Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "trauma kulturowa" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-4 z 4
Tytuł:
Przetrwanie i trauma. Pamięć zbiorowa o latach wojny w śląskiej wsi
Survival and Trauma. The Collective Memory of the World War II in a Silesian Village
Autorzy:
Nawrocki, Tomasz
Bierwiaczonek, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427631.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Górny Śląsk
pamięć zbiorowa
trauma kulturowa
Auschwitz-Birkenau
Upper Silesia
collective memory
cultural trauma
Opis:
Artykuł podejmuje problem pamięci zbiorowej o czasach II wojny światowej wśród mieszkańców śląskiej wsi Bojszowy. Odwołując się do koncepcji traumy kulturowej Jeffreya C. Alexandra zadano pytanie: czy w przypadku pamięci mieszkańców badanej wsi o czasach wojny mamy do czynienia z wystąpieniem traumy kulturowej? Do analizy wybrano dwa problemy: pamięć o służbie mężczyzn w Wehrmachcie oraz pamięć o sąsiedztwie nazistowskiego obozu zagłady w Auschwitz-Birkenau (wieś znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie Oświęcimia). Odpowiedź na pytanie badawcze uzyskano dzięki analizie trzydziestu relacji zebranych techniką wywiadu pogłębionego. Badanie odtworzonych treści pamięci zbiorowej pokazało, że pamięć o służbie bojszowian w Wehrmachcie ma charakter traumy kulturowej. Pamięć o tych dramatycznych doświadczeniach przetworzona została na narrację, która odmieniła tożsamość mieszkańców wsi. Taki proces nie zaszedł w przypadku pamięci o obozie Zagłady, dlatego równie trudnych wydarzeń związanych z tym sąsiedztwem nie można ujmować w kategoriach traumy kulturowej.
The article deals with the issue of collective memory about the times of the Second World War (WWII) among the inhabitants of a Silesian village. Engaging with the Jeffrey C. Alexander’s concept of cultural trauma, we set out to establish if the memory of the WWII in this group bears features of cultural trauma. Two issues have been selected for the analysis: the memory of men’s service in the Wehrmacht, the unified armed forces of Nazi Germany, and the memory of living in the vicinity of the Nazi extermination camp in Auschwitz-Birkenau. Thirty in-depth interviews with the inhabitants of the village were analysed in order to answer the research question. The study has demonstrated that the memory of the service in the Wehrmacht bears features of cultural trauma. The memory of these dramatic experiences has transformed the identity of the villagers. This kind of process did not occur in the case of the memory of the Holocaust camp.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2019, 4(235); 75-102
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trauma w procesie - o podlaskiej recepcji bieżeństwa
Trauma in the Process: The Reception of “Bieżeństwo” in the Podlasie Region
Autorzy:
Sawicka-Mierzyńska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1996917.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
I wojna światowa
uchodźcy
pamięć zbiorowa
trauma kulturowa
Podlasie
World War I
refugees
collective memory
cultural trauma
Opis:
Artykuł dotyczy recepcji bieżeństwa – exodusu ok. trzech milionów mieszkańców zachodnich rubieży imperium rosyjskiego w 1915 roku w głąb Rosji w ramach prowadzonej przez władze carskie taktyki „spalonej ziemi”, która miała utrudnić wojsku niemieckiemu marsz na wschód. Autorka, wykorzystując sformułowaną przez J.C. Alexandra kategorię „traumy kulturowej”, usiłuje odpowiedzieć na pytanie, z jakich powodów bieżeństwo nie stało się częścią zbiorowej pamięci Polaków i na jakich zasadach funkcjonuje w zbiorowej pamięci Podlasian. Jako materiał badawczy posłużyły przede wszystkim reportaż Anety Prymaka-Oniszk Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy oraz antologia Jestem, bo wrócili.
The article discusses the reception of bieżeństwo – the exodus of about three million inhabitants of the western borderlands of the Russian empire deep into Russia in 1915. It was part of the "scorched earth" tactics conducted by the tsarist authorities, which were supposed to hinder the German army's march eastward. Using the category of "cultural trauma" formulated by J.C. Alexander, the author seeks to dicover why bieżeństwo did not become a part of the collective memory of Poles and how it now functions in the collective memory of Podlasie residents. The research was based primarily on Aneta Prymaka-Oniszk's reportage Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy [Biezenstwo 1915. Forgotten refugees] and the anthology Jestem, bo wrócili [I am because they came back].
Źródło:
Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2021, 19; 27-49
2082-9701
2720-0078
Pojawia się w:
Białostockie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mieszkańcy wsi Hyżne wobec zagrożenia tatarskiego w XVII stuleciu na tle międzypokoleniowej pamięci komunikatywnej i pamięci kulturowej
Peasants from Hyżne village in the face of Tatar threat in the seventeenth century, against the background of the transgenerational communicative and cultural memory discourses
Autorzy:
Gliwa, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11364328.pdf
Data publikacji:
2020-10-30
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
najazdy tatarskie
działania asymetryczne
przemoc zorganizowana
chłopskie strategie samoobrony
pamięć zbiorowa
trauma kulturowa
Tatar slave raids
asymmetric warfare
organised violence
peasant self-defence strategies
collective memory
cultural trauma
Opis:
Zjawiska związane z klęskami elementarnymi i działaniami wojennymi, których konsekwencją były znaczne zniszczenia i straty materialne pozostawiały zazwyczaj trwały ślad w pamięci zbiorowej i tożsamości społeczeństw epoki wczesnej nowożytności. Do tej klasy fenomenów należała specyficzna działalność militarno-biznesowa ord tatarskich w postaci wypraw grabieżczych dalekiego zasięgu, które od schyłku XV do końca XVII w. pustoszyły i osłabiały demograficznie południowo-wschodnie ziemie państwa polsko-litewskiego. Ze względu na fakt, że operacje militarne prowadzone przez ordy tatarskie miały charakter asymetryczny, koncentrując się w środowisku ludności cywilnej, przeważnie na obszarach wiejskich, stanowiły dla zamieszkujących tam społeczności zagrożenie egzystencjalne. Wynikało to ze skutków tego typu niekonwencjonalnych działań militarnych, którymi były katastrofalne zniszczenia w zabudowie i infrastrukturze gospodarczej atakowanych wsi oraz znaczne straty demograficzne ponoszone przez miejscowe populacje. Jako takie właśnie, niewolnicze wyprawy tatarskie odciskały trwałe piętno w pamięci zbiorowej społeczności, które stawały się ich ofiarą. W oparciu o szeroką bazę materiałów źródłowych pochodzących z XVII i XVIII w., wśród których są m.in. źródła narracyjne, akta wizytacji łacińskiej diecezji przemyskiej i źródła skarbowo-podatkowe, autor skupia swoją uwagę na procesie transformacji pamięci komunikatywnej (pokoleniowej) w pamięć kulturową. Ta ostatnia zaczęła się tworzyć około połowy XVIII w., kiedy w sposób naturalny zaczęło wymierać ostatnie pokolenie będące naocznym świadkiem grabieżczych rajdów tatarskich. Pamięć kulturowa rozumiana jest tutaj – za niemieckim kulturoznawcą i egiptologiem Janem Assmannem – jako ponadindywidualna i zobiektywizowana pamięć danej społeczności na temat własnej traumatycznej przeszłości. Jest ona transmitowana poprzez teksty i tradycję mówioną, często przy wsparciu różnych „miejsc pamięci”, zarówno materialnych, jak i tych niematerialnych o dużym potencjale symbolicznym w postaci legend, podań i pieśni ludowych. Jak się wydaje, kluczowe znaczenie w przetwarzaniu lokalnych pamięci komunikatywnych w pamięć kulturową mieli reprezentanci miejscowych elit intelektualnych, którymi byli najczęściej księża katoliccy. Ich działania, odwołujące się do opozycji sacrum-profanum i popularnej w Rzeczypospolitej XVII–XVIII w. idei prowidencjonalizmu, wskazują na społecznie uwarunkowany proces konstruowania pamięci kulturowej w ramach zobiektywizowanej symbolicznie i wysoce ustrukturyzowanej narracji odnoszącej się wprost do religii chrześcijańskiej, która z jednej strony wykraczała poza indywidualne doświadczenie członków lokalnej wspólnoty, a z drugiej odpowiadała aktualnym potrzebom społeczno-kulturowym.
The phenomena related to natural disasters and acts of war, bringing significant destruction and material losses, usually left an indelible mark in collective memory and identity of early modern era societies. This class of phenomena included a particular type of military-business activity of Tatar hordes, specifically long-range pillage raids, which ravaged and weakened demographically the south-eastern territories of the Polish-Lithuanian state from the late 15th to the end of the 17th century. Since military operations conducted by Tatar hordes were asymmetrical in nature, focusing on civilian communities, mostly in rural areas, they constituted an existential threat to the communities living there. This stemmed from the impact of such unconventional military operations, which included catastrophic damages to buildings and economic infrastructure of attacked villages, as well as significant demographic losses, suffered by local populations. Thus, Tatar slave raids have left a permanent mark in the collective memory of victim communities. The author utilizes a broad base of source materials dating back to 17th and 18th century, including narrative sources, visitation files of Latin Przemyśl diocese, treasury and tax sources, to focus on the transformation process of communicative (generational) memory into cultural memory. The latter began to form around mid-18th century, when the last generation that directly witnessed Tatar pillage raids started dying out. Cultural memory is understood here – after German cultural studies scholar and Egyptologist Jan Assmann – as exteriorized and objectified memory of the given community about its own traumatic past. It is transmitted through textual sources and oral tradition, often supported by various “places of memory”, both material and intangible with great symbolic potential, such as legends, folk tales and songs. It seems that figures of key importance in transforming local communicative memories into cultural memory were the representatives of local intellectual elites, most often Catholic priests. Their activities, referring to the sacrum-profanum dichotomy and the providentialism idea, popular in the 17th–18th century Commonwealth, indicate a socially conditioned process of forming a cultural memory within the framework of symbolically objectified and highly structured narrative, relating directly to Christian religion, which on one hand transcended individual experience of the members of local community, and on the other, responded to current social and cultural needs.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2020, 27; 35-84
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiedza wyciszana i jej status w strukturze środowisk wychowawczych - wybrane perspektywy teoretyczne
Autorzy:
Bielska, Ewa Stanisława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31804092.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
collective memory
collective amnesia
silencing
socio-cultural trauma
curriculum
pamięć i niepamięć zbiorowa
wyciszanie
trauma społeczno-kulturowa
program kształcenia
Opis:
Wprowadzenie: Przedmiotem analizy są społeczno-kulturowe praktyki wyciszania treści oraz status wiedzy niechcianej w strukturze programów edukacyjnych. Paradygmatycznie analiza jest ulokowana w nurcie nowej socjologii edukacji. W strukturze artykułu wyodrębniono trzy części: pierwsza dotyczy praktyk wyciszania dyskredytowanych komponentów wiedzy wspólnej, przedmiotem drugiej jest wyciszanie treści dotyczących zdarzeń o charakterze traumy społeczno-kulturowej, trzecia odnosi się do ulokowania treści w matrycach władzy. Cel badań: Celem analiz jest wyeksponowanie głównych kierunków teoretycznych oraz sieci pojęć charakterystycznych dla studiów nad wiedzą wyciszaną, a także wskazanie perspektyw ich zastosowania w identyfikowaniu tego typu obszarów w programach edukacyjnych. Stan wiedzy: Studia nad wyciszaniem wiedzy są ulokowane w strukturze nowej socjologii edukacji i wiążą się z badaniem różnic w dostępie do instytucji edukacyjnych oraz szans odniesienia sukcesu edukacyjnego dzieci o różnych cechach tożsamościowych (głównie związanych z etnicznością, płcią oraz ulokowaniem stratyfikacyjnym). Ponadto w nowej socjologii edukacji zostały zapoczątkowane badania dotyczące atrybutów treści transmitowanych w szkole w ramach programu jawnego i ukrytego. Dotychczas prowadzone badania dotyczą dyskursywnych praktyk edukacyjnych sprzyjających aktywności uczniów bądź ograniczających ją, rodzaju treści traktowanych jako adekwatne do porządku szkolnego oraz tożsamości, którym w przestrzeni szkoły przyznane jest prawo do ekspresji. Są to kwestie, które korespondują z problematyką socjologii wiedzy, pamięci zbiorowej oraz doświadczenia traumy społeczno-kulturowej i jej konsekwencji. Podsumowanie: W studiach nad wyciszaniem wiedzy pomocne jest wykorzystanie matryc teoretycznych i sieci pojęć charakterystycznych dla studiów nad pamięcią kolektywną, oporem, traumą społeczno-kulturową. Wskazane komponenty teorii sprzyjają identyfikowaniu praktyk wyciszania treści i tożsamości oraz rozumieniu uwarunkowań podejmowania tego typu strategii.
Introduction: The topic of analysis is socio-cultural practices of silencing and the status of unwanted and denied knowledge in the curriculum structure. Paradigmaticallly analyses are enrooted in the new sociology of education. In the structure of the paper there are distinguished three parts: the first one is focused on the chosen practices of silencing components of common knowledge, the topic of the second part is silencing the contents related to the socio-cultural trauma, the third one is related to the status of silenced contents in the structure of power. Research Aim: The analysis aims to emphasise the main theoretical perspectives and net of notions characteristic for the studies on silenced knowledge as well as indicating the views of applying theoretical matrices in identifying spaces of silencing in the curriculum. Evidence-based Facts: Studies on silencing processes are enrooted in the new sociology of education paradigm. They correspond with the research related to educational inequalities (of access to schools and chances of academic success) experienced by youth representing different identity features (related to ethnicity, gender, position in the stratification structure). In the studies characteristic for the new sociology of education, research was also focused on the characteristics of content transmitted in the curriculum. Realised since 70s, research has been related to discursive practices stimulating students’ educational activity or discouraging them from academic success. Mentioned issues correspond with the sociology of knowledge, collective memory and socio-cultural trauma. Summary: In the studies focused on the problems of silencing it is justified to consider theoretical matrices and nets of notions characteristic for the studies on collective memory, resistance, socio-cultural trauma. Mentioned components help identify practices of silencing the content and identities. They have application in the process of comprehension of the basis and aetiology of silencing strategies.
Źródło:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2022, 41, 1; 7-21
0137-6136
Pojawia się w:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-4 z 4

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies