Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "cross" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 76
Tytuł:
Il Logos della Croce
Logos of the Cross
Autorzy:
Ferraro, Giovanni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/446329.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
philosophy
empathy
cross
suffering
self-offering
Opis:
The existential story of Edith Stein is characterized by the pursuit of truth and by placing herself at its service. Starting from the philosophical discourse she reaches the word of the cross, the Logos of the analogy that relates separate determinations. Going through the various stations of her Way of the Cross in order to achieve her union with the Beloved, Edith Stein realizes the commandment of love: donate life to “save” forever every existence.
Źródło:
Italica Wratislaviensia; 2014, 5; 269-283
2084-4514
Pojawia się w:
Italica Wratislaviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teologia wypowiedzi Jezusa z krzyża
Autorzy:
Zbroja, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950416.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Teologiczne
Tematy:
Jezus
słowa z krzyża
śmierć
krzyż
Jesus
words from the cross
death
cross
Opis:
The article presents a theological message of the last words that Jesus spoke from the height of the cross. Layout content is conveyed in three kinds of Christ’s relations: the words addressed to God the Father; the words addressed to the good people standing by the cross; the so-called declarations that the Master had spoken to anyone but uttered them in general. All these words speak of the Master’s love. They express His full awareness of what is being done and of His decision voluntarily taken. Above all, it is revealed in the Lord’s statements His obedience to the will of God expressed in the inspired words of the Holy Scriptures. Jesus fulfills all the prophecies of the Old Testament by pronounced words and accomplished works that will become content of the New Testament.
Artykuł prezentuje przesłanie teologiczne ostatnich słów, które Jezus wypowiedział z wysokości krzyża. Układ treści wyrażony jest w trzech relacjach Chrystusowych sentencji: słowa wypowiedziane do Boga – Ojca; zdania skierowane do dobrych ludzi, znajdujących się obok krzyża oraz tak zwane „autodeklaracje”, które wyrzekł Mistrz w sposób ogólny, nie adresując ich wprost do nikogo. Wszystkie te słowa mówią o miłości Mistrza, o Jego pełnej świadomości tego, co się dokonuje, i o podjętej dobrowolnie decyzji. Nade wszystko wyeksponowane jest w wypowiedziach Pana posłuszeństwo woli Boga wyrażonej w natchnionych słowach Pisma Świętego. Jezus realizuje wszystkie zapowiedzi Starego Testamentu w wypowiedzianych słowach i dokonanych dziełach, które staną się treścią Nowego Testamentu.
Źródło:
Ruch Biblijny i Liturgiczny; 2012, 65, 3
2391-8497
0209-0872
Pojawia się w:
Ruch Biblijny i Liturgiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Doświadczenie Krzyża w świadectwach poetyckich
The experience of the Cross in poetic testimonies
Autorzy:
Kogut, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1288539.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
cross
mysticism
phenomenology
poetry
religion
God
suffering
Opis:
Nowadays the cross theme appears in wide cultural context. It is characterized by enormous richness of form and content. The cross is one of the oldest symbols of humanity. However, today its original meaning seems to be forgotten. It is often seen as ornament, art work, religious symbol. Nevertheless, for many people it is expression of human experiences marked by stigma of suffering. The present paper is an attempt to catch these experiences and show them by analysis of religious poetry. The imagery of cross inside it enables us to get just a little bit closer to the mystery experience in the poetry. Contemporary poetry was considered by the prism of canonic mystical poetry expressed in John’s of the cross poetry, whose output was diligently analyzed by Edith Stein and Karol Wojtyla (Pope John Paul II). That is why following the path, in order to catch the deeper layer of the meaning of the topic, the phenomenological interpretation was used. Stein claims that this intepretation may allow us to empathize and catch this, what is elusive, what is just impossible for human understanding, but becomes an opportunity itself
Źródło:
Dydaktyka Polonistyczna; 2017, 3(12); 73-83
2451-0939
Pojawia się w:
Dydaktyka Polonistyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Prayer of Jesus on the Cross
Autorzy:
Zawadzki, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1622320.pdf
Data publikacji:
2015-08-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
opowiadania o Męce
modlitwa
krzyż
śmierć Jezusa
Passion narratives
cross
prayer
Jesus' death
Opis:
The Passion Narratives in Synoptic Gospels present Jesus on the cross not only as a Messias patiens, but also as a Messias orans. This article constitutes an attempt to show a synoptic picture of the Crucified who prays. In the first part of the article we focus on the nonverbal dimension of Jesus’ prayer on the cross, e.g. on the posture of his body forced by the means of execution and on his laud, inarticulate cry of the agony. In the second part, the subject of the analysis becomes three of seven “last words of Jesus”, that assume the form of prayer: Luc 23,34a; Mt 27,46; Luc 23,46.
Źródło:
Verbum Vitae; 2012, 22; 93-110
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nicodemus. A Disciple Liberated by the Cross of the Christ from the Darkness of Fear and Disbelief
Autorzy:
Grochowski, Zbigniew Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1178743.pdf
Data publikacji:
2020-05-17
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
nicodemus
discipleship
cross
witness
conversion
Opis:
Nicodemus, a Pharisee and one of the Jewish leaders, appears only in the Fourth Gospel. Three events in which he participates—a night meeting with Jesus (John 3:1-21), a verbal clash with members of the Sanhedrin (John 7:50-52) and a funeral, performed for Jesus together with Joseph of Arimathea (John 19:38-42)—are perceived negatively by numerous exegetes, and Nicodemus’s attitude is (sometimes harshly) criticised. However, taking into consideration the significance of all the details of the current narrative and the context of the occurring events, one should be led to the conclusion that this man, nowhere explicitly referred by the Evangelist with the term μαθητής, deserves to be called “a disciple of Christ,” who passed through the three-stage process of maturation in faith. Gradually he began to gain courage in advocating for Christ, and at the decisive moment—during Jesus’ death on the Cross—he definitely stepped out of hiding and gave a public testimony of his adherence to the Master of Nazareth. His person, through a gesture shown to the Crucified, became the locus theologicus in which Jesus revealed himself as the immortal Messiah, Prophet, and King.
Źródło:
The Biblical Annals; 2020, 10, 4; 637-676
2083-2222
2451-2168
Pojawia się w:
The Biblical Annals
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cieśla i krzyż
The carpenter and the cross
Autorzy:
Kozłowski, Jan M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/613411.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
krzyż
cieśla
Jezus
Józef
praca
wcielenie
Nazaret
cross
carpenter
Jesus
Joseph
job
incarnation
Nazareth
Opis:
A close relationship exists between Jesus’ death on the cross and the fact that Jesus was a carpenter. Wood, from which the tool of Jesus’ execution was fashioned, was also the dominant element of the Son of God’s everyday experience. In the light of this correspondence one can see God’s plan, according to which there is a strong link not only between Nazareth and Golgotha, but also between the „cross” carried by a Christian and the content of his everyday life.
Źródło:
Vox Patrum; 2013, 60; 183-189
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Starotestamentalna typologia krzyża Jezusa Chrystusa
The Old Testament typology of the cross of Jesus Christ
Autorzy:
Juckiewicz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2170120.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
Tematy:
cross
figures
symbols
staurological preparation
krzyż
figury
symbole
przygotowanie staurologiczne
Opis:
W artykule autor podejmuje się omówienia starotestamentalnych figur symbolu krzyża, ukazując tym samym wachlarz znaczeń i głębię tego znaku. Na podstawie wyników badań przeprowadzonych z wykorzystaniem metody heurystycznej, analitycznej oraz syntetyczno-krytycznej przedstawia w nim proces kształtowania się rozumienia znaku krzyża w mentalności ludzi wierzących, tworzących Pierwszy Kościół. Symbol ten, mimo negatywnych konotacji z narzędziem męki i śmierci nie tylko Chrystusa, ale i potencjalnych kolejnych chrześcijan, stał się w stosunkowo niedługim czasie sztandarem ich wiary. Niewątpliwie wpływ na to miały miejsca Historii Zbawienia opisanej w Starym Testamencie i ich interpretacje proponowane przez Ojców Kościoła – przedstawione i szeroko omówione w szkicu. Występujące zapowiedzi krzyża znacząco przyczyniły się do pozytywnego odbioru tej figury.
In the article, the author discusses the Old Testament figures of the symbol of the cross, thus presenting the range of meanings and the depth of this sign. On the basis of the results of research carried out using the heuristic method, the analysis and the synthetic-critical ones, it presents the process of shaping the understanding of the sign of the cross in mentality of believers in the early ages of Christianity. This symbol, despite the negative connotations connected with a tool of suffering and death of not only Jesus but also potential following Christians, became the principal symbol of their faith. This was undoubtedly influenced by the places of Salvation History described in the Old Testament and its interpretations suggested by the Church Fathers, as this piecework further describes. These early announcements of the cross sign have had a significant impact on the positive perception of this figure.
Źródło:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2022, 8; 289-308
2450-3584
Pojawia się w:
Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polaryzująca funkcja krzyża w narodzie
The Polarising Function of the Cross within Society
Autorzy:
Szulist, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559254.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
jedność
odkupienie
polaryzacja społeczna
krzyż
Jezus Chrystus
unity
redemption
social polarisation
cross
Jesus Christ
Opis:
Przedmiotem niniejszej publikacji jest analiza polaryzującej funkcji krzyża, przedstawiona na przykładach wybranych sytuacji ze współczesnej historii Polski. Soteriologia w aspekcie przedmiotu badań wskazuje na to, jak dalece destrukcyjne jest wykorzystywanie symbolu krzyża w walce politycznej. Narzędziowe posługiwanie się elementami sacrum posiada tradycję biblijną. Podziały dyktowane brakiem akceptacji dla zbawczego przesłania zawierające się w krzyżu są warunkowane następującymi postulatami: wezwanie do zmiany, zachowanie czystości intencji oraz uznanie najwyższego autorytetu w Bogu. Każdy z tych postulatów zrealizował w sposób doskonały Jezus. Naśladowanie Mistrza z Nazaretu wiąże się więc z przyjęciem postawy ofiarności i niezłomnego trwania przy nauce Bożej. Nadzieja chrześcijańska wyraża się w tym, iż jedność porządku stworzenia (w tym również jedność społeczna) funkcjonuje ponad wszelkimi doczesnymi podziałami.
The aim of this paper is to account for the fact that the cross as a symbol has a polarising effect on contemporary Polish society. The analysis takes into account various events from recent national history. Juxtaposing the universal, soteriological dimension of the symbol of the cross with numerous instances of its exploitation in the political debate shows that the spiritual and religious meaning of this sacred sign has been largely distorted. The Scriptures offer many examples of misuse of religious symbols. There are three conditions to be met if the use of the cross in a debate is to be considered just: the call to moral change, honest intention and recognition of God as the supreme authority. Jesus perfectly fulfilled all these. Following Christ means being able to give one’s love generously and to obey the divine precepts. The Christian hope is based on the belief that the unity of the order of creation (also the national unity) is superior to the temporal and worldly divisions among people.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2015, 36; 111-123
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Noc ciemna” drogą mądrości krzyża
“Dark night” as a way of cross wisdom
Autorzy:
Warchoł, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/571132.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
noc ciemna
cierpienie
krzyż
mistyka
zjednoczenie z Bogiem
dark night
suffering
cross
mystic
union with God
Opis:
„Noc ciemna” oznacza przyjęcie przez chrześcijanina cierpienia i krzyża, które prowadzą ku zjednoczeniu się z Bogiem. Aby osiągnąć ten cel, trzeba powściągać zmysły, przezwyciężyć namiętności i egoistyczne skłonności. Dzięki osobistym wysiłkom, ale przede wszystkim za sprawą łaski Bożej uczeń Jezusa uczestniczy w życiu Trójjedynego i zespala się z Nim we wzajemnym oddaniu. Tak to rozumiał św. Jan od Krzyża, który w mądrości krzyża wyznaczył punkt startu, drogę i cel duszy. Dla św. Teresy Benedykty od Krzyża i św. Jana Pawła II stał się duchowym mistrzem i wzorem.
For a Christian, the “dark night of the soul” means the acceptance of suffering and the cross which leads to a greater union with God. To reach this goal, one must control their senses, overcome their passions and egotistical tendencies. Thanks to this effort and above else to the work of God’s grace, the disciple of Jesus partakes in the life of the Holy Trinity in a union of mutual self‑giving. This is how St. John of the Cross understood it. The wisdom of the Cross marks the beginning, way and goal of the soul. He was the spiritual mentor and guide to both St. Teresa Benedict of the Cross and St. John Paul II.
Źródło:
Polonia Sacra; 2016, 20, 2(43); 161-180
1428-5673
Pojawia się w:
Polonia Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krzyż w ikonografii. W kierunku interpretacji teologicznofundamentalnej
TOWARDS A FUNDAMENTAL THEOLOGY INTERPRETATION OF THE ICONOGRAPHY OF THE CROSS
Autorzy:
Siodłowska, Małgorzata
Królikowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/490076.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
Tematy:
krzyż
ikonografia
wiarygodność
chrystologia
eklezjologia
cross
iconography
credibility
christology
ecclesiology
Opis:
The purpose of this article is to show cognitive value of the iconography of the Cross for fundamental theology and process of justification of credibility of this redemptive and salvific Event. Authors of article focuses on main motifs and themes of the staurological iconography and classify them in three groups: representations of the Trinity on the Cross (Throne of Grace), ecclesiological elements in representations of the Cross (connected with institution of the Eucharist and New Covenant, and establishing new people of God), and christological implications. Article indicates theological contents of each of that iconographical groups and shows that all of them make a contribution to understanding the reality of paschal mystery and the realm of the Church, help to reflect on the history of salvation, make it easy the contemplation of the mystery of the Cross. Iconography of resurrection of Cross has a sign structure and therefore it contains content of faith, and affects both the aesthetic and intellectual spheres of man. In this way the iconography of the Cross has cognitive functions and to some extent contributes to portraying the credibility of the Cross, Jesus Christ and the Church.
Źródło:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2015, 22; 267-302
1234-8880
Pojawia się w:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapinki tarczowate z motywem krzyża z Tumian, pow. Olsztyn
Round brooches with ornament of the cross from Tumiany, district Olsztyn
Autorzy:
Grzegorczyk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681667.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Grupa olsztyńska
zapinki tarczowate
krzyż
Tumiany
Olsztyn Group
round brooches
cross
Opis:
Olsztyn Group has been formed in the later phase of the Migration Period (Phase E), developed in Masurian Lake District. This group had maintained lots of contacts with southern and western areas of Europe which can be proof, by the found goods of external origin. At the end-stage of Olsztyn Group (7th) round brooches with various ornament become popular. One of them was the brooches ornamented with the cross. Made of bronze and silver has in central part placed filigree cross or its imitation. These items are unique because that kind of ornament had been used in the western part of Europe in the area of upper Rhine. Popular among Franks, Alamans and Turings because dissemination of Christian religion. Strong believes about protective function of cross had been reason of placing it at ceramic and weapon by cultures of western Europe. The same symbol or its imitation had been used by culture at Mazurian Lakelands due the lack of union this kind of symbol with the local lands. Round brooches from Tumiany cannot be connected with influence of Christian mission. There is no evidence to support such a claim. Most likely, brooches with cross ornament had been used by citizens of Mazury as typical jewelry without connection with it religious meaning. But these artifacts may indicate extensive contacts with western Europe and earliest contacts with Christianity, in this part of the continent.
-
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2015, 30; 171-185
0208-6034
2449-8300
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Weź swój krzyż i idź za Jezusem…” Wizerunek człowieka niosącego krzyż jako alegoria życia zakonnego
„Take up thy cross and follow Jesus…” The image of a man bearing a cross as an allegory of monastic life
Autorzy:
Kramiszewska, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560377.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
krzyż
Jezus Chrystus
alegoria
życie zakonne
męka Pańska
cross
Jesus Christ
allegory
monastic life
the Passion of the Christ
Opis:
Artykuł jest przyczynkiem do badań nad ideą naśladowania Chrystusa, wyrażoną w ikonografii chrześcijańskiej za pomocą obrazowej metafory dźwigania krzyża wespół z Chrystusem. „Kto nie bierze swojego krzyża, a idzie za mną, nie jest mnie godzien” (Mt 10, 38) – z mocą nauczał Chrystus. „Kto chce pójść za mną, niech się zaprze samego siebie, niech weźmie swój krzyż i niech mnie naśladuje” (Mk 8, 34, par. Mt 16, 24). Wierni temu przesłaniu komentatorzy tekstów biblijnych, egzegeci, teologowie i mistycy przez kolejne wieki rozwijali, pogłębiali, komentowali i objaśniali ideę naśladowania Chrystusa, posługując się chętnie także biblijną metaforą „wzięcia krzyża na swoje ramiona”.
The article is a monograph on the idea of following Christ, expressed in Christian iconography through the metaphor of bearing the cross together with Christ. „Whoever does not take up their cross and follow me is not worthy of me” (Matthew 10:38) was Christ’s powerful message. „Whoever wants to be my disciple must deny themselves and take up their cross and follow me” (Mark 8:34, par. in Matthew 16:24). Abiding by those words, Commentators of Biblical texts, experts on exegesis, theologians and mystics for centuries have developed, elaborated and explicated on the idea of following Christ, readily using the Biblical metaphor of „taking the cross upon one’s arms”.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2016, 22; 173-188
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inverting covariance matrices
Autorzy:
Stępniak, Czesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/729982.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Matematyki, Informatyki i Ekonometrii
Tematy:
multi-way classification
cross
hierarchical
balanced
unbalanced
covariance matrix
inverting
Opis:
Some useful tools in modelling linear experiments with general multi-way classification of the random effects and some convenient forms of the covariance matrix and its inverse are presented. Moreover, the Sherman-Morrison-Woodbury formula is applied for inverting the covariance matrix in such experiments.
Źródło:
Discussiones Mathematicae Probability and Statistics; 2006, 26, 2; 163-177
1509-9423
Pojawia się w:
Discussiones Mathematicae Probability and Statistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sursum corda. Historia Krzyża Jubileuszowego na Giewoncie
SURSUM CORDA. HISTORY OF THE JUBILEE CROSS ON GIEWONT
Autorzy:
Nabywaniec, Stanisław
Rut, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/490096.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
Tematy:
cross
Giewont
Podhale
Kazimierz Kaszelewski
John Paul II
Stanisław Dziwisz
Władysław Bandurski
jubilee year
Zakopane
krzyż
Jan Paweł II
rok jubileuszowy
Opis:
The tradition of placing crosses in the region of Podhale is long and dates back to the late eighteenth century. Choosing Mount Giewont as the place of the Jubilee Cross was an obvious decision, given that its summit was very popular and well-known. This cross was placed at the top of Giewont on 8th of July 1901, and was consecrated on 19 August 1901 by Fr. Władysław Bandurski, the chancellor of the curia of Kraków. He also delivered a fie- ry sermon. The initiator and coordinator of elevating the Jubilee Cross on Giewont was the parish priest of Zakopane Fr. Kazimierz Kaszelewski. John Paul II, during his visit to Zakopane in 1997, made a reference to the cross on Giewont. Since 1997 the image of the cross on Giewont appears on the coat of arms of Zakopane. The then secretary of Pope John Paul II, Stanislaw Dziwisz, currently Cardinal and Archbishop of Krakow, has also inserted the image of the cross on his coat of arms.
Źródło:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2014, 21; 307-322
1234-8880
Pojawia się w:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Saint Benedict Cross or the Saint Benedict Medal Based on a Find from Archaeological Research in Gniew (Pomerania Province)
Krzyżyk czy medalik św. Benedykta na podstawie znaleziska z badań archeologicznych w Gniewie (woj. pomorskie)
Autorzy:
Michalik, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1031987.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
archeologia
nowożytność
Gniew
dewocjonalia
krzyżyk
św. Benedykt
benedyktyni
św. Zachariasz
karawaka
epidemia cholery
archaeology
modern era
devotional items
cross
St. Benedict
Benedictine monks
St. Zacharias
the cross of Saint Zacharias
epidemics
Opis:
In 2015, during archaeological research conducted around the church in Gniew (Pomerania Province), a small fragment of a metal plate was found. After it was cleaned as part of restoration it turned out to be a cross. The excavation was located outside, near the chancel wall. Research conducted there confirmed the conclusions drawn in previous years, i.e. that the church grounds had been used as a graveyard. The fact that the graveyard had been used for a long time was proved by numerous burials, overlapping grave pits and ossuaries, meaning places where human remains were gathered after earlier burials in the graveyard and the church had been emptied. Devotional items, including medals, crucifixes, scapulars, and prayer ropes, have been long connected with the Christian tradition. The fact that they are found during excavations in churches and graveyards may indicate that they were popular in Late Middle Ages and in the Modern Era. Unfortunately, the cross has not been preserved whole. It is difficult to determine whether the missing loop and two fragments of the horizontal bar were damaged when it was used by its owner or as a result of corrosion taking place after it had been deposited in the ground. The first written sources concerning the medal itself come from an information leaflet dated to 1664. It depicts Saint Benedict in a gesture of benediction and a medal with a characteristic cross and letters. One of the most important works on the Saint Benedict Medal is the work by Prosper Guèranger from 1862. Saint Benedict medals and crucifixes are also known from many inventories of artefacts compiled during research conducted in graveyards, mostly from the Modern Era. Saint Benedict crosses in a form resembling a knight’s cross were found in, among others, Maniowy in Podhale, Gliwice, Lubiń near Kościan, Wrocław, and Częstochowa. Despite the three and a half centuries that have passed since the first information about the medal appeared, and the six centuries since the first mention of its symbolism, it is still very popular among Christians. Most probably, information about the miracles happening thanks to it are no longer the main reason why it is worn but it can be a kind of an amulet protecting against evil. Despite rather scarce literature on Saint Benedict devotional items found at archaeological sites, one should expect that as research progresses, doubts about the manufacturing places or more detailed relationships between the appearance of crosses and medals will be dispelled.
W 2015 r., podczas badań archeologicznych wokół kościoła w Gniewie (woj. pomorskie), znaleziono drobny fragment blaszki, która po oczyszczeniu w czasie zabiegów konserwatorskich okazała się być krzyżykiem. Wykop zlokalizowany był na zewnątrz, niedaleko ściany prezbiterium. Badania w tym miejscu potwierdziły wnioski wysunięte w poprzednich latach badań, że teren wokół kościoła użytkowany był jako cmentarz. O długim użytkowaniu cmentarza świadczyły licznie odkryte pochówki, przecinające się jamy grobowe i ossuaria, czyli miejsca w których gromadzono szczątki ludzkie po oczyszczeniu z wcześniejszych pochówków z obszaru cmentarza i kościoła. Dewocjonalia, czyli między innymi medaliki, krzyżyki, szkaplerze czy sznury modlitewne, są związane z religią chrześcijańską długą tradycją. Ich znaleziska podczas badań wykopaliskowych w kościołach i na cmentarzyskach mogą świadczyć, że były one popularne wśród społeczeństw późnego średniowiecza i nowożytności. Niestety, krzyżyk nie zachował się w całości. Trudno jest ustalić czy brakujące uszko oraz fragmenty dwóch belek uległy uszkodzeniu w czasie jego użytkowania przez właściciela, czy też stało się to przez procesy korozyjne po zdeponowaniu w ziemi. Pierwsze źródła pisane o samym medaliku pochodzą z ulotki informacyjnej datowanej na 1664 r. Przedstawia ona świętego Benedykta z gestem błogosławieństwa i medalik z charakterystycznym krzyżem i literami. Jedną z najważniejszych prac o medaliku świętego Benedykta jest dzieło z roku 1862, autorstwa Prospera Guèrangera. Medaliki i krzyżyki św. Benedykta są także znane z wielu inwentarzy zabytków z badań cmentarzysk, głównie z okresu nowożytności. Krzyżyki św. Benedykta w formie zbliżonej do krzyża kawalerskiego zostały odnalezione między innymi w Maniowach na Podhalu, Gliwicach, Lubiniu pod Kościanem, Wrocławiu czy Częstochowie. Mimo upłynięcia ponad trzech i pół wieku od pojawienia się pierwszej informacji o medaliku, a ponad sześciu od pierwszej wzmianki o jego symbolice, to nadal medalik cieszy się dużą popularnością wśród chrześcijan. Zapewne informacje o cudach, jakie dzieją się za jego pośrednictwem, nie są już głównym motywem osób go noszących, tak może stanowić on swego rodzaju amulet, który ma chronić noszącego przed złem. Pomimo nadal dość skromnej literatury odnośnie do dewocjonaliów św. Benedykta pozyskanych ze stanowisk archeologicznych, należy liczyć, że wraz z postępem badań zostaną rozwiane niejasności odnośnie do miejsc produkcji, czy też bardziej szczegółowych zależności w wyglądzie między samymi krzyżykami i medalikami.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2020, 35; 167-187
0208-6034
2449-8300
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 76

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies