Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "folk etymology" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-8 z 8
Tytuł:
Uwagi etymologiczne w dawnych tekstach użytkowych (na przykładzie Kroniki, to jest historyi świata Marcina Bielskiego, Informacyi matematycznej Wojciecha Bystrzonowskiego i Nowych Aten Benedykta Chmielowskiego)
Comments on the Etymology in the Old Non-literary Texts (on the Example of Marcin Bielski’s Kronika, to Jest Historyja Świata, Wojciech Bystrzonowski’s Informacyja Matematyczna and Benedykt Chmielowski’s Nowe Ateny)
Autorzy:
Kozaryn, Dorota
Szczaus, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2035343.pdf
Data publikacji:
2021-12-27
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
diachronic linguistics
etymology
folk etymology
non-literary texts
Opis:
The subject of the analysis in the article are the etymological explanations presented in the old non-literary texts (i.e. the texts that function primarily outside literature, serving various practical purposes), i.e. in the sixteenth-century Kronika, to jest historyja świata (Chronicle, that is the history of the entire world) by Marcin Bielski and in two eighteenth-century encyclopaedic texts: Informacyja matematyczna (Mathematical information) by Wojciech Bystrzonowski and Nowe Ateny (New Athens) by Benedykt Chmielowski. The review of the etymological comments allows us to take notice of their considerable substantive and formal diversity. These comments apply to both native and foreign vocabulary. On the one hand, they provide information on the origin of proper names (toponyms and anthroponyms), and on the other hand, a whole range of these etymological comments concern common names. A depth of etymological comments presented in non-literary texts is significantly diversified and independent of the nature of the vocabulary to which these comments apply – they can be merely tips on sources of borrowings of foreign words, but they can also constitute a deeper analysis of the meaning and structure of individual words, both native and foreign. These comments are usually implementations of folk etymology. The role of etymological considerations in former non-literary texts is significant. First of all, these texts have a ludic function, typical of popularised texts – they are supposed to surprise, intrigue and entertain readers. Secondly, they serve a cognitive function typical of non-literary texts – they are supposed to expand the readers’ knowledge about the world and language. Thirdly, they have a persuasive function, which is a distinctive feature of both popularised and non-literary texts – they are supposed to provoke the readers’ thoughts on the relationship between non-linguistic reality and the linguistic way of its interpretation, they also stimulate linguistic interests, which was particularly important in the past when the reflection on the native language was poor.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2021, 28, 2; 87-105
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Теща про зятя… (к укрытой семантике родовых отношений)
A Mother-In-Law on Her Son-In-Law… (The Problem of Hidden Semantics of the Family Relations)
Autorzy:
Czerwiński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16530117.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
semantics
implicitness
mentality
proverbs
folk song
etymology
Opis:
A famous Russian folk song, proverbs and sayings about a mother‑in‑law and son‑in‑law are the key elements of the analysis of the relations between a son‑in‑law (a younger member of the male family) and a mother‑in‑law (an older member of the female family). This analysis is also based on the etymological data and the author tries to answer the question: what is the hidden relation between the two families the members of whom are married? Many papers have been written on that matter. This article describes this relation as a gradual process of building the indirect connection between the mother‑in‑law and son‑in‑law. This is a symmetric/asymmetric relation which only seems to be mutually linked and tied. The emerged and shaped relation attitude direction – from mother‑in‑law to son‑in‑law – is presented here as the act of attracting and repelling. By means of fulfilment and satisfaction it implies the necessity of the adaption but not subordination as well as the hidden favour of the unlimited reproductive power. On the other hand i.e. the direction from the son‑in‑law to mother‑in‑law, the attitude is completely different which means the partial rivalry and repelling attraction. The daughter (from the mother‑in‑law side) and the fiancée/wife (from the son‑in‑law side) is completely out of these relations.
Źródło:
Slavia Orientalis; 2022, LXXI, 2; 405-422
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Regional Kashubian language – the dialectal lexis and the development of the literary language
Regionalny język kaszubski – leksyka dialektalna i kształtujący się język literacki
Autorzy:
Boryś, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084461.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Kashubian folk language
Kashubian literary language
Kashubian lexis
etymology
Opis:
The publication contains reprints of articles written by Prof. Hanna Popowska-‑Taborska in 2010–2018. Part of the book presents the results of her research on the folk Kashubian lexis, its relation to the vocabulary of other Slavic languages, and new etymological contributions. An important part of the publication is a discussion of the formation of the contemporary Kashubian literary language, with a focus on a critical analysis of its lexis, including numerous neologisms, which was mainly carried out on the basis of a translation Adam Mickiewicz’s poem “Pan Tadeusz”. The analysis also presents the author’s observations about the morphological structure of these neologisms. Furthermore, the publication provides detailed information about the first extensive books on linguistics written in Kashubian, as well as the author's ideas about the future etymological dictionary of the Kashubian language. There are also reflections on the linguistic image of the world that can be observed both in folk Kashubian and the Kashubian literary language. The book is supplemented by a bibliography of the author's work on Kashubian.
Źródło:
Rocznik Slawistyczny; 2021, 70; 197-201
0080-3588
Pojawia się w:
Rocznik Slawistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Лексема дурак в Благонамеренных речах М.Е. Салтыкова-Щедрина
The дурак (Durak) Lexem in The Well-Meant Speeches by Mikhail Saltykov-Shchedrin
Autorzy:
Walczak, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16512251.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
semantics
context
the дурак (durak) lexem
etymology
folk tradition
Opis:
The article presents the context‑determinated meanings of the дурак (durak) lexem based upon the satirical sketches Well‑Meant Speeches by Mikhail Saltykov‑Shchedrin. At the beginning is the etymology of the word and then general vocabulary definitions produce four basic meanings for the word: 1. a good and honest man; 2. a person being the object of widely‑spread mockery and jibes; 3. a person unable to behave in a proper way; 4. a person unable to administer their property in a good way as well as not to live their life successfully – a lame duck, a sluggard and a drunkard. From amongst those meanings the author tries to notice the mutual parallels which interpret visions of the fool in Saltykov‑Shchedrin’s sketches as well as the contemporary vision of the Russian mentality and its folk tradition.
Źródło:
Slavia Orientalis; 2022, LXXI, 2; 423-436
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The role of names in the reconstruction of the linguacultural worldview of mushrooms
Autorzy:
Bielak, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081481.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
folk names of mushrooms
Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols
onomasiological basis
word-formation
etymology
ludowe nazwy grzybów
Słownik stereotypów i symboli ludowych
podstawa onomazjologiczna
analiza słowotwórcza
etymologia
Opis:
The article shows the role of names in the reconstruction of the linguacultural view of mushrooms. The large number of the names of mushrooms testifies to the practical importance of mushrooms for country people. Many of the names are polysemic and synonymic. In the analysis, the onomasiological basis of mushroom names plays a crucial role. Those names can be based on the appearance of mushrooms (e.g. lejek ‘funnel’, czerwieniak ‘the red one’), their properties (twardziok ‘the hard one’, słodzianka ‘the sweet one’), including their (in)edibility and poisonous properties (grzyb godzący ‘the edible mushroom’, truciciel ‘poisoner’, grzyb jadowity ‘the poisionous mushroom’), as well as the time and place where they grow (wrześniak ‘September mushroom’, dębowiec ‘oak mushroom’).
Artykuł jest próbą ukazania roli nazw w rekonstrukcji językowokulturowego obrazu grzybów. Duża liczba nazw grzybów wskazuje na ich istotne znaczenie praktyczne dla mieszkańców wsi. Wiele z tych nazw jest polisemicznych i synonimicznych. Dla celów rekonstrukcji językowego obrazu świata (w tym artykule grzybów) bardzo istotne jest odkrywanie podstaw onomazjologicznych nazw. Wśród nazw grzybów występują nazwy tworzone m.in. od wyglądu (np. lejek, czerwieniak), właściwości (np. twardziok, słodzianka), w tym jadalności/niejadalności i trujących właściwości (np. grzyb godzący, truciciel, grzyb jadowity), a także czasu i miejsca rośnięcia (np. wrześniak, dębowiec).
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 151-168
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Трава «несознания» в русско-славянской ретроспективе
The Grass “Unawareness” in the Russian-Slavonic Retrospective
Autorzy:
Червинский, Пeтр
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2134509.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
скороговорки
семантика слова и корня
этимология
песенный дискурс
малые жанры фольклора
root and word semantics
etymology
songster discourse
small folk genre
tongue-twisters
Opis:
Опираясь на тексты малых жанров фольклора, такие, как скороговорки, пословицы, поговорки, а также устойчивые, в том числе сравнительные, обороты и сочетания русского языка с компонентом трава, автор показывает не только явную, но и скрытую в них семантику, представляющую собой при объединении определенный круг, на основе которого возможны впоследствии всевозможного рода вербальноречевые проекции. К таковым относятся, в частности, тексты песенного дискурса 70-х годов ХХ века, в которых себя проявляют через непрямое посредство травы, эмотивные состояния в их отношении к проживаемой действительности. Трава становится косвенным, но только на первый взгляд, средством выражения не до конца осознаваемого в своих ощущениях чувства, имеющего не индивидуальный, а национально-культурный характер, обусловленный связями как исторического, так и этимологического происхождения. Общеславянский как семантический, так и этимологический материал позволяет в этой связи представить не только исходный фон и тон, но и себя отражающего далее в текстах как народно-традиционного, так и лирического проявления. На основе проделанного анализа автор приходит к выводу о возможности диахронно-синхронического подхода к исследованию определенного круга семантики, реализующего себя в словах и их корнях, которые можно рассматривать как насыщенные многообразными и не всегда уловимыми формами эмотивно заряженных переходных и переходящих одно в другое соотношений.
The article addresses small genre texts such as sayings, tongue-twisters, proverbs and permanent expressions in the Russian language, which contain the “grass” element. Some of these items are of comparative character, and they have some open/hidden semantics. This semantics in general is a certain range which presents all kinds of verbal-linguistic projections. The texts of songster discourse of the 1970s are indirectly a part of these projections and by means of “grass” manifest emotive states and their relationship with the experienced reality. “Grass” is an ostensibly indirect means of the feeling that is not fully realised. This feeling is not of individual but of national and cultural character. This character is closely bound with the historical and etymological factors. The Slavonic wide semantic material makes it possible to characterise the primary background as well as the shades of meaning which are shown in the traditional folk and poetic texts. On the basis of the analysis, the author comes to a conclusion that it is possible to approach the diachronic and synchronic study of a certain range of semantics in simultaneity. This semantics realises itself in words and their roots which can be admitted and can be considered emotively charged and saturated with diverse and not always perceptible forms of a transitional, mutual relation.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2021, 20; 145-171
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Baba, żaba i krowa, czyli rozważania o tym, jak dawne są ludowe wierzenia o żabie wysysającej mleko krowie
An old woman, a frog and a cow, or reflections on the centuries’ long beliefs about milk-sucking amphibians or reptiles
Autorzy:
Witczak, Krzysztof Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2103000.pdf
Data publikacji:
2020-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Albanian
Anatolian
animals
cow-suckers
etymology
frogs
Honorata Skoczylas- Stawska
Indo-European culture
Latin
lizards
Polish folk beliefs
Slavic languages
snakes
toads
vocabulary
Opis:
The aim of this paper is to demonstrate the archaic status of the Polish folk beliefs about certain amphibians (frogs, toads) and reptiles (snakes, lizards, salamanders) believed to have sucked milk from cows. Some Polish peasants were even convinced that milk cows loved suckers (esp. snakes, frogs) more than their calves. There are many folk tales where a witch or a mythical creature assumes the form of a armful animal to suck cow’s milk. The author demonstrates that the oldest part of these beliefs can be traced to the Proto-Indo-European cultural heritage. In fact, some Indo-European languages have preserved a clear indication of animal cow-suckers in their vocabulary, e.g. Ukr. молокосúс m. ‘lizard, salamander’ (literally ‘milk-sucker’); Lith. žaltỹs, žalktỹs m. ‘a not-venomous snake, esp. the grass snake, the slow worm’, Latv. zalktis, zaltis m. ‘snake’, Latg. zalkts m. ‘the grass snake’ (< PIE. *ĝolh2ktii̯os adj. ‘delighting in milk’ < PIE. *ĝl̥h2kt- n. ‘milk’); OInd. gōdhā́- f. ‘a big lizard’ (< PIE. *gu̯h3eu̯-dheh1- f. ‘a cow-sucker’, cf. PIE. *gu̯h3eu̯s f. ‘cow’ and *dheh1- ‘to suck’); Lat. būfō m. ‘a toad’ (< PIE. *gu̯h3eu̯-dhh1-ōn- m. ‘a cowsucker’); Alb. thithëlopë, also blloçkëlopë f. ‘common toad’ (literally ‘sucking/ chewing cows’); Hitt. akuu̯akuu̯aš c. ‘a toad’ (literally ‘sucking cows’, cf. Hitt. aku- ‘to drink’). It is assumed that the Indo-European beliefs were associated with breeding of cattle and were an attempt at a rational (or not) explanation of the alleged cause of poor lactation or cows’ milk loss. It is likely that the ailing animal was perceived as possessed by a demonic character, although the association of an animal with a witch or a devil was made relatively late and probably under the influence of beliefs from Western Europe.
Źródło:
Slavia Occidentalis; 2020, 77/1; 135-153
0081-0002
Pojawia się w:
Slavia Occidentalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludowe nazwy ziół w polskim językowym obrazie świata
Autorzy:
Hrycyna, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611461.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols
folk herb names
onomasiological bases of herb names
word-formational analysis
etymology
etnolingwistyka
Słownik stereotypów i symboli ludowych
ludowe nazwy ziół
podstawy onomazjologiczne nazw ziół
analiza słowotwórcza
etymologia
Opis:
The article deals with folk names of herbs, analysed within the framework of linguistic worldview reconstruction. The author begins by referring to the general assumptions of Brent Berlin’s folk taxonomy of plants, which in her opinion can also be applied to Polish herb names. She then points out that the names entrenched in folk tradition must be distinguished from botanical, scientific names, sometimes mechanically transferred from sources in other languages. However, she makes a distinction between borrowed and assimilated names. The quantitative richness of herb names points to their high practical and cultural rank among country dwellers, but this richness (through word-formational and etymological analysis) can be reduced to a few onomasiological bases: names derived from the plant’s appearance and physical properties, the time and place of growing, or its use and cultural context (beliefs). In word-formational analysis what matters is not only the base but also affixes, which point to word-formational categories, such as names of “feature bearers” or “activities”. It is claimed that the word-formational analysis itself is insufficient and must be supported by linguistic and co-linguistic evidence.
Artykuł dotyczy ludowych nazw ziół analizowanych w ramach programu rekonstrukcji językowego obrazu świata. Na wstępie autorka przypomina ogólne założenia ludowej taksonomii roślin zaprezentowane przez Brenta Berlina, które jej zdaniem dają się zastosować także do polskiego nazewnictwa ziół. W kolejności zwraca uwagę na konieczność krytyki źródeł w celu odróżnienia nazw rzeczywiście utrwalonych w tradycji ludowej od nazw botanicznych, naukowych, niekiedy mechanicznie przenoszonych ze źródeł innojęzycznych. Opowiada się jednak za uwzględnieniem nazw zapożyczonych i przyswojonych. Ilościowe bogactwo nazw ziół dowodzi ich wysokiej rangi praktycznej i kulturowej w środowisku wiejskim, bogactwo to jednak (poprzez analizę słowotwórczą i etymologiczną) daje się sprowadzić do kilku podstaw onomazjologicznych: nazwy tworzone od wyglądu i cech fizycznych, czasu i miejsca rośnięcia, od właściwości użytkowych i kontekstu kulturowego (wierzeniowego). W analizie słowotwórczej istotna jest nie tylko podstawa, ale także formanty, które wskazują na kategorie słowotwórcze, takie jak nazwy „nosicieli cech” czy nazwy „środków czynności”. Autorka twierdzi, że sama analiza słowotwórcza nie jest wystarczająca i musi być uzupełniona oraz potwierdzona innymi danymi językowymi i przyjęzykowymi.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-8 z 8

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies