enterprises, were also presented. In conclusions suggesting improvement of designing methods, the needs and possibilities to elaborate optimization method of multivariant-programming the development of family farms, with application adequate information system and necessary computer software, were determined. The system should include the sets of standard technological cards and the sets of operational-economic indices for the machines and other fixed assets, as well as the materials of agricultural production.
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2012, R. 20, nr 4, 4; 15-24
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metodyka badania energochłonności produkcji rolniczej
Methodology of examining energy consumption of agricultural production
Autorzy:
Wójcicki, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/239007.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
rolnictwo
gospodarstwo
produkcja rolnicza
efektywność energetyczna
energochłonność
metodyka badań
agriculture
farm
agricultural production
energy efficiency
energy consumption
methodology of studies
Opis:
W pracy przedstawiono możliwości oceny efektów i efektywności produkcji gospodarstwa rolnego, szacowanej nie tylko w jednostkach pieniężnych (zł), ale także w umownych jednostkach zbożowych (JZ) lub w porównywalnych jednostkach energetycznych (GJ lub kWh). Zaprezentowano uproszczoną metodykę szacowania skumulowanych nakładów materiałowo-energetycznych i badania energochłonności produkcji roślinnej i zwierzęcej w przykładowym zmodernizowanym gospodarstwie rodzinnym o powierzchni 45 ha UR. Metodyka może być wykorzystywana w badaniach efektywności energetycznej poszczególnych rodzajów biomasy rolniczej przeznaczonej na potrzeby żywnościowe lub energetyczne (OZE).
The paper presents the possibilities for assessing the effects and effectiveness of farm production, estimated not only in monetary units (PLN), but also in contractual corn units (CU), or in comparable units of energy (GJ or kWh). It also shows a simplified methodology for the estimation of accumulated material and energy expenditures and examining energy consumption of plant and animal production in the model, modernized family farm with an area of 45 ha AL. The methodology can be used to study energy efficiency of different types of agricultural biomass allocated for food or energy needs (RES).
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2015, R. 23, nr 4, 4; 17-29
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Optymalizacyjne projektowanie modernizacji gospodarstw rolnych
Optimization projecting of the family farm modernization
Autorzy:
Wójcicki, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/239321.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
rolnictwo
gospodarstwo
modernizacja
metoda
system informatyczny
program komputerowy
agriculture
farm
modernization
method
information system
computer programme
Opis:
W trakcie realizacji projektu badawczo-rozwojowego pt. „Technologiczna i ekologiczna modernizacja wybranych gospodarstw rodzinnych” stwierdzono brak internetowego systemu informatycznego ułatwiającego wielowariantowe programowanie organizacyjnej i technicznej modernizacji towarowych gospodarstw rolniczych. W pracy przedstawiono wstępną koncepcję budowy takiego systemu przydatnego w doradztwie rolniczym i dla rolników starających się o dotacje unijne lub preferencyjne kredyty inwestycyjne. Wykorzystując dotychczasowy dorobek uczelnianych i resortowych placówek naukowych w zakresie doboru zestawów maszyn i organizacyjnej modernizacji gospodarstw, zaproponowano tworzenie kompleksowego systemu informatycznego projektowania modernizacji rozwojowych gospodarstw rolniczych, składającego się z: specjalnego programu komputerowego, zestawu wzorcowych (przykładowych) kart technologicznych oraz zestawu aktualnych wskaźników eksploatacyjnych maszyn i innych środków do produkcji rolnej. Opisano założenia budowy i działania programu komputerowego usprawniającego optymalizowanie programu modernizacji konkretnego gospodarstwa (przedsiębiorstwa) rolnego.
During realization of the research and development project on “Technological and ecological modernization of selected family farms”, it was stated the absence of internet information system making easier multivariant programming of organizational and technical modernization of the market-oriented farms. This study presented preliminary conception of building such a system, useful in agricultural advisory and helpful for the farmers seeking to obtain the EU subsidies on preferential investment credits. Making use of the earlier research results of the universities and departmental research centers, concerning selection of the machinery sets and organizational modernization of the farms, creation of complex information system was proposed to projecting modernization of developing family farms. The system consists of the special computer programme, set of standard (exemplary) technological cards and set of actual operating indices of the machines and other technical means for agricultural production. Brief foredesign was described for building and functioning of computer programme, improving optimization of modernizing particular farm (agricultural enterprise).
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2013, R. 21, nr 1, 1; 5-11
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Środki techniczne w badanych gospodarstwach rodzinnych
Technical means in selected family farms under study
Autorzy:
Wójcicki, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/239498.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
rolnictwo
gospodarstwo
wyposażenie techniczne
wykorzystanie ciągników
wskaźniki eksploatacyjno-ekonomiczne
agriculture
farm
technical equipment
use of tractors
operation-economic indices
Opis:
W pracy zaprezentowano wyniki badań nad wyposażeniem 53 gospodarstw rodzinnych w środki trwałe mechanizacji i elektryfikacji oraz nad wykorzystaniem tych środków w 2009 r. ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystania ciągników rolniczych. Uzyskane wyniki porównano z przewidywanymi na 2015 r. w projektach modernizacji tych gospodarstw. Badano gospodarstwa o powierzchni od 8 do 150 ha UR. Ich średnia powierzchnia w 2009 r. wynosiła 44,23 ha, a przewidywana średnia powierzchnia w 2015 r. będzie wynosić 49,49 ha. W celu określania wpływu powierzchni UR na wyposażenie i wykorzystanie środków technicznych badane obiekty podzielono na 11 grup obszarowych po 5 gospodarstw w grupach od I do IX i po 4 gospodarstwa w grupach X i XI. W okresie 2009-2015 r. liczba posiadanych ciągników zwiększy się ze 157 do 161, a ich średnia moc z 43,1 do 52,5 kW. Liczba kombajnów zbożowych zwiększy się z 34 do 37, a liczba samochodów osobowych i dostawczych zmniejszy się z 59 do 55. Średnie roczne wykorzystanie ciągnika zmniejszy się z 405 do 382 cnh·szt.-1, a udział tego wykorzystania w produkcji roślinnej zwiększy się z 56,5 do 59,9%. Średnie nakłady siły pociągowej zmniejszą się z 27,1 do 23,4 cnh·ha–1 UR. Średnia wartość odtworzeniowa środków technicznych zwiększy się z 979,4 do 1127,3 tys. zł·gosp-1, a w przeliczeniu na ha UR zmniejszy się z 22,146 do 20,758 tys. zł. Oszacowana amortyzacja roczna ciągników i maszyn obniży się z 0,840 do 0,773 tys. zł·ha-1 UR. Badane gospodarstwa są zróżnicowane pod względem potrzeb i możliwości zakupów inwestycyjnych maszyn, stopnia modernizacji swoich technik i technologii, a także intensyfikacji produkcji roślinnej i zwierzęcej. Dlatego nie udało się określić istotnych współzależności między wskaźnikami eksploatacyjno-ekonomicznymi środków technicznych a zwiększającą się powierzchnią UR w badanych obiektach. Uzyskane wyniki analiz będą wykorzystane do aktualizacji dotychczasowych wskaźników eksploatacyjno-ekonomicznych ciągników i maszyn rolniczych.
Paper presents the results of investigations on the equipment of 53 family farms with the permanent assets of mechanization and electrification, as well as the use of these means in 2009 year, with particular attention paid to the use of agricultural tractors. Obtained results were compared with the data predicted for year 2015 in modernization projects for these farms. The acreage of surveyed farms ranged within 8 to 150 ha AL. Their average acreage in 2009 amounted to 44.23 ha, while the average acreage foreseen in 2015 will be 49.49 ha. In order to determine the influence of AL area on the equipment and use of technical means, the tested objects were divided into 11 acreage groups, by 5 farms in groups I–IX, and by 4 farms in groups X and XI. Within the period of 2009–2015, the number of possessed tractors will increase from 157 to 161, and their average engine power will rise from 43.1 to 52.5 kW. Number of the combine harvesters will grow from 34 to 37, whereas the number of motor cars and delivery trucks will be reduced from 59 to 55. Average annual use of a tractor will decrease from 405 to 382 tractor-hours per unit, while the share of this use in crop production will increase from 56.5 to 59.9%. The average inputs of tractor power will drop down from 27.1 to 23.4 tractor-hours per ha AL. Average reproductive value of the technical means will increase from 979.4 to 1127.3 thous. PLN per farm, whereas as accounted per 1 ha AL will decrease from 22 146 down to 20 758 thous. PLN. Estimated annual amortization of the tractors and machines will be reduced from 0.840 to 0.773 thous. PLN·ha-11 AL. Surveyed farms are differentiated in respect of the needs and possibilities of investment machinery purchasing, modernization degree of applied techniques and technologies, as well as the intensification of crop and animal production. Therefore, it was not possible to determine significant relations among the operation-economic indices of technical means and increasing AL area of the objects under study. Obtained results of analyses will be used to actualization of hitherto existing operation-economic indices for the tractors and agricultural machines.
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2013, R. 21, nr 1, 1; 31-40
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność inwestycyjna w badanych gospodarstwach rodzinnych
Investment activity in surveyed family farms
Autorzy:
Wójcicki, Z.
Rudeńska, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/238315.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
rolnictwo
gospodarstwo
dochody
inwestycje
modernizacja
agriculture
farm
incomes
investments
modernization
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki działalności w zakresie inwestycji odtworzeniowych i rozwojowych w 53 wybranych gospodarstwach rodzinnych. Zebrane wyniki za 2009 i 2010 r. porównano z nakładami inwestycyjnymi przewidywanymi w projektach modernizacji tych gospodarstw do 2015 r. Badając potrzeby i możliwości inwestycyjne 11 grup obszarowych badanych gospodarstw, porównywano uzyskiwane wyniki z wartością oszacowaną amortyzacji posiadanych środków trwałych (potrzeby), poniesionymi bieżącymi nakładami inwestycyjnymi (możliwości aktualne) i możliwymi do poniesienia nakładami inwestycyjnymi (możliwości potencjalne). Potencjalne możliwości inwestycyjne gospodarstwa określano, doliczając do poniesionych nakładów inwestycyjnych różnicę między rzeczywistymi dochodami rodziny a dochodami porównywalnymi (parytetowymi) z dochodami rodzin pozarolniczych. W latach 2009–2012 badano gospodarstwa o powierzchni od 8 do 150 ha UR. Średnia powierzchnia 53 gospodarstw wynosiła w 2009 r. 44,23 ha UR, w 2010 r. – 45,88 ha UR, a w 2015 r. będzie wynosiła 49,49 ha UR. W 2009 r. średnie jednostkowe odtworzeniowe potrzeby inwestycyjne wynosiły 1140 zł·ha-1 UR, a w 2010 r. 1106 zł·ha-1 UR, natomiast nakłady inwestycyjne w 2009 r. wynosiły 1930 zł·ha-1 UR, a w 2010 r. 1687 zł·ha-1 UR. Oznacza to, że ponoszone nakłady inwestycyjne średnio były wyższe od średnich potrzeb odtworzeniowych, czyli że poza działalnością odtworzeniową badane gospodarstwa prowadziły rozwojową działalność inwestycyjną. Potencjał gospodarstw w zakresie działalności inwestycyjnej jest jeszcze większy.
Paper presents the results of investment activity, either the reproductive and developing ones, in 53 salected family farms. Results obtained in years 2009 and 2010 were compared with the investment inputs foreseen in projects of farm modernization until 2015. Investment needs and possibilities were considered for 11 acreage groups of surveyed farms; obtained results were compared with the estimated amortization value of fixed assets (needs), running investment costs born (actual possibilities) and possible to be born investment costs (potential inputs). Potential investment inputs of the farm were determined by addition – to investment costs born – the difference between real family incomes and parity incomes comparable with incomes of families from beyond the agriculture. The acreage of farms surveyed in the years 2009–2010 ranged from 8 to 150 ha AL. Average acreage of 53 farms in 2009 amounted to 44.23 ha AL, in 2010 – 45.88 ha AL, and in 2015 it will reach 49.49 ha AL. Average reproductive investment needs in 2009 reached 1140 PLN·ha-1 AL, and 1106 PLN·ha-1 AL in 2010. The investment inputs per ha AL were 1930 PLN in 2009, and 1687 PLN in 2010, respectively. It means that the investment costs born, on average, were higher than the mean reproductive needs; in other words, apart from reproductive activity, the developing investment activity in farms surveyed was realized, too. Thus, the potential of these farms, concerning investment activity, was still greater.
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2013, R. 21, nr 3, 3; 5-16
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przychody i ich struktura w badanych gospodarstwach rodzinnych
The incomes and their structure in surveyed family farms
Autorzy:
Wójcicki, Z.
Rudeńska, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/239346.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
rolnictwo
gospodarstwo
przychody
modernizacja
efektywność produkcji rolniczej
farm
agriculture
incomes
efficiency of agricultural production
Opis:
W pracy przedstawiono analizę wyników działalności produkcyjnej 53 badanych gospodarstw rodzinnych w zakresie uzyskiwanych w 2009 i 2010 r. przychodów z produkcji rolniczej i pozarolniczej oraz z dopłat bezpośrednich i innych dotacji. Te wartości przychodów porównano z odpowiednimi wartościami przewidywanymi (planowanymi) przez rolników i pracowników naukowych na 2015 r. w projektach modernizacji badanych obiektów. Powierzchnia gospodarstw wynosiła od 8 do 150 ha użytków rolnych (UR), średnio w 2009 r. 44,23 ha UR, a w 2015 r. będzie wynosiła 49,49 ha UR. Obiekty podzielono na 11 grup obszarowych po 5 gospodarstw w grupach od I do IX i po 4 gospodarstwa w grupach X i XI. Stwierdzono, że wraz ze wzrostem powierzchni UR w gospodarstwie rosną przychody brutto, średnie 400,35 tys. zł w 2009 r., w 2010 r. wzrosły one do 418,6 tys. zł, a w 2015 r. będą wynosiły 418,9 tys. zł. Jednostkowe przychody brutto kształtują się średnio na poziomie 9,05 tys. zł·ha–1 UR w 2009 r., 9,12 tys.·ha–1 UR w 2010 r. i 8,46 tys. zł·ha–1 UR w 2015 r. i układają się w granicach od 5,48 tys. zł·ha–1 UR (XI grupa) w 2015 r. do 12,36 tys. zł·ha–1 UR (VII grupa) w 2010 r. Przychody te nie są skorelowane z wielkością badanych obiektów. W strukturze przychodów brutto najwyższą pozycję zajmowały przychody z produkcji zwierzęcej (52,1-58,5%), a następnie przychody z produkcji roślinnej (16,6-17,8%), kredyty obrotowe i inwestycyjne (5,1-12,9%), dopłaty bezpośrednie i inne (10,6-11,0%), zwroty VAT i akcyzy (1,4-2,5%) oraz emerytury, renty i odszkodowania (1,9-2,2%). Średnie przychody w stosunku do ogólnych nakładów pracy wynosiły w 2009 r. (zł·rbh–1) - 68,82, w 2010 r. - 74,37 i w 2015 r. - 71,62, co świadczy o wysokiej przychodowości badanych obiektów i możliwości uzyskiwania ponadparytetowych dochodów oraz zdolności do modernizacji technologii i podejmowania zakupów nowych środków technicznych.
The study analysed results of production activity of 53 family farms in respect of the incomes from agricultural and non-agricultural production, direct and other subventions, obtained in the years 2009 and 2010. Obtained income values were compared to the foreseen (planned) by the farmers and the scientific workers for 2015, in modernization projects for tested objects. The acreage of farms ranged from 8 to 150 ha AL (agricultural land), on average in 2009 – 44.23 ha AL, whereas in 2015 it will be 49.49 ha AL. Surveyed objects were divided into 11 acreage groups, by 5 farms in groups I to IX, and by 4 farms in groups X and XI. It was stated that with increasing farm acreage – increase gross incomes; the average 400.35 thous. PLN in 2009, in 2010 reached 418.6 thous. PLN, and in 2015 will achieve 418.9 thous. PLN. Average gross incomes per ha AL amount to 9.05 thous. PLN in 2009, 9.12 thous. PLN in 2010, and 8.46 thous.PLN in 2015; they range within 5.48 thous. PLN·ha–1 AL (XI group) in 2015, up to 12.36 thous. PLN·ha–1 AL (VII group) in 2010. Those incomes are not correlated with the acreage of investigated objects. In the structure of gross incomes the highest position took the incomes from animal production (52.1-58.5%), next the incomes from crop production (16.6-17.8%), investment and turnover credits (5.1-12.9%), direct and other subventions (10.6-11.0%), VAT returns and excises (1.4-2.5%), retiring pensions, rents and compensations (1.9-2.2%). Average incomes - in relation to total labour inputs - amounted to 68.82 PLN·workhr-1 in 2009, 74.37 PLN·work-hr–1 in 2010 and will amount to 71.62 in 2015. These data testify to high remunerativeness of tested objects, possibility of getting aboveparity incomes and abilities to modernize the technology and to purchase new technical means.
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2013, R. 21, nr 2, 2; 33-41
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przychody, rozchody i dochody w rozwojowych gospodarstwach rodzinnych
Incomes, expenditures and profits in developing family farms
Autorzy:
Kurek, J.
Wójcicki, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/239468.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
rolnictwo
gospodarstwo
środki techniczne
ocena ekonomiczna
agriculture
farm
technical means
economic evaluation
Opis:
W pracy zaprezentowano syntetyczne wyniki produkcyjno-finansowej działalności wybranych 53 rozwojowych gospodarstw rodzinnych w 2009 r. W gospodarstwach (o powierzchni 8,5-150 ha UR) wykorzystuje się własną produkcję roślinną głównie na pasze dla posiadanych krów i pozostałego bydła lub trzody chlewnej. Poza ogólną charakterystyką badanych obiektów oraz uzyskiwanych przez nie przychodów i dochodów, szczegółowej analizie poddano nakłady materialne i niematerialne, ponoszone w ciągu roku na działalność produkcyjną i usługową. Ze struktury tych nakładów wynika, że największe wartości średnie w całej zbiorowości stanowią wydatki inwestycyjne (28,3%) i zakupy produktów rolniczych (25,8%), a także agrochemikalia (12,85%) i bezpośrednie nośniki energii (11,2%).
Paper presents the synthesis of productive-financial activity results in 2009 for selected 53 developing family farms. Own crops produced on the farms (of the acreage from 8.5 to 150 ha AL) are mostly used as a feed for raised cows and other cattle, or the pigs. Apart from general characteristics of the studied objects and obtained by them incomes, expenditures and profits, the material and immaterial inputs were analysed in details, as born during a year on productive and service activities. From the structure of these inputs it results that the highest average values of total outlays reached the investment expenditures (28.3%) and purchase of agricultural products (25.8%), as well as the agrochemicals (12.85%) and direct energy carriers (11.2%).
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2011, R. 19, nr 4, 4; 13-21
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Efektywność nakładów materiałowo-energetycznych w gospodarstwie rolnym
Efficiency of material and energy inputs in farm
Autorzy:
Wójcicki, Z.
Rudeńska, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/239571.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
rolnictwo
gospodarstwo
nakłady
efektywność
energochłonność
metoda
agriculture
farm
inputs
effectiveness
energy consumption
method
Opis:
Przedstawiono wyniki analizy efektywności nakładów materiałowo-energetycznych wyrażonych w GJ (gigadżul) ponoszonych na produkcję rolniczą wyrażoną w JZ (jednostka zbożowa) w gospodarstwie rodzinnym o powierzchni 45 ha UR. Badania efektywności nakładów i energochłonności energetycznej produkcji prowadzono metodą stosowaną w Instytucie Technologiczno-Przyrodniczym (ITP). W badanym gospodarstwie produkcja globalna wynosiła 9921 JZ, a towarowa 5488 JZ, natomiast skumulowane nakłady energetyczne – 4382,4 GJ. W strukturze tych nakładów największą pozycję stanowią usługi techniczne i inne (19,8%), a w dalszej kolejności inwestycje odtworzeniowe (17,1%) oraz nawozy i inne agrochemikalia (15,9%). Przeliczona na jednostki energetyczne (GJ) produkcja globalna wynosiła 11 330,4 GJ, a produkcja towarowa – 7051,0 GJ. Energochłonność energetyczna produkcji towarowej ogółem wynosiła 1,228 GJ۰GJ-1, w tym towarowej produkcji roślinnej 1,820 GJ۰GJ-1 i towarowej produkcji zwierzęcej 1,087 GJ۰GJ-1. Oznacza to, że aby uzyskać produkcję towarową o wartości jednej jednostki energetycznej trzeba ponieść nieco większy nakład energetyczny, jeśli chodzi o towarową produkcję zwierzęcą, i zdecydowanie większy w przypadku towarowej produkcji roślinnej. Nieefektywnie energetycznie staje się przetwarzanie surowców żywnościowych na biogaz i inne biopaliwa, pomimo tego, że produkty rolne są odnawialnymi nośnikami energii (OZE).
Paper presents the results of analysis of the efficiency of material and energy inputs, expressed in GJ (gigajoule), incurred on agricultural production, expressed in JZ (unit grain), in a family farm with an area of 45 ha of arable land. Research on the effectiveness and energy expenditure in agricultural production was carried out with the method used at the Institute of Technology and Life Science (ITP). In the studied farm the global production was 9921 OU (cereal unit), and the commercial production amounted to 5488 OU, while the cumulative energy inputs amounted to 4382.4 GJ. In the structure of these expenditures the largest share was represented by technical services and other (19.8%), followed by replacement investments (17.1%), fertilizers and other agrochemicals (15.9%). Global production converted into energy units (GJ) was 11 330.4 GJ and the commercial production amounted to 7051.0 GJ. Total energy consumption in commercial production was 1.228 GJ۰GJ-1, including commercial crop production amounting to 1.820 GJ۰GJ-1 and commercial livestock production amounting to 1.087 GJ۰GJ-1. This means that in the case of livestock production for commercial purpose to obtain production of the value of one energy unit only a slightly higher energy cost must be incurred, while in the case of commercial crop production the energy input needs to be much greater. No energy effective becomes the processing of raw materials for biogas and other bio-fuels, despite the fact that agricultural products are renewable energy sources (RES).
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2014, R. 22, nr 4, 4; 57-70
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwości rozwojowe badanych grup gospodarstw rodzinnych
Developing possibilities of the family farm groups under study
Autorzy:
Wójcicki, Z.
Rudeńska, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/239648.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
rolnictwo
gospodarstwo
modernizacja
prognoza
metoda modernizacji
agriculture
farm
modernization
prediction
modernization methods
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki badań techniczno-ekonomicznych 53 gospodarstw rodzinnych o powierzchni od 8 do 150 ha UR, podzielonych na 5 grup obszarowych po 10 gospodarstw w grupach I–IV i 13 gospodarstw w grupie V. Badano potrzeby i możliwości rozwojowe tych grup gospodarstw oraz efekty modernizacji, wyrażane uzyskiwanym wynagrodzeniem za pracę i możliwościami inwestycyjnymi. Zestawiono wyniki badań terenowych za 2009 i za 2010 r. oraz wyniki projektów modernizacji w 2015 r. i prognoz rozwoju gospodarstw do 2020 r. Stwierdzono, że najlepsze możliwości rozwojowe mają największe obszarowo gospodarstwa grup IV i V (średnio 64,10 i 98,39 ha UR·gosp.-1 w 2020 r.). Natomiast gospodarstwa grup I i II (średnio 24,01 i 34,02 ha UR·gosp.-1 w 2020 r.) powinny mniej swoich dochodów przeznaczać na wynagrodzenie za pracę własną, a więcej na inwestycyjną działalność odtworzeniową i rozwojową.
Paper presents the results of technical-economic studies on 53 family farms of the acreage from 8 to 150 ha AL. Farms were divided into 5 acreage groups, 10 farms in groups I–IV and 13 farms in group V. Development requirements and possibilities of these farm groups were surveyed as well as modernization effects expressed by obtained incomes for labour and investment possibilities. The results of terrain investigations for years 2009 and 2010, as well as the results of modernization projects for 2015 and prediction of the farm development until 2020, were settled. It was found that the best development possibilities exist for the farms of greatest acreage in IV and V groups (on average 64.10 and 98.39 ha AL per farm in 2020 year). However, the farms of groups I and II (average acreage 24.01 and 34.02 ha AL per farm in 2020) should less of their incomes release in form of payment for own labour and more for the investment activity, either reproductive and developmental.
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2015, R. 23, nr 3, 3; 17-27
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kierunki modernizacji wybranych gospodarstw rodzinnych
Directions in modernization of selected family farms
Autorzy:
Wójcicki, Z.
Rudeńska, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/238398.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
rolnictwo
gospodarstwo
modernizacja
prognoza
agriculture
farm
modernization
prognosis
Opis:
W pracy przedstawiono zbiorcze wyniki badań techniczno-ekonomicznych, prowadzonych w Instytucie Technologiczno-Przyrodniczym w latach 2009–2012 w 53 wybranych gospodarstwach rodzinnych o powierzchni 8–150 ha˖UR. Zestawiono wyniki badań terenowych za 2009 i za 2010 r. oraz wyniki projektów modernizacji na 2015 r. i prognoz rozwoju gospodarstw do 2020 r. Stwierdzono, że wybrane gospodarstwa nadal będą powiększać powierzchnię swoich UR i obsadę zwierząt. Ich jednostkowe przychody (tys. zł˖ha-1) nie będą zwiększać się, a jednostkowe rozchody zmniejszą się, tym samym zwiększą się jednostkowe dochody w tys. zł˖ha-1, zwłaszcza w zł za godzinę pracy własnej członków rodziny. Zmniejszać się będzie wartość odtworzeniowa posiadanych środków technicznych, których średni okres trwania będzie się skracał – z 27,64 lat w 2009 r. do 24,50 lat w 2020 r.
This paper presented cumulative results of technical and economic research conducted at the Institute of Technology and Life Sciences in the years 2009–2012 concerning 53 selected family farms with an area of 8–150 ha•AL. A compilation was made including field research results from the year 2009 and 2010 as well as results of modernization projects for the year 2015 and farm development prognostics to the year 2020. It was found that the selected farms will continue to increase their surface of AL and livestock units. Their unitary revenues (thous. PLN˖ha-1) will not be increasing and unitary expenditures will decrease, thereby causing a rise in the unitary incomes in thous. PLN˖ha-1 particularly in PLN per hour of the family members own labour. There will also be a decrease in the replacement value of owned technical measures, for which the average life period will shorten – from 27.64 years in the year 2009 to 24.50 years in the year 2020.
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2015, R. 23, nr 2, 2; 37-46
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Środki techniczne w badanych grupach gospodarstw rodzinnych
Technical measures in the examined groups of family farms
Autorzy:
Wójcicki, Z.
Rudeńska, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/238667.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
gospodarstwo
modernizacja
środki techniczne
prognoza rozwoju
metoda
farm
modernization
technical measures
development prognosis
method
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki badań w zakresie wyposażenia i wykorzystania środków technicznych w 53 wybranych gospodarstwach rodzinnych o powierzchni od 8 do 150 ha UR, podzielonych na 5 grup obszarowych po 10 gospodarstw w grupach I–IV i 13 gospodarstw w grupie V. Zestawiono wyniki badań terenowych za 2009 i za 2010 r. oraz wyniki projektów modernizacji na 2015 r. i prognoz rozwoju gospodarstw do 2020 r. Stwierdzono, że we wszystkich grupach obszarowych gospodarstw nadal będzie zwiększać się powierzchnia posiadanych użytków rolnych (UR). Zmniejszać się będzie jednostkowa wartość odtworzeniowa środków technicznych – średnio z 22,15 tys. zł·ha-1 w 2009 r. do 21,95 tys. zł·ha-1 w 2020 r. Największe jednostkowe wyposażenie techniczne wystąpi w 2020 r. w grupie II (31,95 tys. zł·ha–1), a najmniejsze w grupie V (15,68 tys. zł·ha-1). Średni okres trwania maszyn będzie zmniejszał się z 27,6 lat w 2009 r. do 26,1 lat w 2020 r. Największe zmiany okresu trwania maszyn wystąpią w IV grupie gospodarstw (z 30,2 do 25,3 lat). Badane gospodarstwa rodzinne będą prowadzić rozwojową działalność inwestycyjną, modernizując techniki i technologie produkcji nie tylko do końca 2015 r., ale także do 2020 r. i po tym okresie. Najtrudniej będzie prowadzić działalność inwestycyjną w gospodarstwach grupy I, łatwiej w gospodarstwach grupy II i III, najłatwiej w gospodarstwach grupy IV i V.
This paper presents the results of research on equipment and the use of technical measures in 53 selected family farms with an area from 8 to 150 ha AL, divided into 5 area groups, consisting respectively of 10 farms (groups I–IV) and 13 farms (group V). A juxtaposition was made from the results of field studies for 2009 and 2010, along with the results of modernization projects for 2015 and the development prognoses for 2020. It was found that in all area groups of farms, there will still be an increase in the area of owned arable land (AL). There will be a decrease in the unit replacement value of technical measures – on average from 22.15 thous. PLN·ha-1 in 2009 to 21.95 thous. PLN·ha-1 in 2020. The biggest unitary technical equipment will occur in 2020 in group II (31.95 thous. PLN·ha–1) and the smallest in group V (15.68 thous. PLN·ha-1). The average life period of machines will decrease from 27.6 years in 2009 to 26.1 years in 2020. The biggest changes of the life period of machines will occur in the fourth (IV) group of farms (from 30.2 to 25.3 years). The examined family farms will conduct developmentoriented investment activities, modernizing techniques and technologies of production not only to the end of 2015 but also to 2020 and after this period. Conducting investment activities on farms will be the hardest in group I, groups II and III will prove less of a challenge, whereas groups IV and V will pose no difficulties.
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2015, R. 23, nr 4, 4; 5-15
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie ciągników rolniczych w modelowych gospodarstwach rodzinnych
Technical means on model family farms
Autorzy:
Wójcicki, Z.
Pawlak, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/239491.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
rolnictwo
gospodarstwo rolne
ciągnik rolniczy
nakłady
wykorzystanie ciągników
agriculture
farm
tractor
inputs
effects
annual use of tractors
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki analizy porównawczej posiadania i wykorzystania ciągników rolniczych w 12 modelowych gospodarstwach rodzinnych o powierzchni od 8 do 150 ha UR. Porównywano liczbowe wyposażenie w ciągniki oraz ich wartość odtworzeniową i amortyzację, a także ich roczne wykorzystanie i strukturę tego wykorzystania. Poza metodami opisu w badaniach zastosowano także statystyczne metody regresji i korelacji. Stwierdzono, że wraz ze zwiększaniem się powierzchni gospodarstwa zmniejsza się jednostkowa wartość odtworzeniowa ciągników w tys. zł·ha-1 UR oraz zmniejsza się jednostkowe wykorzystanie ciągników w cnh·ha-1·UR i w kWh·ha-1·UR. Uzyskane parametry liczbowe mogą być wykorzystywane do opracowywania prognoz zmian nakładów energetycznych w polskim rolnictwie do 2030 r.
Results of a comparative analysis of equipment with agricultural tractors and their utilization on 12 model family farms (area from 8 to 150 ha AL) have been presented in the study. The stock of tractors and their reconstruction value and depreciation as well as annual use and its structure have been compared. Apart from description methods, statistical methods of regression and correlation have been applied. It has been stated that along with an increase of the area of model farms the unitary reconstruction value of tractors in thous. PLN·ha-1·AL and their unitary annual use in tractor-hour·ha-1·AL and kWh·ha-1·AL decrease. Acquired number parameters can be used when elaboration of forecasts of energy input changes in Polish agriculture until 2030.
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2017, R. 25, nr 1, 1; 67-77
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nakłady energetyczne ciągników w gospodarstwach rodzinnych
Energy expenditure of tractors in family farms
Autorzy:
Wójcicki, Z.
Pawlak, J.
Rudeńska, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/238533.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
rolnictwo
gospodarstwo
ciągnik
użytkowanie
nakłady
metoda
agriculture
farm
tractor
use
inputs
method
Opis:
Przedstawiono analizy techniczno-ekonomiczne wykorzystania ciągników i ich nakładów energetycznych (siły pociągowej) w 53 wybranych gospodarstwach o powierzchni od 8 do 150 ha UR, badanych w 2009 i 2010 r. Gospodarstwa podzielono na 11 grup, po 5 gospodarstw w grupach od I do IX i po 4 gospodarstwa w grupach X i XI, uszeregowanych według: A – wzrastającej powierzchni UR i B – zwiększającej się wartości uzyskiwanej nadwyżki bezpośredniej (ESU). Analizowano wykorzystanie 157 ciągników w 2009 r. i 159 w 2010 r. Średnia moc ciągnika wynosiła 48,3 kW w 2009 r. i 49,1 kW w 2010 r. Średnie roczne wykorzystanie ciągników było małe i wynosiło 367–373 cnh·szt.-1, a ich średnie nakłady energetyczne wynosiły 1087–1119 cnh·gosp.-1, czyli 24,6–24,4 cnh·ha-1 UR lub 1187–1199 kWh·ha-1 UR. Badano statystyczne korelacje między nakładami energetycznymi siły pociągowej, a powierzchnią UR (wariant A) i wartością nadwyżki bezpośredniej (wariant B). Wynika z nich, że wraz ze wzrostem powierzchni UR lub zwiększaniem się wartości nadwyżki bezpośredniej zmniejszają się jednostkowe nakłady energetyczne siły pociągowej (ciągników). Korelacja jest wyraźniejsza w przypadku A (wzrastająca powierzchnia UR) niż w przypadku B (zwiększająca się wartość nadwyżki bezpośredniej).
The paper presents the analysis of technical and economic use of tractors and their energy expenditure (draft force) in 53 selected farms of the area from 8 to 150 ha of arable land, surveyed in 2009 and 2010. Farms were divided into 11 groups, 5 farms in group I to IX and the 4 farms in group X and XI, ordered by: A – increasing area of arable land and B – increasing value of the resulting direct surplus (ESU – European Size Unit). It was analyzed the use of 157 tractors in 2009 and 159 in 2010. Average tractor power was 48.3 kW in 2009 and 49.1 kW in 2010. Average annual use of tractors was small and amounted to 367–373 tractor hours·pcs-1, and their average energy expenditures amounted to 1087–1119 tractor hours·farm-1, which is 24,6–24,4 tractor hours·ha-1 of arable land or 1187–1199 kWh·ha-1 of arable land. There were examined the statistical correlations between the energy expenditure of draft force and the arable land area (A) and direct surplus value (B). These indicate that with the increase of area of agricultural land or with the increase of direct surplus value the unit energy inputs of tractors draft force decrease. The correlation is more distinct in A case (increasing area of arable land) than in the case of B (increasing direct surplus value).
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2014, R. 22, nr 2, 2; 15-28
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies