- Tytuł:
-
The “Logic” of Aristotelian Causality: An Analysis of the Genesis of Artifacts
„Logika” arystotelesowskiej przyczynowości – analiza genezy artefaktów - Autorzy:
- Olesiak, Jarosław
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/488590.pdf
- Data publikacji:
- 2015
- Wydawca:
- Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
- Tematy:
-
Arystoteles
filozofia przyrody
przyczyny
analogia natura-sztuka
artefakty
Aristotle
philosophy of nature
cause
nature-craft analogy
artifacts - Opis:
-
Spór Arystotelesa ze starożytnymi fizykalistami przekazany w Fizyce II.8–9 dotyczy roli przyczyny celowej w przyrodzie. W artykule analizowana jest arystotelesowska teoria przyczyn jako szerszy kontekst tego sporu. Przyjmując analogię między naturą a sztuką oraz uznając paradygmatyczny charakter tworzenia artefaktów, autor stara się uzasadnić arystotelesowską teorię przyczyn. Badana jest geneza artefaktów z punktu widzenia tych aspektów teorii Arystotelesa, które są wyróżnione w jego wyjaśnieniu naturalnego powstawania. Omawia się zasadniczy charakter każdej przyczyny, różnice między przyczynami oraz swoistą zbieżność między trzema z nich, komplementarność między przyczyną sprawczą a celową, naturę i rolę pragnienia w procesie powstawania oraz prymat formy. Wprowadza się pojęcie pełnego czasowego przedmiotu (trans-temporal whole). Wskazuje się na konieczność uwzględnienia pełnego przedmiotu – obejmującego cały proces powstawania, wraz z jego źródłem – jako stosowny kontekst dla właściwego rozumienia powstawania. Przedstawia się także rozróżnienie pomiędzy perspektywą obiektywną i subiektywną, które jest szczególnie przydatne w wyjaśnianiu przyczynowości celowej.
The present paper, taking as a point of departure Aristotle’s dispute with the ancient physicalists in Physics II.8–9 about the role of the final cause in nature, examines the context of the problem, his theory of the causes. Aristotle assumes an analogy between nature and craft and takes the production of artifacts to be paradigmatic. With these assumptions as guiding principles, the paper attempts to motivate his causal theory and propose what may be called a “logic” of the causes. It examines artefactual coming-to-be more closely, focusing on the aspects of Aristotle’s account that are highlighted in his explanation of natural coming-to-be: the basic character of the causes, the peculiar distinction between the causes and the accompanying the deeper coincidence among three of them, the complementarity between the final and moving causes, the nature and role of desire in coming-to-be, and the primacy of form. It introduces the notion of a trans-temporal objective whole and shows the need to consider the full whole—which includes the entire process of coming-to-be together with its source—as the proper context for a full understanding of coming-to-be. It also points out the importance of the distinction between the objective and subjective perspectives, especially useful in understanding final causality. - Źródło:
-
Roczniki Filozoficzne; 2015, 63, 4; 7-34
0035-7685 - Pojawia się w:
- Roczniki Filozoficzne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł