- Tytuł:
-
Międzywojenna polska etnografia zaangażowana w debatę publiczną a dyskurs nacjonalistyczny
Polish Interwar Ethnography’s Engagement in Public Debate and the Issue of Nationalism - Autorzy:
- Kubica, Grażyna
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/427943.pdf
- Data publikacji:
- 2020
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
- Tematy:
-
nacjonalizm
antropologia zaangażowana
krytyczna analiza dyskursu
historia antropologii
Jan Stanisław Bystroń
Bożena Stelmachowska
nationalism
critical discourse analysis
engaged anthropology
history of anthropology - Opis:
-
Nie zawsze zaangażowana postawa antropologów łączy się z działaniami emancypacyjnymi i antyhegemonicznymi. W przeszłości autorytet naukowy polskich etnografów służył ugruntowywaniu nacjonalistycznego dyskursu nawet wtedy, gdy byli względem niego krytyczni. Artykuł przedstawia analizę tekstów publicystycznych dwojga międzywojennych etnografów: Bożeny Stelmachowskiej, piszącej na temat Kaszubów oraz Jana Stanisława Bystronia krytykującego megalomanię narodową. Wspólnym mianownikiem tych tekstów jest esencjalizujące pojęcie narodu i grup etnicznych, które dobrze służyło celom politycznym, podobnie jak i ich terytorializacja. Jedynie wyprzedzający swój czas Józef Obrębski trafnie wskazał mankamenty ówczesnych teorii. Historyczna lekcja, którą prezentuje artykuł, może się przysłużyć krytycznej refleksyjności współczesnych badaczy i dekonstruowaniu nacjonalistycznego dyskursu.
Not always has the engaged attitude of anthropologists been associated with emancipation and anti-hegemonic activities. In the past, the scholarly authority of Polish ethnographers served to consolidate nationalist discourse even when they were critical of it. The article presents an analysis of popular texts of the two interwar ethnographers: Bożena Stelmachowska who wrote about Kashubia and Jan Stanisław Bystroń who criticized national megalomania. The common denominator of these texts is the essentializing concept of nations and ethnic groups that was well fitted to serve political purposes, as was their territorialization. Only Józef Obrębski, being ahead of his time, aptly pointed out the shortcomings of these theories. The historical lesson presented in the article can be used to foster the critical reflexivity of contemporary researchers and to deconstruct nationalist discourse. - Źródło:
-
Studia Socjologiczne; 2020, 3(238); 135-158
0039-3371 - Pojawia się w:
- Studia Socjologiczne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł