Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "„Nauka Polska”" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    Religia i nauka w myśli Pierre’a Teilharda de Chardin (1881–1955)
    Religion and Science in the Pierre Teilhard de Chardin Works (1881–1955)
    Autorzy:
    Waloszczyk, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343085.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    kosmogeneza
    ewolucja
    świadomość
    noosfera
    religia
    nauka
    technika
    cosmogenesis
    evolution
    consciousness
    noosphere
    religion
    science
    technology
    Opis:
    Celem niniejszego tekstu nie jest szczegółowa analiza myśli francuskiego jezuity, ale przypomnienie niektórych jej głównych tez ze szczególnym uwzględnieniem nauki i religii. Poświęcam też nieco miejsca ich krytyce. W końcowej części stawiam pytanie, czy tezy te są w jakikolwiek sposób falsyfikowalne.
    The aim of the article is a concise presentation of the main traits of the Pierre Teilhard de Chardin thought with special attention to the relationship between religion and science. There is a widely accepted opinion in commentaries to Teilhard that he has done with a far going reconciliation of these domains of culture. He has shown them up as two meridians which do not merge but are bound to converge as they approach the pole. The article also contains a reply to the critique of the Teilhardian thought put forward by some philosophers and biologists: Bertrand Russell, Peter Medawar, Richard Dawkins, Władysław Kunicki–Golfinger and Zdzisława Piątek. Their contention is that a higher consciousness is not superior to the lower, and that evolution has no direction. But how can they explain that people often love to know for its own sake? And why more cerebrated and more conscious creatures appeared in evolution not randomly and not before but always after less conscious ones? Furthermore a question has been raised whether the Teilhard’s system is in some way falsifiable. The answer has been suggested that the remarkable scientific and technological progress and the greatest in the human history wave of globalization, which all took place after his death (1955), seem to confirm his ideas.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2016, 4; 81-94
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewolucja jako realizacja projektu?
    Evolution as the Realization of a Project?
    Autorzy:
    Lemańska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31342343.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    ewolucja
    cel
    przypadek
    projekt
    evolution
    purpose
    chance
    project
    Opis:
    W przyrodniczych teoriach ewolucji biologicznej ewolucja jest przedstawiana jako bezkierunkowy proces, w którym istotną rolę odgrywa przypadek. Metody nauk przyrodniczych nie są bowiem w stanie wykryć żadnego narzuconego z zewnątrz celu czy projektu. Nie oznacza to jednak, że taki projekt nie istnieje. W artykule próbuję pokazać, że filozoficzne interpretacje ewolucji dopuszczają możliwość, by ewolucja była realizacją projektu.
    In the scientific theories of biological evolution, evolution is presented as an undirected process in which chance plays an important role because the methods of the sciences are not able to detect any externally imposed order or project. This does not mean, however, that such a project does not exist. In this article I try to show that the philosophical interpretations of evolution allow for the possibility that evolution was the implementation of the project.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2015, 3; 353-358
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wieloraka realizacja i życie
    Multiple Realization and Life
    Autorzy:
    Chodasewicz, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31341588.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    multiple realization
    definition of life
    evolution
    convergence
    shadow biosphere
    astrobiology
    Opis:
    Analizuję problem wielorakiej realizacji życia. Refleksja nad samym zagadnieniem wielorakiej realizacji była wielokrotnie podejmowana na gruncie filozofii umysłu i ogólnej filozofii nauki, jednak filozofowie biologii na ogół omijali ten temat. Z pewnego punktu widzenia, jest to zastanawiające, gdyż większość argumentów na rzecz samej tezy o wielorakiej realizacji opiera się na wiedzy biologicznej (argument z konwergencji, argument z neuroplastyczności). Moje filozoficzne badania koncentrują się w szczególności na fundamentalnych własnościach życia. Chociaż nie posiadamy uniwersalnej i niekontrowersyjnej definicji życia, do własności tych roboczo zaliczam zdolność do samopodtrzymywania się (metabolizm) oraz zdolność do podlegania darwinowskiej ewolucji. Na tej podstawie rozpatruję różne argumenty na rzecz wielorakiej realizacji istot żywych. Pochodzą one z różnych obszarów współczesnej biologii oraz filozofii tej dyscypliny. Analizuję m.in. argument z konwergencji Jerry'ego Fodora, argument z arbitralności kodu genetycznego, argument z hipotetycznego istnienia tzw. biosfery cieni oraz pokrewny argument z analizy kalifornijskich bakterii GFAJ-1 z Jeziora Mono. Pokazuję także, dlaczego, pomimo dostarczania niewątpliwego wsparcia dla analizowanej tezy, obiekty tworzone przez badaczy specjalizujących się w dziedzinie sztucznego życia, nie mają decydującego znaczenia w sporze na temat wielorakiej realizacji życia w ogóle. Sygnalizuję ponadto znaczenie refleksji nad wieloraką realizacją życia m.in. w takich obszarach jak: poszukiwanie definicji i scenariuszy powstania życia, poszukiwania nowych form życia poza Ziemią, dyskusja nad statusem obiektów sztucznego życia. Czynię także wzmiankę na temat znaczenia tych analiz dla filozofii nauki i metodologii nauk.
    The paper discusses the problem of multiple realization of life. This problem has been broadly discussed in the philosophy of mind and the general philosophy of science, but most philosophers of biology ignored it. This is astonishing, because the biology provides the majority of arguments for the thesis of multiple realization of life (argument from convergence and argument from neural plasticity). My investigations concern the fundamental properties of life. Although we have not a universal and broadly accepted definition of life, I assume, as a working hypothesis, that the most important features of life are self-maintenance and the capability of the undergoing of the Darwinian evolution. Taking into account such a view of nature of life, I present different arguments for the possibility of multiple realization of living beings. The arguments are taken from the different fields of modern biology and philosophy of biology. The arguments are the following ones: Fodor’s argument from convergence, an argument from the arbitrariness of genetic code, an argument form so-called shadow biosphere and similar argument connected with GFAJ-1 arsenic bacteria. I also show why artificial life’s objects are not of special significance, when we search for the arguments for the thesis on the multiple realization of life. Finally, I show the significance of this thesis for searching for the definition and creating the scenarios of life’s origin, exploring the universe in the searching of alien life forms and in the discussion about artificial life’s objects status and signification of this status for different branches of philosophy of science and the scientific research.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2013, 1; 114-134
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    What Did Lem Think Over?
    Autorzy:
    Dzida, Barbara
    Jędrejek, Tomir
    Łukasik, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31234069.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    Stanisław Lem
    fantasy
    futurology
    consciousness
    virtual reality
    transhuanism
    anthropic principle
    evolution
    Opis:
    Stanisław Lem is considered the most outstanding representative of Polish and one of the most eminent representatives of world science-fiction literature, as well as a futurologist and—at least by some—a philosopher who, in the form of novels and short stories written in the convention of science fiction and the so-called discursive prose, touched upon important philosophical problems concerning the place of man in the Universe, the effects of technological and civilisational progress and the issue of the limits of cognition. The article reconstructs and analyses the main philosophical problems presented in the work Filozoficzny Lem. Wybór tekstów Stanisława Lema i opracowania [The Philosophical Lem. A Selection of Texts by Stanisław Lem and Studies] edited by Filip Kobiela and Jakub Gomułka.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2022, 10; 97-116
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kierunkowość procesów ewolucji
    The directness in processes of evolution
    Autorzy:
    Żuk, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/41180943.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    evolution
    directness
    goal directness
    teleonomy
    levels of matter organization
    ewolucja
    poziomy organizacji materii
    procesy teleonomiczne
    Opis:
    Jednym z fundamentalnych problemów w naukach o ewolucji jest kierunek ewolucji na różnych poziomach organizacji materii. Zgodnie z tradycyjnymi interpretacjami teleologicznymi, ewoluujące układy powinny rozwijać się ku stanowi ostatecznemu – celowi. Jednak w większości przypadków taki cel jest nieokreślony; uczeni go nie znają. Jednak mogą oni odkryć ogólna tendencję lub serię zmian w czasie – teleonomię lub kierunkowość opartą głównie na wewnętrznym wzorcu ewoluującego układu, jednak modyfikowaną także przez oddziaływania z zewnątrz. Procesy teleonomiczne są odpowiedzialne za wszystkie procesy ewolucyjne włączając w to przejścia z jednego układu organizacji do innego.
    One of the fundamental problems in evolutionary sciences is the direction of evolution at different levels of matter organization. According to traditional teleological interpretations, the evolving systems should develop toward a final state—a goal. However, in most cases such a goal is not determinable—scientists do not know it. However, they can reveal a general tendency or a series of changes in time: a teleonomy or a directness based mainly upon an internal pattern of the evolving system although modified also by external influences. Teleonomical processes are responsible for all evolutionary processes including transitions from one level of organization to another.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2019, 7, 2; 173-182
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wiedza w ujęciu determinizmu memetycznego
    Knowledge from the Perspective of Memetic Determinism
    Autorzy:
    Urbaniak, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343636.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    memy
    memetyka
    ewolucja
    wiedza proceduralna
    wiedza deklaratywna
    memes
    memetics
    evolution
    procedural knowledge
    declarative knowledge
    Opis:
    Artykuł prezentuje próbę przezwyciężenia teoretycznych ograniczeń związanych z rozumieniem i wyjaśnianiem pojęcia wiedzy. Przedstawione tutaj zostanie memetyczne ujęcie problematyki wiedzy, którego pierwszorzędnym celem jest pogłębiona analiza fenomenu wiedzy oraz wzbogacenie dotychczasowego pojęcia wiedzy o krzyżującą się perspektywę przyrodoznawczo-semiotyczną. Kolejnym celem jest próba odpowiedzi na pytanie o istotę wiedzy, sposób jej istnienia oraz zakres występowania. Omawiane są główne właściwości memów, ich cechy charakterystyczne, podstawowe funkcje i możliwa klasyfikacja. Rekonstruowane są również działania memetycznych mechanizmów wiedzy: formy uzewnętrzniania się wiedzy; proliferacji wiedzy; kooperacji i rywalizacji informacji.
    The article attempts to overcome some theoretical limitations as regards understanding and explanation of the knowledge notion. I present the memetic perspective of the issue of knowledge. The main aim is to deepen the analysis of knowledge phenomenon and to enrich previous knowledge notion with crossing, natural and semiotical points of view. The next aim is to try to answer the question about the nature of knowledge, the way of knowledge existence and the area of occurrence of knowledge. Some main attributes of memes, their hallmarks, basic functions and possible classification are examined. I also discuss the actions of memetic mechanisms of knowledge: some forms of knowledge externalisation; knowledge proliferation; cooperation and competition of information. At the end of the article there are summative reflections and author’s conclusions.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2017, 5; 237-251
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spojrzenie na zdolności hermeneutyczne człowieka z perspektywy zoologicznej
    A View on Human Hermeneutic Capabilities from the Zoological Perspective
    Autorzy:
    Urbaniak, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343865.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    hermeneutyka
    rozumienie
    interpretacja
    ewolucja
    sens
    symbol
    hermeneutics
    understanding
    interpretation
    evolution
    sense
    Opis:
    Artykuł jest próbą prezentacji poglądów filozoficznych na pochodzenie ludzkiej zdolności interpretacji i rozumienia znaczeń. Autor inspiruje się wynikamy współczesnych nauk biologicznych, kognitywistycznych i psychologicznych, w świetle których można przeciwstawiać się koncepcjom hermeneutycznym, jakie tkwią w nowożytnej tradycji antropocentrycznej. Chciałbym zarysować wyjaśnienie statusu bytowego tzw. kompetencji hermeneutycznych w formie znaturalizowanej, która nie unika płynnego stopniowania struktur czy umiejętności podmiotowych bez popadania w trywialny redukcjonizm. Będę twierdził, że choć pełne ukształtowanie procesów rozumienia pozostaje zarezerwowane dla konkretnych grup spośród gatunku ludzkiego, to można racjonalnie uzasadnić, że u odmiennych gatunków zwierząt i bezpośrednich przodków człowieka mamy już do czynienia z elementami hermeneutycznych kompetencji, które legły u podstawy pojęcia Dasein. Jeżeli zasadniczym problemem książki Konrada Lorenza Odwrotna strona zwierciadła była próba rekonstrukcji historii naturalnej ludzkiego poznania i polemika z tradycją Kanta co do istoty poznania, to niniejsza praca stanowi zalążek refleksji nad naturalną historią ludzkiego rozumienia oraz nad polemiką z antropocentryczną hermeneutyką filozoficzną. Głównym celem pracy jest przyjrzenie się hipotezie, jakoby podmiotowe egzystencjały rozumienia, nastrojenia czy bycia-w-świecie można było ujmować w formie naturalnych adaptacji organizmów ludzkich i pozaludzkich.
    The article attempts to present the philosophical idea of origin of human capability to interpret and understand meanings. I am inspired by the results of contemporary cognitive and natural sciences as well as psychology. In view of those sciences one can defy hermeneutical concepts, which are embedded in the modern anthropocentric tradition. I would like to explain the ontological status of so-called hermeneutical skills in a naturalized form that does not avoid the continuous gradation of subject’s structures or abilities without falling into trivial reductionism. I demonstrate that the comprehensive formation of understanding processes is reserved for particular groups of human beings. However, it can be justified that different animal species and direct human ancestors are equipped with some elements of hermeneutical skills. These skills are a ground of the notion of Dasein. This paper begins my reflection on the natural history of human understanding and on polemics with anthropocentric philosophical hermeneutics. The basic aim of this work is to closely consider the hypothesis which states that the fundamental aspect of human existence (primordial modes) such as comprehension, attuning towards meanings or being-in-the-world can be grasped as natural adaptations of human and non-human organisms.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2018, 6; 117-131
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Organizm i wolność. Filozofia życia i etyka nauk o życiu
    Organism and Freedom. Philosophy of Life and Ethics of Life Sciences
    Autorzy:
    Nowak, Ewa
    Tibaldeo, Roberto Franzini
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343583.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    Hans Jonas
    żywy byt
    organizm
    ontologia postdualistyczna
    teleologia
    ewolucja
    wolność
    odpowiedzialność
    technologia
    ryzyko
    etyka
    filozofia
    nauka
    living being
    organism
    postdualistic ontology
    teleology
    evolution
    freedom
    responsibility
    technology
    risk, ethics
    philosophy
    science
    Opis:
    Autorzy omawiają założenia ontologii żywego bytu wedle Hansa Jonasa. Potencjał życia ewoluuje aż do chwili, gdy człowiek zaczyna rozwijać swoje technologie, rozum, wolność, a wreszcie i odpowiedzialność, zdolną pohamować ekscesywne nadużywanie technologii i chronić własne, otwarte potencjalności. Artykuł czerpie z idei opisanych w Organismus und Freiheit (ang. The Phenomenon of Life), które to dzieło Jonas uważał za swe opus magnum.
    The authors revisit the claims of Hans Jonas’s postdualistic ontology of a living being. Life’s immanent potentialities evolve, until the human being develops her technologies, freedom, reason, and, finally, the responsibility to restrain own excessive usage of technologies and protect her open-ended potentialities. The paper relies on the ideas described in Organism and Freedom, Jonas's magnum opus in his own eyes.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2017, 5; 29-48
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Biologiczno-informatyczna analogia w wyjaśnianiu rozwoju nauki i kultury
    Analogies Referring to Information Science and Biology in Explaining the Development of Science and Culture
    Autorzy:
    Suwara, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343854.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    ewolucja
    kultura
    analogia
    mem
    evolution
    culture
    analogy
    meme
    Opis:
    Efektywność posłużenia się analogią w nauce zależy od stopnia adekwatności danej analogii. Teza ta jest poddana sprawdzeniu w kontekście analogii, zarówno biologicznych, jak i informatycznych użytych w teorii memów kulturowych, jako podstawy ewolucyjnego rozwoju nauki, czy szerzej kultury. Uwidoczniony w pracy problem z wyróżnieniem kulturowego odpowiednika biologicznego osobnika ma wpływ na rodzaj ewolucji – darwinowski czy lamarckowski.
    The level of adequacy of an analogy determines its effectiveness in scientific explanation. This thesis is examined in the context of analogies to information science and biology used in the concept of cultural meme, which is supposed to be substantial in explaining science or culture in the terms of evolution. It is shown that the choice of the cultural equivalent of biological specimen is crucial to interpreting the evolution of culture as that of the Lamarckian or Darwinian type.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2018, 6; 75-84
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ciało „nienormalne”. O roli anomalii w rozwoju nauk biologicznych
    “Non-Normal Body.” On the Role of Anomaly in the Development of Biological Sciences
    Autorzy:
    Leśniewska, Małgorzata
    Leśniewski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343584.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    anomalia
    ewolucja
    rozwój
    evo-devo
    anomaly
    evolution
    development
    Opis:
    W ostatnich latach odkryto szereg anomalii u osobników gatunku Haplophilus subterraneus (Shaw, 1789) w gromadzie Chilopoda. Ten szczególny przypadek ciała zdeformowanego prowokuje do ponownego odczytania historii i kształtowania się postaw kulturowych wobec ciał obarczonych anomaliami. W artykule prezentujemy zmiany postrzegania, postaw oraz interpretacji form anomalnych od zdziwienia czy przerażenia aż po odczytanie, które umożliwiło olbrzymi postęp w nauce i wyjaśnieniu wielu elementów procesu rozwoju organizmów oraz ich ewolucji.
    In recent years a number of anomalies in specimens of the species Haplophilus subterraneus (Shaw, 1789) in the class Chilopoda were discovered. This particular case of the deformed body provokes to reinterpretation of the history and evolution of cultural attitudes towards the body affected by malformations. In this paper we present changes of perceptions, attitudes and interpretations of anomalous forms— from surprise or horror to an interpretation which results in a great progress in science and in explanations of many elements of developmental processes and evolution of organisms.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2017, 5; 49-60
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filogenetyczne uzasadnienie zjawiska rozumienia oraz wiedzy proceduralnej i deklaratywnej
    Phylogenetic Justification of Comprehension Phenomenon and Procedural and Declarative Knowledge
    Autorzy:
    Urbaniak, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343101.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    rozumienie
    wyjaśnianie
    wiedza-jak
    wiedza-że
    filogeneza
    ewolucja
    adaptacja
    comprehension
    explanation
    know-how
    know-that
    phylogenetics
    evolution
    adaptation
    Opis:
    W artykule uzasadniam funkcjonujący głównie w dziedzinie hermeneutyki fenomen rozumienia z pozycji naturalistycznie zorientowanej filozofii. Konsekwencją tej próby będzie naturalistyczne spojrzenie na zjawisko wiedzy oraz na pojęcie wiedzy funkcjonujące w tradycji analitycznej. Głównym celem pracy jest krytyczna analiza tezy mówiącej, że choć egzystencjał rozumienia jest źródłem zdolności wyjaśniania poprzez wiedzę teoretyczną i praktyczną, to zarówno zdolność wyjaśniania jak i umiejętność rozumienia stanowią struktury bytowo-poznawcze o podłożu filogenetycznym, które wyłoniły się w procesie ewolucji gatunków. Efektem rozważań jest teza, że deklaratywna wiedza-że oraz proceduralna wiedza-jak również posiadają swoje źródła w procesie filogenetycznym. Dalszym celem pracy jest próba doprecyzowania pojęcia wiedzy z perspektywy filozofii naturalistycznej jako alternatywy dla tradycyjnej koncepcji wiedzy przedstawionej w Platońskim Teajtecie.
    The article attempts to justify the phenomenon of comprehension—functioning generally in Heidegger’s and Gadamer’s hermeneutics—from the perspective of naturalistically oriented philosophy. As a consequence, a naturalistic perspective is proposed — presented by Dennett, Lorenz, Wuketits, Vollmer—on the phenomenon of knowledge and the notion of knowledge functioning in the analytic tradition. More precisely, the basic aim of this article is a critical analysis of the thesis saying that even though the way of being called “comprehension” is the source of explanation by theoretical and practical knowledge, the explanation and understanding capacities are onto-cognitive structures with a phylogenetic basis. These structures emerged in the process of evolution. As a result of above reflection there is thesis: declarative knowing-that and procedural knowing-how have also their sources in the phylogenetic process. This work also attempts to clarify the notion of knowledge from a naturalistic point of view, as an alternative to the conception of knowledge presented in Plato’s Theaetetus.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2016, 4; 259-274
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dlaczego zwierzęta coś wiedzą? Zarys socjobiologicznej koncepcji wiedzy
    Why Animals Know Anything? An Outline of The Sociobiological Idea of Knowledge
    Autorzy:
    Urbaniak, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343637.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    socjobiologia
    logotaksja
    neofilia
    ewolucja
    wiedza-że
    wiedza-jak
    sociobiology
    logotaxis
    neophilia
    evolution
    knowing-that
    knowing-how
    Opis:
    Artykuł rekonstruuje pojęcie wiedzy w perspektywie socjobiologicznej. Koncentruję się na wybranych, reprezentatywnych stanowiskach, które rozumieją fenomen wiedzy w kontekście zjawisk logotaksji, neofilii, intencjonalności oraz tzw. teorii umysłu. Celem jest poddanie w wątpliwość pojęcia podmiotu wiedzy, jaki funkcjonuje w tradycyjnej epistemologii i antropologii filozoficznej, oraz poszerzenie zasięgu oddziaływania socjobiologicznej koncepcji poznania i wiedzy we współczesnej filozofii. Artykuł zawiera uwagi metodologiczne; analizę logotaksji jako naturalnej tendencji organizmów do poszukiwania i pochłaniania informacji, charakterystykę neofilii, czyli naturalnej skłonności do stałych zachowań eksploracyjnych, krytyczną dyskusję dotyczącą występowania zjawiska wiedzy i metapoznania wśród zwierząt pozaludzkich; podsumowanie rozważań.
    The article reconstructs the notion of knowledge in the sociobiological perspective. This perspective focuses on some selected, representative views, which grasp the phenomenon of knowledge in the context of logotaxis, neophilia and intentionality phenomena and the so-called theory of mind. One of basic aims of the so chosen context is the impeachment of the notion of knowledge subject that functions within traditional epistemology or philosophical anthropology, and the extending of the influence of sociobiological idea of cognition and knowledge in contemporary philosophy. The paper includes introductory methodological remarks, the analysis of logotaxis as a natural tendency to search and absorb some information, the analysis of neophilia as a natural predisposition to permanent exploratory behaviours; a critical discussion on the occurrence of knowledge phenomenon and metacognition among non-human animals; and a recapitulation of the considerations.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2017, 5; 253-269
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies