Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Indo‑European" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-14 z 14
Tytuł:
Gruit grus: The Indo-European names of the crane
Autorzy:
Gąsiorowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/700132.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
etymology
Indo-European
crane
Opis:
The purpose of this article is to show that the variety and irregularity of the Indo-European ‘crane’ words is apparent rather than actual, and that their derivational history is in fact quite simple. In brief, they can be reduced to only a couple of related PIE lexemes, rather than a whole constellation of “dialectal” forms.
Źródło:
Studia Etymologica Cracoviensia; 2013, 18, 1; 51-68
1427-8219
Pojawia się w:
Studia Etymologica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Der uralte Hirsch- bzw. Rentierkult bei den Jenissejern im Lichte des Wortschatzes
THE ANCIENT YENISEIAN DEER AND REINDEER CULT IN THE LIGHT OF THE VOCABULARY
Autorzy:
Werner, Heinrich
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/700158.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Yeniseian languages
Indo-European
shaman
etymology
Opis:
The old Yeniseian deer and reindeer cult is not connected in any way to reindeer herding. There are interesting and far-reaching cultural parallels in the Turkic and Indo-European worlds, linked to the words for ‘deer (doe)’ and ‘fawn’. The cervid attributes of the Yeniseian shamans permit us to separate a cervid type of shamans in general. The word for ‘shaman’ itself can be connected to the word for ‘reindeer’, and thus derived eventually from the Yeniseian languages.
Źródło:
Studia Etymologica Cracoviensia; 2011, 16, 1; 141-150
1427-8219
Pojawia się w:
Studia Etymologica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jr.: Linguistic typology and the Indo-European causative
Autorzy:
Shields, Kenneth
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/699908.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
etymology
Indo-European
causative
dative
typology
Opis:
On the basis of formal correspondences and typological data, it is argued in this brief paper that an etymological connection probably exists between the Indo-European dative suffix *-ei and the Indo-European causative element *-ei- via a morpheme which Song (1996) describes as “PURP.” Most significantly, the paper demonstrates how typological data can serve a primary role in reconstruction rather than a merely evaluative one.
Źródło:
Studia Etymologica Cracoviensia; 2013, 18, 3; 147-152
1427-8219
Pojawia się w:
Studia Etymologica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La racine *u̯eh2 - en Sanskrit : vāma-, vāra-°, vayati
The root *u̯eh2- in Sanskrit: vāma-, vāra-°, vayati
Autorzy:
Jacques, Guillaume
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/699980.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
etymology
Sanskrit
Indo-European
typology
left
prostitute
weave
Opis:
This article discusses the remnants of the root *u̯eh2- ‘to turn’ in Sanskrit. First, vāma- ‘left’, an etymon which we analyse from a typological point of view, bringing comparative data from various languages; the etymology of its synonym savyá- is also discussed. Second, the noun vāra-° ‘prostitute’ which, although isolated in Sanskrit, presents an exact Latin cognate. Third, the verb vayati ‘to weave’, whose paradigm and derived noun include some forms that must originate from *u̯eh2-
Źródło:
Studia Etymologica Cracoviensia; 2013, 18, 2; 69-82
1427-8219
Pojawia się w:
Studia Etymologica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozum i serce. Pamięć w wybranych językach indoeuropejskich
Mind and heart - memory in selected Indo-European languages
Autorzy:
Wyrwas, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/615309.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
Indo-European languages
etymology
memory
mind
emotions
remembering
Opis:
The article discusses the subject of memory-related pie. etymons in Indo-European languages. In the group of dictionary data which was collected, memory is an ability of the human mind and ability located in the heart. Remembering is one of the functions of the human mind, a cognitive ability that is communicated in the Indo-European language verbs from the mental group based on the pie. etymons: *men- ‘think; mind, spirituals activities,’*(s)mer- ‘mourn, remember with sadness,’ ‘remember, think, take care,’ and *tong- ‘think, feel’. Numerous derivatives of these etymons in particular language groups referred to different features and states of mind: thinking, reflecting, contemplating, consulting, debating, remembering, experiencing sadness, grief, pleasure, kindness, gratitude, etc. Less numerous are the forms referring to remembrance based on the pie. etymon*k̑r̥ d- ‘heart’, which, according to the beliefs of ancient Greeks, is the seat of intelligence and memory, as well as of emotions. In European conceptualisations, there are also references to human characteristics, such as moral and mental strength, courage, mercy, purity of heart, pride, faith and mercy. Indo-European lexemes related to memory in their meanings and etymology show a linguistic image of how our distant ancestors understood the human phenomenon of knowledge storage. The source from which the lexemes were obtained was the etymological dictionaries of Indo-European languages.
Źródło:
Stylistyka; 2019, 28; 65-78
1230-2287
2545-1669
Pojawia się w:
Stylistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Indoeuropejski słownik etymologiczny dla użytkowników języka polskiego (wyrazy na literę *O)
Indo-European Etymological Dictionary for Poles (Words beginning with *O)
Autorzy:
Kaczyńska, Elwira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32304171.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Fundacja PSC
Tematy:
etymology
Indo-European languages
lexical loanwords
vocabulary
Polish
Opis:
The paper presents numerous Indo-European roots and words beginning with *o-, whose continuantsare attested in the Polish language as both native reflexes from Proto-Slavic or loanwords from other Indo-European languages, especially from Greek, Latin or German. The study demonstrates a fragment of lexical work carried out in the Indo-European Lexicon Project at the Faculty of Philology in the University of Lodz.
Źródło:
Alcumena. Pismo Interdyscyplinarne; 2023, 3(15); 19-53
2719-9851
Pojawia się w:
Alcumena. Pismo Interdyscyplinarne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The story of Caesar revisited
Autorzy:
Piwowarczyk, Dariusz R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/699912.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
etymology
Latin
Indo-European
Caesar
diphthong
monophthongization
spelling
borrowing
Opis:
This article investigates the story of the origin and the expanse of the term caesar in the Indo-European languages. A hypothesis on the non-existence of the diphthongs /ai/ and /au/ in Gothic is used to show that the borrowing into Gothic occurred from Greek and renders the Greek spelling practice. Due to additional facts concerning the monophthongization of the diphthong /ai/ in Greek and Latin it is hypothesized that they might already represent not a diphthong but a single vowel. Counter-evidence is also stated, as the precise way of the borrowing still remains unknown.
Źródło:
Studia Etymologica Cracoviensia; 2013, 18, 3; 105-110
1427-8219
Pojawia się w:
Studia Etymologica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Note on the Balto-Slavic and Indo-European Background of the Proto-Slavic Adjective *svętъ ‘Holy’
Autorzy:
Majer, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682403.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
saint
etymology
Proto-Slavic
Proto-Indo-European
Caland System
Opis:
The standard etymological explanation of the Proto-Slavic adjective *svętъ ‘holy, saint’ – a word of extreme literary, cultural and religious importance in the Slavic world – concentrates on the formal match with Lithuanian šventas ‘id.’ and Avestan spəṇta‑ ‘life-giving, holy’ (PIE *ḱwen‑to‑, from the root *ḱwen‑). This article highlights the verbal formation seen in Latvian svinêtsvin svinẽjo ‘celebrate, venerate’, generally recognized as another reflex of the root *ḱwen‑ in Balto-Slavic, but without due attention to the formal implications. It is argued that both in Av. and in BSl. the adjective spəṇta‑/*svętъ behaves as an item participating in the so-called ‘Caland System’ (a set of arbitrary morphological alternations reconstructible for Proto-Indo-European).  
Źródło:
Studia Ceranea; 2017, 7; 139-149
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Concept of ‘Rhetoric’ in a Linguistic Perspective: Historical, Systematic, and Theoretical Aspects of Rhetoric as Formal Language Usage
Autorzy:
Haase, Fee-Alexandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/679035.pdf
Data publikacji:
2014-11
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
Tematy:
etymology
linguistic concept
Indo-European languages
historical linguistics
conceptualization of rhetoric
Opis:
Rhetoric is commonly known as an old discipline for the persuasive usage of language in linguistic communication acts. In this article we examine the concept ‘rhetoric’ from 1. the diachronic perspective of historical linguistics showing that the concept ‘rhetoric’ is linguistically present in various Indo-European roots and exists across several language families and 2. the theoretical perspective towards the concept ‘rhetoric’ with a contemporary defi nition and model in the tradition of rhetorical theory. The historical and systematic approaches allow us to describe the features of the conceptualization of ‘rhetoric’ as the process in theory and empirical language history. The aim of this article is a formal description of the concept ‘rhetoric’ as a result of a theoretical process of this conceptualization, the rhetorization, and the historical documentation of the process of the emergence of the concept ‘rhetoric’ in natural languages. We present as the concept ‘rhetoric’ a specifi c mode of linguistic communication in ‘rhetoricized’ expressions of a natural language. Within linguistic communicative acts ‘rhetoricized language’ is a process of forming structured linguistic expressions. Based on traditional rhetorical theory we will in a case study present ‘formalization,’ ‘structuralization,’ and ‘symbolization’ as the three principle processes, which are parts of this process of rhetorization in rhetorical theory.
Źródło:
Res Rhetorica; 2014, 1, 1; 27-45
2392-3113
Pojawia się w:
Res Rhetorica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O możliwej indoeuropejskiej etymologii wyrazu „pies
On a possible Indo-European etymology of the word pies ‛dog’
Autorzy:
Piwowarczyk, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2158332.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
etymology
inherited lexicon
Indo-European linguistics
etymologia
słownictwo odziedziczone
językoznawstwo indoeuropejskie
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie możliwej etymologii polskiego wyrazu pies jako kontynuacji praindoeuropejskiej formy na określenie ‛psa’. Większość dotychczas postulowanych hipotez dotyczących pochodzenia tego leksemu określa go jako innowację słowiańską zastępującą odziedziczony z praindoeuropejskiego wyraz. Zdaniem autora najnowsze modele indoeuropejskiego słowotwórstwa rzeczownikowego mogą jednak wskazywać na indoeuropejską proweniencję tego słowa, związaną z nazwą ‛psa’ oraz ‛bydła’.
The purpose of this article is to present a possible etymology of the Polish word for ‛dog’ as a continuation of the Proto-Indo-European form. The majority of the hypotheses postulated so far concerning the origin of this lexeme considers it to be a Slavic innovation which superseded the inherited Proto-Indo-European word. The author argues that current models of Indo-European nominal derivation permit a connection of the Slavic word with the Proto-Indo-European forms for ‛dog’ and ‛cattle’.
Źródło:
Polonica; 2021, 41; 51-59
0137-9712
2545-045X
Pojawia się w:
Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozważania nad etymologią gromu
Autorzy:
Witczak, Krzysztof Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1680427.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
Balto-Slavic languages
etymology
Greek-Slavic isoglosses
Indo-European languages
semantics
word-formation
Opis:
The Polish appellative grom m. ‘thunderclap’ (< Proto-Slavic *gromъ m. ‘thunder, thunderclap, roar of a thunder’) should be associated with Greek βρόμος m. ‘any loud noise; crackling of fi re; roar of a thunder; roaring of a storm; rage, fury’. Both these nouns derive from the Proto-Indo-European archetype *gu̯rómos m. ‘loud noise; thunder, thunderclap, roar of a thunder’ (originally nomen actionis with the meaning ‘roaring; thundering’, derived from the root *gu̯rem- ‘to roar, to thunder’, cf. Gk. βρέμω ‘to roar; to clash, ring (of arms); to shout, rage (of men)’, pol. grzmieć ‘to thunder’). The comparison of PSl. *gromъ with Gk. χρόμος m. ‘neighing or whinnying (of horse)’ is semantically doubtful.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2020, 779, 10; 9-19
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Зауваження до етимології лексеми grzech – гріх – грех на матеріалі польської, української та російської мов
Observations on the Etymology of Lexemes grzech-гріх-грех Based on the Polish, Ukrainian and Russian Languages
Uwagi do etymologii leksemów grzech-гріх-грех na materiale języków polskiego, ukraińskiego i rosyjskiego
Autorzy:
Piaseczny, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886699.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
grzech
etymologia
praindoeuropejski
bałtosłowiański
chrześcijaństwo
okres przedchrześcijański
sin
etymology
Proto-Indo-European
Balto-Slavic
Christianity
The pre-Christian era
Opis:
Artykuł jest poświęcony etymologii leksemu grzech (ps. *grěxъ, ukr. гріх, ros. грех). Przeprowadzona analiza, oparta na szerokim materiale słownikowym (słowników etymologicznych, gwarowych, poprawnościowych) trzech języków słowiańskich (polskiego, ukraińskiego i rosyjskiego), wykazała, iż najpopularniejsze dotychczasowe propozycje wiążące pochodzenie tego leksemu z ps. *grěti należy w zupełności odrzucić, a także pozwoliła powiązać etymologię owego leksemu ze zrekonstruowanym bałtosłowiańskim leksemem *groi̭s-os, którego pierwotne znaczenie można rekonstruować jako „krzywizna, odchylenie od czegoś”, co w późniejszym okresie dało znaczenie przenośne „pomyłka”. Pogłębiona analiza etymologii leksemu grzech pozwoliła powiązać wskazany powyżej korzeń z praindoeuropejskim rdzeniem *gers-/*ǵers- o znaczeniu m.in. „obracać; giąć, wyginać, zginać”. Przyjąwszy powyższą etymologię leksemu grzech, należy włączyć go do zasobu prasłowiańskich słów, odziedziczonych przez chrześcijańską leksykę konfesyjną w krajach słowiańskich. A zatem zaproponowany przez E. Klicha, S. Rosponda i S. Dubisza zasób słów należy powiększyć do pięciu i odtąd winien on być przedstawiany w sposób następujący: bóg, święty, niebo, piekło, grzech.
The article is devoted to the etymology of the lexeme grzech (ps.*grěxъ ukr. гріх, rus. грех). The analysis based on an extensive dictionary material (etymological, dialect, and monolingual dictionaries of three Slavic languages: Polish, Ukrainian, and Russian) has shown that this lexeme’s hypothetical connection with *grěti  should be entirely rejected. The research has also revealed a connection of this lexeme’s etymology with the reconstructed Balto-Slavic lexeme *groi̭s-os. The original meaning of that latter lexeme can be reconstructed as “curve, bending.” In time, the meaning altered to “mistake”. An in-depth analysis of the etymology of the lexeme grzech allowed the author to connect the above-mentioned root with the Proto-Indo-European core gers-/*ǵers-, which means “to turn, to twist, to bend”. In accord with this etymology, the lexeme grzech should be included in the group of Proto-Slavic words that were inherited by the Christian religious lexis in the Slavic countries. Thus, the group of words proposed by E. Klich, S. Rospond and S. Dubisz should now contain five words: bóg, święty, niebo, piekło, grzech.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 6; 19-31
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwie germańskie nazwy śledzia
Autorzy:
Witczak, Krzysztof Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036130.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
etymology
Finno-Ugric borrowings
fish terminology
Germanic vocabulary
language contact
marine animals
Northern Europe
Proto-Indo-European
Uralic languages
Opis:
The paper discusses the origin of two Germanic terms for ‘Atlantic herring, Clupea harengus L.’. The Proto-Germanic noun *siled- m. ‘herring’, attested in most North Germanic languages (e.g. ON. sild, Far. síld, OSv. sild, Sv. sill, Norw. sil), cannot be treated as inherited. It seems to represent a Saami (or Laponian) borrowing, cf. Saa. (Northern) sâlled, (Lule) sallēt ‘herring’ < Proto-Saami *silä-tɜ ‘herring’ (orig. ‘fat fish’) < Ur. *śilä ‘fat, grease, esp. fish grease’). The competing Germanic appellative *hēringaz (< *hairingaz) m. ‘Clupea harengus L.’ is well-attested in the West Germanic languages (cf. E. herring, Du. haring, G. Hering), as well as in Romance (cf. It. arenga, Fr. harenge, Prov. arenc, Sp. arenque). It cannot be excluded that the Old Frisian word hēreng represents the original source of the European borrowing. The word in question is a Proto-Germanic innovation derived from the adjective *hairaz ‘gray’ by means of the common suffix *-ingaz, cf. the two old appellatives *bukkingaz m. ‘hot-smoked herring’ (< PG. *bukkaz m. ‘he-goat’) and *hwītingaz m. ‘whiting, the marine fish Merlangius merlangus L.’ (< PG. *hwītaz adj. ‘white’).
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica; 2020, 15; 9-18
2449-6820
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Germanica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Baba, żaba i krowa, czyli rozważania o tym, jak dawne są ludowe wierzenia o żabie wysysającej mleko krowie
An old woman, a frog and a cow, or reflections on the centuries’ long beliefs about milk-sucking amphibians or reptiles
Autorzy:
Witczak, Krzysztof Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2103000.pdf
Data publikacji:
2020-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Albanian
Anatolian
animals
cow-suckers
etymology
frogs
Honorata Skoczylas- Stawska
Indo-European culture
Latin
lizards
Polish folk beliefs
Slavic languages
snakes
toads
vocabulary
Opis:
The aim of this paper is to demonstrate the archaic status of the Polish folk beliefs about certain amphibians (frogs, toads) and reptiles (snakes, lizards, salamanders) believed to have sucked milk from cows. Some Polish peasants were even convinced that milk cows loved suckers (esp. snakes, frogs) more than their calves. There are many folk tales where a witch or a mythical creature assumes the form of a armful animal to suck cow’s milk. The author demonstrates that the oldest part of these beliefs can be traced to the Proto-Indo-European cultural heritage. In fact, some Indo-European languages have preserved a clear indication of animal cow-suckers in their vocabulary, e.g. Ukr. молокосúс m. ‘lizard, salamander’ (literally ‘milk-sucker’); Lith. žaltỹs, žalktỹs m. ‘a not-venomous snake, esp. the grass snake, the slow worm’, Latv. zalktis, zaltis m. ‘snake’, Latg. zalkts m. ‘the grass snake’ (< PIE. *ĝolh2ktii̯os adj. ‘delighting in milk’ < PIE. *ĝl̥h2kt- n. ‘milk’); OInd. gōdhā́- f. ‘a big lizard’ (< PIE. *gu̯h3eu̯-dheh1- f. ‘a cow-sucker’, cf. PIE. *gu̯h3eu̯s f. ‘cow’ and *dheh1- ‘to suck’); Lat. būfō m. ‘a toad’ (< PIE. *gu̯h3eu̯-dhh1-ōn- m. ‘a cowsucker’); Alb. thithëlopë, also blloçkëlopë f. ‘common toad’ (literally ‘sucking/ chewing cows’); Hitt. akuu̯akuu̯aš c. ‘a toad’ (literally ‘sucking cows’, cf. Hitt. aku- ‘to drink’). It is assumed that the Indo-European beliefs were associated with breeding of cattle and were an attempt at a rational (or not) explanation of the alleged cause of poor lactation or cows’ milk loss. It is likely that the ailing animal was perceived as possessed by a demonic character, although the association of an animal with a witch or a devil was made relatively late and probably under the influence of beliefs from Western Europe.
Źródło:
Slavia Occidentalis; 2020, 77/1; 135-153
0081-0002
Pojawia się w:
Slavia Occidentalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-14 z 14

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies