- Tytuł:
-
Ikonografia nastawy ołtarza głównego [1693 – 1694] w poprotestanckim kościele pw. św. Piotra w Młynarach
The iconography of the Protestant main Altar in St. Peter’s Church in Młynary - Autorzy:
- Wąsowski, Grzegorz
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2148285.pdf
- Data publikacji:
- 2017-12
- Wydawca:
- Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
- Tematy:
-
Młynary
kościół poprotestancki
nastawa ołtarzowa
ikonografia
concetto
postprotestant church
altarpiece
iconography - Opis:
-
Gmina luterańska żyjąca u schyłku XVII w. w Młynarach, sugerując się filarami duchowości protestanckiej zamówiła nowy ołtarz, zbudowany w latach 1693–1694. Niniejszy artykuł ma za cel opisanie nastawy ołtarza jako dzieła sztuki, umiejscowienie w duchu epoki, w której powstał, oraz odczytanie zawartych w nim treści. „Delectare et movere” – „radować i poruszać” – oto czego oczekiwano zarówno od udanej przemowy, jak i od udanego dzieła sztuki. Ich treściowym wyjaśnianiem zajęta była cała epoka baroku; zapewniło ono concetto najbardziej poruszającym dziełom sztuki. W bazie ołtarza zaznaczone jest miejsce sprawowania pamiątki wieczerzy Pańskiej. Pojawia się jednocześnie wątek drogi, ścieżki, ze śmierci do życia, W ołtarzu zaznaczono dwa wątki drogi – wertykalny ku górze jak pionowe ramię Krzyża – ku Bogu Ojcu przez śmierć Chrystusa do Dobrego Pasterza i wątek horyzontalny jak pionowa belka narzędzia męki – ten wątek podkreślają wiarę w ziemskim życiu przez słowo Boże i chrzest. Artykuł stara się przybliżyć retorykę obu dróg, opisaną językiem sztuki. Droga wertykalna, jak pionowa belka krzyża, wiedzie przez paschalne dni wielkiego tygodnia, a w retoryce barokowej przekłada się na symboliczne znaczenie wnęki bramy ze sceną śmierci na krzyżu. Przechodzi wyżej ku następnym kondygnacjom ołtarza. Zarysowany motyw przejścia przez ciasną bramę a jednocześnie artystyczny zapis Wielkiego Piątku w pierwszej kondygnacji, presentatio Christi w drugiej kondygnacji, tryumf Baranka Paschalnego w tympanonie i Chrystus jako Dobry Pasterz u szczytu. Droga pozioma zaś, horyzontalna, wyznaczona poziomym ramieniem Krzyża w retoryce czasu baroku nawiązuje do filarów wiary gminy luterańskiej – słowa Bożego i chrztu poprzez postaci Ewangelistów w pierwszej kondygnacji, wskazujących chrzcielnicę i ambonę, oraz Mojżesza i Jana Chrzciciela. Postać Mojżesza uzupełnia i kieruje drogę człowieka przez Boże przykazania, zaś Jan Chrzciciel przypomina, że Chrystus – Baranek Boży przyszedł na świat dla zbawienia. Autor odczytuje concetto ołtarza i retoryczny wykład nauczania wspólnoty luteran sprzed trzystu lat.
The Lutheran community living at the end of the 17th century in Młynary (germ. Mühlhausen), inspired by the pillars of Protestant spirituality, ordered a new altar which was built between 1693 – 1694. The aim of this article is to describe the setting of the altar as a piece of art and its placement in the spirit of the epoch in which it was created and to present its content. „Delectare et movere” – „rejoice and move” – that is what was expected from a successful speech as well as from successful piece of art. Authors from the entire Baroque period were engaged in explaining its content and this was what provided the concetto for the most touching pieces of art. The altar in Młynary presents the place of the Lord’s supper. The motif of the road – the path from death to life also appears. Two aspects of the road are presented – the vertical one such as the vertical arm of the Cross – toward God the Father through the death of Christ to the Good Shepherd and the horizontal one such as the vertical beam of the tool of torment. The second aspect emphasizes the faith in earthly life through the word of God and baptism. The rhetoric of both ways, described in the language of art, has been clarified in the article. - Źródło:
-
Studia Elbląskie; 2017, 18; 207-218
1507-9058 - Pojawia się w:
- Studia Elbląskie
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł