Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "spektrum" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-11 z 11
Tytuł:
The Experiences of the Families of Individuals on the Autism Spectrum During the Pandemic: A Study of Neurodiverse Individuals and Their Caregivers in the Context of Anomie Caused by the Global Health Crisis
Obrazy pandemii szkicowane doświadczeniem rodzin osób rozwijających się w spektrum autyzmu – badanie wyzwań dla osób neuroróżnorodnych i ich opiekunów w kontekście anomii wywołanej globalnym kryzysem zdrowotnym
Autorzy:
Prokop-Dorner, Anna
Ożegalska-Łukasik, Natalia
Świątkiewicz-Mośny, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28046866.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
anomia
pandemia
spektrum autyzmu
anomie
pandemic
autism spectrum
Opis:
The health crisis triggered by the COVID-19 pandemic temporarily suspended many of the existing rules and principles of the social order. This crisis can be described as social anomie. In this article, we explore the coping strategies of persons with disabilities in this state using the example of the families of individuals on the autism spectrum. While the neurodiversity of people on the spectrum is associated with adaptation difficulties and a low tolerance of change, the outbreak of the pandemic introduced abrupt changes in the functioning of institutions, the trajectories of daily life, and existing routines. The analysis of in-depth interviews conducted among parents of children on the autism spectrum shows how, in the face of radical changes in their external conditions, caregivers adapted the available measures to the developmental needs of their children and other family members. In the face of an anomic social order, innovation turned out to be the dominant coping strategy.
Kryzys zdrowotny wywołany przez pandemię COVID-19 spowodował czasowe zawieszenie wielu obowiązujących zasad i reguł porządku społecznego. Kryzys ten można określić mianem anomii społecznej, czyli stanu zachwiania ładu społecznego oraz systemu wartości i norm, a także erozji więzi społecznych. W artykule opisano doświadczenia osób z niepełnosprawnościami w sytuacji anomii na przykładzie rodzin osób rozwijających się w spektrum autyzmu. Neurozróżnicowanie osób w spektrum autyzmu jest związane z trudnościami adaptacyjnymi i niską tolerancją na zmiany, a wybuch pandemii wprowadził nagłą zmianę w funkcjonowaniu instytucji, zaburzył dotychczasowe trajektorie życia codziennego oraz uniemożliwił utrzymanie dotychczasowej rutyny. Analiza wywiadów pogłębionych przeprowadzonych wśród opiekunów dzieci w spektrum autyzmu pokazała, jak wobec diametralnych zmian warunków funkcjonowania opiekunowie dostosowali dostępne sposoby działania do potrzeb rozwojowych dzieci i pozostałych członków rodziny. Wobec anomijnego porządku społecznego dominującą strategią radzenia sobie okazała się innowacja.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2023, 19, 3; 96-115
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kooperatywne aspekty komunikacji osób podejrzanych o spektrum autyzmu
Cooperative Aspects of Communication of People Suspected of Autism
Autorzy:
Boksa, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1938522.pdf
Data publikacji:
2021-06-02
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Logopedyczne
Tematy:
spektrum autyzmu
kooperacja
komunikacja
autism spectrum
cooperation
communication
Opis:
W niniejszym artykule przedstawiam poglądy na temat społecznych, a zarazem kooperatyw-nych podstaw rozumienia języka i posługiwania się nim w sposób intencjonalny. Sięgnięcie do badań antropolingwistycznych pozwala odkryć istotę procesu porozumiewania się, poprzez który człowiek może realizować życiowe cele. Mam tu na myśli kompetencję komunikacyjną1. Ko-operacja natomiast jest umiejętnością, która wykształciła się w toku ewolucji, aby zapewnić lu-dziom przetrwanie w świecie niebezpiecznym i różnorodnym. Celem badań była analiza wybranych sytuacji komunikacyjnych dzieci (trzyletnich) podejrzanych o spektrum autyzmu, w których powi-nien ujawnić się aspekt kooperacji. Badania potwierdziły, że u dzieci ze spektrum autyzmu rozwój mowy został zablokowany na etapie regulacji interakcji z otoczeniem. Przejawia się to między inny-mi w niezdolności do współpracy. To właśnie umiejętność współpracy doprowadziła ludzi do stworzenia społeczeństw wysoko zorganizowanych, w których relacje międzyludzkie są kodyfikowane językowo i społecznie poprzez komunikowanie się. Myśl ta powinna stanowić implikację w diagnozie i terapii osób ze spektrum autyzmu. Rozwijając bowiem u autyków umiejętność współdziałania w różnych sytuacjach społecznych, możemy wpływać na poziom ich sprawności językowej, kognitywnej oraz wykonawczej.
In this article I present views on the social foundations of understanding a language and using it in an intentional way in the context of its emergence, that is, emergence in the human race. Reaching for anthropolinguistic research allows to discover the essence of the communication process by which a person can achieve life goals. I mean communication competence. Cooperation is a skill that has evolved over the course of evolution to ensure that people survive in a dangerous and diverse world. the aim of the study was to analyze selected communication situations of children (three years old) suspected of having an autism spectrum in which the aspect of cooperation should be revealed. However, it turned out that in children with autism spectrum, speech development was blocked at the stage of regulation of interaction with the environment. The ability to cooperate led people to create highly organized societies whose relations are regulated through communication. This thesis should be an implication in the diagnosis and therapy of people with language communication disorders and delays in language acquisition, in order to develop in those patients the ability to interact, participate in different social situations, thus affecting their level of language, cognitive and executive skills.
Źródło:
Logopedia; 2020, 49, 2; 39-53
0459-6935
Pojawia się w:
Logopedia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Dziewczyna w spektrum”. O Cukrach Doroty Kotas
„Girl on the Spectrum”. Abouth Sugars by Dorota Kotas
Autorzy:
Gralewicz-Wolny, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520364.pdf
Data publikacji:
2023-12-18
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
Dorota Kotas
Cukry
spektrum autyzmu
norma
dziewczyńskość
Sugars
autism spectrum
norm
girlishness
Opis:
The article proposes a reading of Sugars by Dorota Kotas – a story about a girl on the autism spectrum who, as a non-neurotypical and non-heteronormative person, incurs the high emotional costs of double exclusion (mainly in the field of family relationships), and yet saves a whole set of features that allow her to fulfill herself in a creative and personal dimension. From the perspective of girl studies, the narrative of Sugars presents girlhood not so much as a stage of a woman’s life, situated between childhood and adulthood, but as the state of independence she achieves from social norms, the pleasure of being simply herself without concern for the requirements and expectations of the environment.
Źródło:
Świat i Słowo; 2023, 41, 2; 421-432
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edukacja seksualna osób ze spektrum autyzmu i osób z niepełnosprawnością intelektualną
SEX EDUCATION OF PEOPLE WITH AUTISM SPECTRUM AND PEOPLE WITH INTELLECTUAL DISABILITIES
Autorzy:
Fornalik, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/499087.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę
Tematy:
edukacja seksualna
niepełnosprawność intelektualna
spektrum autyzmu
sex education
intellectual disability
autism spectrum
Opis:
Ze względu na sytuację polityczną i społeczną ostatnie lata to czas niepewności wokół zagadnienia edukacji seksualnej dzieci oraz młodzieży. Unikanie jej realizacji uwidacznia się w pracy z młodzieżą pełnosprawną, jednak w jeszcze większym stopniu jest obserwowane w terapii i edukacji osób z niepełnosprawnością intelektualną, niepełnosprawnością sprzężoną i zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Takie działania są szkodliwe, bowiem osoby te są w większym stopniu narażone na wykorzystanie seksualne, a pozbawione edukacji seksualnej mogą wchodzić w rolę sprawców przemocy seksualnej lub podejmować ryzykowne i problemowe zachowania o charakterze seksualnym. Artykuł prezentuje czynniki związane z określoną niepełnosprawnością lub neuroróżnorodnością, które powinny zostać uwzględnione w planowaniu edukacji seksualnej. Omawia także prawne i organizacyjne aspekty realizacji edukacji seksualnej w polskich placówkach, z uwzględnieniem roli osób ją realizujących.
Due to the political and social situation, recent years have been a time of uncertainty around the issue of sex education of children and adolescents. Avoiding its implementation is evident when working with non-disabled youth, however, it is even more observed in the therapy and education of people with intellectual disabilities, conjugated disabilities and autism spectrum disorders. Such actions are harmful, because these people are more exposed to sexual abuse, and without sex education they can enter the role of perpetrators of sexual violence or take risky and problematic sexual behavior. The article presents factors related to a specific disability or neurodiversity that should be included in the planning of sex education. He also discusses the legal and organizational aspects of the implementation of sex education in Polish institutions, including the role of those implementing it.
Źródło:
Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka; 2020, 19, 2; 80-107
1644-6526
Pojawia się w:
Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcjonowanie społeczne dziecka z autyzmem – analiza indywidualnego przypadku
Social functioning of a child with autism – Individual case analysis
Autorzy:
Paruch, Daria
Al-Khamisy, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/903679.pdf
Data publikacji:
2020-05-06
Wydawca:
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
Tematy:
autyzm
rozwój społeczny
spektrum autystyczne
komunikacja
terapia
autism
social development
autism spectrum
communication
treatment
Opis:
W zaprezentowanym tekście przedstawiono wnioski z analizy funkcjonowania społecznego chłopca z autyzmem w terapeutycznym punkcie przedszkolnym. Celem podjętych badań było rozpoznanie mocnych stron i ograniczeń w zakresie funkcjonowania społecznego dziecka z autyzmem kończącego edukację przedszkolną. Badania realizowano metodą indywidualnych przypadków, techniką obserwacji oraz wywiadu. Wyniki badań wskazują na to, że funkcjonowanie społeczne dziecka z autyzmem jest na takim poziomie, który pozwala mu podjąć dalszą naukę w szkole integracyjnej lub masowej, ale przy wsparciu pedagoga specjalnego. Chłopiec komunikuje swoje potrzeby, opanował podstawowe czynności samoobsługowe oraz przestrzega zasad obowiązujących w przedszkolu. Przy odpowiednim wsparciu ze strony specjalistów oraz rodziców może nawiązać również prawidłowe relacje rówieśnicze.
This article presents conclusions from analysis of the social functioning of a boy with autism in a preschool for children with special needs. The purpose of the study was to explore strengths and weaknesses in the social functioning of a boy with autism completing his preschool education. A case study was used as a research method, and observation and interview – as research techniques. The findings suggest that the social functioning of the boy with autism is at a level that allows him to continue education in an integrated or general education school as long as he is supported by a special teacher. The boy communicates his needs, has learned basic self-care skills, and follows preschool classroom rules. With adequate support from specialists and his parents, he is also able to establish healthy peer relationships.
Źródło:
Szkoła Specjalna; 2020, LXXXI(2); 120-134
0137-818X
Pojawia się w:
Szkoła Specjalna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zachowania językowe i komunikacyjne osób ze spektrum autyzmu w wybranych filmach fabularnych
Linguistic and Communication Behaviors of People with Autism Spectrum in Chosen Feature Films
Autorzy:
Ejsmunt‑Wieczorek, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408870.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
język
mowa
komunikacja
spektrum autyzmu
film fabularny
language
speech
communication
autism spectrum
feature film
Opis:
Język i mowa są niezbędne w życiu każdego człowieka. Od najmłodszych lat ludzie nabywają kompetencje językowe pomagające im tworzyć poprawne gramatycznie frazy oraz umiejętności językowe, dzięki którym potrafią dopasować przekaz do odbiorcy i sytuacji. Wszystko to pomaga budować ważne dla nas relacje. Niestety, osoby niepełnosprawne, poza dysfunkcjami fizycznymi i psychicznymi, charakteryzują się różnym poziomem sprawności językowej i komunikacyjnej. W artykule przedstawiono umiejętności językowe fikcyjnych bohaterów filmowych z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Podjęto również próbę oceny trafności prawidłowego przedstawiania zaburzeń językowych u osób z dysfunkcjami przez reżyserów i bohaterów filmowych w odniesieniu do literatury fachowej, poświęconej opisywanemu spektrum autyzmu.
Language and speech are essential in every human being’s life. People acquire linguistic competences from the early years that help them build grammatically correct phrases and linguistic skills thanks to which, they can adjust the message to its receiver and situation. All this helps build important for us relations. Unfortunately, people with disabilities, apart from physical and mental dysfunctions, are characterized by a different level of linguistic and communicative skills. In this article, I am going to present the language skills of fictional film heroes with autism spectrum disorders. I will also make an attempt to assess the accuracy of the correct presentation of language disorders among people with disabilities by film directors and heroes in relation to the professional literature devoted to the described autism spectrum.
Źródło:
Logopaedica Lodziensia; 2022, 6; 37-49
2544-7238
2657-4381
Pojawia się w:
Logopaedica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ujęzykowienie myśli poprzez pismo – analiza komunikacji pisemnej wybranej grupy dzieci ze spektrum autyzmu
Linguistic expression of thoughts through writing: an analysis of written communication of a selected group of children on the autism spectrum
Autorzy:
Sedivy-Mączka, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408947.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
spektrum autyzmu
porozumiewanie za pomocą pisma
ruchomy alfabet
autism spectrum
communication by writing
movable alphabet
Opis:
Możliwości porozumiewania się wpływają na jakość i komfort życia. Ważnym problemem jest sposób komunikacji niemówiących osób z autyzmem i dobór odpowiednich narzędzi do przekazywania myśli. Przedstawione w artykule badanie pilotażowe wskazuje na konieczność zgłębienia analizy porozumiewania się – za pomocą pisma – dzieci niemówiących, które nie rozpoczęły jeszcze nauki w szkole. Badani wykazywali znaczne ograniczenia w sposobie zapisywania, ale też widoczny był potencjał zastosowanego narzędzia w zakresie wypowiadania się. Zaburzony plan ruchu ogranicza możliwość mówienia oraz sprawność manualną, co przekłada się na ruchy ręki przy zapisywaniu. Dzięki pismu dzieci otrzymały szansę wypowiadania się w sposób swobodny, chociaż bez użycia głosu.
The ability to communicate affects the quality and comfort of life. An important problem is how non‑speaking autistic people communicate and how to choose the right tools to convey thoughts. The result of the pilot study presented in the article indicates the need to explore the analysis of communication by means of writing of non‑speaking children who have not yet started school. The respondents showed significant limitations in the way they wrote, but the potential of the tool used for speaking was also evident. A disturbed movement plan limits the ability to speak and manual dexterity, which translates into hand movements when writing down. With writing, the children were given the chance to express themselves freely, albeit without the use of their voice.
Źródło:
Logopaedica Lodziensia; 2023, 7; 187-199
2544-7238
2657-4381
Pojawia się w:
Logopaedica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Educational spaces for students with autism spectrum disorders
Przestrzenie edukacyjne dla uczniów w spektrum autyzmu
Autorzy:
Pogoda, Julia
Majczyk, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2174419.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
education
school design
autism spectrum
inclusivity
universal design
edukacja
projektowanie szkoły
spektrum autyzmu
inkluzywność
projektowanie uniwersalne
Opis:
This study aims to present the relationship between the architectural surroundings and the needs of children with autism spectrum disorders in the educational environment. Therefore, it began with identifying the special needs of children with ASDs (Autism Spectrum Disorder) and the ways in which these needs are addressed in school designs carried out in the USA and Great Britain. The study also shows a few Polish attempts to create autism-friendly schools. Finally, an attempt was made to extend the paradigms of "universal design" with activities necessary to increase the comfort of using educational institutions by children with autism spectrum disorders.
W niniejszym opracowaniu przedstawiono zależności między otoczeniem architektonicznym a potrzebami dzieci ze spektrum autyzmu w środowisku edukacyjnym. Rozpoczęto od wskazania specjalnych potrzeb dzieci z ASD (Autism Spectrum Disorder) i sposobów, w jaki odpowiada się na te potrzeby w projektach szkół zrealizowanych w USA i w Wielkiej Brytanii. W artykule pokazano też nieliczne polskie próby tworzenia szkół przyjaznych autystykom, a na końcu podjęto próbę rozszerzenia paradygmatów „projektowania uniwersalnego” o działania konieczne do zwiększenia komfortu użytkowania placówek edukacyjnych przez dzieci ze spektrum autyzmu.
Źródło:
Architectus; 2022, 3 (71); 69--77
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oddziaływania psychoedukacyjne a wiedza o sobie dorosłych osób ze spektrum autyzmu
A psycho-educational interventions and selfknowledge of people on the autism spectrum
Autorzy:
Kanar, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2232744.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
psycho-educational interventions
therapy
self-knowledge
autism
autism spectrum
oddziaływanie psychoedukacyjne
terapia
wiedza o sobie
spektrum autyzmu
autyzm
Opis:
Celem badań było określenie znaczenia oddziaływań psychoedukacyjnych dla samowiedzy dorosłych osób ze spektrum autyzmu. W opracowaniu przyjęto, że paradygmat interpretatywny jest kluczowy, aby móc odnaleźć odpowiedzi na nurtujące badacza problemy naukowe. Osoby autystyczne charakteryzują się trudnościami w sferze komunikacyjnej, a także społecznej. W związku z tym szczególnie istotne okazało się indywidualne podejście do każdego badanego. Analiza i interpretacja materiału empirycznego uwzględniała perspektywę fenomenograficzną. Badania wykazały, że działania o charakterze edukacyjno-terapeutycznym mogą pozytywnie lub negatywnie wpływać na samowiedzę ludzi ze spektrum autyzmu. Osoby autystyczne, które doświadczyły prawidłowo przeprowadzonych oddziaływań edukacyjnych, uwzględniających ich neurotyp rozwinęły wiedzę o sobie, a także umiejętności związane ze samoregulacją i samostanowieniem. Wśród wypowiedzi badanych można wskazać takie, które świadczą o negatywnym oddziaływaniu interwencji edukacyjno-terapeutycznych.
The aim of the study was to determine the relevance of psychoeducational interventions to the self-knowledge of adults on the autism spectrum. This study assumes that the interpretative paradigm is crucial in order to seek answers to the researcher’s research questions. Autistic individuals tend to have difficulties in the communication sphere as well as in the social sphere. Therefore, an individual approach to each participant proved to be particularly important. The analysis and interpretation of the empirical material involved a phenomenographic perspective. The research showed that educational and therapeutic activities can positively or negatively influence the self-knowledge of individuals on the autism spectrum. Autistic people who experienced properly conducted educational interventions, which took into account their neurotype, developed self-knowledge, as well as skills related to self-regulation and self-determination. Some of the statements made by the respondents indicate a negative impact of educational and therapeutic interventions.
Źródło:
Rocznik Lubuski; 2022, 48, 2; 173-184
0485-3083
Pojawia się w:
Rocznik Lubuski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wspieranie dorosłych osób ze spektrum autyzmu w Polsce – od rozważań teoretycznych do praktycznej egzemplifikacji
Supporting adults from the autism spectrum in Poland - from theoretical considerations to practical exemplification
Autorzy:
Kanar, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/460238.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
autyzm
spektrum autyzmu
stowarzyszenie
fundacja
dorosłość
system wsparcia
system opieki
autism
autism spectrum
adult
association
foundation
support system
system of care
Opis:
Teza. W opracowaniu podjęto tematykę dotyczącą wspierania dorosłych osób ze spektrum autyzmu. Przez wzgląd na instytucjonalne podejście do wsparcia osób niepełnosprawnych zauważa się niepowodzenia w niwelowaniu trudności w funkcjonowaniu osób z niepełnosprawnością. Niniejszy artykuł przedstawi przykłady dobrej praktyki we wspieraniu osób z autyzmem. Omówione koncepcje. W tekście przedstawione zostało zaplecze teoretyczne systemu opieki i wsparcia osób z niepełnosprawnością w Polsce. Ponadto artykuł ukazuje program usamodzielniania na płaszczyźnie zawodowej oraz w aspekcie życiowym (program mieszkań treningowych oraz Domu dla Dorosłych Osób z Autyzmem). Opracowanie zawiera egzemplifikację przykładów dobrej praktyki wspierania dorosłych osób z autyzmem. Omówione zostały najważniejsze założenia Fundacji Dom Autysty, Stowarzyszenia Pomocy Osobom Autystycznym Dalej Razem oraz Fundacji Generado. Wyniki i wnioski. Zakończenie ukazuje możliwości wsparcia dorosłych osób z autyzmem, które stwarzają wymienione wyżej organizacje pożytku publicznego. Podsumowaniem niniejszego opracowania jest ukazanie deficytów i możliwości ich niwelowania w systemie wsparcia osób niepełnosprawnych w oparciu o zalecenia dla Polski odnośnie realizacji Konwencji o Prawach Osób z Niepełnosprawnościami oraz przedstawienie idei systemu samorzecznictwa.
Thesis. The study addresses the subject of supporting adults from the autism spectrum. Through insight into the institutional approach to supporting people with disabilities, failures in eliminating difficulties in the functioning of people with disabilities are noted. This article will present examples of good practice in supporting people with autism. Concepts dicsussed. The text presents a theoretical background of care and support systems for people with disabilities in Poland. Additionally, the article shows the programme for becoming independent on a professional level as well as in life generally (programme of training flats, and the ‘Home for Adults with Autism’). The study contains an exemplification of good practice to support adult people with autism. The most important assumptions of the Foundation "Dom Autysty", Association for the Assistance of Autistic People "Dalej Razem" and the Generado Foundation were discussed. Results and conclusions. The conclusion indicates the possibilities for supporting adults with autism which are created by the above mentioned Public Benefit Organizations. To summarise, the study shows the deficits in the support system for disabled people and the possibilities of overcoming them, based on recommendations for Poland regarding the implementation of the Convention on the Rights of Persons with Disabilities.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2019, 9; 240-249
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiedza ekspercka i eksperckość przez doświadczenie w dziedzinie autyzmu: kontekst pozainstytucjonalny
Expert Knowledge and Expertise by Experience in the Domain of Autism
Autorzy:
Wodziński, Maciej
Hetmański, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41220102.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
expert knowledge
expertise
knowledge justification
cognitive competences
expert authority
expertise by experience
autism spectrum
wiedza ekspercka
eksperckość
prawomocność wiedzy
kompetencje poznawcze
autorytet eksperta
eksperckość przez doświadczenie
spektrum autyzmu
Opis:
W artykule przedstawione są koncepcje i teorie wiedzy eksperckiej, a także dyskusje nad epistemologicznym statusem wiedzy eksperckiej, kompetencji poznawczych wchodzących w zakres eksperckości oraz autorytetu eksperta. Są one traktowane jako rodzaj wiedzy pozainstytucjonalnej, tylko w niewielkim stopniu nawiązującej do wiedzy naukowej i akademickich środowisk. Zreferowane zostają stanowiska A. Goldmana, H. Collinsa i R. Evansa, Z. Majdika i W. Keitha, T. Burge’a oraz J. Shanteau w kwestii prawomocności wiedzy eksperckiej oraz sposobów jej uzasadniania. Wskazuje się na problematyczność i pewne ograniczenia tradycyjnych stanowisk w sprawie wiarygodności wiedzy eksperckiej i autorytetu eksperta. Na przykładzie zjawiska spektrum autyzmu i tradycyjnych sądów na jego temat – w szczególności ekspertyz wydawanych o osobach nim objętych oraz potocznych opinii i stereotypów – przedstawiona zostaje dyskusja nad zmianami zachodzącymi w tej dziedzinie wiedzy i społecznej praktyki. Omawiane są koncepcje eksperckości przez doświadczenie w temacie autyzmu, w tym również tzw. samorzecznictwa i samorzecznictwa-naukowców. Te nowe postawy poznawcze i społeczne funkcje ekspertów ds. spektrum autyzmu analizowane są również od strony epistemologicznej wiarygodności tego rodzaju wiedzy i kompetencji.
The article presents conceptions and theories of expert knowledge, as well as discussions on the epistemological status of expert knowledge, cognitive competences falling within the scope of expertise and expert authority. They are treated as a kind of extra-institutional knowledge, referring only to a small extent to the scientific knowledge and academic circles. The positions of Alvin Goldman, Harry Collins and R. Evans, Z. Majdik and W. Keith, T. Burge and J. Shanteau on the validity of expert knowledge and methods of its justification are presented. The paper points to the problematic nature and certain limitations of the traditional perspective on the credibility of expert knowledge and expert authority. On the example of the phenomenon of the autism spectrum and traditional judgments about it—in particular, expert opinions issued about people covered by it, as well as common opinions and stereotypes— the discussion on the changes taking place in this field of knowledge and social practice is presented. Conceptions of expertise by experience in the subject of autism are discussed, including the so-called self-advocacy and self-advocacy scientists. These new cognitive attitudes and social functions of autism spectrum experts are also analyzed from the point of view of the epistemological credibility of this type of knowledge and competence.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2021, 9; 225-250
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-11 z 11

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies