Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "WANIAKOWA, JADWIGA" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-8 z 8
    Tytuł:
    Odolan – zagadkowa polska gwarowa nazwa kozłka lekarskiego (Valeriana officinalis L.)
    Odolan – the mysterious Polish dialectal name of valerian (Valeriana officinalis L.)
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850430.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    odolan
    nazwy roślin
    etymologia
    motywacja semantyczna
    plant names
    etymology
    semantic motivation
    Opis:
    The aim of the article is to investigate the origin of the Polish dialectal name odolan, which refers to valerian (Valeriana officinalis L.). On the basis of historical‑comparative analysis of the Slavic language material, it can be concluded that the name odolan is probably a late borrowing from Ukrainian dialects. It is related to the Proto‑Slavic form *odolěn, which is a derivative of the verb *odolěti ‘to defeat, to win’, derived from the Proto‑Slavic *dolja ‘success or failure, good or bad fate, destiny’. The Proto‑Slavic form *odolěn is motivated by the widely known healing and magical properties of valerian, but it is not a calque of Med. Lat. valeriana, because this Latin name is unlikely to be related to the verb valēre ‘to be strong, powerful; have an advantage, dominate’, and is most likely an adjectival derivative from the name of the Roman province of Valeria.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2023, 18; 313-325
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Semantyczna historia obieżyświata
    Semantic history of obieżyświat
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459179.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    etymologia
    rozwój semantyczny
    motywacja semantyczna
    zapożyczenia
    kalki językowe
    etymology
    semantic development
    semantic motivation
    loanwords
    calques
    Opis:
    The article concerns the semantic development of the compositum obieżyświat ‘a person who likes to travel a lot’. It is interesting that the first attestation of the word in Old Polish (from the 15 th century) had a botanical meaning ‘Bupleurum rotundifolium L.’. The form obieżyświat was then the translation of the Old Latin plant names garowaga and girambula meaning ‘something that moves around’. The contemporary meaning of the compositum obieżyświat appeared only in the second half of the 19 th century.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2019, 14; 262-267
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Litewskie pochodzenie jednej z polskich gwarowych nazw wrotyczu pospolitego (Tanacetum vulgare L.)
    The Lithuanian Origin of One of the Polish Dialectal Names of Tansy (Tanacetum vulgare L.)
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38585684.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    nazwy wrotyczu
    etymologia
    zapożyczenia
    motywacja semantyczna
    names of tansy
    etymology
    loanwords
    semantic motivation
    Opis:
    This article attempts to establish the etymology of the Polish dialectal name czyżma, which refers to common tansy, Tanacetum vulgare L. This name occurs in the Suwałki region. The analysis conducted shows that the Polish dial. czyżma ‘tansy’ and Polish ciżma ‘type of shoe used in the old days’ have nothing to do with each other. The Suwałki dialectal name of tansy is a loanword from Lithuanian. It comes from the Lithuanian čižmà ‘common tansy, Tanacetum vulgare L.’. The Lithuanian form is most likely a derivative of the verb čìžti, and its semantic motivation is the density (compactness) of the plant’s inflorescences or stiffness of its stems.
    Celem niniejszego tekstu jest próba ustalenia etymologii polskiej gwarowej nazwy czyżma, która odnosi się do wrotyczu pospolitego, Tanacetum vulgare L. Nazwa ta występuje na Suwalszczyźnie. Przeprowadzona analiza wykazuje, że pol. gw. czyżma ‘wrotycz pospolity’ i pol. ciżma ‘rodzaj buta używanego w dawnych czasach’ nie mają ze sobą nic wspólnego. Suwalska gwarowa nazwa wrotyczu jest zapożyczeniem z litewskiego. Pochodzi od lit. čižmà ‘wrotycz pospolity, Tanacetum vulgare L.’. Forma litewska zaś jest najprawdopodobniej derywatem od czasownika čìžti, a jej motywację semantyczną stanowi gęstość (zbitość) kwiatostanów rośliny lub sztywność jej łodyg.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2023, 47
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Etymologiczny słownik polskich gwarowych nazw roślin jako kontynuacja badań zespołu profesora Eugeniusza Pawłowskiego
    The Etymological Dictionary of Polish Dialectal Plant Names: As a Continuation of the Research by Professor Eugeniusz Pawłowski’s Team
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459224.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    nazwy roślin
    etymologia
    nazwy gwarowe
    Eugeniusz Pawłowski
    names of plants
    etymology
    dialect names
    Opis:
    The primary aim of the prospective etymological dictionary of Polish dialectal plant names is to trace the origin of selected Polish dialectal wild plant names in the context of other Slavic and European languages. What is more, the dictionary will present the history of Polish dialectal plant names, their chronology, semantic motivation as well as their semantic evolution. The beginnings of entries will consist of two elements: the Latin scientific plant names and the Polish scientific plant names, which are necessary for the identification of the species. Each entry will comprise all dialectal names for a given species, which will be grouped (together with metaphorical names) according to their semantic motivation. The publication will encompass various registers of plant names (Latin scientific names, Polish scientific names, Polish dialectal names, Slavic names, European names).
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2015, 10; 190-202
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Skąd pochodzi pacynka?
    Where does pacynka come from?
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459473.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    etymologia
    rozwój semantyczny
    zapożyczenia leksykalne
    dialekty
    etymology
    semantic development
    loanwords
    dialects
    Opis:
    The article offers an insight into the etymology of the Polish word pacynka with various meanings. There are several proposals for determining the origin of pacynka with the meaning ‘hand puppet’. These proposals are presented here after tedious historicallanguistic, dialectal and non-linguistic research. Many possibilities were considered, many premises were examined. Unfortunately, the presented analyses show, however, that none of the solutions is satisfactory. Every one of them has serious flaws. It is also very doubtful that the rightful, well-documented, and credible etymology of pacynka will be found soon.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 298-307
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Współczesne badania etymologiczne – nowe możliwości i perspektywy
    Contemporary etymological research – new possibilities and perspectives
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1375718.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    etymology
    etymological dictionaries
    Internet
    Slavic languages
    etymologia
    słownik etymologiczny
    języki słowiańskie
    Opis:
    The article offers an insight into the Slavonic contemporary etymological research and its new possibilities. Modern etymology has witnessed a sea change that can be referred to as a digital breakthrough. Thanks to the Internet and electronic media the etymologists today have easier access to historical linguistic, dialectal and onomastic sources as well as to etymological dictionaries. They also better access to many monographs and studies. Moreover, today the etymologist has no problems making use of analogous materials published in foreign languages, the obtaining of which in the past had posed a major problem. This will clearly accelerate progress in etymological research, thereby opening up new vistas for etymology. We can research effectively the origins of dialectal and colloquial words as well as words no longer in use, a task which had earlier been very difficult.1`19-142
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2018, 67; 129-142
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie słownictwo gwarowe w kontekście etymologicznym (na przykładzie nazw roślin)
    Polish dialectal vocabulary in an etymological context (the example of plant names)
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2008042.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-15
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    dialectal vocabulary
    etymology
    dialectal plant names
    semantic motivation
    słownictwo gwarowe
    etymologia
    gwarowe nazwy roślin
    motywacja semantyczna
    Opis:
    W artykule przedstawiono problematykę słownictwa gwarowego z etymologicznego punktu widzenia. Zwrócono uwagę na konieczność badania leksyki gwarowej pod względem etymologicznym, wskazując na wieloaspektowe potrzeby w tym zakresie. Wszystkie prezentowane zagadnienia omówiono na przykładzie gwarowych nazw roślin, uwypuklając konieczność znajomości wszelkich cech botanicznych poszczególnych gatunków w celu ustalenia właściwej motywacji semantycznej nazw. Podkreślono, że w sferze etymologii gwarowych nazw roślin ogromnie ważne są nie tylko ich formy, ale też motywacja semantyczna i historia. To po ich zbadaniu (za pomocą metody historyczno-porównawczej) można wywodzić wnioski etymologiczne, gdzie kluczową rolę odgrywa końcowe stwierdzenie, czy dana nazwa gwarowa rośliny jest autentycznie gwarowa, czy jest odziedziczona lub zapożyczona. Stwierdzono ponadto, że metodologia etymologicznych badań gwarowych, oprócz zwykłych zasad stosowanych w dociekaniach etymologicznych, musi także brać pod uwagę wpływrealiów wiejskich, wierzeń, zwyczajów itd., innymi słowy, całokształtu kultury wiejskiej na motywację semantyczną słownictwa gwarowego. Stąd badania etymologiczne nad słownictwem gwarowym wymagają dużo bogatszego niż zazwyczaj warsztatu etymologicznego i dodatkowej wiedzy z zakresu dialektologii, historii kultury wiejskiej oraz etnologii.
    The article presents the issues of dialectal vocabulary from the etymological point of view. Attention has been drawn to the need of studying dialectal vocabulary with regard to the etymology, pointing to the multi-faceted requirements in this respect. All the presented issues have been discussed by using the example of dialectal plant names. Emphasis has been placed on the fact that one should know all the botanical features of individual species in order to determine the proper semantic motivation behind the names. It has been stressed that in the etymology of dialectal names of plants, not only their forms but also the semantic motivation and history are of extreme importance. After examining them (using the historical-comparative method), etymological conclusions can be drawn whether a given dialectal name of a plant is authentically dialectal, inherited or borrowed. Moreover, it has been found out that the methodology of etymological dialectal research, in addition to the typical principles used in etymological surveys, must take into account the influence of rural life, beliefs, customs, etc. In other words, the entire rural culture of the semantic motivation of the dialectal vocabulary needs to be considered. Hence, etymological research into dialectal vocabulary requires more sophisticated etymological techniques and additional knowledge of dialectology, history of rural culture and ethnology.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2020, 12; 247-255
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Etymology and ethnolinguistics: Different methodologies with a common goal
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081398.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    etymology
    ethnolinguistics
    semantic motivation
    calques
    loanwords
    etymologia
    etnolingwistyka
    motywacja semantyczna
    kalki
    zapożyczenia
    Opis:
    The article focuses on the relationship between etymology and ethnolinguistics. The two fields come to foreground in analyses of dialectal plant names, especially of their origin. It is concluded that both fields should function in symbiosis and use each other’s achievements. Therefore, etymologists make ample use of ethnolinguistic findings in their semantic analyses. Those findings help determine the historical semantic motivation of the words being studied. Ethnolinguists, in turn, on the basis of etymological findings, arrive at the original senses of words, helpful in analysing their subjective meanings.
    Autorka skupia uwagę na relacjach między etymologią a etnolingwistyką, które uwidoczniają się przy analizie gwarowych nazw roślin, zwłaszcza przy ustalaniu ich pochodzenia. Ostatecznie dochodzi do wniosku, że obie dziedziny powinny pozostawać w symbiozie i wzajemnie korzystać ze swoich osiągnięć. W związku z tym etymolodzy podczas analiz semantycznych mogą korzystać obficie z wyników pracy etnolingwistów. Analizy etnolingwistyczne pomagają etymologom ustalić historyczną motywację semantyczną badanych wyrazów. Etnolingwiści z kolei, opierając się na ustaleniach etymologów, mogą docierać do pierwotnych sensów form wyrazowych, które są pomocne przy analizie subiektywnego znaczenia słów.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 21-34
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-8 z 8

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies