Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "gwary" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-5 z 5
    Tytuł:
    Charaszaj, czyszczacz, kastrun, krasacz, misiak… Kilka uwag o leksykalnym i słowotwórczym zróżnicowaniu nazw człowieka kastrującego zwierzęta (na przykładzie gwar małopolsko-mazowieckiego pogranicza językowego)
    Diversity of names for a person who castrated (castrates) animals - a couple of remarks from the fields of lexicology and word formation (on the example of the dialects of the lesser Poland and Masovia linguistic borderland)
    Autorzy:
    Marciniak-Firadza, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/683860.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    dialektologia
    gwary
    leksyka
    słowotwórstwo
    dialectology
    dialect
    lexis
    word formation
    Opis:
    Social, economic and cultural transformations of the Polish countryside over the last few dozen years have resulted in the disappearance of many professions, such as, i.a. the profession of an animal castrator, who worked mostly in pig farms. The aim of this paper is to indicate the semantic elements in derivational bases (charaszać, charszować, czyścić, kastrować, krasać, miśić, miśkować) and formal exponents constituting derivatives to name a person who castrates animals (‑acz, ‑aj, ‑ak, ‑ek, ‑nik, ‑ajko, ‑ciel, ‑un, ‑ator, ‑arz, ‑ø). Apart from that, the author intends to discuss the geographical range of those derivatives, not only in the borderland region, but in the whole Polish dialect area. Moreover, the paper discusses the issues of lexical, see kras‑ak / mis‑ak, kastrow‑ak / kras‑ak and word-formation variants, see czyszcz‑acz - czyszcz‑ak - czyszcz‑arz - czyśc‑iciel. The analysed material originates in the dialects of the Lesser Poland and Masovia borderland and it was collected in 2008–2011 from 32 villages.
    -
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2017, 51, 1; 55-66
    0208-6077
    2450-0119
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Актуалізація берестейської говірки в романі Наталки Бабіної "Бодай, Будка"
    Aktualizacja gwary brzeskiej w powieści Natałki Babiny „Bodaj Budka”
    Autorzy:
    Hromyk, Юрій
    Jaworśkyj, Андрій
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015581.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-13
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Наталка Бабіна
    говірка
    західнополіський говір
    берестейська говірка
    діалектизм
    Natalka Babina
    dialect
    Western Polissia dialect
    dialects of Berestia
    dialectisms
    Natałka Babina
    gwara
    gwary zachodniopoleskie
    gwary brzeskie
    dialektyzm
    Opis:
    У романі білоруської письменниці українського походження Наталки Бабіної проаналізовано особливості української берестейської говірки, зокрема прокоментовано специфіку рефлексації давніх голосних, деякі відмінності у вживанні приголосних, простежено специфіку формотворення іменників, прикметників, дієслів, займенників, виявлено лексичні діалектизми. З’ясовано специфіку використання авторкою діалектних елементів, їхнє місце в художній мові письменниці.
    W powieści białoruskiej pisarki pochodzenia ukraińskiego Natałki Babiny przeanalizowano charakterystyczne cechy ukraińskiej gwary zachodniopoleskiej, skomentowano specyfikę refleksacji dawnych samogłosek, pewne różnice w użyciu spółgłosek, omówiono szczegóły deklinacji rzeczowników, przymiotników, zaimków, koniugacji czasowników, wyróżniono dialektyzmy leksykalne, zdefiniowano swoiste autorskie podejście do stosowania elementów gwary, określono ich miejsce w języku artystycznym pisarki.
    The issue of literary and dialectal language interaction is a topical problem of theoretical and practical importance in modern linguistics. One of its aspects is the use of dialects in the artistic texts that influence the dynamics of style and general literary norms through the aesthetic function of the language. The elucidation of the individual author’s specifics of presenting the communicative elements in the artistic texts contributes to creating a complete picture of the tendencies in dialectal-literary interaction in general and the modern trends in the development of language and Berestia literature in particular. The source of the research is the prose text of Natalka Babina Bodai, Budka. The purpose of the study is to trace multilevel features of the Western Polissia Ukrainian dialect in the work of Natalka Babina. The analyzed text convincingly testified that Natalka Babina, writing his work predominantly in the Ukrainian literary language, reproduces various levels of the Western Polissia dialect peculiarities with varying degrees of frequency and sequence. At the phonetic level, he is disposed to preserve the specificity of reflexion of the ancient and positional variants of modern vowel phonemes, differences in consonant phonemes loading, combinatorial sound changes. At the morphological level, the most prominent dialect phenomena are those connected with the peculiarities of the substitution of the nominal parts of language and verbs. The features of the morphemic composition of adverbs are also in the focus of the study. Natalka Babina also used a lot of dialectal tokens, but explain their meaning, which facilitatesthe perception of the texts by an unprepared reader. The study seeks to reveal the most accurate reproduction of all the features of the dialect and argues that it is hardly possible at all. However, the use of the Western Polissia dialect elements is undoubtedly the stylistic device that allows to reproduce the language specifics of the region.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, Numer Specjalny; 101-112
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cebula, Cybulin, Cybulski, czyli co wspólnego ma nazwisko Cybulski z cebulą
    Cebula, Cybulin, Cybulski, so what a surname Cybulski has in common with an onion
    Autorzy:
    Marciniak-Firadza, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/683690.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    leksyka
    polszczyzna historyczna
    polszczyzna współczesna
    gwary
    onomastyka
    lexis
    historical Polish
    modern Polish
    dialect
    onomastics
    Opis:
    The purpose of the article is to track the etymology of the word onion and its meanings in the history of the Polish language, contemporary Polish and local dialects, paying attention to verbal, phraseological connections which it creates, proverbs and sayings, as well as derivatives of both common, as well as proper names. The purpose is also to show connections of the common name of onion and proper name Cybulski. The source material for analysis was excerpted from dictionaries of the Polish language: etymological, phraseological, onomastic, dialectal and general (explanatory). Exceptionally in case of environmental variants of the Polish language, date comes from websites.
    -
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2017, 51, 2; 11-25
    0208-6077
    2450-0119
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O statusie i zasięgu gwary w osiemnastowiecznej Polsce (na przykładzie nazw orczyka w wielkopolskich inwentarzach dóbr szlacheckich)
    About the status and scope of the dialect in 18th century Poland (the case of whippletree’s names in stock lists of the nobility from Greater Poland)
    Autorzy:
    Osowski, Błażej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594090.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    dialect
    Greater Poland’s dialect
    the history of the Polish language
    names of whippletree
    language and dialect’s status
    18th century
    gwara
    gwary wielkopolskie
    historia języka polskiego
    nazwy orczyka
    status języka i gwary
    wiek XVIII
    Opis:
    The paper shows the social status of dialects in the eighteenth-century Polish society. The first part of article contains theoretical attentions: findings of researchers and the opinions of witnesses era. It turns out that social scope of dialects was wider and not limited only to the peasants. The second part is an analysis of the names of whippletree. I used material from stock lists of the nobility from the second half of the eighteenth century from Wielkopolska, showing the presence of distinctive and regional vocabulary.
    Artykuł podejmuje temat statusu społecznego gwary w XVIII-wiecznym społeczeństwie polskim. Składa się z dwóch części. Pierwsza zawiera uwagi teoretyczne: ustalenia badaczy oraz opinie świadków epoki. Okazuje się, że dawniej zasięg społeczny gwary był szerszy i nie ograniczał się tylko do chłopów. Druga część to analiza nazw orczyka na jednego, dwa i trzy konie. Wykorzystano materiał wielkopolskich inwentarzy dóbr szlacheckich z 2. połowy XVIII wieku, pokazując obecność w nich leksyki dyferencyjnej i regionalnej.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 203-215
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi o zmianach leksykalnych w gwarze sokólskiej wsi Nomiki w połowie XX wieku
    Уваги до лексичних змін у сокульській говірці села Номікі в середині ХХ століття
    Autorzy:
    Kondratiuk, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2015580.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-13
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    атлас
    діалект
    говірки
    поселення
    мовні зміни
    atlas
    subdialect
    dialect
    settlement
    language changes
    dialekt
    gwary
    osadnictwo
    zmiany językowe
    Opis:
    Nomiki (gw. nˡom’ik’i), to dawna wieś chłopów królewskich w ekonomii grodzieńskiej. W czasie pomiary włócznej około 1560 roku została osadzona na 22 włókach. Pierwsza wzmianka o siole Nomikowiczy pochodzi z 1578 roku. Osadzono w niej Litwinów i Rusinów odbywających pańszczyznę na folwarku w Odelsku. Po najeździe szwedzkim część włók opustoszałych oddano chłopom przesiedlonym ze wsi przekazanych Tatarom. W czasie badań gwarowych Stanisława Glinki (lata 1957 i 1971) mieszkańcy rozmawiali ze sobą przeważnie po białorusku, częściowo po polsku. W artykule przedstawiono przykłady używania dwóch i kilku różnych nazw na określenie tego samego desygnatu, czynności czy zjawiska. Były to nazwy używane dawniej i obecnie lub nazwy narzędzi i czynności, które wyszły z użycia w wyniku postępu naukowo-technicznego, rozwoju kultury i oświaty. Wyraźnie widoczne są zmiany zastępowania nazw ruskich nazwami polskimi, często zależne od wieku informatora (zmiany pokoleniowe).
    Номіки (діал. nˡom’ik’i), колишнє село королівських селян в економії Гродно. Під час волочної поміри близько 1560 року воно займало на 22 волоки. Перша згадка про село Номіковічи датується 1578 р. Проживали там литовці та русини, які відбували панщину у фільварку в Одельську. Після шведської навали частину покинутих земель віддали селянам, переселеним із сіл, переданих татарам. Під час діалектних досліджень, здійснених Станіславом Глінкою (1957 рік і 1971 рік), було стверджено, що мешканці села спілкувалися між собою переважно білоруською, частково польською мовами. У статті подано приклади використання двох та кількох різних назв для одного і того ж десигната, дії чи явища. Це були назви, що використовувались у минулому та вживаються сьогодні, а також назви знарядь та дій, які вийшли з ужитку внаслідок науково-технічного прогресу, розвитку культури та освіти. Чітко видно заміну руських назв польськими назвами, що часто залежить від віку інформатора (зміни поколінь).
    Nomiki (dialectal: nˡom’ik’i) is an old village of royal peasants in Grodno county. During measurement of ground about 1560. The first mention of the village of Nomikowiczy dates back to 1578. Lithuanians and Ruthenians serving serfdom on the farm in Odelsko were imprisoned there. After the Swedish invasion, some of the abandoned lands were given to the peasants who were displaced from the villages handed over to the Tatars.During the dialectical research of Stanisław Glinka (1957 and 1971), the inhabitants mostly spoke Belarusian, partially Polish. The article presents the examples of usage two or more different names to define the same designate, activity or phenomenon. There were the names used in the past and nowadays, or the names which were out of use due to scientific and technical progress, evolution of culture and education. Changes in replacing Ruthenian names with Polish names are clearly visible, often depending on the age of the informant (generational changes).
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2020, 6, Numer Specjalny; 113-119
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-5 z 5

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies