Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Baroque literature" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    „W twarde więzienie wsadzono mi duszę”. Wyobcowanie duszy w ciele w literaturze baroku
    “Instrict-regime prison my soul was placed”. Alienation of a soulina body in Baroque literature
    Autorzy:
    Raubo, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013679.pdf
    Data publikacji:
    2014-06-02
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    barok
    literatura
    antropologia filozoficzna
    dusza
    ciało
    baroque
    literature
    philosophical anthropology
    soul
    body
    Opis:
    The article presents the concept of alienation of a soul in a body present in the literature of Polish Baroque. The sources discussed in the article include: emblematic works, religious poetry, essays, scientific and religious treaties, popular compendia of knowledge. The article covers the following issues: 1) the imagery of a soul trapped in a body as presented in religious poetry; 2) the concepts of alienation of a soul in a body inspired by Cartesian philosophy; 3) the rejection of the dualism of body and soul in the Baroque trend of Aristotelian and Thomistic anthropology.
    Źródło:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2014, 4(7); 141-157
    2084-6045
    2658-2503
    Pojawia się w:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pierwiastki folklorystyczne w słowackiej poezji miłosnej okresu baroku – wybrane zagadnienia
    Elements of Folklore in Slavic Baroque Love Poetry: Selected Issues
    Autorzy:
    Sagało, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/962148.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    Slavic literature
    Baroque
    folklore
    love poetry
    literatura słowacka
    barok
    folklor
    poezja miłosna
    Opis:
    The article focuses on selected folklore elements in Slavic Baroque poetry. It opens with an overview of the historical background, followed by a discussion and exemplification of folklore elements (among others: characteristic names, motifs of plants and animals, situations presented in texts, motifs of heart and brawl) which appear in anonymous Baroque works coming from two collected volumes.
    Artykuł ukazuje wybrane elementy folklorystyczne w słowackiej poezji barokowej. Na początku zostaje przedstawione tło historyczne. Następnie omawiane i prezentowane są na wybranych przykładach pierwiastki folklorystyczne (należą do nich między innymi charakterystyczne imiona, motywy roślinne i zwierzęce, sytuacja przedstawiona w utworach, motyw serca czy bójki), które pojawiają się w anonimowych barokowych utworach, pochodzących z dwóch tomów zbiorowych.
    Źródło:
    Literatura Ludowa; 2019, 63, 4-5; 5-15
    2544-2872
    0024-4708
    Pojawia się w:
    Literatura Ludowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prognostyki w świetle wiary i rozumu. Z religijnych aspektów "Informacyi matematycznej" Wojciecha Bystrzonowskiego
    Autorzy:
    Raubo, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030545.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-06
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Baroque
    Enlightenment
    literature
    prophecies
    religion
    rationalism
    barok
    oświecenie
    literatura
    prognostyki
    religia
    racjonalizm
    Opis:
      The article is devoted to criticism of prophecies presented by Wojciech Bystrzonowski, an encyclopaedist and a science popularizer, in his work “Informacyja matematyczna” [“Mathematical Information”] (1743, 1749). The author discusses prophecies of sorcerers, physiognomy, palmistry, prophetic dreams and astrological predictions. He examines the cases of combining magical practices with religious beliefs, which he regards as dangerous signs of spreading superstitions. He also shows that prophecy cannot be compatible with faith and fundamental principles of rational reasoning. Furthermore, he emphasizes that in the critical evaluation of prophecy a Jesuit principle of discernment of spirits can be applied. The issues covered in his work are characteristic of the atmosphere of the intellectual change that took place at the turn of the Baroque and the Enlightenment.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 343-355
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chrystianizacja wątków antycznych w Historyi wojny między Pompejuszem i Julijuszem (w świetle techniki pisarskiej o. Tomasza Nargielewicza op)
    The christianisation of ancient motifs in Historyja wojny między Pompejuszem i Julijuszem (in the light of father Tomasz Nargielewicz’s writing strategies)
    Autorzy:
    Gacka, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2048510.pdf
    Data publikacji:
    2021-10-27
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Lucan
    Tomasz Nargielewicz
    Latin literature
    Polish literature
    the baroque
    paraphrase
    Lukan
    literatura łacińska
    literatura polska
    barok
    parafraza
    Opis:
    This article is divided into two parts. The first – historical and literary – part offers information about a baroque Dominican writer, Tomasz Nargielewicz (d. 1700), and about a Latin writer, Lucan, whose epic poem Pharsalia was translated into Polish prose by Nargielewicz, who entitled it Historyja wojny między Pompejuszem i Julijuszem (The History of the War between Pompey and Julius). His work is not a faithful translation, but a strong paraphrase, as Nargielewicz omits, elaborates, and rearranges many fragments of the original poem. Due to the fact that he was a Dominican, Nargielewicz added Christian elements to the text. Furthermore, this part of the article will also address the question of whether in his work Nargielewicz made use of the translations of Lucan’s poem by two other baroque poets, John Alan Bardziński and Adalbertus Stanislaus Chrościński. The second – analytical and editorial – part of the article presents excerpts from Nargielewicz’s work, which has never been transcribed before, such as the one that describes Cato the Younger and fragments containing speeches. The speakers who deliver them are: Vulteius (the captain of a Roman ship), Cato (in the temple of Ammon), Achoreus (at a feast at the court of Ptolemy Dionysus), and Cleopatra (at the time of death). The article also presents the final part of the text, where the Christian flavour is most evident.
    Źródło:
    Prace Polonistyczne; 2021, 76; 335-363
    0079-4791
    Pojawia się w:
    Prace Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wojciech Tylkowski wśród monstrów − barokowa scientia curiosa wobec estetyki epoki
    Wojciech Tylkowski among monsters – baroque scientia curiosa towards the esthetics of époque
    Autorzy:
    Napierała, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/514828.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Fundacja dzień dobry! kolektyw kultury
    Tematy:
    baroque
    scientia curiosa
    popular scence literature
    erudition
    marvel
    barok
    literatura popularnonaukowa
    encyklopedyzm
    cudowność
    Opis:
    The article is an attempt to show different connections between modern science in 17th century and esthetics of Baroque. Culture progress had been connected with breaking the Renaissance rules of art – clarity and harmony, as well as with appearance of a new kind of art – varied, unclear and marvel. In both branches of knowledge erudition and necessity of getting to know as much as possible were the most important ideas; this became the background of particular Baroque occurrence: encyclopedism and erudition. The popular science literature genre known as scienta curiosa is strongly connected to those terms. The main subject of analysis is a treatise written by Wojciech Tylkowski, containing knowledge of mathematics, natural history and philosophy. Due to its form – which uses conceptual solutions, tricky, ridiculous questions and description of marvels, monsters and other curiosities – it is one of the most interesting examples of “practice esthetics” – using esthetics for popularization purposes.
    Źródło:
    Amor Fati; 2016, 1(5); 219-235
    2449-7819
    Pojawia się w:
    Amor Fati
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Praktyczne wskazania dla życia osobistego i społecznego w wybranych tekstach literatury religijnej XVII – poł. XVIII wieku
    Practical Guidance on Personal and Social Life in Selected Texts of Religious Literature of the 17th and Mid 18th Century
    Autorzy:
    Łukarsk, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/558383.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    barok
    historia duchowości
    historia literatury
    literatura staropolska
    literatura kościelna
    literatura ascetyczna
    Baroque
    history of spirituality
    history of literature
    Old Polish literature
    ecclesiastical literature
    ascetic literature
    Opis:
    Tekst jest omówieniem wybranych przekazów źródłowych powstałych u schyłku epoki staropolskiej, to jest od siedemnastego do połowy osiemnastego stulecia. Przywoływane druki należą do tego działu ówczesnej twórczości, który ująć można we wspólnej nazwie piśmiennictwa religijnego. Jest to spuścizna kulturowa licznie reprezentowana zarówno w ilości tytułów, jak i formalnej ich różnorodności. Wśród odnotowanych edycji nie ma jednak traktatów naukowych. W rodzimym planie wydawniczym u schyłku doby staropolskiej spotykamy ich zresztą niewiele. Większość analizowanych zapisów stanowi natomiast literatura o charakterystycznym odziaływaniu duszpasterskim, mianowicie: ascetyka, moralistyka, literatura kaznodziejska. Wpisany w strukturę przekazu większości owych utworów szeroki adres wydawniczy i możliwie najbardziej powszechne ich przeznaczenie determinują zarówno kształt literacki wypowiedzi, jak i sposób komunikowania się z odbiorcami. Poza tym przeważająca część cytowanych w szczegółowych rozważaniach historycznych zapisów nosi wyraźne znamiona formalnego i językowego uproszczenia. Ich cechą charakterystyczną jest wyraźnie perswazyjnie ukierunkowanie. W konsekwencji autorzy ujawniają w sferze czytelnych zamierzeń twórczych obecność programowo potraktowanej tendencji dydaktycznego oddziaływania. Wpisana w historyczny przekaz uniwersalność pouczeń etycznych i moralnych umożliwia ich odczytywanie poza granicami reprezentowanej wspólnoty wyznaniowej. Sytuuje je także poza obecnym w nich horyzontem czasowym. Ich uniwersalizm budują refleksje oparte na wspólnocie powszechnie przyjętego i akceptowanego humanizmu. Pouczenia te definiują takie wartości, jak: prawda, pokora, szczerość. Podejmują istotne dla pojedynczego człowieka i dla całego społeczeństwa zagadnienia: relacji do drugiej osoby, poczucia własnej godności, prawidłowej samooceny, współczującej relacji do innych, objawiającej się w chęci niesienia praktycznej pomocy. Wskazania zawierają także zaakcentowany kontekst religijny, opisując warunki przekonującego świadectwa wyznawanej wiary. W części omawiającej problemy natury społecznej znalazły się teksty odnoszące się do problematyki wartości pracy, sprawiedliwego i uczciwego wynagradzania. W ostatnim rozdziale pouczenia staropolskich pisarzy religijnych odnoszą się do wybranych problemów życia małżeńskiego i rodzinnego.
    The text is an attempt to describe selected source materials produced at the end of the Old Polish period, that is from the 17th and mid 18th century. However, among original records there are no treatises of a scientific nature. The list of historical publications described as religious literature includes all titles. The publications attracted a wide circle of readers and in particular determined their universal purpose as both literary forms and as ways of communicating with readers. Most of them exhibit clear formal and linguistic simplifications. Moreover, the widespread educational dimension is a characteristic feature of the Polish Baroque literature under discussion. When it becomes part of a historical tradition, the universality of ethical and moral advice enables us to read the recommendations of church writers of the time in a wider perspective than that of the represented religious community (universal values based on a commonly accepted foundation of humanity, independent of a religious affiliation and time perspective). The advice of Polish Baroque writers emphasizes such values as truth, humility and honesty. They raise issues of importance to both the individual and to society, such as relationships with other people, the sense of one’s own dignity, appropriate self-esteem, and a compassionate attitude to others manifested by a desire to help them. They also provide some recommendations in the religious context, describing the conditions of a convincing proof of one’s practised faith. In the section discussing issues of a social nature, texts referring to questions of the value of work and the matter of fair and honest remuneration are considered. In the last section the advice of Old Polish religious writers on selected problems of marriage and family life is discussed.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2015, 36; 205-218
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przed Bożym Sądem… Prawo z śmiercią, aniołami i niebem, abo Kazanie o Wniebowzięciu Panny Naświętszej Samuela Brzeżewskiego
    Before the Judgment of God: Prawo z śmiercią, aniołami i niebem, abo kazanie o Wniebowzięciu Panny Naświętszej by Samuel Brzeżewski
    Autorzy:
    Dybek, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/451083.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Baroque
    sermon
    Marian literature
    Conceptismo
    Samuel Brzeżewski
    barok
    kazanie
    konceptyzm literatury maryjnej Samuel Brzeżewski
    Opis:
    Samuel Brzeżewski is a forgotten Polish Baroque preacher. There are three extant sermons by him (published 1640–1645) and a biography of the blessed Michał Giedroyc edited by him. Although the sermons are not popular, they are interesting as they represent the so-called Conceptismo of Polish homiletics. One of the sermons is dedicated to a late nobleman, J. Pucniewski, who is compared to an olive tree. The other two sermons relate to the Blessed Virgin. Zaciąg… deals with the search for the best court for Virgin Mary, which consists of sinners and the suffering. The third one, Prawo z śmiercią, aniołami i niebem… [The trial with death, angels and Heaven, or the sermon of the Assumption of the Virgin] was written in commemoration of the Assumption of the Virgin. It describes the trial between the people and Heaven. The preacher is the prosecutor, the faithful are the witnesses, and God is the ultimate judge. Referring to the Bible, the Antiquity and writers of early Christianity, Brzeżewski created an absorbing, though not flawless, sermon using an unusual concept.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2016, 6(11); 178-203
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Symbolika urbanistyczna w Jeruzalem mieście Króla Wielkiego Stefana Kucharskiego
    The Urbanistic Symbols in Stefan Kucharskis Jerusalem, the City of the Great King
    Autorzy:
    Burek, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1882462.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Stefan Kucharski
    barok
    literatura religijna
    piśmiennictwo karmelitańskie
    metafora
    baroque
    religious literature
    Carmelite writings
    metaphor
    Opis:
    Jeruzalem miasto Króla Wielkiego to jeden z tekstów Stefana (właśc. Hieronima) Kucharskiego (1595-1653). Dzieło zachowało się co najmniej w dwóch wersjach, znajduje się w tzw. kopiariuszu lubelskim (Archiwum Polskiej Prowincji Karmelitów Bosych w Krakowie, rkps nr 246, s. 287-302) oraz zbiorze pt. Różne ćwiczenia lubo nauki duchowne i wykłady przez Wielebnego Ojca Stefana od świętej Teresy […], napisane (Archiwum Biblioteki Sióstr Karmelitanek Bosych w Krakowie, rkps nr 62, karty 44r-47v). Ów „wykład” skierowany był najpewniej do sióstr karmelitanek bosych. Podejmuje zagadnienia natury mistycznej, traktuje o sposobach zamieszkiwania Boga w człowieku. W tekście Kucharskiego metafora jest chyba najważniejszym i najczęściej używanym środkiem literackiego przekazu. Nacechowana symbolicznie miejska przestrzeń posłużyła autorowi jako swoista alegoria, wyrażająca poglądy antropologiczne i teologiczne.
    Jerusalem, the City of the Great King is one of the texts by Stefan (in point of fact: Hieronim) Kucharski (1595-1653). The work has been preserved at least in two versions: they are kept in the so called Lublin Cartulary (The Archive of the Polish Province of the Discalced Carmelites, manuscript nr 246, pp. 287-302) and in the collection entitled Various exercises or spiritual lessons and lectures written by the Reverend Father Stefan of St Theresa (The Archive of the Library of Discalced Carmelite Sisters in Krakow, manuscript nr 62, charts 44r-47v). The “lecture” most probably directed to Discalced Carmelite sisters, tackles the issues of a mystical nature and treats about the ways, in which God lives in a man. In Kucharski's text the metaphor is the most important and most often used means of expression. The urban space, characterized by symbols is used by the author as a peculiar allegory expressing his anthropological and theological views.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 1; 225-241
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obrazy biczowania Chrystusa w wybranych mesjadach pasyjnych z XVII wieku
    Autorzy:
    Drożdżewicz, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030354.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-06
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Baroque
    Polish epic poetry
    Polish Passion literature
    messiad
    Polish religious poetry
    Passion symbols
    barok
    epos polski
    literatura pasyjna polska
    mesjada
    poezja religijna polska
    symbolika pasyjna
    Opis:
    My paper addresses the ways of presenting the Passion of Christ in the 17th century Polish passion messiads. Concentrating on the images of the flagellation of Christ in the narrative poems of Kasper Miaskowski, Abraham Rożniatowski, Wacław Potocki and Wespazjan Kochowski, I analyze the relation of the motifs used by them to the exegetic, the mystic, and the apocryphal traditions. Respectful of their original context, my interpretation of the fragments is supported by a thorough analysis of their structure and use of rhetoric devices. My research allows me to conclude that in order to approach the mysteries of faith, the authors of the messiads used symbolic language as a living faith tradition.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 356-379
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    El uso de canciones estimula el aprendizaje de la literatura
    Stosowanie piosenek zachęca do uczenia się literatury
    Use of Songs Encourages Learning Literature
    Autorzy:
    Hornillos, Rubén Cristóbal
    Villanueva Roa, Juan de Dios
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/509190.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Akademia Finansów i Biznesu Vistula
    Tematy:
    didáctica
    literatura española
    canciones
    barroco
    métrica
    aprendizaje significativo
    motivación
    nauczanie
    literatura hiszpańska
    piosenki
    barok
    znaczenie uczenia się
    motywacja
    teaching
    Spanish literature
    songs
    baroque
    importance of learning
    motivation
    Opis:
    El presente artículo recoge las primeras conclusiones de un programa experimental desarrollado en el liceo XXII José Martí de Varsovia durante el curso 2013-14 para analizar el impacto del uso significativo de la música moderna en la enseñanza de la literatura española dentro de un contexto de Español como Lengua Extranjera. En el marco de esta investigación se han enseñado contenidos literarios de métrica, temática y retórica durante cuarenta lecciones, a dos grupos de similares características pero de forma diferenciada. En uno de ellos, denominado de control, se ha utilizado un programa didáctico convencional, mientras que en el otro grupo, denominado experimental, se han estudiado los mismos contenidos literarios, pero a partir de canciones elegidas según los gustos de los alumnos y la relación con los contenidos curriculares. De esta forma se pueden comparar las diferencias en el proceso de aprendizaje y los resultados entre ambos grupos.
    Niniejszy artykuł przedstawia wnioski wyciągnięte na podstawie eksperymentalnego projektu przeprowadzonego w XXII Liceum im. José Martí w Warszawie w czasie lekcji, które miały miejsce w roku szkolnym 2013-2014. Celem ww. projektu była analiza zasadności zastosowania nowoczesnej muzyki w nauczaniu literatury hiszpańskiej na lekcjach języka hiszpańskiego jako obcego. W ramach tego eksperymentu w ciągu 40 lekcji przekazano dwóm podobnym do siebie grupom uczniów treści literackie o charakterze metrycznym, tematycznym i retorycznym. Należy podkreślić, że przekaz ww. treści był odmienny. W jednej z grup, nazwanej „kontrolną”, został zastosowany tradycyjny program dydaktyczny, podczas gdy w drugiej grupie, nazwanej „eksperymentalną”, przekazano te same treści literackie, ale na podstawie piosenek wybranych przez uczniów. W ten sposób można było porównać różnice w procesie uczenia się literatury i efekty tej nauki w obu grupach.
    The article presents the conclusions drawn on the basis of experimental project carried out at XXII José Martí Lyceum in Warsaw in the course of classes that took place in the 2013-2014 school year. An aim of the said project was to analyse the reasonability of application of modern music in teaching Spanish literature during the lessons of Spanish as a foreign language. Within the framework of this experiment, during 40 lessons, the two similar groups of pupils received literary contents of the metric, thematic and rhetoric nature. It must be emphasised that conveyance of the said contents was different. In one of the groups, called the ‘control’ one, there was used the traditional didactic programme, whereas in the second group, called ‘experimental’, there were conveyed the same literary contents but based on the songs chosen by pupils. Thus, it was possible to compare differences in the process of learning literature and effects of that learning in both groups.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2015, 39/2015 Filologia IV; 60-71
    2353-2688
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Za murami klasztoru. Historiografia lubelskich karmelitanek bosych
    Behind Convent Walls. Historiography of Lublin Discalced Carmelite Nuns
    Autorzy:
    Nowicka-Struska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/649929.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    historiografia
    zakony
    literatura
    barok
    mentalność
    kobiety
    egodokument
    tożsamość
    Lublin
    miasto
    karmelitanki bose
    kronika
    rękopisy
    duchowość
    klasztory
    historiography
    convents
    literature
    Baroque
    mentality
    women
    ego-documents
    identity
    city
    Discalced Carmelite Nuns
    chronicle
    manuscripts
    spirituality
    monasteries
    Opis:
    The research on the written works of nuns in homogeneous city space allows to restore the memory of a few generations of women who lived in Lublin, discover their intellectual activity, their literary culture, customs, interests, and their word view. The ego-documents left by the Carmelite Nuns are good materials for the scientific prospect of this isolated group of women and the research microscale remains in the circle of anthropological historical orientation. The Lublin manuscripts, documents and the evidence of intellectual activity of the nuns were completely dispersed in the 19th century. The aim of the article is to merge the knowledge about the discovered texts of Lublin Carmelite Nuns, determine the main features of the texts and name their authors. In my work I have examined a group of “official” papers (a convent visitation book, letters – certamen) and the chronicles of two Lublin monasteries. The first chronicle of the St. Joseph’s Monastery is vast, while the second one from the Immaculate Conception Monastery is only an introductive part of the lost text. The article also enumerates other types of convent writing, such as silva rerum spiritual texts, personal prayer books, the compilation of letters, the adaptations of emblematic collections. The main source of information on Lublin Carmelite Sisters were chronicles. The chronicles were a type of domestic historiography, joining the form of the books of the dead or the vesture books, and a narrative presenting the events from nuns’ lives in chronological order. The chronicle of the first monastery was written from the year 1624 to 1701. The book was written consistently by a few anonymous nuns who differed from each other in terms of their interests, writing skills and ways of outlining the information. The first author of the chronicle (from 1625) was presumably sister Febronia of Jesus. Natural oral tradition, a part from personal experience of the author was the most important source of knowledge about the monastic life. In view of a future reader and in order to make the text historiographical and reliable the authors added letters. The chronicle contains also other texts and exogenic genres. Worth mentioning are one-plot micro narrations which highlight extraordinary literary value of the Carmelites’ chronicles. The micro narrations show the expression of female authors, their ability to present vibrant and fluent narration, and to transfer oral tradition into the chronicle. A tale character of the notes points to the diary features of the text and guides culture researchers to a category of privacy, identity and memory of a small group of women to a significant degree isolated from the outside world. The chroniclers frequently indicated how crucial for the convent was the identity of a group. The opposition “we – they”, “inside – outside (the monastery)”, emphasizing individualism and otherness of the convent, show the far-reaching self-consciousness of the authors.
    Badanie piśmiennictwa zakonnic w jednorodnej przestrzeni miasta służy przywracaniu pamięci o kilku pokoleniach kobiet, które żyły w Lublinie, odkrywaniu ich aktywności intelektualnej, kultury literackiej, obyczajów i zainteresowań, kształtowania obrazu świata. Piśmiennictwo kobiet w epoce staropolskiej wciąż otwiera nowe możliwości poznawcze dla literaturoznawców, badaczy zajmujących się geopoetyką, zainteresowanych zagadnieniami pamięci zbiorowej, prywatności, obiegu teksów, tożsamości bohaterek i identyfikacji zbiorowej czy mentalności grupy. Pozostałe po karmelitankach egodokumenty są dobrym materiałem oglądu naukowego tej wyizolowanej grupy, a mikroskala badawcza pozostaje w obrębie antropologicznej orientacji historycznej. Lubelskie rękopisy, dokumenty i świadectwa aktywności intelektualnej sióstr uległy w XIX wieku całkowitemu rozproszeniu. Artykuł ten ma na celu scalenie wiedzy na temat odnalezionych tekstów karmelitanek lubelskich, określenia najważniejszych cech części dorobku zakonnic, wskazania autorek tekstów, Analizie poddano grupę pism „urzędowych”, (księga wizytacji klasztoru, listy - certaminy) oraz kroniki dwóch lubelskich klasztorów, z których pierwsza, klasztoru pw. Św. Józefa jest znacznych rozmiarów, druga, z kalsztoru pw. Niepokalanego Poczęcia, stanowi zaledwie wstępną część zaginionego najprawdopodobniej tekstu.. Wskazane zostały także inne formy piśmiennictwa klasztornego: żywoty, sylwiczne zbiory duchowościowe, modlitewniki osobiste, zbiór listów, adaptacje zbiorów emblematycznych. Najważniejszymi źródłami wiedzy o lubelskich karmelitankach były kroniki. Były one rodzajem domowej historiografii i miały charakter pośredni pomiędzy księgami zmarłych czy księgami obłóczyn, a regularnie prowadzoną narracją, przedstawiającą w porządku chronologicznym wydarzenia z życia grupy. Kronika pierwszego klasztoru obejmuje okres od 1624 do 1701 roku. Księga pisana była konsekwentnie przez kilka anonimowych kronikarek różniących się zainteresowaniami, sposobami precyzowania przekazu i umiejętnościami pisarskimi. Najprawdopodobniej pierwszą autorką kroniki (od 1625 roku) była Febronia od Jezusa. Naturalny przekaz ustny, oprócz osobistego doświadczenia piszącej był najważniejszym źródłem wiedzy o wydarzeniach w domu klasztornym. Ze względu na przyszłego odbiorcę kroniki i potrzebę uwiarygodnienia historiograficznego zostały dodane listy. W strukturze kroniki zostały zamieszczone także inne teksty i gatunki egzogenne. Szczególna uwagę zwracają jednowątkowe mikronarracje. Fragmenty te stanowią o nadzwyczajnej wartości literackiej kronik karmelitańskich. Ukazują ekspresję piszących kobiet, umiejętność w zakresie prowadzenia potoczystej narracji i transponowania przekazu oralnego na karty kroniki. Gawędowy ton zapisków kieruje uwagę w stronę pamiętnikarskich cech kroniki, a kulturoznawców ku kategorii prywatności, tożsamości i pamięci tej niewielkiej grupy odizolowanych w znacznym stopniu od świata kobiet. Kronikarki wielokrotnie sygnalizowały, jak istotną wartością jest dla konwentu tożsamość grupy. Konfrontacje my – oni, wewnątrz – zewnątrz (klasztoru), podkreślanie indywidualizmu i odmienności zakonu pokazują daleko idącą autoświadomość autorek. Potoczyste w narracji kroniki klasztorne, pozwalają spojrzeć na przeszłość grupy, wspólnoty jako na całość, ale też jako na przestrzeń działania konkretnych, ambitnych i mających wiele do powiedzenia kobiet. W rzeczywistości zakonu klauzurowego „rozgadane” historie karmelitanek wydają się rewersem obowiązującego milczenia zakonnego, przekorą wobec drewienek noszonych w ustach dla jego zachowania czy dzwonków służących do klasztornej komunikacji, które miały zastępować zbędne i uznane za grzeszne słowa.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 53, 2; 79-116
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konwencja epistolograficzna i bezpośredniość wyrazu w listach Jana III Sobieskiego do Marysieńki
    Autorzy:
    Kosmalska, Weronika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/668015.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Jan III Sobieski
    Marysieńka
    Maria Kazimiera d’Arquien
    letters
    directness of expression
    love letters
    king of Poland
    baroque
    epistolography convention
    history of literature
    correspondence
    literary studies
    listy
    bezpośredniość wyrazu
    listy miłosne
    Maria Kazimiera d'Arquien
    konwencja epistolograficzna
    król Polski
    barok
    historia literatury
    XVII wiek
    korespondencja
    literaturoznawstwo
    Opis:
    The article recounts about Jan III Sobieski’s epistles from 1655–1683 which were written to his wife Maria Kazimiera d’Arquien. The division of listing’s model, which was made by Robert Ganszyniec, and the framing of letters’ type according to Stefania Skwarczyńska were taken as a basis in creation of interesting epistolographic convection category typical for Sobieski. Furthermore the text reveals the manner in which Sobieski reaches a directness of the statements as well as the themes which dominate in his letters and the way of taboo implementation. However, the article does not present the letters in detachment with historical and socio-cultural reality. The correspondence of Jan and Maria Sobieski is not only an evidence of great love but also reveals historical events from the participants’ perspective with signs of baroque. The article includes many citations from epistles written by Jan III Sobieski in order to present the reader the discussed issues sufficiently. It also presents the stand of the most accomplished literary historians such as Stefania Skwarczyńska, Alojzy Sajkowski or Leszek Kukulski.
    Artykuł traktuje o epistołach Jana III Sobieskiego do żony Marii Kazimiery d'Arquien z lat 1655-1683. Bazując na podziale modeli listowania dokonanym przez Roberta Ganszyńca oraz koncepcji rodzajów listów Stefanii Skwarczyńskiej, powstała interesująca kategoria konwencji epistolograficznej charakterystyczna wyłącznie dla Sobieskiego. Ponadto tekst ukazuje w jaki sposób Sobieski osiąga bezpośredniość wypowiedzi, jakie tematy dominują w jego listach oraz w jaki sposób realizuje tabu. Artykuł nie przedstawia listów w oderwaniu od realiów historycznych i społeczno-kulturowych. Korespondencja państwa Sobieskich oprócz świadectwa wielkiej miłości ukazuje także wydarzenia historyczne z perspektywy ich uczestników oraz nosi znamiona epoki baroku. By omawiane zagadnienia dostatecznie przedstawić czytelnikowi, artykuł zawiera wiele cytatów z epistoł pisanych przez Jana III Sobieskiego oraz prezentuje stanowiska najznamienitszych historyków literatury takich jak Stefania Skwarczyńska, Alojzy Sajkowski, czy Leszek Kukulski.
    Źródło:
    Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki; 2017, 7
    2391-6540
    2083-9952
    Pojawia się w:
    Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modlitwa w życiu rodziny i społeczeństwa dawnej Polski. Na przykładzie wybranych tekstów literatury religijnej XVII i XVIII wieku
    Prayer in the family and society life of the old Poland – based on selected texts from religious literature of 17th and 18th century
    Autorzy:
    Łukarska, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/626810.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    modlitwa
    rodzina
    społeczeństwo
    literatura religijna
    tradycje
    wzorce
    akt modlitewny
    praktyki modlitewne
    siedemnasty wiek
    barok
    wartość modlitwy
    intencje
    Prayer
    the family and society life
    Tradition and patterns
    a devout act
    prayerful activity and practices
    17th century
    baroque
    value of a prayer
    intentions
    religious literature
    Opis:
    Tekst przybliża ten wymiar religijności, który wiąże się bezpośrednio z życiem mieszkańców dawnej Polski. Kolejno zatem omawia następujące zagadnienia szczegółowe: 1. Tradycja i wzorce modlitwy chrześcijańskiej. 2. Definicje i znaczenie aktu modlitewnego w przekazie wybranych pism teologów siedemnastego stulecia w Polsce. 3. Różne formy modlitewnej aktywności i praktyk modlitewnych w życiu religijnym siedemnastego wieku w Polsce. 4. Przykłady rozumienia potrzeby i wartości modlitwy w życiu codziennym: osobistym, rodzinnym i społecznym w przekazie wybranych utworów literatury barokowej. 5. Najpowszechniejsze intencje modlitewne w zwyczajach naszych przodków
    The text takes on a dimension which relates directly to the life of inhabitants of the old Poland. It describes the following issues in detail: 1. Tradition and patterns of a Christian prayer 2. Definition and meaning of a devout act in the tradition of selected writings of theologians from the 17th century in Poland 3. Different forms of prayerful activity and practices in the religious life of the 17th century in Poland 4. An example of understanding the need and value of a prayer in the daily life: personal, family and social life in the tradition of selected pieces of baroque literature 5. The most popular prayer intentions in the customs of our ancestors.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2014, 9, 1; 76-90
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Nie zatwardzajcie serc waszych...”. Problem sklerokardii w twórczości Wacława Potockiego (na podstawie Nowego zaciągu… i Dyjalogu o zmartwychwstaniu Pańskim). Część pierwsza: Retoryczne aspekty sklerokardii
    “Do not harden your hearts...”. The problem of sclerocardia in the works of Waclaw Potocki (based on Nowy Zaciąg... and Dyjalog o zmartwychwstaniu Pańskim). Part 1: Rhetorical aspects of sclerocardia
    Autorzy:
    Dziemian, Olga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32083854.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    Wacław Potocki
    Nowy zaciąg
    Dyjalog o zmartwychwstaniu Pańskim
    sklerokardia
    serce
    zatwardziałość serca
    retoryka
    obrazowanie
    barok
    literatura religijna
    epika
    dramat
    dialog
    mesjada
    zmysłowość
    cielesność
    biologia
    motywy biblijne
    okrucieństwo
    cierpienie
    XVII w.
    animalizm
    grzech
    grzech przeciwko Duchowi Świętemu
    choroba
    słowo
    Waclaw Potocki
    Nowy Zaciąg
    Dyjalog o zmartwychwstaniu
    Pańskim
    sclerocardia
    heart
    hardening of the heart
    rhetoric
    imagery
    baroque
    religious literature
    epic
    drama
    dialogue
    mesiad
    sensuality
    carnality. biology
    biblical motifs
    cruelty
    suffering
    17th century
    animalism
    sin
    disease
    word
    sin against the Holy Spirit
    Opis:
    This article is the first of two parts of a study devoted to the biblical issue of hardness of heart, present in two works by Waclaw Potocki – Nowy Zaciąg... (1698) and Dyjalog o zmartwychwstaniu Pańskim (1676). The discourse of this sketch focuses primarily on rhetorical issues, on showing the strategies of imagery and the ways of presenting the characters affected by the title sclerocardia (Judas, Annas and Caiaphas, the chief priests and the Jews as collectives demanding the killing of Jesus, the Jewish and Roman executioners), as well as points out the differences and points of convergence in the indicated areas, occurring in the genre-different works. Indicated are the most expressive elements and aspects of the linguistic fabric of the works, which Potocki used to show the essence of the problem, as well as rhetorical techniques and tricks, which were used by the author to build numerous expressive descriptions that strongly affect the senses of the recipient (e.g.: comparisons, amplifications, poetics of contrast, privileging detail and concrete). The multifaceted and artistic construction of descriptions was created by the poet from Łużna using phraseology and lexis from various thematic areas (mainly biology, medicine and the natural world). Animalistic aspects of sclerocardia - the most dominant- together with elements of biologism, naturalism, physiology and anatomy, both prove Potocki’s high sensitivity to stimuli coming from the sensual and material world, as well as testify to the poet’s fascination with the spheres of corporeality and sensuality; this, in turn, is a characteristic element of his poetic imagination. The vision of characters and reality affected by sclerocardia, present in the pages of Nowy Zaciąg... and Dyjalog..., is dominated by falsehood, hypocrisy and lies, marked by extreme brutality, ruthlessness, violence and cruelty. It has no room for pity or any scruples.
    Artykuł jest pierwszą z dwóch części studium poświęconego biblijnej problematyce zatwardziałości serca obecnej w dwóch dziełach Wacława Potockiego – mesjadzie Nowy zaciąg… (1698) oraz Dyjalogu o zmartwychwstaniu Pańskim (1676). Dyskurs niniejszego szkicu koncentruje się przede wszystkim na zagadnieniach retorycznych, na ukazaniu strategii obrazowania oraz sposobach prezentacji bohaterów dotkniętych tytułową sklerokardią (Judasz, Annasz i Kajfasz, arcykapłani i Żydzi jako zbiorowości domagające się zabicia Jezusa, żydowscy i rzymscy oprawcy), jak też wskazuje różnice i punkty zbieżne we wskazanych obszarach, występujących w odmiennych gatunkowo utworach. Wskazano najbardziej wyraziste elementy i aspekty językowej tkanki utworów, które Potocki wykorzystał w celu ukazania istoty problemu, a także techniki i chwyty retoryczne, które posłużyły autorowi do zbudowania licznych ekspresyjnych, silnie oddziałujących na zmysły odbiorcy opisów (np. porównania, amplifikacje, poetyka kontrastu, uprzywilejowanie szczegółu i konkretu). Wieloaspektową i plastyczną konstrukcję opisów poeta z Łużnej stworzył za pomocą frazeologii i leksyki pochodzących z różnorakich obszarów tematycznych (głównie z zakresu biologii, medycyny i świata natury). Animalistyczne aspekty sklerokardii – najbardziej dominujące – wespół z elementami biologizmu, naturalizmu, fizjologii i anatomii, dowodzą wysokiej wrażliwości Potockiego na pochodzące ze świata zmysłowego i materialnego bodźce oraz są świadectwem fascynacji poety sferami cielesności i zmysłowości; to zaś stanowi charakterystyczny element jego poetyckiej wyobraźni. Wizja bohaterów i rzeczywistości dotkniętych sklerokardią, obecna na kartach Nowego zaciągu… i Dyjalogu…, jest zdominowana przez fałsz, hipokryzję i kłamstwo, naznaczona skrajną brutalnością, bezwzględnością, przemocą i okrucieństwem. Brak w niej miejsca na litość czy jakiekolwiek skrupuły.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2023, 18; 44-62
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies