Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "kultura ludowa," wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-5 z 5
Tytuł:
Kupno i sprzedaż zwierząt domowych w polskiej kulturze ludowej
Buying and Selling Domestic Animals in the Folk Polish Culture
Autorzy:
Kielak, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/962151.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
selling
buying
domestic animals
folk culture
ethnolinguistics
kupno
sprzedaż
zwierzęta domowe
kultura ludowa
etnolingwistyka
Opis:
In the traditional Polish culture, animals from the closest human environment (cattle, horses and pigs) were the most frequently bought and sold goods. The echoes of old commercial transactions can still be heard in the dialect (“tail”, “horn”, and “hoof” animals). However, it would not be possible to reconstruct the purchase and sale of domestic animals in the Polish language without using the co-linguistic data (beliefs and practices) which coincide with and complement the perfunctory information on transactions recorded in language. The sale and purchase of animals was connected with a number of procedures performed before and after the transaction, aimed at facilitating the sale and ensuring the seller’s and buyer's success in breeding. Using the methodology developed for Lublin Dictionary of Stereotypes and Folk Symbols, I look at the cultural mechanisms of selling and purchasing animals. This analysis enables me to show the place occupied by domestic animals in the world of folk values.
W tradycyjnej kulturze polskiej zwierzęta z najbliższego otoczenia człowieka (bydło, konie i świnie) były towarem najczęściej kupowanym i sprzedawanym, a echa dawnych transakcji handlowych pobrzmiewają do dziś w gwarowej leksyce (por. ogonowe, rogowe, kopytkowe). Rekonstrukcja kupna i sprzedaży zwierząt domowych w polszczyźnie byłaby jednak niemożliwa bez sięgnięcia po dane przyjęzykowe (wierzenia i praktyki), które pokrywają się i uzupełniają ze zdawkowymi informacjami na temat transakcji, utrwalonymi w języku. Ze sprzedażą i kupnem zwierząt wiązał się bowiem szereg zabiegów wykonywanych przed i po transakcji, mających na celu ułatwić sprzedaż oraz zapewnić sprzedającemu i kupującemu pomyślność w hodowli. W artykule, wykorzystując metodologię wypracowaną na użytek lubelskiego Słownika stereotypów i symboli ludowych, przyglądam się kulturowym mechanizmom transakcji kupna-sprzedaży zwierząt. Ich analiza pozwala mi ukazać miejsce, jakie w świecie ludowych wartości zajmowały zwierzęta domowe.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2019, 63, 4-5; 95-108
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Symbolika leszczyny w polskiej kulturze ludowej. Fragment definicji kognitywnej
The symbolism of hazel in Polish folk culture. A fragment of cognitive definition
Autorzy:
Kielak, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969028.pdf
Data publikacji:
2014-04-02
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
ethnolinguistics
symbol
cognitive definition
hazel
folk culture
etnolingwistyka
definicja kognitywna
leszczyna
kultura ludowa
Opis:
The article discusses the symbolism of the hazel plant which constitute a segment (one facet) of the cognitive definition of a hazel bush. The symbolism of the hazel is a category which terminate and gather in together other facets constituting the entry ‘Hezel’ in the Lublin ethnolinguistics dictionary (Słownik stereotypów i symboli ludowych, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska): i.e. the plants’ provenance, image, time and place of flourishing; its magical, apotropaical, therapeutical, ritual and practical use etc. The symbol is thus – next to the stereotype – the second key concept in this dictionary. The author shows the different symbolic meanings attributed to hazel in Polish folk culture – the symbolism of the space tree, the symbolism of sacredness, a symbol of life, duration, recovery and growth; symbol of power and health, the symbolism of fertility and abundance, and a symbol of girl.
W artykule omówiona została symbolika leszczyny stanowiąca wycinek (jedną fasetę) definicji kognitywnej leszczynowego krzewu. Symbolika leszczyny jest kategorią, która wieńczy hasło, bazując na pozostałych fasetach - dotyczących m. in. pochodzenia, wyglądu, czasu i miejsca kwitnienia, zastosowania apotropeicznego, magicznego, leczniczego, obrzędowego i praktycznego - spina je wspólną klamrą. Symbol jest bowiem, obok stereotypu, drugim kluczowym pojęciem w lubelskim słowniku etnolingwistycznym (Słownik stereotypów i symboli ludowych, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska). Autorka prezentuje różne sensy symboliczne przypisywane w polskiej kulturze ludowej leszczynie – symbolikę drzewa kosmicznego; symbolikę świętości; symbol życia, trwania, regeneracji i wzrastania; symbol mocy i zdrowia, symbolikę płodności i obfitości oraz symbol dziewczyny.
Źródło:
Adeptus; 2014, 3; 96-109
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analogie między kobietą ciężarną i cielną krową
Autorzy:
Kielak, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611614.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
ethnolinguistics
folk culture
cow
woman
pregnancy
childbirth
puerperium
etnolingwistyka
kultura ludowa
krowa
kobieta
ciąża
poród
połóg
Opis:
The article presents the analogies found in the Polish language and Polish folk culture between a cow in calf and a pregnant woman. The data come from general dialectal dictionaries of Polish, as well as cultural records excerpted from 19th- and 20th-c ethnographic sources. A number of analogies have thus been identified similar conceptualisations of pregnancy, parallel valuation of the pregnant females, analogical practices for dealing with infertility, cultural directives connected with a pregnant woman and a cow in calf, or the procedures for assisting in childbirth and calving, and in the cleaning after the delivery. There are also parallel ways of guessing or provoking the sex of the child or the calf. The transfer of the practices connected with human pregnancy and childbirth onto the cow reveals the importance of the latter for country dwellers in earlier times, as well as establishing a cultural equivalence between a pregnant woman and a cow in calf.
Artykuł jest próbą ukazania analogii, które w języku polskim oraz w polskiej kulturze ludowej zachodzą między cielną krową i ciężarną kobietą. Podobieństwa te nie były do tej pory przedmiotem naukowych rozważań. W artykule omówiono je, opierając się na danych leksykalnych ze słowników (ogólnych i gwarowych) języka polskiego oraz danych kulturowych, wyekscerpowanych z XIX- i XX-wiecznych źródeł etnograficznych. Na podstawie tak dobranego materiału udało się pokazać szereg analogii – podobną konceptulizację ciąży kobiety i krowy oraz tożsame wartościowania ciężarnych samic, analogiczne praktyki przeciwdziałania bezpłodności, dyrektywy kulturowe, związane z ciężarną kobietą i cielną krową oraz zabiegi mające ułatwić poród czy późniejsze oczyszczenie, w kolejności także praktyki „prowokowania” oraz „zgadywania” płci mających się narodzić dzieci czy zwierząt. Przeniesienie zespołu praktyk związanych z poszczególnymi częściami okresu okołoporodowego kobiety na zwierzę świadczy, po pierwsze – o dużym znaczeniu krowy dla dawnego mieszkańca wsi, po drugie – ustanawia kulturową ekwiwalencję między ciężarną krową i ciężarną kobietą.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2017, 29
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy choroba jest kobietą? – o językowym obrazie wybranych dolegliwości (rozważania na podstawie tekstów polskiego folkloru)
Is the Disease a Woman? – about the Linguistic Image of Selected Ailments (Considerations Based on the Texts of Polish Folklore)
Autorzy:
Marczewska, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2895984.pdf
Data publikacji:
2023-06-27
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
polska kultura ludowa
etnolingwistyka
językowy obraz świata
choroba
kobieta
Polish folk culture
ethnolinguistics
linguistic worldview
disease
woman
Opis:
Autorka koncentruje się na przedstawieniu utrwalonych w polskiej kulturze ludowej wyobrażeń choroby. Przywołuje różnorodne dane językowe (od nazw po teksty) poświadczające ślady dawnych wierzeń dotyczących postrzegania poszczególnych dolegliwości na podobieństwo żywych istot, zwłaszcza kobiet. Wskazuje również podstawowe przyczyny antropomorfizowania chorób.
The author focuses on presenting the linguistic images of the disease established in Polish folk culture. She analyzes various linguistic data (from names to texts) that testify to traces of old beliefs regarding the perception of individual ailments as living beings, especially women. The article also discusses the primary causes of the disease anthropomorphization.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2023, 1(14); 223-239
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Память народнокультурной традиции в современном ритуальном дискурсе
Autorzy:
Sedakova, Irina Aleksandrovna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611645.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
memory
commemorating the deceased
ethnolinguistics
folk culture
holidays
Orthodox Christianity
Facebook, Russia
Bulgaria
pamięć
upamiętnienie zmarłych
etnolingwistyka
kultura ludowa
święta
prawosławie
Facebook
Rosja
Bułgaria
Opis:
Memory belongs to the most frequently used concepts in contemporary Russian and Bulgarian discourses. It is treated as the highest individual and collective value, an inalienable feature of the society’s humanistic, intellectual, and spiritual development.Special attention is paid to research on folklore and ethnography, with a focus on the processes in which the memory of folk tradition is viewed as a sociocultural value. Data from Russian and Bulgarian culture have been carefully examined to discover the reasons why memory comes in variants and why facts in the process of revitalization are treated selectively. Cyclic annual rituals and those commemorating the deceased have been analysed to discover the basic models of actualizing folk memory (modification of old and emergence of new traditions) and shed light on the commercial aspect of memory (tourist attractions, shows, and performances).
Pamięć jest jednym z konceptów najczęściej używanych we współczesnym dyskursie zarówno rosyjskim, jak i bułgarskim. Traktowana jest jako najwyższa wartość w wymiarze indywidualnym i zbiorowym, jako nieodłączna cecha humanistycznego, intelektualnego i duchowego rozwoju społeczeństwa. W artykule szczególną uwagę poświęcono badaniom folklorystycznym i etnograficznym oraz rozpatrzono podstawowe procesy, w których pamięć tradycji ludowej traktowana jest jako wartość społeczno-kulturowa. Na materiale rosyjskiej i bułgarskiej kultury szczegółowo przeanalizowano powody wariantywności pamięci i problem wybiórczości materiału faktograficznego podczas rewitalizacji. Na przykładzie obrzędów kalendarzowych i związanych z upamiętnieniem zmarłych zbadano podstawowe modele aktualizacji pamięci ludowej (modyfikacja starych i powstawanie nowych tradycji) oraz fakty związane z komercjalizacją pamięci (atrakcje turystyczne, show i widowiska).
Pamięć jest jednym z konceptów najczęściej używanych we współczesnym dyskursie zarówno rosyjskim, jak i bułgarskim. Traktowana jest jako najwyższa wartość w wymiarze indywidualnym i zbiorowym, jako nieodłączna cecha humanistycznego, intelektualnego i duchowego rozwoju społeczeństwa. W artykule szczególną uwagę poświęcono badaniom folklorystycznym i etnograficznym oraz rozpatrzono podstawowe procesy, w których pamięć tradycji ludowej traktowana jest jako wartość społeczno-kulturowa. Na materiale rosyjskiej i bułgarskiej kultury szczegółowo przeanalizowano powody wariantywności pamięci i problem wybiórczości materiału faktograficznego podczas rewitalizacji. Na przykładzie obrzędów kalendarzowych i związanych z upamiętnieniem zmarłych zbadano podstawowe modele aktualizacji pamięci ludowej (modyfikacja starych i powstawanie nowych tradycji) oraz fakty związane z komercjalizacją pamięci (atrakcje turystyczne, show i widowiska)
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-5 z 5

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies