Temat: cultural linguistic - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Visión lingüística del mundo versus imagen lingüística del mundo – algunas observaciones de tipo metodológico
Vision of the world versus linguistic picture of the world – some methodological remarks
Autorzy:: Brzozowska-Zburzyńska, Beata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2051113.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: linguistic vision of the word
linguistic picture of the world
cultural linguistics
Opis:: The aim of this study is to reflect on two notions that are often used in contemporary research, relevant to cultural linguistics: linguistic vision of the world and linguistic image of the world. We start with expressing our conviction that it is not a question of two synonymic concepts nor do we believe that they are opposite notions. In our opinion, they are two ideas that reflect the relationship between the language and culture of a speech community but at different levels and from a different perspective. In this study we will examine the research works that, in recent years, have used both notions in order to expose their advantages. In the first part of our work we will discuss the background of the discipline and then provide the definitions of both notions and their uses most significant uses. We will draw on the studies of researchers who study Slavic languages, Spanish and English.
Źródło:: Linguistica Silesiana; 2019, 40; 173-184
0208-4228
Pojawia się w:: Linguistica Silesiana
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Człowiek wobec Boga w wierszach nauczycielek-poetek z Pomorza (konceptualizacje językowe)
Man towards God in the poems of female poet-teachers from Pomerania (language conceptualizations)
Autorzy:: Kępka, Izabela
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2087112.pdf
Data publikacji:: 2021-10-23
Wydawca:: Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:: językoznawstwo kulturowe
językowa kreacja Boga
relacje człowiek – świat transcendentny
cultural linguistics
linguistic creation of God
human-transcendent world relations
Opis:: Celem artykułu jest ukazanie językowej kreacji Boga oraz stosunku człowieka do Najwyższego w poezji trzech nauczycielek-poetek mieszkających i pracujących na Pomorzu: Małgorzaty Borzeszkowskiej, Hanny Glok-Lejk i Anny Halasz. W tekście wykorzystano fragmenty 25 utworów, które pokazują analizowane konceptualizacje. Językowa kreacja Boga i relacji człowiek – Bóg w utworach nauczycielek-poetek z Pomorza wykorzystuje prosty język i słownictwo potoczne. Zastosowanie takiego języka podkreśla bliskość człowieka i Boga, ale pokazuje też słabą wiarę człowieka. Bóg ukazany jest jako zawsze obecny w życiu człowieka ze swoją miłością i troską. Człowiek wątpiący nie dostrzega tej obecności, człowiek kroczący drogą wyznaczoną przez Pana realizuje powołanie codzienną pracą, dążąc do Boga aż do ostatecznego zjednoczenia z Najwyższym.
The aim of the article is to show the linguistic creation of God and the relationship of man towards him in the poetry of three female poet-teachers who live and work in Pomerania: Małgorzata Borzeszkowska, Hanna Glok-Lejk and Anna Halasz. The text uses fragments of 25 works of those poets that show the analysed conceptualisations. The linguistic creation of God and the relationship between man and God in the works of female poet-teachers from Pomerania uses simple language and colloquial vocabulary. The use of such a language emphasises the closeness of man and God, but also shows the weak faith of man. God is shown as always present in human life with his love and care. A man who doubts, does not perceive this presence, a man who follows the path appointed by the Lord, realises his vocation by daily work, striving for God until the fi nal union with the Supreme.
Źródło:: Język - Szkoła - Religia; 2021, 16; 31-44
2080-3400
Pojawia się w:: Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Etnografia jako zaniedbana metoda w lingwistyce indukcyjnej
Autorzy:: Palmer, Gary B.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/611402.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: grammar
scenarios
ethnography
cultural linguistics
linguistic frames
Tagalog
ChiShona
gramatyka
scenariusze
etnografia
lingwistyka kulturowa
ramy językowe, język tagalog, język shona
Opis:: Finding a productive scientific perspective on the relation between grammar and culture can be difficult, as is shown by the decades old debate on the so called “Sapir-Whorf hypothesis”. It is proposed that linguistic research should make more systematic use of ethnography as a source of meanings entrenched in grammar. The cases presented illustrate how grammatical constructions are defined by cultural schemas, scenarios, and models; how non-linguistic (colinguistic) data resolve old problems in grammatical analysis. A potentially controversial claim is put forward that data on an archaic way of life provide clues to the nature of proto grammar. The cases examined include (1) a study of the global relations between language and culture implied by code-switching, (2) a fine-grained analysis of a semantic network that defines a compound affix, (3) the use of native language definitions to define a cultural model of sequences of thinking, feeling, and acting, (4) the use of previously published ethnographies to discover correspondences of cultural models to classes in classifier systems, and (5) the culture of a species of archaic human known to us only through archaeology and paleontology and the possible influences of this culture on the structure of proto grammar.
Autor wychodzi od stwierdzenia, że wypracowanie skutecznego podejścia do badania relacji między gramatyką a kulturą może być trudne, o czym świadczą dziesięciolecia dyskusji nad tzw. „hipotezą Sapira–Whorfa”. Stawia tezę, iż badania językoznawcze powinny w sposób bardziej metodyczny korzystać z etnografii jako źródła znaczeń zawartych w gramatyce.Przedstawia przykłady tego, jak konstrukcje gramatyczne kształtowane są przez kulturowe schematy, scenariusze i modele; pokazuje, w jaki sposób uwzględnienie danych pozajęzykowych (przyjęzykowych) rozwiązuje stare problemy analizy gramatycznej; proponuje być może kontrowersyjny pogląd, iż dane dotyczące sposobu życia u przodków homo sapiens dostarczają wskazówek co do natury protogramatyki. Omawiane przypadki obejmują: (1) relacje między językiem i kulturą w sytuacjach code-switching; (2) szczegółową analizę sieci semantycznej wiązanej ze złożonym formantem; (3) definiowanie modelu kulturowego obejmującego sekwencje myślenia, czucia i działania; (4) wykorzystanie wcześniej publikowanych opisów etnograficznych do odkrywania odpowiedniości między modelami kulturowymi a kategoriami w systemie klasyfikatorów nominalnych; (5) kulturę jednego z prehistorycznych gatunków człowieka znana nam wyłącznie z odkryć archeologicznych i paleontologicznych oraz jej możliwy wpływ na protogramatykę języka.
Źródło:: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2015, 27
0860-8032
Pojawia się w:: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: On the Principles and Postulates of Cultural Linguistics (as Exemplified by a Definition of WORK)
O założeniach i postulatach lingwistyki kulturowej (na przykładzie definicji PRACY)
Autorzy:: Bartmiński, Jerzy
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1192807.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:: cultural linguistics
“Language and Culture” series"
journal Etnoli:gwistyka
Lublin cognitive ethnolinguistics
linguistic worldview
cultural concept PRACA/work
lingwistyka kulturowa
seria Język a Kultura
rocznik Etnolingwistyka
lubelska etnolingwistyka kognitywna
językowy obraz świata
koncept kulturowy
PRACA
Opis:: The study consists of four parts. The first part is devoted to the beginnings of culturallinguistics in Poland, connected with the Wrocław-based programme for research on Polishnational culture, the emergence of the “Language and Culture” research network (and apublication series with the same title), and the launch of the Lublin-based journal“Etnolingwistyka” in 1988. The second part contains examples of linguistic facts being viewedin cultural perspective, with a special role of the lexicon as the “mirror of culture”. Part threepresents a repertoire of seven conceptual constructs proposed in Lublin cognitiveethnolinguistics (linguistic worldview, stereotypes as cultural concepts, cognitive definition,viewpoint and interpretive perspective, profiling of base images, values, and the experiencing,conceptualizing, and speaking subject). Finally, the fourth part illustrates the application ofthis theoretical framework in an analysis of the Polish cultural concept of PRACA ‘work’.
Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej autor przypomina początki formowania się lingwistyki kulturowej w Polsce, związane z wrocławskim programem badań nad polską kulturą narodową, utworzeniem konwersatorium „Język a Kultura” (też serii wydawniczej pod takim tytułem) i lubelskiego rocznika Etnolingwistyka w roku 1988. W drugiej podaje przykłady traktowania faktów językowych w perspektywie kulturowej, eksponując rolę słownictwa jako zwierciadła kultury. W trzeciej przedstawia 7-punktowe instrumentarium pojęciowe wypracowane w ramach lubelskiej etnolingwistyki kognitywnej (językowy obraz świata, stereotypy traktowane jako koncepty kulturowe, definicja kognitywna, punkt widzenia i perspektywa interpretacyjna; profilowanie bazowych wyobrażeń; wartości; podmiot doświadczający, konceptualizujący i werbalizujący). Na koniec na przykładzie jednego konceptu PRACA pokazane zostają efekty analizy z zastosowaniem przedstawionego tego instrumentarium pojęciowego.
Źródło:: Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2019, 4, 2; 1-35
2543-7844
Pojawia się w:: Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: O założeniach i postulatach lingwistyki kulturowej (na przykładzie definicji PRACY)
On the Assumptions and Claims of Cultural Linguistics. The Case of Polish PRACA ‘work’
Autorzy:: Bartmiński, Jerzy
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1192509.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:: lingwistyka kulturowa
seria „Język a Kultura”
rocznik „Etnolingwistyka”
lubelska etnolingwistyka kognitywna
językowy obraz świata
koncept kulturowy
praca
cultural linguistics
“Language and Culture” series
journal Etnolingwistyka
Lublin cognitive ethnolinguistics
linguistic worldview
cultural concept
PRACA/work
Opis:: Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej autor przypomina początki formowania się lingwistyki kulturowej w Polsce, związane z wrocławskim programem badań nad polską kulturą narodową, utworzeniem konwersatorium „Język a kultura” (też serii wydawniczej pod takim tytułem) i lubelskiego rocznika „Etnolingwistyka” w roku 1988. W drugiej podaje przykłady traktowania faktów językowych w perspektywie kulturowej, eksponując rolę słownictwa jako zwierciadła kultury. W trzeciej przedstawia 7-punktowe instrumentarium pojęciowe wypracowane w ramach lubelskiej etnolingwistyki kognitywnej (językowy obraz świata, stereotypy traktowane jako koncepty kulturowe, definicja kognitywna, punkt widzenia i perspektywa interpretacyjna; profilowanie bazowych wyobrażeń; wartości; podmiot doświadczający, konceptualiujący i werbalizujący). Na koniec na przykładzie jednego konceptu PRACA pokazane zostają efekty analizy z zastosowaniem przedstawionego tego instrumentarium pojęciowego.Słowa kluczowe: lingwistyka kulturowa, seria „Język a Kultura”, rocznik „Etnolingwistyka”, lubelska etnolingwistyka kognitywna, językowy obraz świata, koncept kulturowy, praca
The study consists of four parts. The first part is devoted to the beginnings of cultural linguistics in Poland, connected with the Wrocław-based programme for research on Polish national culture, the emergence of the “Language and Culture” research network (and a publication series with the same title), and the launch of the Lublin-based journal “Etnolingwistyka” in 1988. The second part contains examples of linguistic facts being viewed in cultural perspective, with a special role of the lexicon as the “mirror of culture”. Part three presents a repertoire of seven conceptual constructs proposed in Lublin cognitive ethnolinguistics (linguistic worldview, stereotypes as cultural concepts, cognitive definition, viewpoint and interpretive perspective, profiling of base images, values, and the experiencing, conceptualizing, and speaking subject). Finally, the fourth part illustrates the application of this theoretical framework in an analysis of the Polish cultural concept of PRACA ‘work’.
Źródło:: Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2018, 3, 1
2543-7844
Pojawia się w:: Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Językowy autoportret malarza orientalisty w listach prywatnych Stanisława Chlebowskiego
Linguistic Self-Portrait of an Orientalist Painter in Private Letters of Stanisław Chlebowski
Autorzy:: Olma, Marceli
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/459290.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:: Stanisław Chlebowski
korespondencja prywatna
język potoczny
lingwistyka kulturowa
idiolekt, językowy obraz świata
private letters
colloquial language
cultural linguistics
idiolect
linguistic picture of the world
Opis:: The considerations set out in the article are the reason for the studies on idiolects of extraordinary creative persons of the past ages. The basis for the study is 487 private letters of a Sultan’s painter – Stanisław Chlebowski (1835–1884), sent to the family settled in Krakow, and J.I. Kraszewski, living in Drezno. The aim of the discussion is the analysis of a linguistic layer of correspondence, including especially the lexical part and phraseology, which allow for a reconstruction of the artist-painter self-portrait – his self-assessment of own works, attitude towards art, creative work, signs of everyday life and social contacts of the sender. The examined means of linguistic discourse externalize the internal states of the writer, his emotional and evaluative attitude towards the presented content, especially himself.
Źródło:: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 206-218
2083-1765
Pojawia się w:: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Onimiczny obraz świata w tłumaczeniu poprzez język trzeci na przykładzie antroponimów w zbiorze „Zbieracz porostów” autorstwa Zhang Weia
An onymic image of the world in translation via a third language on the example of anthroponyms in the collection of stories „Baummoos pflücken” (lit. “The Lichen Collector”) by Zhang Wei
Autorzy:: Grotek, Edyta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1928126.pdf
Data publikacji:: 2020-12-31
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:: antroponimia
lingwistyka kulturowa
antroponimy chińskie
językowy obraz świata
onimiczny obraz świata
anthroponomastics
cultural linguistics
chinese anthroponyms
linguistic image of the world
onymic image of the world
Opis:: Artykuł sygnalizuje problem zakodowanego w nazwach własnych językowego obrazu świata i jego przekładu. Chińskie onimy i ich formy adresatywne przekazują odbiorcy informacje o wzajemnych relacjach między mówiącym a nazywanym, rysując tym samym szerszy obraz relacji społecznych w małych wspólnotach językowych i kulturowych. Przekład tych onimów na język obcy z zachowaniem ich funkcji społecznej jest wyzwaniem dla tłumacza. Jako egzemplifikację autorka wybrała przekład chińskiego zbioru opowiadań na język polskim za pośrednictwem języka niemieckiego, co temat komplikuje, wprowadzając dodatkową płaszczyznę koherencji. Nawiązując do teorii JOSu oraz nazw własnych w ogóle dokonano krytycznej analizy konkretnego tłumaczenia utworów pod kątem przekładu onimów i ich potencjału przekazania obrazu świata, z naciskiem na przekaz funkcji społecznej nazw własnych w języku docelowym. Uwzględniono także wpływ onimów i ich konsekwentnego potraktowania w przekładzie na spójność badanego tekstu.
The onymic image of the world in a translation through an intermediary language as exemplified by the anthroponyms in a collection of short stories “Baummoos pflücken” (lit. “The Lichen Collector”) by Zhang Wei.The article addresses the issue of the linguistic image of the world — reflected in proper names — and of its translation. Chinese onyms and their related forms of address contain information about mutual relations between the speaker and the named object, thus offering a better insight into social relations in small language and cultural communities. The challenge for the translator is not only to translate these onyms, but also to preserve their social function in the text. This has been exemplified in the article by a translation of a collection of short stories from Chinese to Polish through German, where the intermediary language adds another coherence layer. The theory of the linguistic image of the world and proper names per se are a starting point for a critical analysis of this specific translation in view of the translation of onyms and of their potential for conveying the image of the world. Emphasis is placed on the transfer of the social functions of onyms into the target language. The influence of onyms and of their consistent treatment in the translation on the coherence of the studied text has also been taken into account.
Źródło:: Onomastica; 2020, 64; 193-209
0078-4648
Pojawia się w:: Onomastica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki