Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "fantastyka" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 24
Tytuł:
Nauka, technika i akcja: O Kulturach wizualnych science fiction Pawła Frelika
Science, Technology, and Action: On the Visual Cultures of Science Fiction by Pawel Frelik
Autorzy:
Bromboszcz, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953909.pdf
Data publikacji:
2021-11-28
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
science fiction
fantastyka naukowa
sf
grafika komputerowa
concept art
Opis:
Zostajemy rzuceni w świat, w którym wyciska się krople potu ze ścierek służących do wycierania siebie, w dość gorącym, nerwowym świecie urbanistyki lub, choć każdy to odradza, na wszechogarniającej nas pustyni. Chodzi tutaj o jak najbardziej zamknięty i wielokrotnie zapętlony sposób racjonowania wody. Nawet nasze odchody przechodzą ten proces. W nie nazbyt odległej przyszłości możemy zostać skonfrontowani z daleko idącymi przeobrażeniami przyrody, wynikającymi z zaburzenia globalnego ekosystemu działalnością człowieka, antropogeniką. Zarysowany powyżej kontekst odnosi nas jednocześnie do filmu krótkometrażowego Wanuri Kahiu „Pumzi” z 2009 roku oraz do publikacji, która o tym filmie wspomina, bierze go za swój element zainteresowania, analizy.
Źródło:
Przegląd Krytyczny; 2021, 3, 2; 91-94
2657-8964
Pojawia się w:
Przegląd Krytyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Od morfy po mech" - wariacje na temat człowieczeństwa w prozie Jacka Dukaja
Autorzy:
Potent-Ambroziewicz, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607704.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
science fiction
human being
identity
neologisms
fantastyka naukowa
człowieczeństwo
tożsamość
neologizm
Opis:
The article tries to present the works of Jacek Dukaj as depictions of the human identity.  The language analysis was crucial to show the human being in different timespans including the post - apocalyptic world.  Posing some universal questions about the human being's  place in the world , his/her role in shaping of reality and his/her cognitive and communication skills, was essential  to find out more about the author of such prose works as "Lód" or "Starość aksalota". Alternative historical visions, distant future, post-humanoid beings, transhumanism are only the tools enabling to present the human identity.The article constitutes an attempt to present the works of Jacek Dukaj as depictions of the human identity. The language analysis was crucial to show the human being in different timespans including the post-apocalyptic world. Posing some universal questions about the human being’s place in the world, his/her role in shaping of reality and his/her cognitive and communication skills, was essential to find out more about the author of such prose works as Ice (Polish: Lód) or The Old Axolotl (Polish: Starość aksolotla). Alternative historical visions, the distant future, post-humanoid beings, transhumanism are only the tools enabling to present the human identity.
W artykule podjęto próbę odczytania wybranych teksów Jacka Dukaja jako traktatów na temat tożsamości ludzkiej. Analiza języka powieści stała się podstawą do odtworzenia kreacji człowieka, umieszczonego w różnych płaszczyznach czasowych, także w świecie postapokaliptycznym. Badanie prozy autora Lodu czy Starości aksolotla wymagało postawienia uniwersalnych pytań dotyczących miejsca człowieka w świecie, jego roli w kształtowaniu rzeczywistości, możliwości poznawczych i komunikacyjnych. Alternatywne wizje historii, odległa przyszłość, byty posthumanoidalne, transhumanizm stają się jedynie tłem umożliwiającym prezentację tożsamości człowieka.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2017, 35, 1
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przesuwając granice – utopia i odmienność w świecie Star Treka
Autorzy:
Bartłomiej, Kozek,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/897194.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Star Trek
Science Fiction
SF
fantastyka naukowa
różnice
utopia
film
seriale
Opis:
The article shows on the examples of two last TV series from this universe the world created in them, its rules and the problem with their application when confronted with new phenomena, such as the question of the humanity of a hologram or a person liberated from a Borg collective. Comparing Voyager and Enterprise TV series with each other, the author of the article shows a huge role of utopia in creating an attractive vision of the future for the fans of Star Trek, and what happens when this utopia is being questioned in the Enterprise series.
Źródło:
Przegląd Humanistyczny; 2015, 59(3 (450)); 135-143
0033-2194
Pojawia się w:
Przegląd Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O „możliwości” w konwencji science fiction (na przykładzie prozy Stanisława Lema)
On „Possibility” in the Science Fiction Convention (On the Example of Stanisław Lems Fiction)
Autorzy:
Pater, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933568.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
fantastyka naukowa
światy możliwe
Stanisław Lem
science fiction
possible worlds
Opis:
The category of “possibility” is constitutive for the science fiction convention, and for concepts worked out by the theory of possible worlds (such as: actual world and possible worlds, availability, completeness, non-contradiction, trans-world identification or a universe of worlds) are here more useful for describing the created reality than in other types of literature. Hence, in Part I of the article the author reviews the rules for building the presented world in science fiction literature in connection with basic assumptions of the conception of possible worlds. Part II is devoted to a classification of Stanisław Lem's fiction made from the point of view of the theory of possible worlds. In the discussed works the author distinguishes six groups of works exploring the category of “possibility” in various ways. Possible worlds, presented and not presented, co-existing worlds, impossible worlds, worlds possible as texts, worlds possible as literary motifs – are the six types of the created possible worlds in Stanisław Lem's works.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 1; 33-59
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cyber / techno / nauka. Narracje na temat stechnicyzowanej kultury w kontekście przedostatniej edycji festiwalu Permutacje
Cyber/ techno / science. Narratives about technicized culture in the context of the penultimate edition of Permutations Festival
Autorzy:
Bromboszcz, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407236.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
cyberculture
technoculture
STS
science fiction
“Permutations” Festival
cyberkultura
technokultura
fantastyka naukowa
festiwal
Permutacje
Opis:
Tekst kontekstualizuje realizacje artystyczne zaprezentowane w trakcie przedostatniej edycji Festiwalu Permutacje, który odbył się w Galerii CKiS “Wieża Ciśnień” w czerwcu 2021 w Polsce. Użytymi narzędziami w analizie są narracje naukowe takie, jak artykuły i monografie na temat cyberkultury, technokultury i STS’u. Artykuł stawia pytania o to, czy są one przydatne w interpretacji dzieł zebranych na wystawie, jakie miejsce pozostawiają dla fantastyki naukowej, co je różni, a w czym są wspólne w kontekście stechnicyzowanej kultury współczesnej.
This article contextualizes the works of art presented during the penultimate edition of Permutations Festival in CKiS “Wieża Ciśnień” Gallery in June 2021, Poland. The tools used in the analysis are scientific narratives such as monographs and articles about cyberculture, technoculture and STS. It poses questions about how they are helpful in the interpretation of the art gathered at the exhibition, what kind of place they give to science fiction, what differs between them and what is shared in the context of technicized contemporary culture.
Źródło:
Przegląd Krytyczny; 2023, 5, 1; 35-46
2657-8964
Pojawia się w:
Przegląd Krytyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Solaris, Grabiński i Schopenhauer. Podróż do źródeł wyobraźni Lema
Solaris, Grabiński and Schopenhauer. A Journey to the Sources of Lem’s
Autorzy:
Tischner, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/53719383.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Stanisław Lem
Solaris
Stefan Grabiński
Arthur Schopenhauer
fantastyka naukowa
science fiction
Opis:
Solaris należy do kanonu gatunku fantastyki naukowej, a ściśle do jej wersji wykorzystującej motyw kontaktu z obcym. Choć ma już przeszło 60 lat, nie przestaje fascynować kolejnych pokoleń czytelników. Czy wynika to z faktu, że otacza ją nimb nowoczesności i postępu technologicznego? Problem podboju kosmosu i zgłębiania jego tajemnic wciąż należy do kategorii fantastyki naukowej, postrzeganej jako namysł nad scenariuszami przyszłości. Sprawa jest jednak bardziej złożona, bo powieść jest jednocześnie zanurzona w futurologii i „retro”. W tekście pojawiają się zaskakujące inspiracje, które karmiły wyobraźnię Lema – opowiadanie Stefana Grabińskiego Kochanka Szamoty oraz niektóre filozoficzne idee Arthura Schopenhauera. Wpływy te wydają się zaskakujące, ponieważ nie pasują do popularnego wizerunku Lema jako zwolennika naturalizmu filozoficznego i antyromantycznego „mózgowca”. Autor sugeruje, że Solaris odniosło sukces, ponieważ jest jednocześnie futurystyczne i dobrze zakorzenione w tradycji.
Solaris belongs to the canon of the science fiction genre, and strictly speaking to its subgenre that uses the motif of encounter/contact with an alien. Although it is already 60 years old, it does not cease to fascinate successive generations of readers. Could it be due to the fact that it is surrounded by the nimbus of modernity and technological advancements? The problem of conquering the cosmos and penetrating its mysteries still belongs to the category of science fiction, seen as a reflection on the possible scenarios of the future. The issue, however, is more complex, because the novel is at the same time immersed in futurology, and ‘retro’. The text highlights some surprising inspirations that fuelled Lem’s imagination – a short story by Stefan Grabiński Szamota’s Mistress and some philosophical ideas by Arthur Schopenhauer. Such influences seem surprising because they do not fit the popular image of Lem as an advocate of philosophical naturalism and a ‘cerebral’, anti-Romantic artist. The author suggests, that Solaris is so successful because it is both futuristic and well-rooted in tradition.
Źródło:
Konteksty Kultury; 2022, 19, 3; 393-406
2083-7658
2353-1991
Pojawia się w:
Konteksty Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pomieszanie języków i pierwszy kontakt. O językach sztucznych w fantastyce naukowej
Mixing up languages and first encounter. On constructed languages in science fiction
Autorzy:
Leś, Mariusz M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2118476.pdf
Data publikacji:
2013-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
fantastyka naukowa
języki sztuczne
języki fikcyjne
narracja
science fiction
constructed languages
fictional languages
narratology
Opis:
The author of the article discusses a special manner of existence of constructed languages created within the boundaries of science fiction. The subject matter occupies a special place in the general theory and practice of science fiction within the frames of the confrontation of languages and modification of the existing linguistic systems. The article contains a brief outline of constructed languages categorization, in the background of which selected science fiction works focused on language communication, as well as the presentation of two most popular fantasy systems – L'aadan and Klingon.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2013, 13; 159-185
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historicizing Contemporary Capitalism: Future Retrospection and Temporal Estrangement in Kim Stanley Robinson’s New York 2140 and Nora K. Jemisin’s Emergency Skin
Historyzacja współczesnego kapitalizmu w literaturze fantastycznonaukowej: Retrospekcja spekulatywna i wyobcowanie poznawcze w powieści New York 2140 Kima Stanleya Robinsona i noweli Emergency Skin Nory K. Jemisin
Autorzy:
Gilarek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341683.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
fantastyka naukowa
historyzm
kapitalizm
wyobcowanie poznawcze
utopia
dystopia
science fiction
historicity
capitalism
cognitive estrangement
Opis:
The paper looks at the historicizing approach adopted in two recent science-fiction books: Kim Stanley Robinson’s novel New York 2140 (2017) and Nora K. Jemisin’s novella Emergency Skin (2019). In both, the authors’ present is approached from the vantage point of a speculatively posited future and looked upon as the historical past of the text. The hypothesized temporal distance is meant to challenge and recalibrate the reader’s perception of contemporary capitalism. Based on Robinson’s and Jemisin’s narratives, the paper discusses the historicity and mimetic potential of science fiction, manifested in the genre’s ability to situate the present as part of a historical process for an enhanced understanding of contemporary trends and their projected trajectories. In the two texts, the dichotomy between the envisioned future and the present-as-past is paralleled by a utopian/dystopian dialectic, wherein the reality of late capitalism is unequivocally identified as dystopian. The utopian and science-fiction perspectives combined produce the effect of cognitive estrangement, which entails a perceptual renewal with regard to capitalism, whose alleged incontestable status is challenged by the exposure of its historical mutability. The aim of the analysis is to demonstrate that historicizing contemporary capitalism within science fiction may challenge the ideological hegemony of neoliberalism, expose its dystopian features, and indicate possibilities for the transformation of a system that proclaims to have no alternatives. Such historicization may produce an epistemic shift in the reader’s perception of the contemporary socioeconomic reality, by emphasizing both its unrecognized flaws and its (r)evolutionary potential.
Celem artykułu jest analiza historyzującej perspektywy przyjętej w dwóch opublikowanych w ostatnich latach tekstach fantastycznonaukowych: powieści Kima Stanleya Robinsona New York 2140 (2017) i noweli Nory K. Jemisin Emergency Skin (2019). W obydwu tych tekstach teraźniejszość autorów ukazana jest z punktu widzenia przedstawionej w nich przyszłości i postrzegana jako historyczna przeszłość rzeczywistości przedstawionej. Hipotetyczny dystans czasowy ma umożliwić zakwestionowanie i rekalibrację sposobu postrzegania przez czytelnika współczesnego kapitalizmu. Opierając się na tekstach Robinsona i Jemisin, artykuł omawia historyzm i mimetyczny potencjał literatury fantastycznonaukowej, przejawiający się w sposobie, w jaki sytuuje ona teraźniejszość jako element procesu historycznego. Zabieg ten ma na celu uzyskanie lepszego zrozumienia współczesnych trendów i przewidywanych trajektorii ich rozwoju. W obu tekstach dychotomii między wyobrażoną przyszłością a pozaliteracką teraźniejszością odpowiada dialektyka utopijno-dystopijna, w której rzeczywistość późnego kapitalizmu jest jednoznacznie identyfikowana jako dystopijna. Połączenie perspektywy utopijnej i fantastycznonaukowej daje efekt wyobcowania poznawczego, który pociąga za sobą odnowę percepcyjną w odniesieniu do kapitalizmu, którego rzekomo niepodważalny status jest zakwestionowany przez ujawnienie jego historycznej zmienności. Celem analizy jest wykazanie, że uhistorycznianie współczesnego kapitalizmu w ramach science fiction może podważyć ideologiczną hegemonię neoliberalizmu, obnażyć jego dystopijne cechy i wskazać możliwości przekształcenia systemu, który opiera się na założeniu, że nie ma wobec niego alternatyw. Taka historyzacja może wywołać epistemiczną przemianę w postrzeganiu przez czytelnika współczesnej rzeczywistości społeczno-gospodarczej, podkreślając zarówno jej niedostrzegane dotąd defekty, jak i jej (r)ewolucyjny potencjał.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 11; 37-50
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stereotypy i fantazje. Science fiction i psychologia
Stereotypes and Fantasies: Science Fiction and Psychology
Autorzy:
Leś, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1450132.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
fantastyka naukowa
psychologia
utopia
dyskurs naukowy w literaturze
science fiction
psychology
scientific discourse in literature
Opis:
W artykule poddano krytycznej analizie monografię Gavina Millera Science Fiction and Psychology (2020) i zaprezentowano własny punkt widzenia na problematykę sformułowaną w jej tytule. Zdaniem autora książka Millera zawiera inspirujący, wsparty wnikliwą lekturą klasycznej i najnowszej fantastyki naukowej przegląd interakcji między tymi dwiema dziedzinami ludzkiej aktywności, kulturowej i naukowej. Analizując obecność myślenia utopijnego jako podstawy metodologicznej rozważań Millera, autor artykułu wskazuje na nieustanne dążenie badacza do spełniania standardów dyskursu naukowego i metodologii naukowej.
The article presents a critical analysis of a monograph by Gavin Miller, Science Fiction and Psychology (2020), and offers a subjective reading of the book. The author of the article believes that Miller’s book presents an inspirational and thorough reading of the classical and contemporary science fiction which revises the interaction between two spheres of human activity, cultural and scientific. By analyzing the presence of utopian thinking which provides the groundwork for Miller’s considerations, the author notes that the scholar places great emphasis on scientific discourse and methodology.
Źródło:
Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2020, 17; 167-185
2082-9701
2720-0078
Pojawia się w:
Białostockie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozoficzne modele nieśmiertelności w fantastyce naukowej
Philosophical Models of Immortality in Science Fiction
Autorzy:
Wilczewska, Sylwia
Iwanicki, Marcin
Fischer, John Martin
Curl, Ruth
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488622.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
nieśmiertelność
filozoficzne modele nieśmiertelności
fantastyka naukowa
immortality
philosophical models of immortality
science fiction
Opis:
Fantastyka naukowa (ang. science fiction, w skrócie – SF) jest często przedstawiana jako gatunek literacki dobrze przystosowany do spekulacji filozoficznej. SF i filozofia dzielą zainteresowanie kwestią nieśmiertelności, a ich ujęcia tego tematu można zestawić i porównać. Proponujemy tutaj zarys taksonomii różnych modeli czy wizji nieśmiertelności oferowanych przez filozofów i autorów fantastyki naukowej. Po wskazaniu istotnych rozbieżności między tymi modelami przedstawiamy sugestię, że pewne problemy oraz wątpliwości wysuwane przez pisarzy SF i filozofów wynikają z pomieszania różnych modeli. Mamy nadzieję, że te porównania pokażą wstępnie, w jakim sensie można powiedzieć, że fantastyka naukowa funkcjonuje jako dyskurs filozoficzny.
Science fiction is often described as a literary genre well suited to philosophical speculation. SF and philosophy share a common interest in the question of immortality, and comparisons and contrasts can be made regarding their respective treatments of the theme. We propose here a sketch of a taxonomy of different models or pictures of immortality offered by philosophers and SF writers. After noting important difference in these models, we suggest that some problems and concerns expressed by philosophers and SF writers alike are the result of conflating different models. It is our hope that these comparisons provide a preliminary sense of the way SF can be said to function as philosophical discourse.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 2; 141-153
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przez maszynę do Boga. Transhumanistyczne koncepcje w „Perfekcyjnej niedoskonałości”
Through machine to God. Transhumanism in “Perfekcyjna niedoskonałość” (“Perfect Imperfection”) by Jacek Dukaj
Autorzy:
Atłas-Leśniewicz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942809.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Dukaj
transhumanizm
„Perfekcyjna niedoskonałość”
sztuczna inteligencja
fantastyka naukowa
trans-humanism
perfect imperfection
artificial intelligence
science fiction
Opis:
Tekst zawiera analizę odniesień do nurtu myślowego zwanego transhumanizmem występujących w utworze Jacka Dukaja „Perfekcyjna niedoskonałość”. Autorka opisuje pokrótce najważniejsze odmiany nurtu, a następnie przedstawia zawarte w powieści transhumanistyczne koncepcje, począwszy od przewidywanych zmian w hierarchii społecznej, metodach edukacji i relacjach rodzinnych, jak również zmian w biologicznych aspektach człowieczeństwa, aż momentu, w którym zwykły (nieulepszony) człowiek pozostaje daleko w tyle za sztucznymi inteligencjami. Autorka zwraca także uwagę na współczesne koncepcje, które znalazły odbicie w powieściowej rzeczywistości, takie jak postgenderyzm oraz na zagrożenia związane z tak daleko posuniętymi zmianami w społeczeństwie i systemie rządów. Pracę zamykają rozważania nad koncepcją Inkluzji Ultymatywnej, stanowiącej możliwy do osiągnięcia punkt rozwoju dający boski status w naszym wszechświecie.
The text analysis the school of thought called trans-humanism as represented in the novel by Jacek Dukaj “Perfekcyjna niedoskonałość” (Perfect Imperfection). In the first part, the author briefly describes its variations, such as bioethical abolitionism, immortalism and singularitarianism. Moving on to the substance of the novel, the author presents trans-humanist concepts present within it, starting with the anticipated changes in the social hierarchy, methods of education and family relationships, as well as changes in biological aspects of humanity, to the point where ordinary (unimproved) man is left far behind artificial intelligence. The author also points out contemporary concepts that are reflected in the fictional reality, such as post-genderism and risks associated with significant changes in society and system of government. The work concludes with a discussion on the concept of Ultimative Inclusion, which is an achievable stage of development guaranteeing a divine status in our universe.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2015, 04
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O wyimku z prasowej dyskusji i autokomentarzu do „Astronautów Stanisława Lema (z historii kształtowania się w Polsce teorii literatury fantastycznonaukowej po drugiej wojnie światowej)
Autorzy:
Mazurkiewicz, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080463.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Astronauci
Stanisław Lem
krytyka literacka
Nowa Kultura
fantastyka naukowa
The Astronauts
literary criticism
science fiction
Opis:
Artykuł poświęcony jest dwugłosowi o powieści Stanisława Lema „Astronauci" (1951), który został zamieszczony na łamach periodyku „Nowa Kultura”. Uczestnikami dyskusji byli: Zofia Woźnicka, Ludwik Grzeniewski i Stanisław Lem, będący zarazem polemistą krytyków, jak i komentatorem własnej powieści. Dyskusja ta jest jedną z najwcześniejszych po wojnie (a z pewnością najbardziej rozbudowaną) prób eksplikacji postulowanych wobec fantastyki naukowej zobowiązań – zarówno estetycznych, jak i pozaartystycznych. Werbalizacja oczekiwań w stosunku do opowieści o „świecie Jutra” pozwala na rekonstrukcję ówczesnej – dość nikłej – świadomości genologicznej i sposobów „oswojenia” nowego w kulturze powojennej zjawiska literackiego. Omówione w szkicu głosy krytyczne dotyczące powieści Lema można traktować jako świadectwa kształtowania się teoretycznej świadomości genologicznej: zarówno krytyki literackiej, jak i samego pisarza.
The article focuses on the discussion between Zofia Woźnicka, Ludwik Grzeniewski and Stanislaw Lem concerning his "The Astronauts" (1951), which was published in the Nowa Kultura [the New Culture] periodical. The author of the novel was both the commentator of his own work, as well as the polemist towards the critics. This discussion in one of the earliest attempts after the war (and definitely the most elaborate one) to explain the expectations of the science fiction – both aesthetic and non-artistic ones. These verbalized expectations of the “story of Tomorrow” allow the reconstruction of the contemporary genological awareness – which was quite faint – and the ways of “taming” the new literary phenomenon in the post-war culture. Critical approaches discussed in the article concerning Lem’s novel can be treated as the proof that the awareness of genological theory begun to develop. This relates both to the literary criticism and the author himself.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2021, 9; 19-37
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mój awatar krzyczy jak ja. Współczesne realizacje motywu sobowtóra w kilku polskich tekstach fantastycznonaukowych
My Avatar Screams Like Me. Doppelgangers in Selected Polish Science Fiction Narratives
Autorzy:
Błaszkowska-Nawrocka, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097195.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
fantastyka naukowa
sobowtór
identyfikacja wyobrażeniowa
science fiction, doppelgänger, imaginary identification
science fiction
doppelgabge
doppelgänger
imaginary identification
Opis:
Celem tekstu jest przyjrzenie się kilku realizacjom motywu sobowtóra i ukazanie, w jaki sposób ta istniejąca w kulturze od wieków figura aktualizuje się w literaturze drugiej połowy XX wieku. Jaka jest relacja między tymi postaciami a tradycyjnie ujmowanymi doppelgängerami ukazującymi rozbicie i poczucie zagrożenia podmiotu? Czy zmiana, jaka zaszła w figurze sobowtóra, jest tylko powierzchowna, wynikająca z konieczności unowocześnienia wytartych motywów, czy też za taką modyfikacją postępuje również ewolucja przenoszonych znaczeń? Jako materiał badawczy posłużyły trzy polskie opowiadania fantastycznonaukowe, które powstały w obrębie różnych nurtów i w różnym czasie: “Holoman” Janusza Szablickiego i “Skasować drugie ja” Adama Hollanka oraz tekst “#Eudajmonia” Magdaleny Kucenty.
The aim of the article is to investigate selected instances of the doppelgänger literary motif and to present how that centuries-old figure actualizes itself in the literature of the second half of the 20th century. The text explores the following questions: how is the relationship between these characters and traditional doppelgängers used to show the subject’s disintegration and sense of danger? Is the change that occurred within the doppelgänger figure only a superficial modernization of an obsolete trope or rather a profound evolution of the meaning it conveys? My research focuses on three Polish science-fiction narratives, written in different times and within different paradigms: “Holoman” by Janusz Szablicki, “Skasować drugie ja” by Adam Hollanek and “#Eudajmonia” by Magdalena Kucenty.
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2021, 43; 297-311
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słoneczna synergia słowa i działania. Ruch solarpunkowy w Polsce
Sunny Synergy of Words and Actions. The Solarpunk Movement in Poland
Autorzy:
Poniatyszyn, Kajetan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50101118.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
solarpunk
fantastyka naukowa
badania nad fandomem
aktywizm
fikcja klimatyczna
science fiction
fandom studies
activism
climate fiction
Opis:
Celem artykułu jest zbadanie synergii słowa i działania w polskim ruchu solarpunkowym. W początkowej części autor omawia solarpunk jako podgatunek literatury science fiction o dużym potencjale futurologicznym, będący formą humanistyki zaangażowanej. Następnie skupia się na opisaniu ruchu solarpunkowego oraz analizuje go w ramach badań nad fandomem. W ostatniej części autor charakteryzuje trzy obszary działalności polskiego ruchu solarpunkowego – literacki, popularyzatorski oraz aktywistyczny.
The aim of this article is to study the synergy between words and actions in the Polish solarpunk movement. The initial part defines solarpunk as a subgenre of science fiction literature with great futuristic potential and also as a manifestation of humanity’s engagement. The main segment focuses on describing the solarpunk movement in an attempt to place it within the framework of fandom studies. The final section identifies and describes three types of activities within the Polish solarpunk movement: literary, popularizing, and activist.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2023, 15, 2; 79-92
2083-7275
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Romantyczne science fiction. Przyszłość według Teodora Tripplina
Autorzy:
Mikołajczuk, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694954.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
przyszłość w literaturze
fantastyka naukowa
Księżyc
romantyzm
futurologia
future in literature
science fiction
Moon
romanticism
Sci-Fi
futures studies
Opis:
The present article aims to show the nineteenth century vision of the future in one of the first Polish science fiction novels, A Journey around the Moon (Podróż po Księżycu), written in 1858 by Teodor Tripplin. In the first (theoretical) part, the author characterizes the science fiction genre, highlighting a distinctive role of technological invention and scientific method, as well as locating the story in a future perspective. A concise description of the Polish science fiction genesis allows for relating Tripplin’s novel to a wider context and, hence, for considering it as a unique phenomenon in Polish literature. In the second part of the article, the author discusses Tripplin’s vision of the future, which is classified into three categories in the novel: 1) the future of technological inventions, 2) the future of medicine development, and 3) the future of society.
Celem niniejszego artykułu będzie zaprezentowanie XIX-wiecznej wizji przyszłości, ukazanej w jednej z pierwszych polskich powieści fantastycznonaukowych – Podróży po Księżycu (1858) autorstwa Teodora Tripplina (1812–1881). W pierwszej, teoretycznej części artykułu przedstawiony zostanie gatunek science fiction, ze szczególnym uwzględnieniem dystynktywnej roli wynalazku technologicznego, metody naukowej oraz osadzenia fabuły w realiach przyszłościowych. Skrótowe omówienie początków polskiej fantastyki naukowej pozwoli na osadzenie Podróż po Księżycu w szerszym kontekście, a co za tym idzie uznanie jej za ewenement w literaturze krajowej. W drugiej części artykułu skupiono się na ukazaniu wizji przyszłości, wykreowanej przez Teodora Tripplina w Podróży po Księżycu w podziale na trzy kategorie obecne w utworze 1) przyszłość wynalazków technologicznych, 2) przyszłość w rozwoju medycyny, 3) przyszłość społeczeństwa.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2019, 63, 2
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 24

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies