- Tytuł:
- O wykładnikach miary w polszczyźnie
- Autorzy:
- Nowosad-Bakalarczyk, Marta
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/611608.pdf
- Data publikacji:
- 2019
- Wydawca:
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Tematy:
-
measurement
conventional units of measurement
unconventional units of measurement
miara
konwencjonalne jednostki miary
niekonwencjonalne jednostki miary - Opis:
-
This study is concerned with how speakers of Polish refer to the number/size of objects and phenomena. They make use of the rich repertoire of units of measurement: a peculiar invention of human thought that meets the need to relate to quantities. Depending on the nature of the phenomena being measured or quantified, the methods of measurement being employed, cognitive needs, and communicative intentions, people use various kinds of measurement. These include conventional units of precise values, designed to measure specific values (e.g. sekunda ‘second’ to measure time), mainly used in professional (often international) communication, but also unconventional units of scientifically imprecise values, commonly used to relate to various parameters, e.g. names of body parts (garść orzechów ‘a handful of nuts’), names of containers (kubek herbaty ‘a mug/cup of tea’, tubka farby ‘a tube of paint’), names of units of substances (główka kapusty ‘a head of cabbage’, kromka chleba ‘a slice of bread’), names of parts (kawałek mięsa ‘a piece of meat’) or collections (góra kamieni ‘a heap of rocks’). Both sets of units are open-ended: they are enlarged as a result of linguistic processes (e.g. semantic and word-formational derivation) or non-linguistic ones (scientific and technological progress, which leads to ever more precise measurements).
W artykule ukazano, w jaki sposób użytkownicy polszczyzny określają ilość/wielkość obiektów i zjawisk. Stwierdzono, że wykorzystują do tego celu bogaty zasób jednostek miary, które są swoistym wynalazkiem myśli ludzkiej wynikającym z potrzeby wyrażania ilościowych aspektów istnienia świata. W zależności od natury mierzonych bytów, zastosowanych sposobów mierzenia oraz realizowanych potrzeb poznawczych i intencji komunikacyjnych ludzie operują różnymi miarami. Są wśród nich zarówno tzw. konwencjonalne jednostki miary – o ściśle określonej wartości, służące do pomiaru określonej wielkości (np. sekunda do pomiaru czasu), stosowane w komunikacji przede wszystkim profesjonalnej (często międzynarodowej); jak też tzw. niekonwencjonalne jednostki miary – o mało precyzyjnej (z naukowego punktu widzenia) wartości, powszechnie używane do określania różnorodnych parametrów rzeczywistości, np. nazwy części ciała (garść orzechów), nazwy pojemników i opakowań (kubek herbaty, tubka farby), nazwy jednostek materii (główka kapusty, kromka chleba), nazwy części (kawałek mięsa), nazwy zbiorów (góra kamieni). Oba typy jednostek miary stanowią zbiór otwarty – powiększaniu ich zasobów sprzyjają zarówno procesy językowe (np. derywacji semantycznej i słowotwórczej), jak i pozajęzykowej (intensywny rozwój nauki i techniki, który prowadzi do zwiększania stopnia specjalizacji pomiarów). - Źródło:
-
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
0860-8032 - Pojawia się w:
- Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł