- Tytuł:
-
Ubierając się dla duchów. O roli płci (kulturowej), transwestytyzmu i cielesności w rytuałach szamańskich
Dressing up for the ghosts. The role of (cultural) gender, transvestism and carnality in shamanic rituals - Autorzy:
- Połeć, Wojciech
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/431798.pdf
- Data publikacji:
- 2016
- Wydawca:
- Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
- Tematy:
-
szamanizm
transwestytyzm
porównania międzykulturowe
płeć kulturowa
shamanism
transvestism
intercultural comparison
cultural gender - Opis:
-
W niniejszym artykule autor analizuje sposoby ujmowania transwestytyzmu szamanów w literaturze naukowej, by następnie przeprowadzić studium przypadku oparte na bezpośrednich badaniach terenowych. Głównym celem studium jest pokazanie, w jaki sposób zmienia się obraz pozornie bardzo podobnych zjawisk, gdy umieścimy je w szerszym kontekście kulturowym. Głównym pytaniem teoretycznym jest to, czy i na ile zasadnym jest porównywanie nietypowych sposobów ubierania się i przyjmowania nietypowych wzorów ról społecznych związanych z płcią w kulturach obserwowanych przez antropologów z podobnymi zjawiskami, które występują w kontekście cywilizacji euroamerykańskiej. Analiza dyskusji wokół tego zjawiska, a przede wszystkim próby wyjaśnienia genezy i funkcji transwestytyzmu czy wręcz transgenderyzmu szamanek i szamanów, mówią dużo o tym, w jaki sposób konstruowane jest zachodnie postrzeganie szamanizmu i samych szamanów. Są one również pouczające w kontekście międzykulturowego postrzegania płci.
Analiza przypadku pokazuje, że transwestytyzm szamanki ma bezpośrednio znaczenie religijne, które opiera się nie na tym, że jest on zgodny z dążeniami, skłonnościami szamanki, ale przeciwnie, jego znaczenie opiera się na tym, że szamanka jest przez duchy do takiego zachowania przymuszana. Nie jest on wyrazem, ale przeciwieństwem jej własnej tożsamości płciowej tak na poziomie biologicznym, jak i kulturowym.
In this article the author examines the ways of describing transvestism of shamans in the scientific literature. The author extends the analysis of literature through a case study based on fieldwork. The main objective of the study is to show how the image of apparently very similar phenomena changes when we put it in a broader cultural context. The main theoretical question is whether and to what extent it is justified to compare unusual ways of dressing and adopting atypical patterns of social roles related to gender in cultures observed by anthropologists with similar phenomena that occur in the context of Euro-American civilization. Analysis of the discussion concerning this phenomenon, and above all of attempts to explain the genesis and function of the transvestite or even transgender shamans elucidates how the Western perception of shamanism and shamans themselves is constructed. They are also instructive in the context of intercultural perception of gender. The case study shows that transvestism of shaman has direct religious significance, which is based not on the fact that it conforms with the aspirations, inclinations of shaman, but on the contrary, its importance is based on the fact that the shaman is coerced by the spirits to such behavior. It is not an expression, but the refutation of her own gender and sexual identity. - Źródło:
-
Dyskursy Młodych Andragogów; 2016, 17; 371-385
2084-2740 - Pojawia się w:
- Dyskursy Młodych Andragogów
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł