Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "gospodarczy" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Konsumpcja a wzrost gospodarczy w Polsce. W cieniu globalnego kryzysu gospodarczego
Consumption and economic growth in Poland. In the shadow of the global economic crisis
Autorzy:
Śleszyńska-Świderska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/548435.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
konsumpcja
wzrost gospodarczy
kryzys gospodarczy
consumption
economic growth
economic crisis
Opis:
Głównym celem niniejszego artykułu jest zbadanie współzależności pomiędzy konsumpcją a wzrostem gospodarczym w świetle globalnego kryzysu gospodarczego. Okres analizy obejmuje generalnie lata 2005–2012. W niektórych sytuacjach okres badania obejmuje także kilka lat przed rokiem 2005. Tam gdzie było to możliwe wykorzystano również dane z pierwszych kwartałów roku 2013. Aczkolwiek badaną kwestię z wykorzystaniem wskaźników makroekonomicznych analizo-wać można w dłuższym okresie, na przykład od roku 1995, co daje praktycznie dwa cykle gospodarcze, to jednak zamierzeniem autora nie jest analiza współzależności pomiędzy konsumpcją i wzrostem gospodarczym w ogóle, ale właśnie w warunkach globalnego kryzysu gospodarczego. Realizacja tego celu jest możliwa dzięki osiągnięciu celów cząstkowych, którymi są: analiza kształtowania się wzrostu gospodarczego i konsumpcji w Polsce w latach 2005–2012 oraz zbadanie ich korelacji w latach 2006–2012. W badaniu wykorzystano studia literaturowe, analizę statystyczną i metodę dedukcji. Ostatnie kilka lat w Polsce, poczynając od roku 2007, to okres turbulencji gospodarczych bę-dących konsekwencją trwającego kryzysu gospodarczego na świecie. Dynamika wzrostu gospo-darczego w tym czasie słabnie, co znajduje wyraz m.in. w zmianach konsumpcji. Pomimo że konsumpcja ulega ograniczeniu, nie pogłębia się istotnie istniejące już i tak jej zróżnicowanie. Uwidacznia to analiza konsumpcji w poszczególnych grupach społeczno-ekonomicznych gospo-darstw domowych oraz w ujęciu przestrzennym. Wynika z niej, że pomiędzy poszczególnymi grupami gospodarstw domowych i województwami w Polsce występują znaczne różnice w tym zakresie. Chociaż w warunkach stabilności gospodarczej wzrost gospodarczy niezaprzeczalnie pozytywnie i z dużą siłą wpływa na wzrost konsumpcji, to jednak w warunkach kryzysu, spowolniony, aczkolwiek dodatni wzrost gospodarczy nie przekłada się na wzrost wydatków konsumpcyjnych.
The main purpose of this article is to investigate the correlation between consumption and eco-nomic growth in the light of the global economic crisis. The period of analysis generally includes the years 2005 to 2012. In some cases, the study period also includes several years before 2005. Where this was possible data from the first quarter of 2013 were also used. Although examining the issue by using macroeconomic indicators can be analyzed over a longer period, for example, since 1995, giving practi-cally two business cycles, it is not the intention of the author to analyze the correlation between con-sumption and increase economic as such, but during the global economic crisis. This objective is achieved by partial achievement of objectives, which are: analysis of the evolution of economic growth and consumption in Poland in the years 2005–2012 and investigation of their correlation in 2006–2012. Literature studies, statistical analysis and the method of deduction have been used. The last few years in Poland, starting from 2007, is a period of economic turbulence as a conse-quence of the ongoing economic crisis in the world. The dynamics of economic growth in this period is weakening, which is reflected for example in consumer spending. Although the consump-tion is reduced, but it’s already existing diversity is not enlarging. The analysis of consumption in different socio-economic groups of households and in spatial terms shows that there are significant disparities between different groups of households and provinces in Poland in this respect. Alt-hough in terms of economic stability, economic growth undeniably has a positive and strong im-pact on the consumption growth, in conditions of crisis, slowed-down (although positive) econom-ic growth does not reflect consumer spending.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2014, 38; 352-364
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Impact Of The Global Financial And Economic Crisis Convergence Process In OECD Countries
Wpływ kryzysu gospodarczego i finansowego na proces konwergencji w krajach OECD
Autorzy:
GRETA, MARIANNA
LEWANDOWSKI, KRZYSZTOF
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/974068.pdf
Data publikacji:
2015-03-01
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
economic crisis
economic growth
OECD
convergence
kryzys gospodarczy
wzrost gospodarczy
konwergencja
Opis:
This paper analyzes the issue of convergence in OECD countries and tries to assess the effect of financial crisis on the process of convergence. In other words it will consider whether the global financial crisis pulled the economies of the organization together or pushed them apart. It tries to show whether the present crisis has had a similar effect on the convergence process as the Great Depression had 80 years ago. It will analyze the most important macroeconomic data from the period 2007–2012 and use a simple econometric model to establish the relationships and, in conclusion, compare the similarities and differences between these two economic events.
Niniejszy artykuł poświęcony jest zjawisku konwergencji i próbuje oszacować wpływ kryzysu finansowego i gospodarczego na proces konwergencji realnej wśród krajów OECD. Głównym celem artykułu jest wykazanie, czy w wyniku globalnego kryzysu finansowego i gospodarczego gospodarki ugrupowania zbliżyły się do siebie pod względem osiąganego PKB per capita, czy też wystąpiło zjawisko zupełnie przeciwne. Autorzy próbują ponadto ustalić, czy obecny kryzys miał podobny wpływ na procesy konwergencji jak Wielki Kryzys z lat 1929–1932. Artykuł obejmuje dwie części. W pierwszej, o charakterze teoretycznym, przedstawiono międzynarodowy dorobek w dziedzinie konwergencji oraz czynników, które na nią oddziałują, a także przedstawiono procesy konwergencji w perspektywie historycznej. W części drugiej, o charakterze empirycznym przedstawiono wyniki badań uzyskanych przy wykorzystaniu modelu ekonometrycznego. Model ten przedstawia analizę beta-konwergencji wśród 36 państw OECD przed i po okresie wystąpienia kryzysu i obejmuje swoim zasięgiem lata 2003–2012. W zakończeniu przeprowadzono porównanie oddziaływania na konwergencję obecnego kryzysu gospodarczego, z tym, który miał miejsce osiemdziesiąt lat temu.
Źródło:
Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe; 2015, 18, 1; 81-96
1508-2008
2082-6737
Pojawia się w:
Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza czynników określających wzrost gospodarczy w regionie basenu Morza Bałtyckiego
Analysis of Factors Determining Economic Growth in the Baltic Sea Region
Autorzy:
Narękiewicz, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/906173.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Akademia Morska w Szczecinie. Wydawnictwo AMSz
Tematy:
wzrost gospodarczy
economic growth
Opis:
Region Morza Bałtyckiego odnotowuje jeden z najwyższych w Europie wskaźników wzrostu gospodarczego. Celem artykułu jest analiza czynników determinujących wzrost gospodarczy w regionie. Ponadto określono uwarun-kowania i możliwości wzrostu wymiany handlowej w regionie w przyszłości na tle zmian zachodzących w handlu międzynarodowym.
The region of the Baltic Sea is recording an economic growth index which is one of the highest in Europe. The purpose of the paper is to analyse the factors determining this economic growth. The paper also describes the conditions and possibilities of trade exchange increase in the region in future against the background of changes taking place in international trade.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie; 2004, 4 (76); 143-155
1733-8670
2392-0378
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wzrost gospodarczy a zatrudnienie w Polsce w latach 1995–2014
Economic Growth in View of Employment Poland in Years 1995–2014
Autorzy:
Kotlorz, Dorota
Sojka, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/596451.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
wzrost gospodarczy
bezzatrudnieniowy wzrost gospodarczy
współczynnik absorpcji siły roboczej
kryzys gospodarczy
economic growth
employment non-augmenting growth rate
labour force absorption factor
economic crisis
Opis:
Wzrost gospodarczy jest jednym z warunków kształtujących rynek pracy. Dodatnia zależność obu tych kategorii co do zasady nie budzi wątpliwości, ale bardziej skomplikowana jest kwestia ilościowych relacji zachodzących między nimi. W opracowaniu podjęto próbę analizy zależności między stopami wzrostu PKB i liczby pracujących w Polsce w latach 1995–2014 oraz próbę ustalenia charakteru wzrostu gospodarczego w badanym okresie. Starano się uzyskać odpowiedź na kilka pytań badawczych, tj.: Jaka była dynamika zmian PKB i liczby pracujących w latach 1995–2014? Jak kształtował się współczynnik absorbcji zatrudnienia w różnych okresach rozwoju polskiej gospodarki oraz w wybranych sekcjach gospodarki? Jaka jest granica bezzatrudnieniowego wzrostu gospodarczego w Polsce? Z przeprowadzonych badań wynika, że rynek pracy stosunkowo późno reagował na wzrost gospodarczy, zatrudnienie wzrastało dopiero wtedy, gdy stopa wzrostu gospodarczego kształtowała się na poziomie ok. 4,5%.
Economic growth is one of the determinants shaping the labour market. Generally, there is no doubt that there is a positive relationship between these two categories, however the issue of quantitative relationships observed between them is more complicated. The paper attempts to analyse the relationship between GDP growth rates and the number of working people in Poland between 1995 and 2014, as well as to determine the nature of economic growth over the studied period. The paper also seeks to answer several research questions, i.e. What was the dynamics of GDP changes and the number of working people between 1995 and 2014? What was the employment absorption rate in different periods of Polish economy development and in selected economy sectors? What is the limit of jobless economic growth in Poland? Results of conducted research show that the labour market relatively slowly reacted to economic growth, and employment was increasing only when economic growth rate reached the level of about 4.5%.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2017, 105; 259-275
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kapitał ludzki w rozwoju społeczeństwa i gospodarki opartej na wiedzy
Human capital in the development of society and the knowledge-based economy
Человеческий капитал в развитии общества и экономики, основанной на знаниях
Autorzy:
Miczyńska-Kowalska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942959.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
kapitał ludzki
kapitał intelektualny
wiedza
rozwój społeczno-gospodarczy
rozwój gospodarczy
wzrost gospodarczy
human capital
intellectual capital
knowledge
socio-economic development
economic development
economic growth
Opis:
Na przestrzeni ostatnich lat zaszły duże zmiany w gospodarce (GOW). Kapitał ludzki ujmowany jest jako czynnik rozwoju i wzrostu gospodarczego. Stanowi czynnik dodany do klasycznych teorii wzrostu opartych na kapitale i pracy. Celem artykułu jest wskazanie, że wyzwania stawiane rozwojowi społeczeństwa i gospodarce opartej na wiedzy zaowocowały zwróceniem uwagi na kapitał ludzki, nowe sposoby zarządzania nim, rolę edukacji, wykształcenia i kompetencji pracowników. W warunkach wzrastającej konkurencji wiedza stała się tym czynnikiem, który tworzy przewagę konkurencyjną. We współczesnej gospodarce biznes nie może dobrze funkcjonować bez wiedzy i wykorzystania badań naukowych. Transfer wiedzy z obszaru nauki do sektora gospodarki stanowi podstawę innowacyjności i wzrostu ekonomicznego. Podejmując zagadnienie roli kapitału ludzkiego w rozwoju społeczno-gospodarczym w artykule wyjaśniono pojęcia rozwój społeczny, rozwój gospodarczy, wzrost gospodarczy, kapitał ludzki oraz kapitał intelektualny. Skoncentrowano się na wpływie kapitału ludzkiego i wiedzy na rozwój gospodarczy. Zaprezentowane koncepcje rozwoju społecznego i gospodarczego są pomocne w zrozumieniu kierunku zmian zachodzących w rozwoju. Prowadzą one bowiem do wzrostu roli wiedzy w społeczeństwie i w gospodarce. Analizując to zagadnienie, w artykule zwrócono uwagę na możliwości i ograniczenia rozwoju kapitału ludzkiego w społeczeństwie wiedzy. Podkreślono, że społeczeństwo oparte na wiedzy, gospodarka oparta na wiedzy, implikuje wzrost zapotrzebowania na pracowników wiedzy, na kapitał intelektualny, jak również zarządzanie wiedzą. W artykule wskazano na demograficzne uwarunkowania rozwoju gospodarczego; zasygnalizowano problemy związane z migracjami i bezrobociem; podkreślono rolę edukacji, wykształcenia oraz kompetencji pracowników.
Over the last few years there have been big changes in the economy (GOW). Human capital is recognised as a factor for development and growth. It adds to the classic theory of growth based on capital and labor. The aim of the article is an indication that the challenges to the development of society and the knowledge-based economy have resulted in a focus on human capital, new ways to manage it, the role of education, training and competence of the employees. In terms of increasing competition, knowledge has become the factor that creates competitive advantage. In today’s business, economy can not function well without the knowledge and use of scientific research. Transfer of knowledge from the science sector of the economy is the basis for innovation and economic growth. In deciding the question of the role of human capital in socio-economic development in the article it`s explaining the concept of social development, economic development, economic growth, human capital and intellectual capital. The article focuses on the impact of human capital and knowledge on economic development. It presents the concepts of social and economic development as helpful in understanding the direction of changes in the development. These changes lead to the growth of the role of knowledge in society and in the economy. By analyzing this issue, in the article attention is drew to the possibilities and limitations of the development of human capital in the knowledge society. In the article it`s stressed that the knowledge-based society, knowledge- -based economy, implies increased demand for knowledge workers, on intellectual capital, as well as knowledge management. In the article mentioned the demographic determinants of economic development; there are signalled problems related to migration and unemployment; it emphasises the role of education, training and competence of the employees.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2017, 51; 27-37
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Development Effectiveness of Foreign Assistance
Efektywność wykorzystania pomocy zagranicznej na cele rozwojowe
Autorzy:
Nowak, Wioletta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/548387.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
foreign aid
effectiveness
economic growth
economic development
ODA
pomoc zagraniczna
efektywność
wzrost gospodarczy
rozwój gospodarczy
Opis:
Since the beginning of the1960s, developed countries have spent over USD 3 trillion on offi-cial development assistance to promote economic growth and development in developing coun-tries. Over the last few decades not only major donors but also aid objectives have been changing. The aid objectives reflected changes in geopolitics, the development objectives and views on the development process. Foreign aid very often was treated as an important tool of donors’ foreign and commercial policies. Theoretical studies developed in the sixties support the positive relationship between the foreign aid and economic growth. Two-gap model was used as the basis for calculation of aid requirements. The empirical research on the effectiveness of development aid are extensive and multidimension-al. However, their results and conclusions are ambiguous. Principally there are two main strands of the literature on the relationship between foreign aid and economic growth. One group of studies claims that there is the positive aid-growth correlation, the second argues that this correlation is negative. Positive correlation between the foreign aid and economic growth can be either unconditional or conditional. In the second case the aid effectiveness depends on many different factors. The most important are specific conditions in the recipient countries, macroeconomic policy, geograph-ical location, levels of aid allocation and aid modalities.
Od początku lat 60. ubiegłego wieku kraje wysoko rozwinięte przeznaczyły ponad 3 biliony dolarów amerykańskich na oficjalną pomoc rozwojową dla krajów słabo rozwiniętych. W ciągu ostatnich kilku dekad nie tylko zmieniali się główni donatorzy, ale także cele, na które przezna-czana była pomoc. Cele, którymi kierowali się darczyńcy, zależały od rozwoju sytuacji geopoli-tycznej, obowiązującej w danym czasie doktryny rozwoju gospodarczego oraz poglądów dotyczą-cych właściwych celów rozwojowych. Pomoc zagraniczna często była traktowana przez donato-rów jako ważne narzędzie polityki zagranicznej i handlowej. Rozwinięte w latach 60. XX w. modele ukazywały pozytywny związek między pomocą za-graniczną a wzrostem gospodarczym. Model dwóch-luk wykorzystywano w celu ustalenia pozio-mu pomocy niezbędnego dla danego kraju. Badania empiryczne dotyczące efektywności wykorzystania pomocy zagranicznej na cele rozwojowe są obszerne i wielowymiarowe. Jednak uzyskane wyniki nie są jednoznaczne. Zasadniczo, w literaturze przedmiotu można znaleźć dwie wykluczające się odpowiedzi na pytanie dotyczące wpły-wu pomocy zagranicznej na wzrost gospodarczy. Według jednej grupy badaczy istnieje pozytywna korelacja między pomocą zagraniczną a wzrostem gospodarczym, a według drugiej – negatywna. Korelacja pozytywna może być bezwarunkowa lub warunkowa. W drugim przypadku, efek-tywność wykorzystania pomocy zagranicznej na cele rozwojowe zależy od wielu różnych czynni-ków. Wśród nich za najważniejsze uważa się: warunki społeczno-gospodarcze panujące w kraju otrzymującym pomoc, prowadzoną przez niego politykę makroekonomiczną, jego położenie geo-graficzne, a także poziom oraz formę pomocy zagranicznej.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2014, 38; 74-84
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Innovativeness as a driving force and an opportunity for economic growth
Innowacyjność jako siła napędowa i szansa dla wzrostu gospodarczego
Autorzy:
Siwek, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1070747.pdf
Data publikacji:
2021-05-13
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
innovation
innovativeness
innovation process
economic growth
economic development
competitiveness
innowacje
innowacyjność
proces innowacyjny
wzrost gospodarczy
rozwój
gospodarczy
Opis:
Background: The subject of the article’s research is the broadly understood idea that innovation contributes to economic growth. Economic growth is one of the most important research issues undertaken in the scope of economic sciences. Modern phenomena and socio-economic trends indicate that innovation as an element conditioning the economic growth of countries. We are forced to pay attention to factors such as knowledge, experience, creativity, and what binds them together, innovations being the products of creative effort. Innovative activities are designed to support the well-being of citizens and society, as well as to provide industry and enterprises with a competitive position on both domestic and international markets. Societies need innovation to achieve a high quality of life: new products, services, technologies, and organization systems. New products are often modelled on known ones, through specific changes, improvements, or simplifications of own or foreign products whereas new ideas, in general, have their source in knowledge.1 Research purpose: The aim of this article is an attempt to answer the research question: “why innovation is a key factor in economic development and growth?” To start with, the pioneering definition of J. Schumpeter regarding innovation in economy was reviewed, by i.a. Ph. Kotler, M.E. Porter or R.W. Griffin and selected Polish scientists. The following subchapters present types of innovation and the role of innovation processes in the modern economy, as well as results of studies convincing of the significant role of innovativeness in the economy. Methods: Literature analysis was used as the research method. The first part reviews the terms of innovation and innovativeness. Conclusions: The following conclusions emerge from the article: a country’s economy achievesa higher economic growth, the better it uses the resources at its disposal, such as: natural conditions, financial resources, material capital created by people, and those to which increasing importance is attached, i.e. knowledge resources: patents, scientific and expert support, human resources, skills, creative potential as well as cultural capital, meaning attitudes and values related to innovation. Enterprises, through innovations, improve and update production processes, increase productivity, efficiency, and quality of work, which translates into higher employee remuneration. An innovative enterprise, increasing the quality of its products and the overall efficiency as well as effectiveness of its operations by improving organization and working methods, becomes more competitive on the market.
Przedmiot badań: Przedmiotem badań artykułu jest szeroko rozumiana innowacyjność, która przyczynia się do wzrostu gospodarczego. Problematyka wzrostu gospodarczego stanowi jedno z ważniejszych zagadnień badawczych, podejmowanych w ramach nauk ekonomicznych. Współczesne zjawiska i trendy społeczno-gospodarcze pokazują, że innowacyjność jest elementem warunkującym wzrost gospodarczy krajów. Zmuszają one do skierowania uwagi na czynniki, takie jak wiedza, doświadczenie, kreatywność, i na to, co je spaja – na innowacje będące produktem twórczego wysiłku. Działania innowacyjne mają za zadanie sprzyjać dobrobytowi obywateli i społeczeństwa oraz zapewnić przemysłowi i przedsiębiorstwom konkurencyjną pozycję na rynku nie tylko krajowym, ale i międzynarodowym. Społeczeństwa dla osiągnięcia wysokiej jakości życia potrzebują innowacji – nowych produktów, usług, technologii, systemów organizacyjnych. Nowe produkty są często wzorowane na znanych przez określone zmiany, ulepszenia lub uproszczenia własnych lub obcych wytworów. Natomiast nowe pomysły mają na ogół swe źródło w wiedzy. Cel badawczy: Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie badawcze, dlaczego innowacje stanowią kluczowy czynnik wpływający na rozwój i wzrost gospodarczy. W pierwszej części dokonano przeglądu definicji na temat innowacji i innowacyjności. Punkt wyjścia stanowi pionierska definicja J. Schumpetera, dotycząca innowacji w gospodarce, przez ujęcia m.in. Ph. Kotlera, M.E. Portera czy R.W. Griffina oraz wybranych polskich naukowców. W kolejnych podrozdziałach przedstawiono rodzaje innowacji oraz rolę procesów innowacyjnych we współczesnej gospodarce, jak również zaprezentowano wyniki badań przekonujących o doniosłej roli innowacyjności na gospodarkę. Metoda badawcza: Jako metodę badawczą wykorzystano analizę literatury przedmiotu. W artykule przedstawiono podstawowe, teoretyczne zagadnienia związane z innowacjami i innowacyjnością. Wyniki: Z artykułu wynikają następujące wnioski: gospodarka kraju osiąga tym wyższy wzrost gospodarczy, im lepiej wykorzystuje znajdujące się w jej dyspozycji zasoby, takie jak: warunki naturalne, finansowe zasoby, kapitał materialny wytworzony przez ludzi oraz takie, którym przypisuje się coraz większe znaczenie: zasoby wiedzy: patenty, zaplecze naukowe, eksperckie, kapitał ludzki; umiejętności, potencjał twórczy oraz kapitał kulturowy: postawy i wartości związane z innowacjami. Przedsiębiorstwa poprzez innowacje polepszają i unowocześniają procesy wytwórcze, podnoszą produktywność, wydajność, a także jakość pracy, co przekłada się na wyższe wynagrodzenia pracownicze. Przedsiębiorstwo innowacyjne, podnosząc jakość swoich wyrobów, zwiększając ogólną sprawność i efektywność swojego działania poprzez usprawnianie organizacji i metod pracy staje się bardziej konkurencyjne na rynku.
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2021, 118; 303-320
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kryzys euro a handel zagraniczny krajów Unii Europejskiej
Euro crisis and foreign trade of the EU member states
Autorzy:
Kamiński, Bartłomiej
Ng, Francis
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693448.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
eurozone
financial global crisis
economic growth
‘old’ EU countries
new EU member states
strefa euro
kryzys gospodarczy
wzrost gospodarczy
Opis:
Kryzys gospodarczy w strefie euro nie miał jak dotąd istotnego wpływu na handel UE: pozycja UE w handlu globalnym nie uległa zmianie. Unaocznił on jednak wyraźne różnice w wynikach handlu zagranicznego poszczególnych krajów członkowskich. Bardziej zdezagregowana analiza wskazuje na wyłonienie się trzech grup w ramach UE: znajdujących się w stagnacji ekonomii krajów Południa; dynamicznej Nowej Europy; oraz stabilnej Północy. Wahania w handlu światowym wywołane kryzysem globalnym nie były ani mniejsze, ani większe od zmian w wartości handlu UE. Kryzys nie odwrócił również tendencji rosnącej otwartości gospodarek państw członkowskich obserwowanej po 2000 r. Wzrost gospodarczy w tym okresie nie był ciągniony przez popyt krajowy, ale przez popyt zewnętrzny, tj. zapotrzebowanie w innych krajach UE oraz reszty świata. Nie znaleziono również danych empirycznych, które wsparłyby często wypowiadany komentarz, że tanie pożyczki w euro finansowały eksport Niemiec do południowych krajów UE. Wręcz przeciwnie, udział tych krajów w całkowitym eksporcie Niemiec kształtował się w pierwszej dekadzie XXI w. poniżej 15% i wykazywał tendencję spadkową. Wreszcie, wbrew oczekiwaniom, członkostwo w unii monetarnej nie było katalizatorem wzrostu handlu. Dynamika handlu krajów, które wstąpiły do UE w pierwszej dekadzie XXI w., była nieporównywalnie wyższa od dynamiki „starych” członków UE. Niebezpieczne jest jednak to, że w miarę jak efekt jednolitego rynku będzie wygasał, przejęcie antywzrostowego modelu charakterystycznego dla wielu krajów UE może doprowadzić do „equilibrium wolnego wzrostu”, jeśli nie stagnacji.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2013, 75, 3; 139-162
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie zagregowanej funkcji produkcji do określenia źródeł konwergencji gospodarczej województw
Using the aggregate production function to determine the sources of economic convergence of voivodships in Poland
Autorzy:
Kosmalski, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106755.pdf
Data publikacji:
2022-08-01
Wydawca:
Główny Urząd Statystyczny
Tematy:
wzrost gospodarczy
dekompozycja
konwergencja
economic growth
decomposition
convergence
Opis:
W artykule podjęto problematykę konwergencji gospodarczej, będącej od lat jednym z ważniejszych zagadnień w dziedzinie ekonomii. Celem badania, które tu omówiono, jest identyfikacja czynników warunkujących konwergencję gospodarczą województw (a konkretnie – odpowiedzialnych za regionalne zróżnicowanie PKB na osobę pracującą) oraz ocena siły ich oddziaływania. Badanie przeprowadzono dla lat 2014–2019 na podstawie danych pochodzących z Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Posłużono się zagregowaną funkcją produkcji typu Cobba-Douglasa, która pozwala oddzielić wpływ akumulacji czynników produkcji od wpływu zmian w stosowanej technologii na wzrost gospodarczy w województwach i w konsekwencji – na proces konwergencji gospodarczej. Zrealizowanie celu badawczego wymagało przeprowadzenia dekompozycji zagregowanej funkcji produkcji. Wyniki badania nie potwierdziły występowania konwergencji gospodarczej województw. Na skutek różnic w przestrzennej akumulacji kapitału rzeczowego oraz postępu technologicznego w rozpatrywanym okresie obserwowano tendencję do pogłębiania się regionalnego zróżnicowania PKB na osobę pracującą.
The article deals with economic convergence, which has long been one of the most important issues in the field of economics. The aim of the study is to identify the factors which determine the economic convergence of voivodships, i.e. provinces (and more specifically, factors responsible for the regional differentiation of GDP per working person) and to assess the strength of their impact. The study was conducted for the years 2014–2019 on the basis of data provided by the Local Data Bank of Statistics Poland. The aggregate production function of the Cobb-Douglas type was used. It allows the influence of the accumulation of production factors to be separated from the influence of the changes occurring in the applied technology on economic growth in voivodships and, consequently, on the process of economic convergence. The achievement of the aim of the research necessitated the decomposition of the aggregated production function. The results of the study did not confirm the occurrence of economic convergence in voivodships. A tendency was observed for the regional differentiation of the GDP per working person to deepen during the examined period, which resulted from the differences in the spatial accumulation of physical capital and technological progress.
Źródło:
Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician; 2022, 67, 7; 20-34
0043-518X
Pojawia się w:
Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Złożoność koszyków eksportowych krajów. Zarys problematyki
Complexity of national export bundles: an outline
Autorzy:
Gabrielczak, Piotr
Serwach, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956181.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
complexity
export
economic growth
złożoność
eksport
wzrost gospodarczy
Opis:
Współczesne, światowe badania nad teorią handlu międzynarodowego skupiają się na wzbogaceniu rozważań o kolejne aspekty: jakościowe, strukturalne czy instytucjonalne. Jednym z coraz częściej poruszanych tematów jest zagadnienie złożoności koszyków eksportowych państw, jej uwarunkowań i wpływu na pozostałe sfery gospodarki. Tej, wciąż niepopularnej na polskim gruncie, problematyce poświęcono niniejszy artykuł. Część pierwsza tekstu stanowi wprowadzenie do rozważań. W części drugiej na podstawie przeglądu literatury opisano znaczenie złożoności eksportu dla gospodarki narodowej, zwłaszcza dla wzrostu gospodarczego i zmian strukturalnych. W trzeciej części zaprezentowano determinanty złożoności, a w czwartej przedstawiono współczesne trendy rozkładu złożoności między krajami i grupami produktowymi. Ostatnia część to podsumowanie pracy.
Contemporary research into the theory of international trade focuses on introducing new qualitative, structural and institutional aspects. One of the topics that seems to be gaining popularity is the issue of the complexity of bundles of exported goods, its determinants, and the effects it has on other elements of national economies. This paper is devoted to the problem because it is still unexplored by the Polish literature. The first section serves as an introduction. The second one contains a survey of literature on the significance of complexity for the economy, especially economic growth and structural transformations. The third section presents the determinants of complexity. The fourth one presents modern trends of complexity distribution among countries and groups of goods. The final section provides a conclusion to the discussion.
Źródło:
Optimum. Economic Studies; 2016, 2(80); 129-143
1506-7637
Pojawia się w:
Optimum. Economic Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe modele wzrostu gospodarczego a paradygmat zrównoważonego rozwoju
New Models of Economic Growth and Paradigm of Sustainable Development
Autorzy:
Kuder, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/549145.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
wzrost gospodarczy
zrównoważony rozwój
economic growth
sustainable development
Opis:
Współcześnie dodatni wzrost gospodarczy kojarzony jest z pogorszeniem się stanu środowi-ska naturalnego (przykładem może być nadmierna emisja CO2), a dodatkowo przyczynia się on do gwałtownego wyczerpywania się nieodnawialnych zasobów energii. Możliwe jest oczywiście odnoszenie jakości środowiska naturalnego, realizowane poprzez ograniczanie szkodliwego wpływu produkcji i konsumpcji na stan środowiska i poprzez ochronę zasobów przyrodniczych, dotyczy to jednak krajów rozwiniętych. Przedmiotem artykułu jest analiza tych nowoczesnych teorii wzrostu gospodarczego, w któ-rych możliwe jest uwzględnienie problemu ochrony środowiska. Opracowanie przedstawia próbę włą-czenia paradygmatu zrównoważonego rozwoju do modelu wzrostu gospodarczego, a dokładniej celem badawczym jest znalezienie odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób endogeniczne innowacje i zmiana warunków technologicznych godzą cele zrównoważonego wzrostu gospodarczego z ograniczeniami w dostępności zasobów naturalnych lub potrzebą ochrony środowiska naturalnego? Pierwsza część pracy skupia się na pojęciu wzrostu gospodarczego, jego determinantach oraz na klasyfikacji modeli wzrostu. Druga część opracowania ma na celu wprowadzenie problemu ograniczonych zasobów naturalnych do modelu AK, a następnie w trzeciej części – do modelu wzrostu opartego na schumpeteriańskiej teorii wzrostu gospodarczego. Przeprowadzona analiza dowodzi, że model AK nie wyjaśnia dodatniego długookresowego wzrostu w sytuacji, kiedy pro-dukcja opiera się na ograniczonych zasobach, natomiast w schumpeteriańskim modelu wzrostu gospodarczego zrównoważony wzrost może występować w gospodarce o endogenicznych inno-wacjach. Artykuł ma charakter teoretyczny.
Recently, positive economic growth is associated with the deterioration of the environment (an example might be excessive CO2 emissions), and additionally contributes to the rapid deple-tion of non-renewable energy resources. It is possible to relate the quality of the environment, implemented by limiting the harmful effects of production and consumption on the environment and through the protection of natural resource, however, this applies to developed countries. The article is an analysis of the modern theory of economic growth, in which it is possible to address the issue of environmental protection. The paper presents an attempt to integrate the para-digm of sustainable development model of economic growth, and the research purpose is to find an answer to the question of how endogenous innovation and technological change in the terms reconcile the objectives of sustainable economic growth with limitations in the availability of natural resources or the need to protect the environment? The first part of the work is focused on the concept of economic growth, its determinants and classification of growth models. The second part of the paper is to introduce the problem of limited resources for model AK, then the same has been applied in the growth model based on the theory of schupeterian economic growth in the third part of the article. The analysis shows that the AK model does not explain the positive long-term growth at a time when production is based on lim-ited resources, while in schumpeterian growth model the sustainable growth can occur in an econ-omy with endogenous innovation. The nature of the paper is theoretical.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2014, 38; 27-39
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ korupcji na przedsiębiorczość
The Impact of Corruption on Domestic Economic Activity
Autorzy:
Pluskota, Anna Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/657766.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
korupcja
przedsiębiorczość
wzrost gospodarczy
corruption
entrepreneurship
economic growth
Opis:
The purpose of this article is to analyze the impact of corruption on entrepreneurship. The relationship between corruption and entrepreneurship is undoubtedly observed, but its characterization in literature (mainly foreign) is poor. The following article is an attempt to describe the most important correlations between corruption and entrepreneurship and the functioning of companies under the conditions of corrupt officials. The study was carried out by analyzing available literaturę as well as the available data to construct econometric models verifying the hypothesis of a nonlinear (concave) relationship between corruption and entrepreneurship. The study was conducted on data collected for 28 European countries. On the basis of the analysis of literature and econometric studies it was found that the relationship between corruption and entrepreneurship is nonlinear (concave). The best result was obtained for a model with logarithm of the corruption index, which was characterized by better values of selected statistics. An interesting description of the analysis made is a structured description of the relationship between corruption and entrepreneurship, which was assessed in each case. On the basis of literature analysis, the characteristics of the concave relationship between corruption and entrepreneurship are described, which points to the diminishing benefits of combating corruption for economic development.
Celem artykułu jest analiza wpływu korupcji na wybraną miarę przedsiębiorczości. Relacja między korupcją a przedsiębiorczością jest bezsprzeczna, lecz jej charakterystyka w literaturze (głównie zagranicznej) jest uboga. Poniższy artykuł stanowi próbę opisania najważniejszych zależności między korupcją a przedsiębiorczością i funkcjonowaniem przedsiębiorstw w warunkach skorumpowania urzędników. Badanie przeprowadzono za pomocą analizy dostępnej literatury, wykorzystano również dostępne dane do zbudowania modeli ekonometrycznych weryfikujących postawioną hipotezę badawczą o nieliniowej zależności między korupcją a przedsiębiorczością. Badanie przeprowadzono na danych zebranych dla 28 państw europejskich. Na podstawie przeprowadzonej analizy literatury i badań ekonometrycznych stwierdzono, że zależność między miernikami korupcji a przedsiębiorczością jest nieliniowa. Najlepsze wyniki uzyskano dla modelu z logarytmem wskaźnika korupcji, który cechował się lepszymi wartościami wybranych statystyk. Wartość przeprowadzonych analiz stanowi uporządkowany opis zależności między korupcją a przedsiębiorczością, który każdorazowo był oceniany. Na podstawie analizy literatury opisano charakterystykę wklęsłej relacji między korupcją a przedsiębiorczością, która wskazuje na malejące korzyści wynikające ze zwalczania korupcji dla rozwoju gospodarczego.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 2018, 2, 334
0208-6018
2353-7663
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola nowej ekonomii instytucjonalnej w wyjaśnianiu procesów wzrostu i rozwoju gospodarczego
The importance of New Institutional Economics in explaining of economic growth and development
Autorzy:
Kuźma, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/548411.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
nowa ekonomia instytucjonalna
ekonomia neoklasyczna
instytucje
wzrost gospodarczy
rozwój gospodarczy
New Institutional Economics
neoclassical economics
institutions
economic growth
economic development
Opis:
Celem artykułu jest systematyzacja wiedzy na temat głównych założeń nowej ekonomii instytucjonalnej dotyczących roli instytucji w wyjaśnianiu procesów gospodarczych i zachowań uczestników tych procesów, ze szczególnym uwzględnieniem założeń odnoszących się do problematyki wzrostu i rozwoju gospodarczego. Do jego realizacji posłużono się metodą analizy literatury przedmiotu z zakresu omawianego zagadnienia. W opracowaniu zostały przedstawione główne płaszczyzny powiązań i różnic pomiędzy neoklasycznym nurtem w ekonomii a nową ekonomią instytucjonalną, której założyciele uzupełnili dominujący wówczas nurt o kategorie nieuwzględniane we wcześniejszych badaniach. Jedną z nich są instytucje, które oddziałują na przebieg procesów gospodarczych i zachowania uczestników tych procesów. Ich uwzględnienie w badaniach skutkuje koniecznością przyjęcia założenia, iż jednostki dokonujące wyborów cechują się ograniczoną racjonalnością i oportunizmem. Analiza głównych założeń nowej ekonomii instytucjonalnej pozwala na sformułowanie wniosku, iż modele neoklasyczne wykorzystywane do wyjaśniania procesów wzrostu gospodarczego, którego konsekwencją jest zwiększanie wolumenu produkcji i innych wielkości makroekonomicznych, nie mają zastosowania do analizy rozwoju gospodarczego i towarzyszących mu zmian jakościowych. Nowa ekonomia instytucjonalna podkreśla, że instytucje pełnią kluczową rolę w badaniu prawidłowości związanych z funkcjonowaniem gospodarki oraz przebiegiem procesów gospodarczych oraz ich konsekwencji ekonomicznych i społecznych. Odpowiednio ukształtowany, stabilny i wzajemnie uzupełniający się układ instytucji formalnych i nieformalnych wraz ze skutecznym systemem ich egzekwowania w danej gospodarce oddziałuje pozytywnie na wzrost i rozwój gospodarczy. Konieczne staje się więc poszukiwanie takich instytucji, które będą dynamizowały te procesy i przyczyniały się do zmniejszenia dysproporcji w poziomie rozwoju poszczególnych krajów, poprawy jakości życia społeczeństwa, eliminacji ubóstwa oraz wyrównywania nierówności społecznych.
The aim of the article is to identify the general assumptions of new institutional economics concerning the role of institutions in explaining economic processes and the behaviour of the individuals who form part of these processes. In particular, the article pays attention to assumptions referring to the importance of institutions in economic growth and development. This goal is realized through a literature review within the scope of the issue being discussed. The article shows the main connections and differences between neoclassical economics and new institutional economics. The founders of new institutional economics attempted to extend neoclassical thought with categories not included in previous research. One of these categories involves institutions which influence economic processes and the behaviour of the participants in these processes. The consequence of introducing institutional aspects to the analysis has been a bounded rationality and opportunism for the individuals who make the choices. The analysis of the main assumptions of new institutional economics allows the conclusion that neoclassical models which have been used to explain economic growth cannot be used in economic development analysis and the qualitative changes that come with it. New institutional economics has emphasized that institutions matter. There has been a necessity to include institutional aspects in research concerning the regularities occurring in the functioning of the economy and economic processes and their economic and social consequences. An appropriate, stable and complementary system of formal and informal institutions with an effective mechanism to ensure their enforcement in a given economy has a positive influence on economic growth and development. It is necessary to determine which institutions can accelerate these processes, reduce disparities between the levels of development of the various countries, raise living standards, reduce poverty and equalize social inequalities.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2020, 61; 55-72
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Perspektywy rozwoju gospodarki polskiej
Development prospects for the polish economy
Autorzy:
Pałaszewski, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24202986.pdf
Data publikacji:
2018-12-17
Wydawca:
Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
Tematy:
rozwój gospodarczy
wzrost gospodarczy
konsumpcja
inwestycje
gospodarka Polski
gospodarka światowa
economic development
economic growth
consumption
investments
Polish economy
global economy
Opis:
Gospodarka rynkowa rozwija się cyklicznie, co znajduje swoje odzwierciedlenie w falowaniu aktywności gospodarczej. Przyczyny załamania aktywności gospodarczej w każdym cyklu są różne, ale przebieg cyklu jest podobny. Przyczyną ostatniego kryzysu w gospodarce światowej było załamanie się rynku nieruchomości w Stanach Zjednoczonych. Po około dwóch latach tendencje spadku produkcji w wysokorozwiniętych gospodarkach zostały zahamowane i weszły one w fazę powolnego ożywienia. Gospodarka polska jest częścią gospodarki światowej. W tych warunkach otoczenie zewnętrzne wpływa na procesy rozwojowe w naszej gospodarce. Dlatego też analizując tendencje rozwojowe gospodarki polskie należy zwrócić uwagę na czynniki, które wpływają na poziom aktywności gospodarczej w głównych centrach gospodarki światowej, a więc w Stanach Zjednoczonych i Unii Europejskiej. Na tym tle dokonano analizy tendencji rozwojowych gospodarki polskiej i perspektyw dalszego jej rozwoju.
The market economy develops cyclically, which is reflected in the wave of economic activity. The reasons for the breakdown in economic activity in each cycle are different, but the course of the cycle is similar. The cause of the recent crisis in the global economy was the collapse of the real estate market in the United States. After about two years, the tendencies of the decline in production in highly developed economies were stopped and they entered the phase of a slow recovery. The Polish economy is part of the global economy. Under these conditions, the external environment affects the development processes in our economy. Therefore, when analyzing the development trends of the Polish economy, attention should be paid to factors that affect the level of economic activity in the main centers of the global economy, in the United States and the European Union. Against this background, the development trends of the Polish economy and prospects for its further development were analyzed.
Źródło:
Nowoczesne Systemy Zarządzania; 2018, 13, 4; 245-266
1896-9380
2719-860X
Pojawia się w:
Nowoczesne Systemy Zarządzania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Impact of FDI on the Economic Development of Serbia and Poland
Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na rozwój ekonomiczny Serbii i Polski
Autorzy:
MITROVIC, Ranka
JURCIC, Ana
JOKSIMOVIC, Marijana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/506856.pdf
Data publikacji:
2017-07-24
Wydawca:
Państwowa Uczelnia Stanisława Staszica w Pile
Tematy:
economic growth
FDI
development
capital
wzrost gospodarczy
rozwój
kapitał
Opis:
Investments are crucial for economic growth. In the contemporary environment of intensive international financial connections and with the expansion of transnational companies a substantial part of investments are made by foreign companies. Beneficial factors for foreign direct investments are natural resources, geographical position, specifics of the labour force, the technology level and other specifics for certain country conditions. The intensive globalisation process in recent decades contributed to an easier movement of capital by cutting restrictions. The main purpose of this paper is to investigate the nature of FDIs in Serbia and Poland and their role in economic growth, as well as the effects they create in local economies. This paper will show a comparative analysis between Serbia and Poland regarding the impact of FDIs on the economic development of both countries.
Inwestycje są kluczowe dla rozwoju gospodarczego. We współczesnym środowisku intensywnych powiązań finansowych z ekspansją firm ponadnarodowych, znaczna część inwestycji jest dokonywana przez firmy zagraniczne. Czynnikami korzystnymi dla bezpośrednich inwestycji zagranicznych (ang. FDI) są zasoby naturalne, położenie geograficzne, specyfika siły roboczej, poziom technologii oraz inne warunki w danym kraju. Intensywny proces globalizacji w ostatnich dekadach przyczynił się do łatwiejszego przesuwania kapitału poprzez usuwanie ograniczeń. Głównym celem tej pracy jest zbadanie charakteru FDI w Serbii i Polsce oraz ich roli we wzroście gospodarczym a także ich wpływu na lokalne gospodarki. Praca ta przedstawia analizę porównawczą pomiędzy Serbią a Polską w zakresie wpływu FDI na rozwój gospodarczy obu krajów.
Źródło:
Progress in Economic Sciences; 2017, 4; 405-414
2300-4088
Pojawia się w:
Progress in Economic Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies