- Tytuł:
-
Rezydencja i zaplecze gospodarcze w dobrach biskupów przemyskich ob. łac. w Radymnie w świetle XVIII-wiecznych opisów inwentarzowych
The residence and the utilitarian structures in the Latin-rite bishops’ property in Radymno on the basis of the 18th-century inventory - Autorzy:
-
Proksa, M.
Zub, M. - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/105520.pdf
- Data publikacji:
- 2017
- Wydawca:
- Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza
- Tematy:
-
architektura nowożytna
architektura drewniana
architektura rezydencjonalna
budownictwo gospodarcze
early modern architecture
wooden architecture
residential architecture
utilitarian buildings - Opis:
-
Celem artykułu jest analiza architektoniczna i przestrzenno-użytkowa zespołu rezydencjonalno-gospodarczego w dobrach biskupów przemyskich ob. łac. w Radymnie,
wstępnie przedstawiono także architekturę pozostałych zespołów mieszkalno-gospodarczych wchodzących w skład tych dóbr wg ich stanu w połowie
XVIII wieku oraz uwagi związane z lokalizacją poszczególnych kompleksów zabudowy.
Analiza została przeprowadzona na podstawie tekstu lustracji miasta dokonanej
krótko przed 1750 rokiem na zlecenie biskupa przemyskiego Wacława
Hieronima Sierakowskiego oraz dwóch wojskowych map topograficznych: z lat
80-tych XVIII wieku i połowy wieku XIX. Na rezydencję biskupów, oprócz
drewnianego pałacu w typie dworu alkierzowego z czterema alkierzami narożnymi,
otoczonego wałami i fosą, składały się inne zabudowania mieszkalne oraz gospodarcze.
W obrębie obronnego obwodu znajdowały się oficyny, kuchnia z piekarnią
i szafarnią (spiżarnią) oraz drewutnia z karmnikiem, a także studnia i piwnica,
poza wałami ulokowano natomiast stajnię, wozownię, cegielnię i kuźnię, zaś
za pałacem rozciągał się ogród. Oprócz zespołu pałacowego w skład omawianych
posiadłości wchodziły w XVIII wieku jeszcze trzy folwarki określone w dokumencie
źródłowym jako radymiński (w bezpośrednim sąsiedztwie rezydencji),
Bogudzięka (dawny wójtowski) oraz najnowszy – skołoszowski. Osobnym, niewielkim
kompleksem zabudowań o trudnej do ustalenia lokalizacji była arenda
z browarem, a listę obiektów składających się na gospodarcze zaplecze w dobrach
biskupów przemyskich ob. łac. w Radymnie zamykają wolnostojący spichlerz
oraz karczma.
The purpose of the article is to analyse the spatial program and architectural features of the complex of residential and utilitarian structures in the Latin-rite bishops’ property in Radymno. We also present the main features of the rest of the complexes of domestic and utilitarian buildings constituting part of this property (as they were described in the mid-18th century) and some remarks concerning the location of the above mentioned sets of buildings. The analysis has been carried out on the basis of the text of the act of surveying the town, ordered shortly before 1750 by Wacław Hieronim Sierakowski, the bishop of Przemyśl. Two topographical military maps (one of the 1780s and the other of the mid-19th century) have been used as an additional source. The bishops’ residence consisted of a wooden palace with four protruding alcoves in corners, surrounded by the rampart and moat, and other domestic and utilitarian buildings. Inside the defensive circuit there were located: a domestic building for staff, a kitchen with a bakery and a storeroom, a woodshed with a feeder, a water well and a cellar. Outside the rampart there were standing: a stable, a coach house, a brickyard and a forge. There was also a garden beside the palace. In addition to the residential complex three folwarks, named ‘Radyminski’ (in the neighbourhood of the residence), ‘Bogudzięka’, and the newest one – ‘Skoloszowski’ were also part of the property. A separate, small complex of buildings, whose location is difficult to establish, was the inn with the brewery, and at the end of the list of the utilitarian buildings in the Latin-rite bishops’ property in Radymno there is the detached granary and the inn. - Źródło:
-
Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury; 2017, 64, 3/II; 285-292
2300-5130
2300-8903 - Pojawia się w:
- Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł