Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Slavonic" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-11 z 11
    Tytuł:
    Nazwy części twarzy w językach słowiańskich
    The names of the parts of face in Slavonic languages
    Autorzy:
    Rytter, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/665352.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    części twarzy
    języki słowiańskie
    folklor słowiański
    etymologia
    parts of face
    Slavonic languages
    Slavonic folklore
    etymology
    Opis:
    Etymological sketch presents 19 words, in the majority of all-Slavonic range. They are thematically connected with Slavic *tvarь. The article also contains comments about Slavs’ cultural tradition, which ascribes attribute “lucky” to the right eye and “ill-fated” to the left one. To the oldest and most popular beliefs preserved in the Slavonic folklore belongs conviction that human eye has a power of casting a spell or a curse on somebody.
    Szkic etymologiczny prezentuje 19 wyrazów, w większości o zasięgu ogólnosłowiańskim. Są one tematycznie związane z psł. *tvarь. Artykuł zawiera również uwagi o tradycji kulturowej Słowian, która prawemu oku przypisuje atrybut „szczęśliwe”, lewemu – „nieszczęśliwe”. Do najstarszych i najpowszechniejszych wierzeń zachowanych w folklorze słowiańskim należy przekonanie, że ludzkie oko ma moc rzucania uroku czy klątwy.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2016, 12; 127-138
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Формы и ветви семантики одного общеславянского корня: lich- и его производные
    The Semantic Forms, Branches and Derivatives of the all‑Slavonic Root lich‑
    Autorzy:
    Czerwiński, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031098.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Slavonic languages
    semantics
    etymology
    derivation
    root meanings
    Źródło:
    Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 4; 865-885
    0037-6744
    Pojawia się w:
    Slavia Orientalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lat. servus ‘Diener, Sklave’, slav. *orbъ ‘Sklave, Waise, Kind’, slav. *sirota ‘Waise’
    Latin servus ‘servant, slave’, Slav. *orbъ ‘slave, orphan, child’, Slav. *sirota ‘orphan’
    Autorzy:
    Levickij, Viktor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/699986.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    etymology
    Latin
    Slavonic
    typology
    slave
    servant
    orphan
    Opis:
    The oldest names for ‘slave’ in Indo-European languages are connected with the notions ‘captive’, ‘prisoner’, ‘tied’. Taking into consideration this typology we can assume that Lat. servus ‘servant, slave’ might go back to PIE *ser- ‘to tie, to bind’. PIE *or-bho-s, to which Proto-Slav. *orbъ ‘slave, child, orphan’ goes back, may have been formed from *er-/or- ‘to cut, to separate’ > ‘orphan’. The Proto-Slav. word *sirota ‘orphan’ may also have been formed after this pattern.
    Źródło:
    Studia Etymologica Cracoviensia; 2013, 18, 2; 83-90
    1427-8219
    Pojawia się w:
    Studia Etymologica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Hungarian and Slavonic Background of Bashkir tyraž ‘wasp’
    Autorzy:
    Németh, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/699990.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    etymology
    Slavonic language
    language contact
    linguistic history
    Opis:
    This article offers a critique of Arpad Berta’s paper (2001) in which the author contends that the Bsk. tyraź word for ‘wasp’ originated (via the Volga Bolgharian) from the Hung. darazs id. The present author attempts to point out the weak points in this interpretation, and proposes, instead, the PSlav. *draźs as the source of the Hungarian and the Bashkir words for ‘wasp’. Thus, the article augments our knowledge of the possible Slavonic origin of the Hungarian and Bashkir words, and provides further details in support of the etymology presented by András Zoltán (2010; 2011).
    Źródło:
    Studia Etymologica Cracoviensia; 2011, 16, 1; 93-101
    1427-8219
    Pojawia się w:
    Studia Etymologica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Współdziałanie podsystemów języka w perspektywie badań etymologicznych, Znaczenie i rozwój słowiańskich zaimków *vьχakъ i *edьnakъ*
    Language Systems Interactions in Etymological Perspective. The Meaning and Development of Slavic Determiners * vьχakъ and *edьnakъ
    Autorzy:
    Sobotka, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/567964.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    determiner
    function word
    etymology
    syntax
    word-formation
    Slavonic
    Opis:
    The subjects of the article are to discover the origin and meaning of PSl. suffix *-ak- and determiners *vьχakъ and *edinakъ/*edьnakъ formed with that suffix as well as to establish evolutionary paths and motivation senses as a result of which function meanings of derivatives of the determiners in question have been specified in Slavic languages. The description of their origin and development plays an important role both in determining the etymology of such words as Czech však and jednak, and in examining theoretical issues on depronominal function words. The article offers some methodological solutions for examining the history of contemporary metatextual and metapredicative expressions. The study of the origin of the linguistic phenomena connected with the semantic development of the object level of language into the metatextual level requires not only considering the characteristics of these expressions at the relevant lexical level, but also in interaction with morphological and syntactic levels, and perhaps the phonological level as well (cf. questions of apocope and phonological changes related to the transition of given expressions to the class of enclitics). Etymological research, in special cases, should be supported by both the analysis of language systems lower than the examined one (which is in fact the basis of the contemporary etymological observations) as well as an analysis of language systems higher than the examined one, which is a special procedure in etymological description of conjunctions, particles, metapredicative operators etc. Further syntactic and textual analysis in etymological research can shed different light on the etymology of metatextual phenomena.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2015, 12; 157-211
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The East-Slavonic sorok ‘40’ revisited
    Autorzy:
    Fałowski, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/700020.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    etymology
    Ugro-Finnic languages
    East-Slavonic linguistic
    linguistic history
    Opis:
    None of the hitherto proposed attempts at explaining the origin of the East-Slavonic numeral sorok ‘40’, is satisfactory. This refers almost equally to those propositions that derive it from Greek (F. Miklosich, A. Brückner, V. Jagić), Turkish (O.N. Trubačëv) or from Old Norse (M. Vasmer). The author of the current article puts forward a yet another solution, this time pointing to the Ugro-Finnic languages. As the basis of the borrowing, the Udmurt proto-form *śor-ku/*sor-ku is advanced, which was adapted to *sork > sorok on the East-Slavonic ground. A possible semantic evolution leads from ‘marten pelt(s)’ > ‘a bundle of pelts’ > ‘a bundle of pelts of forty pieces (as many as was needed to sew one fur-lined overcoat’ > ‘a numerical unit (measure) used in trade’ to ‘a stand-alone number 40’. The proposed etymology corresponds well with the context of Ugro-Finnic – East-Slavonic linguistic and extralinguistic contacts.
    Źródło:
    Studia Etymologica Cracoviensia; 2011, 16, 1; 7-15
    1427-8219
    Pojawia się w:
    Studia Etymologica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Цигулка, гъдулка… i inne nazwy ‘skrzypiec’ w języku bułgarskim (w porównaniu z pozostałymi językami słowiańskimi)
    Autorzy:
    Rusek, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678493.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    names for ‘violin’ in Bulgarian
    fiddle
    etymology
    Slavonic languages
    Opis:
    Цигулка, гъдулка… and other names for ‘violin, fiddle’ in Bulgarian (in comparison to other Slavonic languages)This paper analyses names for ‘violin’ in Bulgarian, examined against a Slavonic background. A broader approach has been taken to these names, because the article concerns not only the “classic” violin, but also the folk instruments (fiddles), which have different names in Bulgarian (and other Slavonic languages): цигулка, гъдулка, гусла, кемане, лаута, виолина, гънилка, виулица. These names are described from the semantic, derivational and etymological point of view. The noun цигулка, the basic name of ‘violin’, occurs only in Bulgarian and it is unknown in other Slavonic languages, although there are documented derivatives in Serbo-Croatian. The noun кемане ‘violin’, from Turkish, also occurs in Macedonian and Serbo-Croatian and other languages belonging to the Balkan league. The second part of the papers is devoted to the names for ‘violin’ in other Slavonic languages. Some names, extant only in some of the Slavonic languages, are derived from an onomatopoeic stem (Bulg. цигулка, Pol. skrzypce, East-Slavonic скрипка). Most of the Slavonic languages have a noun derived from gǫsli, a Common Slavic ancestor, but in some Slavonic languages (Czech, Slovak, and Sorabic) this word now means the classic violin, while in others it means ‘fiddle’ (comp. Pol. gęśle, Bulg. гусла), and in the Eastern Slavonic languages and Old Church Slavonic it means a ‘plucked string instrument’ ‘a kind of lute’. In Serbo-Croatian it means both the classic violin and primitive fiddle. Polabian has its own name form ‘violin’ gigléikia, which comes from German.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2013, 48
    2392-2435
    0081-7090
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Об этимологических и семантических соответствиях русской лексемы "гордость" в славянских языках
    On Etymological and Semantic Correspondences of the Russian Lexeme "Гордость" “Pride” in Slavonic Languages
    Autorzy:
    Стефанский, Евгений
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2134513.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    славянские языки
    этимология
    аксиология
    энантиосемия
    Slavonic languages
    etymology
    axiology
    enantiosemy
    Opis:
    В статье анализируется славянская лексика, обозначающая ‘гордость’. При этом, с одной стороны, рассматриваются лексемы, передающие данное понятие в разных славянских языках, и их ценностные характеристки. С другой – анализируются семантические процессы, которые привели к тому, что слова, восходящие к праславянскому корню *gr̥d-, в ряде славянских языков изменили свое значение. Материал для исследования собирался на основе параллельных текстов (оригиналов и переводов) и национальных корпусов славянских языков. Применялись сопоставительный, сравнительно-исторический, системноструктурный методы. Анализ показал, что только русский и болгарский литературные языки не развили энантиосемию корня *gr̥d-. В западнославянских языках энантиосемия корня *gr̥d- развилась в сторону семантики презрения, однако данный корень активно продолжает использоваться для обозначения позитивной гордости. Одновременно для передачи негативной гордости в этих языках употребляется корень *pych-. Украинский и белорусский языки развили аналогичную западнославянским языкам энантиосемию и получили в качестве центрального средства обозначения негативной гордости корень *pych-, но сохранили, как в русском языке, корень *gr̥d- для передачи как негативной, так и позитивной гордости. Сербский, хорватский и словенский языки развили энантиосемию корня *gr̥d- в сторону значения ‘уродливый’, для обозначения положительной гордости в них используется лексема ponos и ее дериваты, негативная гордость выражается с помощью заимствованного из русского корня -горд-.
    The article analyses the Slavic vocabulary denoting “pride”. The author examines lexemes that convey this notion in different Slavonic languages along with their value characteristics; next, the author looks at the semantic processes which caused the words ascending to the Proto-Slavic root *gr̥d- to change their meaning in a number of Slavic languages. The material for the study was collected from parallel texts (originals and translations) and national corpora of Slavic languages. Comparative, comparative-historical, and system-structural methods were used. The analysis showed that only in the Russian and Bulgarian literary languages the root *gr̥d-did not develop enantiosemy. In West Slavonic languages, the enantiosemy of the root *gr̥d- has developed towards the semantics of disdain, but this root continues to be actively used to denote positive pride. At the same time, the root *pych- is used in these languages to convey negative pride. Ukrainian and Belarusian languages have developed an enantiosemy similar to West Slavic languages and adopted the root *pych- as a central means of denoting negative pride, but retained, as in Russian, the root *gr̥d- to convey both negative and positive pride. The Serbian, Croatian and Slovene languages have developed the enantiosemy of the root *gr̥d- towards the meaning of “ugly”; they use the lexeme ponos and its derivatives to indicate positive pride; negative pride is expressed using the root borrowed from Russian -gord-.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2021, 20; 107-120
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Co łączy obcego z obecnym?
    Semantic Evolution of Polish obcy and obecny
    Autorzy:
    Topolińska, Zuzanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568060.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    etymology
    semantic derivation
    shifters in the Slavonic languages
    pronouns
    obcy
    obecny
    Opis:
    The author analyzes the semantic evolution of Polish adjectives obcy and obecny, deriving from the Common Slavic *o b ь t' ь. They are both shifters, which means that their reference is context dependent. She demonstrates that their lines of semantic evolution in Polish are unique in the Slavic linguistic world.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2014, 11; 29-34
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    К изучению названий внебрачного ребенка в старославянском и чешском языках
    On Designations for an Illegitimate Child in Old Church Slavonic and in Czech
    O nazwach nieślubnego dziecka w języku staro‑cerkiewno‑słowiańskim i czeskim
    Autorzy:
    Janyšková, Ilona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38695735.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Slavic studies
    linguistics
    etymology
    semantics
    Old Church Slavonic language
    Czech language
    illegitimate child
    Opis:
    This article is devoted to designations for an illegitimate child in Old Church Slavonic and in Czech. The study presents Czech expressions (especially dialectal), many of which have not as yet been mentioned in works dealing with this topic, and explains their semantic motivation and etymology.
    Niniejszy artykuł jest poświęcony nazwom używanym na określenie dziecka z nieprawego łoża w języku staro‑cerkiewno‑słowiańskim i czeskim. Przedstawia nazwy czeskie (zwłaszcza formy dialektalne), z których wiele jak dotąd nie pojawiło się w pracach poświęconych tej tematyce, oraz wyjaśnia ich motywację semantyczną i etymologię.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2021, 56
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Внутренняя форма слова и ее реализация в древних славянских текстах
    Autorzy:
    Кожинова, Алла
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611789.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    word’s internal form
    etymology
    Church Slavonic language
    Old Slavic language
    text linguistics
    wewnętrzna forma słowa
    etymologia
    język cerkiewno-słowiański
    język starosłowiański
    lingwistyka tekstu
    Opis:
    The article presents an analysis of how the word’s internal form participates in the construction of text, specifically of whether its historical memory joins elements of text.In focus is the transparent motivation of the word, which participates in the emergence of the figura etymologica construction, as well as de-etymologized motivation that serves to establish links within the textual space. The study was conducted on the basis of Old Slavic and Church Slavonic texts.
    W artykule dokonano analizy udziału wewnętrznej formy słowa w tworzeniu tekstu, a mianowicie zbadano kwestię, czy pamięć historyczna słowa wywiera wpływ na powstanie tekstu, łącząc jego poszczególne fragmenty. Rozpatrywana jest przezroczysta motywacja słowa, która bierze udział w tworzeniu konstrukcji zwanej figura etymologica, oraz motywacja deetymologizowana tworząca związki różnego rodzaju wewnątrz przestrzeni tekstowej. Badania przeprowadzono na bazie tekstów starosłowiańskich i cerkiewnosłowiańskich.
     W artykule dokonano analizy udziału wewnętrznej formy słowa w tworzeniu tekstu, a mianowicie zbadano kwestię, czy pamięć historyczna słowa wywiera wpływ na powstanie tekstu, łącząc jego poszczególne fragmenty. Rozpatrywana jest przezroczysta motywacja słowa, która bierze udział w tworzeniu konstrukcji zwanej figura etymologica, oraz motywacja deetymologizowana tworząca związki różnego rodzaju wewnątrz przestrzeni tekstowej. Badania przeprowadzono na bazie tekstów starosłowiańskich i cerkiewnosłowiańskich.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-11 z 11

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies