- Tytuł:
-
Działalność polskich architektów w Tbilisi w XIX i początkach XX wieku
Activities by polish architects in Tbilisi in the nineteenth and early twentieth century - Autorzy:
- Opaska, J.
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1366621.pdf
- Data publikacji:
- 2012
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
- Tematy:
-
Gruzja
Tbilisi
architektura XIX-XX w.
Georgia
architecture 19th-20th centuries - Opis:
-
W ciągu XIX i początkach XX wieku uformowała się w Tbilisi, wówczas siedzibie carskiego namiestnika Kaukazu i dynamicznie rozwijającym się centrum administracyjno - handlowym południa Rosji, kolonia polska licząca w 1876 r. 1592 a w 1910 r. już 7367 osób. Wśród licznych inżynierów, techników i robotników przemysłowych, lekarzy, nauczycieli oraz żołnierzy znalazło się także kilkudziesięciu architektów, rzeźbiarzy i malarzy polskiego pochodzenia. Oprócz mieszkających stale w gruzińskiej stolicy przyjeżdzali do Tbilisi również, w związku z realizacją różnorodnych inwestycji, polscy architekci z innych prowincji Cesarstwa Rosyjskiego. Na przełomie XIX i XX stulecia polscy projektanci oraz współpracujący z nimi przy wystroju wnętrz i elewacji rzeźbiarze i malarze - obok twórców narodowości gruzińskiej, niemieckiej, ormiańskiej i rosyjskiej — byli ważną częścią tamtejszego środowiska architektonicznego i artystycznego, o czym świadczy czy to zlecanie im ważnych i prestiżowych inwestycji, czy też fakt zajmowania przez nich wysokich urzędów w gubernialnej i miejskiej administracji architektoniczno - budowlanej. Dzieła polskich architektów w Tbilisi (m.in. Narcyza Zborzewskiego, Ksawerego Skórzyńskiego, Aleksandra Szymkiewicza, Aleksandra Stanisława Rogojskiego, Henryka Hryniewskiego, Bronisław Brochwicz-Rogóyski, Seweryna Nowomiejskiego, Pawła Zabłockiego-Dziesiatowskiego, Stanisława Mianowskiego, Konstantego Butkiewicza, Piotra Przybyszewskiego, Stefana Kryczyńskiego, Mikołaja Obłońskiego, Pawła Kognowickiego, Józefa Kognowickiego, Józefa Panasiewicza, Sawicz-Ryczgórskiego, J. Poznania, A. Nowaka), w tym szczególnie zaprojektowane przez nich gmachy publiczne, teatry, urzędy, instytucje, szkoły i siedziby organizacji oraz mieszkalne kamienice stanowią do dzisiaj istotny składnik krajobrazu architektonicznego gruzińskiej stolicy. W artykule przedstawiono sylwetki twórców oraz dzieła zrealizowane przez nich w Tbilisi, uwzględniajac także realizacje w innych gruzińskich miejscowościach, oraz krótko scharakteryzowano ich twórczy dorobek.
During the nineteenth and early twentieth century was formed in Tbilisi, the seat of the Russian Emperor Viceroy of the Caucasus and the booming administrative and shopping center in southern Russia, Polish colony, in 1876 numbering 1592, in 1910 already 7367 people. Among the many engineers, technicians and industrial workers, doctors, teachers and soldiers, were also the architects, sculptors and painters of Polish origin. In addition to who have lived continuously in the Georgian capital, came to Tbilisi, in connection with the implementation of diverse investment, Polish architects from other provinces of the Russian Empire. At the turn of the nineteenth and twentieth century Polish designers as well sculptors and painters cooperating with them to interior and elevation decoration - in addition architects Georgian, German, Armenian and Russian nationality - were an important part of the local architectural and art environment, as evidenced by ordering them important and prestigious investment, as well the fact that occupy high offices in the provincial and municipal a architectural - building administration. Works of Polish architects in Tbilisi (Narcyz Zborzewski, Ksawery Skórzyński, Aleksander Szymkiewicz, Aleksander Stanisław Rogojski, Henryk Hryniewski, Bronisław Brochwicz-Rogóyski, Seweryn Nowomiejski, Paweł Zabłocki-Dziesiatowski, Stanisław Mianowski, Konstanty Butkiewicz, Piotr Przybyszewski, Stefan Kryczyński, Mikołaj Obłoński, Paweł Kognowicki, Józef Kognowicki, Józef Panasiewicz, Sawicz-Ryczgórski, J. Poznań, A. Nowak), especially designed for them public buildings, theaters, headquarters offices, institutions and residential buildings account for up to today an important component of architectural landscape Georgian capital. The article presents the profiles of architects and artists, works executed by them in Tbilisi, their works in other Georgian towns, and briefly characterized their creative achievements. - Źródło:
-
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2012, 57, 1; 3-34
0023-5865 - Pojawia się w:
- Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł