Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "concept cultural" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-8 z 8
Tytuł:
"Limes Slavicus": A Project of the Department of History and Theory of Literature at Konstantin Preslavsky University of Shumen (Bulgaria)
Autorzy:
Chavdarova, Dechka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/508873.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
cultural concept
Slavic idea
Slavdom
boundaries of Slavdom
Opis:
Limes Slavicus: A Project of the Department of History and Theory of Literature at Konstantin Preslavsky University of Shumen (Bulgaria)The text presents the three volumes of the Limes Slavicus series of the Faculty of Humanities at Konstantin Preslavsky University of Shumen. It gives an idea of the main concepts of the articles featured in the issues, while putting forth the question of what the "Slavic cultural concept" means as a notion, and discussing the problems facing research of the Slavic cultural community (the danger of ideologization, the "Slavification" of universal concepts). Limes Slavicus – Проект на Факултета за История и Теория на Литература в Шуменския Университет Константин Преславски (България)Текстът представя трите книги от поредицата „Limes Slavicus“ на факултета по хуманитарни науки при Шуменския университет „Епископ Константин Преславски“. Той дава представа за основните идеи на включените в изданията статии, но също така поставя въпроса за съдържанието на понятието „славянски културен концепт“ и дискутира проблемите пред изследването на славянската културна общност (опасността от идеологизация, „славизирането“ на универсални концепти). Limes Slavicus – Projekt Wydziału Historii i Teorii Literatury Uniwersytetu Konstantyna Presławskiego w Szumen (Bułgaria)Artykuł prezentuje trzy tomy serii „Limes Slavicus”, wydawanej przez Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Biskupa Konstantyna Presławskiego w Szumen. W artykule zaprezentowano podstawowe tezy tekstów włączonych do serii, ale także poruszono problem zawartości semantycznej tytułowego pojęcia „słowiańskich konceptów kulturowych”, jak również kwestie wymagające ponownego zbadania ze strony słowiańskiej wspólnoty kulturowej: strach przed ideologizacją, slawizacja idei uniwersalnych.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2019, 8
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słowa klucze, kulturemy, koncepty kulturowe
Autorzy:
Jerzy, Bartmiński,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/897075.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
keyword
thematic word
cultureme
cultural concept
values in culture
Opis:
The author presents two ways of understanding the term “keywords” – IT (a word for indexing the content of documents and searching for information), and linguistic (a word characteristic for a given text identified with a “thematic word”). The writer revises the way of defining the term and concepts, asks the question about the context of the term “keywords – for what?” and organizes authors’ works in order, according to references to: the singular text, the work of one author, one functional style or one discipline, as well to all available literature, and the whole national culture. In the last reference, the scope of keywords overlaps the category of “culturemes”. For the author, the most interesting research perspective is to refer the keywords to the world of values, treating them as “cultural concepts”.
Źródło:
Przegląd Humanistyczny; 2016, 60(3 (454)); 21-29
0033-2194
Pojawia się w:
Przegląd Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An Andalusian View of Death in Translation: ‘Clamor’ by Federico García Lorca and its Polish Translation
Autorzy:
Jamka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912426.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
linguistic worldview
translation studies
Federico García Lorca
death
cultural concept
Opis:
Death, an essential part of life, is a mesmerizing topic for a number of reasons. Without a shadow of a doubt, it is a universal phenomenon. Nevertheless, the variety of death rites as well as myths and beliefs related to the act of passing, suggest certain differences in its understanding among individuals, communities, and cultures. Are such differences manifested in language? And if so, can they be examined in an analysis of translations of highly artistic, poetic texts?In this study I seek to reconstruct the linguistic view of death in ‘Clamor’ by Federico García Lorca and its latest Polish translation (2019) by Jacek Lyszczyna. Having in mind that language constitutes the raw material of literature (Pajdzińska, 2013), I believe that analyzing poetry in light of the linguistic worldview is crucial for its deeper understanding and, as a consequence, delivering a good translation. What is more, I am convinced that applying the analytical tools developed by cultural linguistics, and in particular, the Ethnolinguistic School of Lublin, in translation studies may be useful not only in an assessment of translation quality, but also as very telling of the role of translated texts in the target language, culture and literary system. Therefore, I intend to analyse Lyszczyna’s translation in view of the linguistic worldview to assess its quality and determine what such an ‘infected’ view of death may tell us about our own (Polish) take on this concept.Firstly, I will analyse García Lorca´s poem to identify the key linguistic exponents of death and reconstruct its non–standard linguistic view (Gicala, 2018) in ‘Clamor’. Secondly, I will capture the key linguistic exponents of death in the form of holistic cognitive definitions following the principles established by Bartmiński et al. (1988, 1996, 2006, 2010, 2013, 2018). Furthermore, I will do the same with their Polish equivalents used in Lyszczyna’s translation. On the basis of the outcomes of the study, I will reconstruct the ‘translated’ linguistic view of death and answer the research questions.
Źródło:
New Horizons in English Studies; 2020, 5; 48-62
2543-8980
Pojawia się w:
New Horizons in English Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz sprawiedliwości w języku chorwackim
Autorzy:
Kapetanović, Amir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34605956.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
justice
pravda
Croatian
cultural concept
ethnolinguistics
sprawiedliwość
język chorwacki
językowy obraz świata
etnolingwistyka
Opis:
This paper analyses the linguistic concept of justice (pravda) in Croatian according to the methodology of the Lublin Ethnolinguistic School. Recent monolingual dictionaries of Croatian typically list only one meaning of the lexeme pravda and lexicographic definitions focus on the social aspect of the term. The paper also analyses the relationship of this lexeme with others (synonyms, antonyms) and lists phrases and sayings related to pravda. An analysis of  a corpus of Croatian texts (of the last 150 years) and the results of  a survey (100 respondents) point to weaknesses in lexicographic definitions of the lexeme pravda, as well as to the complexity of the concept of pravda in Croatian. According to the results of the survey, the most important characteristics of pravda are equality and acting on merit, followed by the ethical aspect (respect, morality, truth) and the psychological aspect (satisfaction/happiness, freedom, conscience).
W pracy dokonano analizy językowego obrazu (konceptu) sprawiedliwości (chorw. pravda)  w języku chorwackim  z wykorzystaniem metodologii lubelskiej szkoły etnolingwistycznej.  W nowszych jednojęzycznych słownikach języka chorwackiego zwykle podaje się tylko jedno znaczenie leksemu pravda, jego definicje leksykograficzne zawężone są do aspektu społecznego. Analizie poddano także relacje wspomnianego wyrazu  z innymi leksemami (synonimy, antonimy), przytoczone zostały frazemy  i przysłowia,  w których występuje. Analiza korpusu chorwackich tekstów (powstałych na przestrzeni ostatnich 150 lat) oraz badanie ankietowe przeprowadzone wśród 100 respondentów ujawniły pewne luki  w słownikowych definicjach leksemu pravda  i pokazały złożoność konceptu sprawiedliwość  w języku chorwackim.  W świetle wyników badań ankietowych najważniejszymi cechami sprawiedliwości są równość (równoprawność) oraz traktowanie według zasług, następnie pojawiają się cechy związane  z aspektem etycznym (poszanowanie prawa/norm, moralność, prawda)  i psychologicznym (satysfakcja/szczęście, wolność, sumienie).
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 101-108
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
What does the Internet tell the linguist about American democracy?
Czego językoznawca może dowiedzieć się o amerykańskiej demokracji z Internetu?
Autorzy:
Rudenka, Alena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33757163.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
cultural concept
linguistic worldview
Internet
democracy
the USA
koncept
językowy obraz świata
demokracja
Stany Zjednoczone
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań konceptu democracy w amerykańskiej odmianie języka angielskiego. Materiał stanowiła głównie współczesna wersja amerykańskiej odmiany angielskiego (XX i XXI w.). Wykorzystano dane ze słowników internetowych i innych źródeł dotyczące semantyki leksemów democracy 'demokracja’, democrat 'demokrata’, democratic demokratyczny’ i ich charakterystyki systemowo-językowej, a także dane ze słownika asocjacyjnego. Przykłady pochodzą z COCA – Corpus of Contemporary American English i COHA – Corpus of Historical American English.Konceptem najbliższym democracy jest freedom (wolność). Różnią sie one jednak zasadniczo: democracy jest konceptem nieosobowym i całkowicie należy do podsystemu społeczno-politycznego. Ta cecha pojawia się podczas używania leksemu democracy we wszystkich typach dyskursu.Obywatele Stanów Zjednoczonych na ogół wysoko cenią demokrację jako rodzaj systemu politycznego; z reguły Amerykanie są dumni z poziomu demokracji w swoim kraju, choć ocena ta może być różna. W językowym obrazie świata mieszkańców USA koncept democracy jest reprezentowany w opozycjach: 1) pozytywny/negatywny stosunek do demokracji jako rodzaju systemu politycznego; 2) demokracja „dobra” lub „zła” („niewystarczająca” lub „nadmierna”); 3) demokracja idealna lub realna. Obecnie społeczeństwo amerykańskie jest silnie spolaryzowane wzdłuż linii partyjnych, a każda sprzeczność „pasuje” do konceptualnej siatki systemu dwupartyjnego: poglądy demokratyczne (liberalne) / republikańskie (konserwatywne).
This article presents the results of a study of the cultural concept of democracy in American English, mainly in its contemporary usage (20th and 21st centuries). It investigates data from online dictionaries and other sources on the semantics of the lexemes democracy, democrat, democratic, and their systemic characteristics, as well as data from an associative dictionary. Examples are taken from COCA (Corpus of Contemporary American English) and COHA (Corpus of Historical American English).The concept closest to democracy is freedom. However, in contrast to freedom, democracy is a non-personal concept and totally belongs to the socio-political system. This is what emerges from the use of the word democracy (and related words) in all discourse types.Citizens of the United States generally value democracy highly as a political. Americans are proud of the level of democracy in their country, although this assessment may vary. In the linguistic worldview of US residents, the concept of democracy is represented through oppositions: 1) positive/negative attitude towards democracy as a type of political system; 2) “good”/”bad” (“insufficient” or “excessive”) democracy; 3) ideal/real democracy. Currently, American society is highly polarized along party lines, and any contradiction “fits” into the conceptual grid of its two-party system associated with democratic (liberal) vs. republican (conservative) views.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 261-281
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncept SANTÉ w języku francuskim
Autorzy:
Koselak-Marechal, Arkadiusz
Underhill, James W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611424.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
santé
illness
cultural concept
cognitive definition
Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours
SANTÉ
zdrowie
choroba
koncept
definicja kognitywna
Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów
Opis:
The article follows the methodology of the Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours in analysing the French cultural concept of santé ‘health’. The concept has been analysed on the basis of systemic (lexicographic) data, questionnaires, and texts. They propose a shortened cognitive definition, where santé is defined as a state or the functioning of an organism or a group (sometimes also another living organism, organisation, or process); it has a physical, psychological, and/or intellectual dimension; it is an equilibrium. When one has santé, it is not noticed: a person feels well. However, its absence is noticed, when one becomes ill. Santé is strength, goodness (wealth), the possibility of doing many things. In order to maintain santé, one must do many things. The environment can have a positive and negative effect on it.In contemporary French journalistic discourse santé is not only an individual but also a social value: health is in the field of interest of state authorities and international organisations. It is a good in its own right but although it is natural, it is not given once and for all: one must make an effort to have it.
W artykule opisano francuski koncept santé [zdrowie] zgodnie z metodologią przyjętą w Leksykonie aksjologicznym Słowian i ich sąsiadów. Autorzy przeanalizowali koncept na podstawie źródeł systemowych (leksykograficznych), ankietowych i tekstowych i zbudowali skróconą definicję kognitywną, zgodnie z którą santé jest stanem lub funkcjonowaniem organizmu albo grupy (czasami również innego żywego organizmu, organizacji, procesu), ma wymiar fizyczny, psychologiczny i/lub intelektualny, jest równowagą. Kiedy ma się santé, nie zauważa się go – człowiek czuje się dobrze. Kiedy nie ma się santé, zauważa się jego brak, który nazywa się chorobą. Santé to siła, możliwość robienia wielu rzeczy, to dobro (bogactwo). By zachować santé, trzeba robić różne rzeczy. Otoczenie wpływa na santé pozytywnie lub negatywnie.We współczesnych francuskich dyskursach publicystycznych santé jest nie tylko wartością indywidualną, lecz również społeczną – zdrowiem zajmują się władze państwowe i nawet organizacje międzynarodowe. Jest dobrem samym w sobie, ale mimo swojej naturalności, nie jest dane raz na zawsze i trzeba się ciągle starać, by je mieć.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O założeniach i postulatach lingwistyki kulturowej (na przykładzie definicji PRACY)
On the Assumptions and Claims of Cultural Linguistics. The Case of Polish PRACA ‘work’
Autorzy:
Bartmiński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1192509.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
lingwistyka kulturowa
seria „Język a Kultura”
rocznik „Etnolingwistyka”
lubelska etnolingwistyka kognitywna
językowy obraz świata
koncept kulturowy
praca
cultural linguistics
“Language and Culture” series
journal Etnolingwistyka
Lublin cognitive ethnolinguistics
linguistic worldview
cultural concept
PRACA/work
Opis:
Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej autor przypomina początki formowania się lingwistyki kulturowej  w Polsce, związane z wrocławskim programem badań nad polską kulturą narodową, utworzeniem konwersatorium „Język a kultura” (też serii wydawniczej pod takim tytułem) i lubelskiego rocznika „Etnolingwistyka” w roku 1988. W drugiej podaje przykłady traktowania faktów językowych w perspektywie kulturowej, eksponując rolę słownictwa jako zwierciadła kultury. W trzeciej przedstawia 7-punktowe instrumentarium pojęciowe wypracowane w ramach lubelskiej etnolingwistyki kognitywnej (językowy obraz świata, stereotypy traktowane jako koncepty kulturowe, definicja kognitywna, punkt widzenia i perspektywa interpretacyjna; profilowanie bazowych wyobrażeń; wartości; podmiot doświadczający, konceptualiujący i werbalizujący). Na koniec na przykładzie jednego konceptu PRACA pokazane zostają efekty analizy z zastosowaniem przedstawionego tego instrumentarium pojęciowego.Słowa kluczowe: lingwistyka kulturowa, seria „Język a Kultura”, rocznik „Etnolingwistyka”, lubelska etnolingwistyka kognitywna, językowy obraz świata, koncept kulturowy, praca
The study consists of four parts. The first part is devoted to the beginnings of cultural linguistics in Poland, connected with the Wrocław-based programme for research on Polish national culture, the emergence of the “Language and Culture” research network (and a publication series with the same title), and the launch of the Lublin-based journal “Etnolingwistyka” in 1988. The second part contains examples of linguistic facts being viewed in cultural perspective, with a special role of the lexicon as the “mirror of culture”. Part three presents a repertoire of seven conceptual constructs proposed in Lublin cognitive ethnolinguistics (linguistic worldview, stereotypes as cultural concepts, cognitive definition, viewpoint and interpretive perspective, profiling of base images, values, and the experiencing, conceptualizing, and speaking subject). Finally, the fourth part illustrates the application of this theoretical framework in an analysis of the Polish cultural concept of PRACA ‘work’.
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2018, 3, 1
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co nas łączy, a co dzieli? Stereotyp domu w języku polskim, serbskim i rosyjskim
Autorzy:
Pazio-Wlazłowska, Dorota
Lazić-Konjik, Ivana
Ristić, Stana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34607336.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
linguistic worldview
home/house
Polish
Russian
Serbian
cultural concept
Axiological Lexicon
EUROJOS
axiological linguistics
językowy obraz świata
dom
język polski
język rosyjski
język serbski
koncept
LASiS
aksjolingwistyka
дом
концепт
стереотип
русский язык
польский язык
сербский язык
языковая картина мира
Аксилогический лексикон славян и их соседей
Opis:
The artricle compares the concept of home/house in Polish, Serbian, and Russian. It is a continuation of research carried out by the authors within the EUROJOS project and the volume on home/house of the Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours. The analysis aims to identify the common conceptual base, as well as the culture-specific aspects that distinguish each of the languacultures under scrutiny. The relevant cultural concepts in the three languacultures share a common base image but are distinguished through their culture-specific characteristics. That base is universal: rather than being limited to the Slavic context, it can be found in other languages, sometimes very distant ones. In Polish, Serbian, and Russian, home is above all viewed as a non-material, social, and functional value, as a community of people that share it, one that provides the sense of security and unconditional acceptance. Common features are also found in the network of relationships triggered by each cultural concept in question, such as the notion of family. The culture-specific content, in turn, derives from different historical and cultural conditions: those contribute to the peculiarities of the Polish patriotic manor, the Serbian Kosovo, or the Russian communal apartments. These specific cultural concepts reflect changes in the culture, mentality, and worldview in each languaculture.
W artykule podjęto próbę porównania konceptu dom w języku polskim, serbskim i rosyjskim. Tekst stanowi kontynuację prac prowadzonych przez autorki w ramach projektu EUROJOS nad tomem dom Leksykonu aksjologicznego Słowian i ich sąsiadów. Celem analizy jest wyodrębnienie wspólnego pojęcia bazowego oraz wyszczególnienie elementów relewantnych kulturowo, wyróżniających każdą z badanych lingwokultur. Prześledzenie polskiego, serbskiego i rosyjskiego obrazu domu dowodzi istnienia wspólnego wyobrażenia bazowego, na którym w każdym z języków nadbudowany jest konstrukt szczegółowych charakterystyk, doprecyzowujących jego sens. Baza ta jest uniwersalna, charakteryzuje nie tylko Słowiańszczyznę. Odnajdziemy ją również w obrazach domu w innych językach, także bardzo odległych pod względem geograficznym. W językach polskim, serbskim i rosyjskim dom postrzegany jest przede wszystkim jako wartość ponadmaterialna, w wymiarze społecznym i funkcjonalnym, jako wspólnota osób zamieszkujących go, zapewniająca jednostce poczucie bezpieczeństwa i bezwarunkową akceptację. W siatce powiązań domu z innymi konceptami również odnajdujemy cechy wspólne. W każdym z analizowanych języków dom jest ściśle połączony z konceptem rodzina, utożsamiany jest z osobami bliskimi. O cechach specyficznych, jakie dostrzegamy w obrazie domu w badanych językach, przesądziły zaś odmienne uwarunkowania historyczne i kontekst kulturowy. To one ukształtowały obraz polskiego patriotycznego dworu, serbskiego Kosowa czy rosyjskiej komunałki. Koncept dom odzwierciedla zmiany w kulturze, mentalności i poglądach każdej z badanych społeczności.
Статья посвящена сопоставительному анализу концепта ДОМ в трех славянских языках: польском, сербском и русском и представляет собой продолжение исследований, проведенных авторами в ходе работы над томом ДОМ Аксиологического лексикона славян и их соседей. Целью данного текста является выявление общего базового понятия, а также признаков, характеризующих рассматриваемый концепт в каждом их анализируемых языков. Проведенный анализ доказывает существования общей базы, которая, кстати, актуальна также для других языков, на которую, в свою очередь, накладывается целый ряд признаков, характерных для каждого из языков. Исследование показало, что в польском, сербском и русском языках дом воспринимается прежде всего как нематериальная ценность, в социальном и функциональном аспектах. Основной функцией дома является укрытие, обеспечение безопасности и покоя как в физическом, так и духовном отношении. Дом защищает жителей, является для них пристанищем. В каждом из рассматриваемых языков дом тесно связан с концептом СЕМЬЯ, он отождествляется с близкими. В отличительных признаках в каждом из языков, в свою очередь, отражается не только индивидуальный исторический опыт каждого из исследуемых этносов, но также разные культурные контексты, так как именно в концепте ДОМ высвечиваются изменения в менталитете и аксиосфере каждой из рассматриваемых лингвокультур. 
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 67-84
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-8 z 8

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies