Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "semantics;" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Rzeczownik „piec” w polskiej frazeologii
Autorzy:
Piela, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520134.pdf
Data publikacji:
2022-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
etymology
diachrony
phraseology
motivation
semantics
Opis:
The noun piec (furnance) in Polish phraseology The basic purpose of the article is to provide a general reflection about the decline of certain expressions. The field of observation constitutes both the lexical combinations featuring the component piec which are used in the modern language as well as obsolete ones. The analytical material was not selected in a random manner – piec is deeply rooted not only in the Polish but also in the all-Slavic culture as well. As a matter of fact, this implement revolutionised man’s direct environment, becoming a permanent fixture of human abodes. It turns out that the history of the Polish language attests the fact that in the past there were many more constructions which featured the name of an implement which served the purpose of heating the rooms in a building and that of cooking. What type of phrases have been retained by our language and which became obsolete? What factors determined the elimination of those phrases from the language – these are the fundamental questions which I will attempt to answer in the present article.
Źródło:
Świat i Słowo; 2022, 39, 2; 51-73
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy pomieszczeń w dworach szlacheckich
Autorzy:
Świtała-Cheda, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/683875.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
lexis
semantics
etymology
polish mansion
Opis:
The names of interiors in noblemen’s mansion houses Architectural and functional transformations of noblemen’s mansion houses present an extremely appealing subject for a linguist as they convey very rich vocabulary. The article describes how the residents of mansion houses “organized” their living space. I would like to focus particularly on the lexis which served as a means to outline this space. I examine its structure and etymology. The excerpted sources of the material (the names of the interiors, edifices and less frequently isolated spaces) are rural self-help books from the 19th century, mansion’s inventories and architectural maps from the 16th – 19th centuries. The accumulated vocabulary depicts changing needs of a human being.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2014, 048
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nie tylko klawisz, nie tylko ment – z historii kilku socjolektalnych nazw policjantów i funkcjonariuszy więziennych
Not Only klawisz [screw, hack], not Only ment [creep] – About the History of a Few Dialectal Names of Police Officers and Prison Officers
Autorzy:
Pacuła, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044301.pdf
Data publikacji:
2020-09-23
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
semantics
etymology
history of words
sociolect
Opis:
The author presents several nouns functioning as synonyms for jailer (warder) and policeman. The author pays attention to these names because descriptions of contemporary language of deviant circles are frequent, but the vocabulary of criminals still doesn’t have diachronic characteristics. The described names are, among others: klawisz / klawisznik [jailer, screw], ment [louse], chmura [cloud], jancio [Johnny]. The author describes name changes in Polish prison slang from the late nineteenth and early twentieth century. He indicates the sources of individual names and describes the semantic changes that took place under the influence of foreign languages as well.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2020, 27, 1; 129-148
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Теща про зятя… (к укрытой семантике родовых отношений)
A Mother-In-Law on Her Son-In-Law… (The Problem of Hidden Semantics of the Family Relations)
Autorzy:
Czerwiński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16530117.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
semantics
implicitness
mentality
proverbs
folk song
etymology
Opis:
A famous Russian folk song, proverbs and sayings about a mother‑in‑law and son‑in‑law are the key elements of the analysis of the relations between a son‑in‑law (a younger member of the male family) and a mother‑in‑law (an older member of the female family). This analysis is also based on the etymological data and the author tries to answer the question: what is the hidden relation between the two families the members of whom are married? Many papers have been written on that matter. This article describes this relation as a gradual process of building the indirect connection between the mother‑in‑law and son‑in‑law. This is a symmetric/asymmetric relation which only seems to be mutually linked and tied. The emerged and shaped relation attitude direction – from mother‑in‑law to son‑in‑law – is presented here as the act of attracting and repelling. By means of fulfilment and satisfaction it implies the necessity of the adaption but not subordination as well as the hidden favour of the unlimited reproductive power. On the other hand i.e. the direction from the son‑in‑law to mother‑in‑law, the attitude is completely different which means the partial rivalry and repelling attraction. The daughter (from the mother‑in‑law side) and the fiancée/wife (from the son‑in‑law side) is completely out of these relations.
Źródło:
Slavia Orientalis; 2022, LXXI, 2; 405-422
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Формы и ветви семантики одного общеславянского корня: lich- и его производные
The Semantic Forms, Branches and Derivatives of the all‑Slavonic Root lich‑
Autorzy:
Czerwiński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031098.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Slavonic languages
semantics
etymology
derivation
root meanings
Źródło:
Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 4; 865-885
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafory awifauniczne w polskim socjolekcie przestępczym (XIX w. – lata 20. XX w.)
Avifaunic metaphors in the Polish criminal sociolect (19th century - 1920s)
Autorzy:
Pacuła, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559924.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
Tematy:
lexical semantics
etymology
criminal jargon
zoonim
avifauna
Opis:
The author discusses the etymology of few words used in Polish criminal jargon, from the 19th century until the interwar period. All the analyzed words are zoonimic metaphors. The author focuses on terms derived from the names of birds. In this text the author pesents the lexemes in the oldest Polish sociolectical dictionaries, e.g.: bażant (pheasant), sikora (tit), słowik (nightingale), wrona (crow), kogut (rooster), dzięcioł (woodpecker). The author sets semantic motivations of names and he collates information from several languages for this purpose (he reaches for texts from the turn of the 19th and 20th centuries). Mainly presented words didn’t survive, today they aren’t appearing in non-standard dialect.
Źródło:
Orbis Linguarum; 2019, 53; 307-329
1426-7241
Pojawia się w:
Orbis Linguarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Лексема дурак в Благонамеренных речах М.Е. Салтыкова-Щедрина
The дурак (Durak) Lexem in The Well-Meant Speeches by Mikhail Saltykov-Shchedrin
Autorzy:
Walczak, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16512251.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
semantics
context
the дурак (durak) lexem
etymology
folk tradition
Opis:
The article presents the context‑determinated meanings of the дурак (durak) lexem based upon the satirical sketches Well‑Meant Speeches by Mikhail Saltykov‑Shchedrin. At the beginning is the etymology of the word and then general vocabulary definitions produce four basic meanings for the word: 1. a good and honest man; 2. a person being the object of widely‑spread mockery and jibes; 3. a person unable to behave in a proper way; 4. a person unable to administer their property in a good way as well as not to live their life successfully – a lame duck, a sluggard and a drunkard. From amongst those meanings the author tries to notice the mutual parallels which interpret visions of the fool in Saltykov‑Shchedrin’s sketches as well as the contemporary vision of the Russian mentality and its folk tradition.
Źródło:
Slavia Orientalis; 2022, LXXI, 2; 423-436
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słownictwo związane z kradzieżą drobiu w polskim socjolekcie przestępczym z przełomu XIX i XX wieku
Autorzy:
Pacuła, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956435.pdf
Data publikacji:
2020-12-08
Wydawca:
Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
theft of poultry
criminal jargon
lexical semantics
language history
etymology
Opis:
The author discussed the etymology of few words used in Polish criminal jargon, from the 19th century until the interwar period. These words belong to the category „theft of poultry”. In this text the author pesented the lexemes listed in the oldest Polish sociolectical dictionaries, e.g.: artyleria, huzar, ślepucha, mróz, pejsak, kurarz, piechociarz. Mainly presented words didn’t survive, today they aren’t appearing in non-standard dialect. This article filled the gap in the research on the origin some jargon words. The text is inviting to join a discussion; some observations of the author are provoking to debate.
Źródło:
Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne; 2020, 10; 115-131
2084-1302
Pojawia się w:
Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Turkish sarımsak ~ sarmısak ‘garlic’ revisited
Turecki sarımsak ~ sarmısak ‘czosnek’
Autorzy:
Stachowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29431951.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
etymology
Turkic
Turkish
Altai
semantics
etymologia
języki turkijskie
język turecki
ałtajski
semantyka
Opis:
Thus far, four – structurally very different – etymologies have been suggested for the Turkic word for ‘garlic’. This author adduces derivatives found in Altai, one of the Siberian Turkic languages, that provide crucial support for one of them.
Jak dotąd zaproponowano cztery – strukturalnie bardzo odmienne – etymologie tureckiego słowa oznaczającego ‘czosnek’. Autor przytacza derywaty występujące w języku ałtajskim, jednym z języków turkijskich Syberii, które stanowią istotny argument na rzecz jednej z hipotez.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2023, 20; 255-260
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozważania nad etymologią gromu
Autorzy:
Witczak, Krzysztof Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1680427.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
Balto-Slavic languages
etymology
Greek-Slavic isoglosses
Indo-European languages
semantics
word-formation
Opis:
The Polish appellative grom m. ‘thunderclap’ (< Proto-Slavic *gromъ m. ‘thunder, thunderclap, roar of a thunder’) should be associated with Greek βρόμος m. ‘any loud noise; crackling of fi re; roar of a thunder; roaring of a storm; rage, fury’. Both these nouns derive from the Proto-Indo-European archetype *gu̯rómos m. ‘loud noise; thunder, thunderclap, roar of a thunder’ (originally nomen actionis with the meaning ‘roaring; thundering’, derived from the root *gu̯rem- ‘to roar, to thunder’, cf. Gk. βρέμω ‘to roar; to clash, ring (of arms); to shout, rage (of men)’, pol. grzmieć ‘to thunder’). The comparison of PSl. *gromъ with Gk. χρόμος m. ‘neighing or whinnying (of horse)’ is semantically doubtful.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2020, 779, 10; 9-19
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
К изучению названий внебрачного ребенка в старославянском и чешском языках
On Designations for an Illegitimate Child in Old Church Slavonic and in Czech
O nazwach nieślubnego dziecka w języku staro‑cerkiewno‑słowiańskim i czeskim
Autorzy:
Janyšková, Ilona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38695735.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Slavic studies
linguistics
etymology
semantics
Old Church Slavonic language
Czech language
illegitimate child
Opis:
This article is devoted to designations for an illegitimate child in Old Church Slavonic and in Czech. The study presents Czech expressions (especially dialectal), many of which have not as yet been mentioned in works dealing with this topic, and explains their semantic motivation and etymology.
Niniejszy artykuł jest poświęcony nazwom używanym na określenie dziecka z nieprawego łoża w języku staro‑cerkiewno‑słowiańskim i czeskim. Przedstawia nazwy czeskie (zwłaszcza formy dialektalne), z których wiele jak dotąd nie pojawiło się w pracach poświęconych tej tematyce, oraz wyjaśnia ich motywację semantyczną i etymologię.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2021, 56
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trackie πιτύη ‘skarbiec’ jako nazwa zbiorowa
Thracian πιτύη ‘treasury’ as a collective noun
Autorzy:
Kaczyńska, Elwira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33916527.pdf
Data publikacji:
2024-06-05
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
etymologia
nazwy zbiorowe
semantyka
słownictwo trackie
słowotwórstwo
collectives
etymology
semantics
Thracian vocabulary
word-formation
Opis:
The article discusses the origin of the Thracian noun pitúē (πιτύη) f. ‘treasury’, preserved as an explanatory gloss in the ancient Scholia in Apollonium Rhodium (I 933). Most linguists believe that the gloss in question is etymologically unclear. It is suggested that Thracian pitúē represents a nomen collectivum, derived from the Indo-European archetype *pitús m. ‘nourishment, food’ by means of the collective suffix *-uu̯ā (&lt; PIE.*-uu̯eh2), which is productive in Baltic and Slavic. The Thracian word pitúē must have originally denoted ‘a collection of food, food stock, food products’, from which secondarily ‘food repository, store-house, magazine’, and finally ‘treasury’, as well as ‘treasure’.
W artykule omówiono pochodzenie trackiego rzeczownika pitýē (πιτύη) f. ‘skarbiec’, zachowanego jako glosa objaśniająca w antycznych Scholiach do Apolloniosa Rodyjskiego (I 933). Większość językoznawców uważa, że tracka glosa jest etymologicznie niejasna. Autorka sugeruje, że trackie pitýē reprezentuje nazwę zbiorową, utworzoną od praindoeuropejskiego archetypu *pitús m. ‘żywność, jedzenie, pokarm’ za pomocą kolektywnego przyrostka *-uu̯ā (< pie.*-uu̯eh2), produktywnego w językach bałtyckich i słowiańskich. Trackie słowo pitýē pierwotnie musiało oznaczać ‘zbiór jadła, skład żywności, produkty spożywcze’, wtórnie ‘składnicę, spiżarnię, magazyn’, ostatecznie‘skarbiec’ oraz ‘skarb’.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2024, 1 (29); 23-34
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O kilku judaikach w polskim socjolekcie przestępczym
Autorzy:
Pacuła, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/567968.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
lexical semantics
etymology
language history
criminal jargon
semantyka leksykalna
etymologia
historia języka
socjolekt przestępczy
Opis:
The author discussed the etymology of few Yiddishisms – the words used in Polish criminal jargon, from the 19th century until the interwar period. In this text the author presented the lexemes listed in the oldest Polish sociolectical dictionaries, e.g.: bałmelchume, musor, meszures, chatrak, tatajłemnyk (the publishing rules forced the author to limit the description – he dealt with the names of police officers and prison guards). Mainly presented words did not survive, today they are not appearing in non-standard dialect. This article filled the gap in the research on the origins of some jargon words.
W artykule omówiono etymologię kilku jidyszyzmów występujących w polskim socjolekcie przestępczym od dziewiętnastego wieku do dwudziestolecia międzywojennego. Autor tekstu odniósł się do jednostek słownikowych notowanych w najstarszych opracowaniach poświęconych żargonowi, przy czym z uwagi na ograniczenia wydawnicze opis zawęził do nazw funkcjonariuszy policji i strażników więziennych: bałmelchume, musor, meszures, chatrak, tatajłemnyk. Obecnie słowa te nie funkcjonują w socjolekcie przestępczym; artykuł uzupełnia więc lukę w badaniach nad historią słownictwa żargonowego.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2019, 16
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ruská metrologická terminologie
Russian metrological terminology
Autorzy:
Janyšková, Ilona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375722.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
linguistics
etymology
semantics
Russian language
metrological terminology
lingwistyka
etymologia
semantyka
język rosyjski
terminologia metrologiczna
Opis:
The review presents the latest monograph on the Russian metrological terminology from its beginnings until 1918. It describes in detail its contents and explains the structure of headwords. The reviewer pays attention in particular to the semantic motivation of names of units of measurement, taking also notes of the words borrowed from other languages.
Źródło:
Rocznik Slawistyczny; 2018, 67; 175-179
0080-3588
Pojawia się w:
Rocznik Slawistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ze studiów nad historią słownictwa ukraińskiego
From Studies of Ukrainian Vocabulary History
Autorzy:
Fałowski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/973216.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
historia języka ukraińskiego
leksyka
semantyka
etymologia
the history of the Ukrainian language
lexis
semantics
etymology
Opis:
W 2007 roku ukazał się mój artykuł zatytułowany Wyrazy niejasne w „Матеріалах до словника писемної та книжної української мови XV–XVIII ст.” J. Tymczenki. Starałem się w nim przyjrzeć bliżej 204 wyrazom, które nie zostały zadowalająco zidentyfikowane i zinterpretowane pod względem znaczeniowym lub w ogóle nie podjęto próby takiej interpretacji, co zostało zasygnalizowane znakiem zapytania. W wyniku moich żmudnych poszukiwań liczbę wyrazów nierozpoznanych co do formy lub znaczenia udało się ograniczyć do 56 jednostek. Spośród tych wyrazów, o których w artykule z 2007 roku napisałem, że „nie poddają się jednoznacznej interpretacji formalnej lub semantycznej”, aż 36 udało się całkowicie lub częściowo rozpoznać i opisać w niniejszej pracy w oparciu o nowe źródła historyczne i etymologiczne języków wschodniosłowiańskich oraz języka polskiego. Należy mieć nadzieję, że z biegiem czasu uda się zidentyfikować także pozostałe 20 wyrazów, które wciąż jeszcze skutecznie strzegą tajemnicy swojej proweniencji.
My article entitled Wyrazy niejasne w „Матеріалах до словника писемної та книжної української мови XV–XVIII ст.” J. Tymczenki (“Unclear words in Матеріали до словника писемної та книжної української мови XV–XVIII ст. by J. Tymczenko”) was published in 2007. In that article, I took a closer look at 204 words, which hadn’t been identified and interpreted in terms of meaning or had not even been the subject of any attempt at interpretation which. I signaled this with a question mark. As a result of my extensive research, the number words unrecognised in form or meaning has been reduced to 56. Among those 56 words about which in the article of 2007 I wrote: “they do not submit to unambiguous formal or semantic interpretation” as many as 36 have now been completely or partially recognized and described in this paper, based on new historical and etymological sources of East Slavonic and Polish languages. I hope, the remaining 20 words which still successfully guard the secret of their provenance will also be identified at some time.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 111-123
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies