Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "metafora" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 18
Tytuł:
„Życie na poczekaniu” Wisławy Szymborskiej w rosyjskim tłumaczeniu (o międzykulturowej roli przekładu)
„Życie na poczekaniu” by Wisława Szymborska in its translation into Russian (on the intercultural role of translation)
Autorzy:
Rycielska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665350.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
kultura społeczna
przekład
metafora pojęciowa
metafora obrazowa
social culture
translation
conceptual metaphor
metaphor imaging
Opis:
Translation-wise, the article draws attention to what may connect different but related cultures. It refers to the basic assumptions of cognitive grammar of Ronald W. Langacker and the idea of the conceptual metaphor of George Lakoff and Mark Johnson, which have been applied in the theory and practice of translation by Elżbieta Tabakowska. Tertium comparationis of the comparison of translation series with the title poem of Wisława Szymborska is constituted by the metaphor of life. The said comparison reveals the unification of conceptualization of this abstract and universal category. The translation, thus, brings closer to the target culture a fragment of the array of notions applied by the Nobel laureate reflected in the original.
Na przykładzie przekładu artykuł zwraca uwagę na to, co może łączyć różne, lecz pokrewne kultury. Odwołuje się do podstawowych założeń gramatyki kognitywnej Ronalda W. Langackera oraz koncepcji metafory pojęciowej George’a Lakoffa i Marka Johnsona, które w teorii i praktyce przekładu zastosowała Elżbieta Tabakowska. Tertium comparationis porównania serii przekładowej z tytułowym wierszem Wisławy Szymborskiej stanowi metafora życia. Porównanie odkrywa wspólnotę konceptualizacji tej abstrakcyjnej i uniwersalnej kategorii. Przekład przybliża swej kulturze odzwierciedlony w oryginale fragment świata pojęć Noblistki.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2016, 12; 111-125
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafory w plakatach teatralnych Jerzego Czerniawskiego
Metaphors in Jerzy Czerniawski’s theatre posters
Autorzy:
Bolek, Elwira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1068645.pdf
Data publikacji:
2020-12-28
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
metafora pojęciowa
metafora multimodalna
artystyczny plakat teatralny
Jerzy Czerniawski
conceptual metaphor
multimodal metaphor
artistic theatre poster
Opis:
W artykule przeprowadzono analizy i interpretacje artystycznych plakatów teatralnych J. Czerniawskiego. Celem tych działań badawczych była weryfikacja założenia, że multimodalne metafory mają charakter konceptualny, sprawdzenie przystawalności szczegółowych założeń teorii metafor pojęciowych G. Lakoffa i M. Johnsona do analiz artystycznych komunikatów wielokodowych oraz konfrontacja tejże teorii z koncepcją metafor multimodalnych C. Forceville’a. Celem szczegółowym była natomiast próba autorskiego zdefiniowania metafor multimodalnych. Badacz stawia hipotezę, którą weryfikuje działaniami analitycznymi, że w procesie dekodowania znaczeń plakatu obrazy są odczytywane w połączeniu ze słowami – tytułami przedstawień, a odbiór wielokodowego przekazu to mentalna (rozgrywająca się w umyśle odbiorcy) negocjacja sensów wielopoziomowych metafor, w których analogie językowe i obrazowe wynikają nie tylko ze znaczeń definicyjnych, ale też z cech konotacyjnych znaków werbalnych i pozawerbalnych. Tekst sytuuje się w obszarze interdyscyplinarnych kognitywnych badań nad dyskursem artystycznym.
The paper analyses and interprets J. Czerniawski’s artistic theatre posters. The aim of the research was to verify the assumption that multimodal metaphors are conceptual in their nature, to check how the detailed assumptions of G. Lakoff’s and M. Johnson’s conceptual metaphor theory match the analyses of artistic multimodal messages, and to confront this theory with C. Forceville’s concept of multimodal metaphors. The specific goal was to attempt to define multimodal metaphors in an original way. The researcher puts forward a hypothesis, subsequently verified with analyses, that in the process of decoding the meanings of a poster, the images are read in conjunction with the words – titles of the performances, while the reception of the multi code message constitutes mental negotiation (taking place in the recipient’s mind) of the meanings of multi level metaphors, in which language and image analogies result not only from their defined meanings, but also from the connotative features of verbal and non verbal signs. The text fits within the framework of interdisciplinary cognitive research on artistic discourse.
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2020, 26, 2; 217-226
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O poznawczej funkcji języka (na przykładzie frazeologizmów języka rosyjskiego w porównaniu z polskim)
On the cognitive function of language (the case of Russian phraseologisms in comparison with Polish)
Autorzy:
Rycielska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665469.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
kategoryzacja
konceptualizacja
metafora pojęciowa
frazeologia
categorization
conceptualization
conceptual metaphor
phraseology
Opis:
The cognitive function of language is manifested, among others, in the inseparable processes of conceptualization and categorization of the world. The present study attempts to demonstrate that in the process of language development multiple expressions have been coined to characterize the ultimate experiences of dying and death, which symbolize different ways of thinking about the phenomena. The possibility to identify conceptual metaphors and metonymies in language allows, as it seems, to become familiar with the human experience. The comparison of the two languages shows the convergence in the conceptualization of the process and state scenarios. Both languages have at their disposal corresponding phraseological categories, which profile similar domains, and which conceptualize the phenomena in a parallel way.
Kognitywna funkcja języka przejawia się m.in. w nierozdzielnych procesach konceptualizowania i kategoryzowania świata. Niniejsze opracowanie jest próbą pokazania, że dla charakterystyki spraw ostatecznych – umierania i śmierci – zostało utworzonych na przestrzeni rozwoju języków wiele wyrażeń, które symbolizują sposoby myślenia o tych zjawiskach. Możliwość wysnucia metafor i metonimii pojęciowych na podstawie funkcjonowania języka pozwala, jak się wydaje, poznać ludzkie doświadczenie. Porównanie obu języków pokazuje zbieżność odzwierciedlania pewnego scenariusza tych zjawisk. Języki te najczęściej dysponują odpowiadającymi sobie kategoriami frazeologicznymi, które profilują zbieżne domeny, więc odzwierciedlają bliskie sobie sposoby konceptualizowania danego zjawiska.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2017, 14; 145-163
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zatrute drzewo Williama Blake’a – analiza kognitywna
A Poison Tree by William Blake - the cognitive analysis
Autorzy:
Gonigroszek, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38436676.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
cognitive linguistics
William Blake
conceptual metaphor
emotions
językoznawstwo kognitywne
metafora pojęciowa
emocje
Opis:
Celem artykułu jest wykazanie, że kognitywne metodologie językoznawcze mogą stanowić podstawę analiz dzieł literackich i poetyckich. Próbuję w pełni zinterpretować „Zatrute drzewo” napisane przez Williama Blake’a. Analiza opiera się na założeniach Teorii Metafory Pojęciowej. Odwołuję się także do poznawczej koncepcji emocji (Lakoff, Kövecses, Johnson). Wspomniano także o modelu kategoryzacji Rosha. Za Langackerem zakładałam, że znaczenia językowe mają charakter indywidualny i zależą od doświadczeń autora.
The aim of the article is to demonstrate that cognitive linguistic methodologies can provide a basis for analyses of literary and poetical works. I attempt to fully interpret A Poison Tree written by William Blake. The analysis is based on the beliefs of the Theory of Conceptual Metaphor. I also refer to cognitive conception of emotions (Lakoff, Kӧvecses, Johnson). Rosh’s model of categorization has also been mentioned. I assumed, among others, after Langacker that linguistic meanings are individual in character and dependent on the author’s experiences.
Źródło:
Językoznawstwo; 2013, 7; 33-39
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polski obraz biedy utrwalony w języku i w kulturze
Autorzy:
Młynarczyk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611453.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
linguistic worldview
poverty
misery
conceptual metaphor
valuation
językowy obraz świata
bieda
metafora pojęciowa
wartościowanie
Opis:
The article is an attempt to reconstruct the most important elements of the linguisticcultural image of the Polish bieda ‘poverty, misery’, a theme very much present in academic reasearch and media coverage. The noun bieda is a component of many fixed word combinations, including two culturally-profiled collocations: polska bieda ‘the Polish poverty’ and stara bieda ‘same old misery’.Following Jerzy Bartmiński’s methodological assumptions for reconstructing linguistic worldview, three types of data are taken into account: systemic (general, etymological, phraseological dictionaries of Polish, as well as dictionaries of synonyms and antonyms), textual (proverbs, folk tales, sample journalistic texts), and cultural (folk beliefs and customs described in ethnographic literature). In Polish, bieda is contrasted with wealth and is different from UBÓSTWO ‘poverty, deprivation’, which can be accepted voluntarily. The fact that the noun bieda collocates exclusively with intensifying adjectives suggests that speakers of Polish pay attention above all to the consequences of difficult financial situations. The process of euphemisation, in turn, is usually expressed with the formal word niedostatek ‘financial hardship’. Fixed word combinations show that bieda is portrayed as a distinct entity that accompanies human life, a living creature that appears against one’s will, an intruder, usually perceived as a person. The folk images of bieda, present in iconography and folk tales, are those of a skinny woman or a naked child. In some proverbs bieda is represented as a teacher who shows how to appreciate simple, everyday things in life. Other metaphors are based on the perception of bieda as a disease, an object, or a container.In journalistic and scientific texts, bieda is treated as an enemy or threat to be opposed, in contrast to the fatalism of the folk worldview. In general, the notion of bieda is evaluated negatively.
W artykule podjęto próbę rekonstrukcji najważniejszych składników językowo-kulturowego obrazu biedy. Kierując się założeniami metodologicznymi rekonstrukcji JOS, proponowanymi w pracach Jerzego Bartmińskiego i innych badaczy nurtu etnolingwistycznego, autorka wzięła pod uwagę trzy typy danych: dane systemowe zebrane na podstawie słowników języka polskiego (ogólnych, etymologicznych, frazeologicznych oraz słowników synonimów i antonimów), dane tekstowe (przysłowia, bajki ludowe, przykładowe teksty publicystyczne) oraz informacje kulturowe (wierzenia i zwyczaje ludowe opisane w pracach etnograficznych).Analiza zgromadzonego materiału pozwoliła stwierdzić, że pojęcie biedy jest przeciwstawiane bogactwu i traktowane inaczej niż ubóstwo. Łączliwość rzeczownika bieda wyłącznie z przymiotnikami intensyfikującymi wskazuje, że użytkownicy języka dostrzegają przede wszystkim nasilanie się zjawisk związanych z trudną sytuacją materialną. Eufemizacja wyrażana jest natomiast zazwyczaj za pomocą wyrazu niedostatek, charakterystycznego dla polszczyzny oficjalnej.W świetle utrwalonych połączeń wyrazowych bieda jawi się przede wszystkim jako odrębny byt towarzyszący ludzkiemu życiu, istota żywa zjawiająca się u człowieka wbrew jego woli (jak intruz), postrzegana zazwyczaj jako osoba. Taki obraz łączy się z ludowym wyobrażeniem biedy (jako chudej kobiety lub nagiego dziecka) obecnym w ikonografii oraz w tekstach bajek. W niektórych przysłowiach biedę przedstawia się jako nauczyciela uczącego doceniać rzeczy powszednie.Inne metafory realizowane w utrwalonych multiwerbizmach bazują na wyobrażeniu biedy jako choroby, przedmiotu lub pojemnika. W tekstach publicystycznych i naukowych traktuje się biedę jak przeciwnika lub zagrożenie, z którymi należy walczyć, w ludowym obrazie świata przeważa natomiast fatalizm. We wszystkich typach danych pojęcie biedy jest negatywnie wartościowane.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2015, 27
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafory, prawo i artefakty, czyli kilka uwag na temat pojęć prawnych z perspektywy kognitywnej
Metaphors, law and artefacts, or a few remarks on legal concepts from the perspective of cognitive science
Autorzy:
Jakubiec, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531482.pdf
Data publikacji:
2017-01-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
metafora pojęciowa
pojęcia prawne
poznanie ucieleśnione
artefakt
conceptual metaphor
legal concepts
embodied cognition
artefact
Opis:
Zagadnienie artefaktualnego charakteru prawa stanowi, zwłaszcza w ostatnich kilkunastu latach, przedmiot dyskusji wśród filozofów prawa. Choć może wydawać się, że jest to jeden z typowych sporów o słowa, to jednak służy jako interesujący punkt odniesienia dla analiz dotyczących charakteru pojęć prawnych z perspektywy kognitywnej, co z kolei skłania do ogólniejszej refleksji nad genezą i charakterem prawa. W tekście zarysowuję najpierw wybrane aspekty filozoficznej problematyki artefaktów oraz teorii metafor pojęciowych (z uwzględnieniem problematyki odwzorowania oraz ucieleśnienia), a następnie wskazuję, jakie znaczenie dla określenia charakteru prawa może mieć analiza genezy pojęć prawnych prowadzona w świetle podejścia kognitywnego.
The issue of artefactual character of law is an interesting subject of discussion among the philosophers of law. Although it may seem to be just one of the typical disputes about words, it serves an interesting point of reference for the analyses devoted to the nature of legal concepts from the perspective of cognitive sciences, which in turn leads to a more general reflection on the origins and nature of law. In the paper I explore, firstly, some aspects of philosophical discussions concerning artefacts and, secondly, I outline the theory of conceptual metaphors (including the character of mapping and embodiment). Then I point out how the analysis of legal concepts from the perspective of selected aspects of cognitive science matters for the theorizing about ontology of law.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2017, 1(14); 52-65
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola metafory w mediacji – konceptualizacje teorii sprawiedliwości naprawczej
The role of metaphor in mediation – conceptualizations of the theory of restorative justice
Autorzy:
Leder, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27316295.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
mediacje karne
sprawiedliwość naprawcza
metafora konceptualna
mediation in criminal cases
restorative justice
conceptual metaphor
Opis:
Niniejsze opracowanie ma być szkicem, próbą nowego spojrzenia na filozofię karania przez pryzmat metafor sprawiedliwości naprawczej. Metafora kognitywna – poprzez mechanizm kategoryzacji i tworzenia odesłań między abstrakcyjnymi pojęciami i konkretnym doświadczeniem – pozwala spojrzeć na założenia różnych teorii sprawiedliwości jako na sposoby rozumowania, a nie tylko zbiory twierdzeń. Do najważniejszych metafor sprawiedliwości należy zaliczyć „sprawiedliwość jako równość”, a także odpowiedniki metafor moralności George’a Lakoffa: „surowego ojca” i „opiekuńczego rodzica”, które częściowo korespondują z koncepcjami odpowiednio – sprawiedliwości retrybutywnej i naprawczej. W końcu same mediacje są miejscem, w którym poprzez świadomie stosowane tzw. metafory transformatywne mediator oddziałuje na rozumowanie stron, wpływając na ich wizję konfliktu.
The objective of the present study is to look at the philosophy of punishment in a new way, namely, through the prism of the restorative justice metaphors. Cognitive or conceptual metaphors – by employing categorization and referring abstract concepts and notions to concrete experience – allows for the various theories of justice to be viewed as modes of reasoning rather than as sets of legal propositions. The most universal metaphors of justice are: “justice as equality”, and the counterparts of George Lakoff ’s morality metaphors of “strict father” and “nurturant parent”, which partially correspond to, respectively, retributive and restorative justice concepts. Finally, the very process of mediation consists in the mediator consciously deploying so-called transformative metaphors that affect the reasoning of mediating parties, thereby influencing their vision of the conflict.
Źródło:
Forum Polityki Kryminalnej; 2022, 2(4); 1-15
2720-1589
Pojawia się w:
Forum Polityki Kryminalnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy własne w w strukturze metafor pojęciowych
PROPER NAMES AND THE CONCEPTUAL METAPH ETAPH RS
Autorzy:
Rutkowski, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/597859.pdf
Data publikacji:
2017-12-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
nazwy własne
teoria metafory
metafora pojęciowa
językoznawstwo kognitywne
proper names
metaphor theory
conceptual metaphor
cognitive linguistics
Opis:
T he present paper examines the issue of conceptual metaphors related to proper names. According to the Lakoff/Johnson’s theory, two types of metaphor are sustained – orientational metaphors and ontological metaphors. The author shows how proper names may be a part of source domains, as well as how they function within the new metaphorical expressions. Some examples from the Polish lexicon are discussed, e.g. the names of Himalaya, Mount Everest, Marian Ditch, Waterloo and the like. Some conceptual metaphors, such as the figuration of the state as a human being, and other sub-metaphors which can be derived from this, are also examined. Proper names may function within the metaphorical expressions due to their specificity, and because their denotata are closer to the human experience.
Źródło:
Onomastica; 2017, 61/2; 91-104
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Die Gültigkeit der Prophetenbotschaft
Actuality of profetic message
Aktualność przesłania prorockiego
Autorzy:
Dziony, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/595555.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
Izajasz
sprawiedliwość
metody egzegezy
językoznawstwo kognitywne
metafora konceptualna
Isaiah
justice
exegesis methods
cognitive linguistic
conceptual metaphor
Opis:
Czy można wniknąć w sposób myślenia ludzi, nawet tych żyjących kilkaset lat temu? Czy biblistyka ma swoje miejsce w przestrzeni publicznej? Przesłanie prorockie pozostaje aktualne również obecnie, nawet po wypełnieniu proroctw mesjańskich. Zauważa się to na wielu płaszczyznach. Przede wszystkim przesłanie proroków porusza problemy,z którymi ludzkość boryka się pomimo upływu czasu. Ponadto przekazuje ono uniwersalne prawdy o Bogu, człowieku i świecie. Tekst biblijny można badać nowymi metodami, które odkrywają i potwierdzają przesłanie Pisma Świętego. Tak dzieje się choćby w przypadku metafory konceptualnej – metody przeniesionej do egzegezy z gruntu językoznawstwa kognitywnego. Właśnie owa metoda sprawia, że tzw. black box, czyli ludzki umysł, staje się dla badacza choć trochę bardziej przejrzysty. Wyniki analizy tekstu, dokonanej wspomnianą metodą, uzupełniają i potwierdzają wyniki dotychczasowych badań.
Is it possible to penetrate people’s minds, even those who lived several hundred years ago? Does the Bible exegesis have its place in public space? The prophetic message remains as current as it is today, even after fulfilling the messianic prophecies. It is noticed on many levels. First of all, the message of the prophets raises problems that humanity has been struggling with despite the passage of time. In addition, it conveys universal truths about God, man and the world. The biblical text can also be explored with new methods that reveal and confirm the message of the Holy Scriptures. It happens also with the conceptual metaphor – the method transferred to the exegesis from cognitive linguistics. It is the method that makes the so-called black box, or the human mind, becomes even more transparent for the researcher. And the results of the text analysis, carried out with the aforementioned method, complement and confirm the results of previous research.
Źródło:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2018, 38, 2; 59-78
0137-3420
Pojawia się w:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konceptualizacja konstruktu [IŚC/JECHAĆ] przez użytkowników polskiego i włoskiego systemu językowego. Analiza porównawcza w ujęciu kognitywnym
Conceptualization of the [IŚĆ/JECHAĆ] Construal among Polish and Italian Language Users. Comparative Analysis in the Cognitive Approach
Autorzy:
Wylecioł, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036313.pdf
Data publikacji:
2021-03-05
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
cognitive linguistics
conceptual metaphor
concepts
image schemata
society
językoznawstwo kognitywne
metafora konceptualna
pojęcia
schematy wyobrażeniowe
społeczeństwo
Opis:
Celem autora niniejszego artykułu jest analiza konceptualizacji konstruktu [IŚĆ/JECHAĆ] w ujęciu społeczeństw polskiego oraz włoskiego. Zakładając niewystarczalność narzędzi badawczych tradycyjnych nurtów językoznawczych, autor skłania się ku wykorzystaniu odkryć językoznawstwa kognitywnego, a dokładniej rzecz biorąc, przyjmuje za prymarne zadanie zbadanie procesów konceptualizacyjnych wspomnianego konstruktu, skupiając się przede wszystkim na tym, jak obrazowana jest scena poszczególnych wyrażeń językowych oraz jakie kryją się za nimi schematy przedkonceptualne i metafory konceptualne. Za przykład posłużą różnice w obrazowaniu włoskich konstruktów [AND + IN] oraz [AND + A] i polskich [IŚĆ/JECHAĆ + W] oraz [IŚĆ/JECHAĆ + DO/NA]. Rezultatem badania jest ukazanie sposobów obrazowania przedmiotowych konstruktów w dwóch różnych systemach językowych i wytyczenie kolejnych ścieżek badawczych analizy przyimka w ujęciu kognitywnym.
The purpose of this paper is to briefly analyze conceptualizations of the construal [IŚĆ/JECHAĆ] among Poles and Italians. Positing that the tools of research traditionally used in linguistic approaches are insufficient, the author draws from cognitive linguistics. His primary objective is the examination of the conceptualization processes behind the aforementioned construal, giving special attention to the internal depiction of particular linguistic expressions as well as on the image schemata and conceptual metaphors they engender. For this purpose, differences between Italian construals [AND + IN] and [AND + A] Polish ones [IŚĆ/JECHAC + W] and [IŚĆ/JECHAĆ + DO/NA] are analysed. The author enumerates various ways in which these construalsare imagined in the two different language systems and draws attention to avenues for new research.
Źródło:
Forum Lingwistyczne; 2021, 8; 1-20
2449-9587
2450-2758
Pojawia się w:
Forum Lingwistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpadać w rozpacz obrazowanie a zmiana znaczenia wyrazu
Imaging and the change of meaning of a word
Autorzy:
Woźniak, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595673.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
historical semantics
conceptual metaphor
change of meaning of a word
metafora pojęciowa
semantyka diachroniczna
zmiana znaczenia wyrazu
Opis:
The article discusses the relation between the change of meaning and imaging. The example of word rozpacz (despair), which in Polish has numerous abstract connotations (initially mental and then emotional), shows that, regardless of contemporary meaning, the word used to form collocations based on the metaphor of CONTAINER (f.e. ktoś wpadł w rozpacz) or PATH and DESTINATION (f.e. ktoś/ coś doprowadza kogoś do rozpaczy). It proves that metaphorical models DOMAIN A TO DOMAIN B do not reflect the flexibility of definitions, therefore the list of such would have limited cognitive value in the field of historical semantics. It is more important to identify the feature which determines the level of similarity rather than finding the source domain of the metaphor. Such feature is likely to be decisive in terms of longevity of existence in variant liaisons (f.e. ktoś wpada w rozpacz/ ktoś idzie do rozpaczy) and it can influence the evolution of the definition. This mode of analysis requires the implementation of both conceptual level and semantic-syntactic aspect.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2012, 11; 221-232
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cognitive Theory of Metaphor and Jerzy Wróblewskis Concept of Legal Interpretation
Kognitywna teoria metafory a Jerzego Wróblewskiego koncepcja wykładni prawa
Autorzy:
Zalewska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945733.pdf
Data publikacji:
2017-12
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
conceptual metaphor
Jerzy Wróblewski
legal interpretation
functional interpretation
Lakoff and Johnson
metafora konceptualna
wykładnia funkcjonalna
Lakoff i Johnson
wykładnia prawa
Opis:
Jerzy Wróblewski is one of the most prominent and influential legal theorists in Poland. His theory of legal interpretation containing a division into linguistic, systemic and functional dimension is highly regarded by Polish legal community. However, when formulating the theory Wróblewski was aware that his theory lacks some elements. In his work he points out that despite three dimensions the result of the interpretation is still unpredictable. For instance, interpreter’s personality might be additional factor influencing legal interpretation process. In this context, Wróblewski compares the lawmaker to a composer and a subject making legal interpretation to a musician performing a piece of music. Wróblewski emphasizes the importance of such factors. However, an interpreter should disregard additional factors in the process of legal interpretation. At the time, when Wróblewski formulated his theory, the cognitive science was not developed yet. Nowadays, Lakoff Johnson’s idea of conceptual metaphors is widely known and might be one of the missing elements Wróblewski had in mind. This paper will examine such possibility and its consequences. Firstly Wróblewski’s theory of legal interpretation will be presented. Next, I will move to a brief description of Lakoff-Johnson theory. Then, it will be discussed if such approach is possible in terms of Wróblewski’s theory. Finally, the necessary modification of legal interpretation theory will be analyzed. In this part, the key question is whether the metaphorical aspect is a new dimenson of legal interpretation.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2017, 39 (4)
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafory pojęciowe dotyczące zdrowia psychicznego w trakcie pandemii COVID‑19 w Polsce
Conceptual Metaphors Related to Mental Health During the COVID‑19 Pandemic in Poland
Autorzy:
Stadnik, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40494059.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
metafora pojęciowa
kompetencje zdrowotne
pandemia Covid-19
ramowanie metaforyczne
zdrowie psychiczne
conceptual metaphor
covid-19 pandemic
health literacy
metaphorical framing
mental health
Opis:
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest analiza wypowiedzi psychologów i psychiatrów w wywiadach opublikowanych w prasie i/lub portalach internetowych, dotyczących wyzwań, jakie dla równowagi psychicznej stanowi codzienność pandemii COVID‑19 w Polsce. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł wypełnia lukę w badaniach dyskursu publicznego odnośnie do zdrowia psychicznego podczas epidemii wywołanej przez wirus SARS‑CoV‑2, przyjmując założenia teoretyczne i metodologiczne językoznawstwa kognitywnego, zgodnie z którymi metafora manifestująca się w języku ma w istocie naturę pojęciową. PROCES WYWODU: Przedmiotem badania są metafory pojęciowe używane przez psychologów i psychiatrów w komunikowaniu wiedzy eksperckiej w dyskursie publicznym. Artykuł rozpatruje tę kwestię w kontekście rozwijania kompetencji zdrowotnych społeczeństwa w celu przeciwdziałania zaburzeniom psychicznym wywołanym przez pandemię. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyniki analizy wskazują, że trafnie dobrane metafory usprawniają proces wnioskowania na temat relacji przyczynowo‑skutkowych pomiędzy zaistnieniem sytuacji epidemicznej a wystąpieniem zaburzeń psychicznych w różnych grupach wiekowych społeczeństwa polskiego. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wyniki bieżącej analizy mogą stanowić podstawę do dalszych badań na temat kognitywnych podstaw skutecznych sposobów popularyzacji wiedzy eksperckiej o zdrowiu psychicznym, ze szczególnym uwzględnieniem tych obszarów codzienności epidemicznej, które mogą łatwo podlegać dezinformacji.
RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the paper is to analyse linguistic data from a public discourse on mental health during the COVID‑19 pandemic. The data come from interviews concluded with psychologists/psychiatrists, published in newspapers/magazines or online. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The article fills a gap in public discourse research on mental health during the SARS‑CoV‑2 virus epidemic by adopting the theoretical and methodological assumptions of cognitive linguistics that the metaphor manifested in language is essentially conceptual in nature. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The subject of the research are conceptual metaphors used by psychologists and psychiatrists in communicating expert knowledge in the public discourse. The article examines this issue in the context of developing the health competences of the society in order to counteract mental disorders caused by the pandemic. RESEARCH RESULTS: The results of the analysis indicate that correctly selected metaphors fa‑ cilitates the process of drawing inference about the cause-effect relations between the occurrence of an epidemic situation and the occurrence of mental disorders in various age groups of Polish society. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The results of the current analysis can form the basis for further research on the cognitive foundations of effective ways of disseminating the expert knowledge about mental health, with particular consideration placed on those areas of epidemic daily life that can be easily disinformed.
Źródło:
Horyzonty Wychowania; 2021, 20, 55; 73-83
1643-9171
2391-9485
Pojawia się w:
Horyzonty Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Cultural Concepts of zdraví (health) and nemoc (illness) in Czech Phraseology
Koncepty zdraví (zdrowie) i nemoc (choroba) w czeskiej frazeologii
Autorzy:
Christou, Anna
Táborská, Karolína
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670855.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
ethnolinguistics
linguistic and cultural worldview
values
phraseology
conceptual metaphor
health
illness
etnolingwisyka
językowo-kulturowy obraz świata
wartości
frazeologia
metafora pojęciowa
zdrowie
choroba
Opis:
Artykuł dotyczy konceptów zdraví (zdrowie) i (jako jego antytezy) nemoc (choroba) w czeskiej frazeologii. Autorki skupiają się na opozycji między zdrowiem i chorobą, czyli na jednej z głównych opozycji semantycznych w czeskim językowym obrazie świata. Pod względem teoretycznym i metodologicznym artykuł częściowo mieści się w ramach współczesnej etnolingwistyki (koncepcji językowego obrazu świata), a częściowo lingwistyki kognitywnej, szczególnie teorii metafory pojęciowej. W czeskim językowym obrazie świata zdrowie to jedna z najważniejszych wartości egzystencjalnych – jej wagę widać głównie na tle choroby, będącej jej antytezą. Pojęcia zdrowia i choroby to przeciwstawne wartości w kognitywnym systemie człowieka. W czeskim językowym obrazie świata opozycja zdrowie – choroba łączy się z innymi opozycjami semantycznymi, szczególnie życie – śmierć, młody – stary, piękno – brzydota, ruch – bezruch, silny – słaby, pełny – niepełny, kolorowy – bez koloru itd. Zdrowie jest zawsze konceptualizowane przez odwołania do jego typowych atrybutów (takich jak siła fizyczna, zdolność powrotu do równowagi, kompletność, ruch, młodosć, pełnia kolorów), podczas gdy chorobę postrzega się przez pryzmat atrybutów przeciwnych (fizyczna słabość, starość, bezruch, niepełność, nieatrakcyjność, brzydota, śmierć). W czeskich idiomach zdrową osobę porównuje się do odpornych organizmów, takich jak potężne, twarde drzewa o mocnych korzeniach i pniach; silne, zwinne, szybkie zwierzęta; piękne plony; czerwone kwiaty itd.
In this study, we aim to describe how the cultural concepts of zdraví (health) and its antithesis nemoc (illness) are conceptualised in Czech phraseology. We focus on the opposition between health and illness, which is one of the constitutive semantic oppositions of traditional Czech linguistic worldview. From the theoretical and methodological perspective, this paper is partly couched within the framework of modern ethnolinguistics and the concept of the linguistic worldview, and partly within cognitive linguistics, especially with regard to the theory of conceptual metaphor. It appears that in Czech linguistic worldview, health is one of the most significant existential values. Its significance becomes apparent mainly against the backdrop of illness, which is located at the antipole of health as its anti-value. The notions of health and illness appear in the human cognitive system as opposites, representing contradicting values. In Czech linguistic worldview, the opposition of health and illness is significantly tied with other semantic oppositions, especially life and death, young and old, beauty and ugliness, movement and immobility, strong and weak, whole and incomplete, colourful and colourless, etc. Health is always conceptualised via its preferred attributes (physical strength, resilience, wholeness, movement, youth, beauty, colourfulness), while illness is viewed through opposite attributes (physical weakness, old age, immobility, incompleteness, unattractiveness, dullness, death). In Czech idioms, a healthy person is compared to resilient products of nature (mighty trees with hard, durable wood, good roots and cores, as well as strong, agile, quick-moving animals, beautiful unimpaired crops, red flowers, etc.).
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2022, 34; 303-318
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Valoración en las metáforas lingüísticas: proyecciones del amante codificadas en el léxico erótico español peninsular
Autorzy:
Popek-Bernat, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2079799.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii
Tematy:
erotic lexicon
conceptual metaphor
cognitive semantics
axiological linguistics
valuation in metaphors
léxico erótico
metáfora conceptual
semántica cognitiva
lingüística axiológica
valoración en las metáforas
Opis:
As observed by Ryszard Tokarski, the linguistic metaphors encode different types of valuations, which constitute one of the fundamental components of their semantic content and form a series of connotations revealed only in certain contexts. These valuations are connected, on the one hand, with the semantic and structural motivation of the majority of the metaphors and, on the other hand, with the influence of cultural and extra-linguistic factors on their formation (1992: 69- 81). Inspired by the work of Tokarski, who tries to determine whether the image of a human being encoded in the Polish language is positive or negative, this paper proposes to analyze the Spanish erotic lexicon in order to detect what types of valuations of lovers (both male and female) are grounded in the Castilian language. In order to achieve this goal, five lexical units concerning the sexual act, extracted from the Diccionario del sexo y el egotism by González Felix Rodriguez (2011), will be reinterpreted. The study aims to demonstrate that the search for the correlations between descriptive and evaluative elements of the meaning lexical item contributes to deeper and multidimensional studies on metaphor.
Źródło:
Itinerarios; 2015, 22; 101-112
1507-7241
Pojawia się w:
Itinerarios
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 18

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies