Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "archaisms" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-9 z 9
    Tytuł:
    Archaisms in three Polish translations of Romeo and Juliet
    Archaizmy w trzech polskich przekładach Romea i Julii
    Autorzy:
    Bielska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38435894.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    translation
    equivalence
    archaisms
    culture
    etymology
    tłumaczenie
    równoważność
    archaizmy
    kultura
    etymologia
    Opis:
    In this article I focus my attention on archaisms. I demonstrate that they are frequently replaced by their modern counterparts, which significantly changes the uniqueness of the original text. I base my research on three Polish translations of Romeo and Juliet by Shakespeare. Paszkowski’s translation is the oldest version I analyze as it dates back to the 19th century. Two other translations are more modern. Słomczyński translated the play in 1983 and Barańczak in 1990. Generally speaking, Paszkowski reflects Shakespeare’s intentions, language and style accurately and the most successfully. His target reader may sense the exceptionality of the original without referring to the English version. 
    W tym artykule moją uwagę skupiam na archaizmach. Wykazuję, że często zastępowane są one przez ich współczesne odpowiedniki, co znacząco zmienia niepowtarzalność tekstu pierwotnego. Swoje badania opieram na trzech polskich przekładach Romea i Julii Szekspira. Tłumaczenie Paszkowskiego jest najstarszą analizowaną przeze mnie wersją, sięgającą XIX wieku. Dwa inne tłumaczenia są bardziej nowoczesne. Słomczyński przetłumaczył tę sztukę w 1983 r., a Barańczak w 1990 r. Ogólnie rzecz biorąc, Paszkowski trafnie i najskuteczniej oddaje intencje, język i styl Szekspira. Docelowy czytelnik może odczuć wyjątkowość oryginału bez sięgania do wersji angielskiej.
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2013, 7; 15-22
    1897-0389
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza transferu archaizmów w słowackim tłumaczeniu Czerwonego błazna Aleksandra Błażejowskiego
    Analýza transferu archaizmov v slovenskom preklade prózy Červený šašo Aleksandra Błażejowského
    Analysis of the transfer of archaisms in the Slovak translation of the Red Clown by Alexander Błażejowski
    Autorzy:
    Pojezdalová, Zuzana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/487057.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    zastarané slová
    archaizmy
    kompenzácia
    kvalifikátor
    obsolete words
    archaisms
    compensation
    qualifier
    Opis:
    Časový rozdiel, ktorý delí knihu Červený šašo Aleksandra Błażejowského a jej slovenský preklad v podaní Tomáša Horvátha je 89 rokov. Originál z dnešného pohľadu obsahuje niekoľko archaických prvkov na rôznych rovinách. V predloženom článku sa venujeme analýze archaizmov výlučne na lexikálnej úrovni, pričom cieľom článku je zistiť, či sa prekladateľ snažil zachovať (hľadiac dnešnou optikou) zastaraný štýl románu. Okrem toho, že v knihe sa vyskytlo niekoľko historizmov (dorożka), v článku uvádzame príklady slov, ktoré dnešná poľská lexikografia definuje ako zastarané, no vo Varšavskom slovníku, ktorý vznikol v rovnakom čase ako Červený šašo, sú uvedené heslá bez kvalifikátora ako neutrálne (zaambarasowany). Všetky príklady prekladateľ zastúpil neutrálnymi slovenskými slovami, no na druhej strane uplatnil metódu kompenzácie: na miestach, kde poľský originál používa neutrálne slová, vhodne vsunul slová zastarané. Viditeľná je tendencia autora používať knižné slová (skanúť, skyva chleba), čo nás privádza k teórii, že práve knižnými slovami chcel prekladateľ dosiahnuť dojem zastaranosti textu. Prekladateľ však nebol dôsledný, jeho stratégiu narúša uplatnenie hovorových slov na nevhodných miestach.
    The time span that divides the novel Czerwony Błazen (Red Clown) written by Aleksander Błażejowski, from the Slovak translation by Tomáš Horváth, is 89 years. The original version contains several archaic features on multiple levels. This article concerns with the analysis of the archaic features solely on the lexical level. The aim of the analysis is to find out if the translator has tried to maintain the archaic character of the novel (archaic from today’s point of view). There are several historical oddities in the novel (Dorożka). In the article, there are examples of the words that contemporary Polish lexicography considers archaic, even though the Dictionary of Warsaw, compiled in the same period as the novel Red Clown, recognizes the same words as neutral. All those archaic examples were substituted by neutral Slovak words by Tomáš Horváth. On the other hand, the translator used the method of compensation — where the Polish original text contains neutral words, in the Slovak translation archaic Slovak expressions were used. It is clearly visible that the translator tends to choose bookish expressions (skanúť, skyva chleba), which leads to the theory that he has planned to achieve the impression of an archaic text by using the bookish expressions. Nevertheless, the translator has not been consistent and his translation strategy is violated by informal, spoken words at unsuitable places.
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2015, 6, 2; 171-177
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Архаические явления в говоре старообрядцев в Польше
    Zjawiska archaiczne w gwarze staroobrzędowców w Polsce
    Archaic phenomena in Old Believers dialect in Poland
    Autorzy:
    Grzybowski, Stefan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594124.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    gwara staroobrzędowców w Polsce
    słownictwo
    archaizmy
    Old Believers dialect in Poland
    lexicon
    archaisms
    Opis:
    Wyspowa gwara staroobrzędowców w Polsce obok wielu osobliwości związanych z jej funkcjonowaniem nw otoczeniu obcojęzycznym zawiera również pojedyncze przypadki form mających paralele w historii języka rosyjskiego i nieznanych we współczesnych gwarach rosyjskich lub w języku literackim. Do archaicznych można zaliczyć przysłówek исто (‘jak należy’), partykułę дей (‘podobno’, zam. де lub дескать), formę ямаем (‘mamy’ zam. маем), jak też кашчуны i кашчунничать dla oznaczenia bezkarnych wygłupów (psot i żartów) młodzieży na kilka dni przed Bożym Narodzeniem (por. współczesne ros. кощунство, кощунствовать na oznaczanie czynów świętokradczych).
    The Old Believers island dialect in Poland includes many peculiar elements resulting from its functioning in an alien, i.e. Polish, environment, and at the same time it has at its disposal some forms which are unknown in contemporary Russian or its dialects and have their parallels in the history of Russian. They could be interpreted as archaisms. In this paper some of them are considered in detail: the adverb исто (‘well, truly’), the particle дей (instead of де or дескать – ‘say’), the verbal form ямаем (instead of маем or имеем – ‘we have’) and the forms кашчуны, кашчунничать (‘mischiefs, pranks’, ‘play pranks’) designating the pranks played at Christmas Eve by young people (comp. кощунство, кощунствовать – ‘blasphemy, blaspheme’ in modern Russian).
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 163-170
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O ARCHAIZMACH JĘZYKOWYCH I PRAWNYCH ANACHRONIZMACH W KONSTYTUCJI KRÓLESTWA DANII
    LINGUISTIC ARCHAISMS AND LEGAL ANACHRONISMS IN THE CONSTITUTION OF THE KINGDOM OF DENMARK
    Autorzy:
    JAROSZ, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/920161.pdf
    Data publikacji:
    2010-01-20
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    archaizmy
    anachronizmy
    konstytucja
    język prawny
    duńska konstytucja
    legilingwistyka
    linguistics
    anachronisms
    archaisms
    legal language
    constitution
    Denmark
    Opis:
    Niniejszy artykuł poddaje analizie tekst konstytucji Królestwa Danii, której treść i postać językowa bazują w dużej mierze na pierwszej duńskiej ustawie zasadniczej z 1849 roku. Badanie przebiega dwutorowo: obok uwag odnośnie języka ustawy ocenie poddano zawartośćmerytoryczną tekstu. Wnioski rozpatrywane są w odniesieniu do funkcji tekstu w ujęciu lingwistycznym oraz funkcji konstytucji w kontekście funkcji prawa. Badanie w sferze językowej wskazało na liczne archaizmy leksykalne, zawiłości składniowe i niedoskonałości stylistyczne, które w poważny sposób ograniczają percepcję tekstu konstytucji. Analiza treści wykazała, że tekst ustawy niejednokrotnie odnosi się do nieistniejącego stanu prawnego i realiów o wartościhistorycznej, a zmiany społeczno-polityczne, które nastąpiły od momentu ostatnich poprawekw 1953 roku, nie zostały uwzględnione w treści ustawy, przez co nie ujmuje ona wartości istotnych dla współczesnego społeczeństwa. Wspomniane mankamenty duńskiej konstytucji sąbezpośrednimi przyczynami osłabienia niektórych funkcji przypisanych ustawie zasadniczej. Świadomość tego faktu stała się bezpośrednim impulsem do zapoczątkowania przez duńskichparlamentarzystów ogólnospołecznej debaty na temat zrewidowania i uzupełnienia treścikonstytucji w celu przywrócenia jej pożądanych funkcji w demokratycznym państwie.
    The present paper analyzes the constitution of the Kingdom of Denmark, the contents and linguistic form of which are based to a large extent on the first Danish fundamental statute of 1849. The study takes two directions: along with notes on the constitution‘s language, the factualcontents of the text is assessed. Conclusions are examined with reference to both the function of the text from a linguistic perspective and the function of the constitution in the context of the function of law. The study in the linguistic sphere indicates a number of lexical archaisms, syntacticalcomplexities and stylistic imperfections which seriously restrict comprehension of the constitutional text. Analysis of contents shows that the text refers more than once to non-existent legal status and historical realities, while sociopolitical changes occurring since the last amendments in 1953 are not reflected and it therefore fails to include the values essential to a contemporary society. These shortcomings of the Danish constitution are direct reasons why some functions attributed to the fundamental statute are weaker. Awareness of this fact became a directimpulse for Danish members of parliament to initiate a nation-wide debate over revising and supplementing the contents of the constitution in order to restore its desirable functions in a democratic country.
    Źródło:
    Comparative Legilinguistics; 2010, 3, 1; 35-44
    2080-5926
    2391-4491
    Pojawia się w:
    Comparative Legilinguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Archaizmy języka prawniczego
    Autorzy:
    Maziarz, Jakob
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/47089287.pdf
    Data publikacji:
    2022-05-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    language of the law
    legal language
    archaisms
    germanisms
    regionalism
    język prawny
    język prawniczy
    archaizmy
    germanizmy
    regionalizmy
    Opis:
    The article concerns the Polish legal language. The author presents several expressions that are both professionalisms (i.e. are used only by lawyers and have survived only in legal language) and archaisms (i.e. come from distant ages and are no longer used in everyday language), explains their origin and provides information concerning the frequency of their occurrence in judicial decisions over the last 100 years. The research results indicate that there are archaisms-professionalisms in the legal language, dating back to the Middle Ages and the times of the Polish-Lithuanian Commonwealth. In the Polish legal system they are scarce remnants of these periods. There are also many archaisms of Germanic origin, which infiltrated the Polish judicial language during the partitions and in some regions of Poland are more popular than other expressions.
    Źródło:
    Studia Iuridica; 2021, 89; 216-238
    0137-4346
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The archaic features of East Slavic – Ukrainian dialects
    Archaizmy w gwarach wschodniosłowiańskich – ukraińskich
    Архаїзми у східнословянських – українських говірках
    Autorzy:
    Kołodyńska, Tatiana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31233776.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    південно – західноукраїнський діалект
    архаїзми
    українські говірки
    Ukrainian dialects
    archaisms
    south-west
    analysis
    archaizmy
    gwary ukraińskie
    analiza
    dialekt południowo-zachodnioukraiński
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest opisowi wybarnych cech archaicznych w gwarach dialektu południowo-zachodnioukraińskiego, które wystepują na Ukrainie oraz w południowo-wschodniej części Polski. Opisane zostały przede wszystkim niektóre archaizmy fonetyczne oraz morfologiczne, które istnieją w badanych gwarach pomimo dzielącej je granicy państwowej. Gwary ukraińskie wystepujące na terenie Polski: bojkowskie, łemkowskie i nadsańskie określane mianem gwar peryferyjnych zachowują wiele cech dawnych i z tego względu w ukraińskiej dialektologii noszą miano starożytnych.
    Стаття присвячена аналізу архаїчних особливостей у піівденно-західних говірках розташованих на теритторії України та південно-східних регіонах Польщі. У статті подано приклади фонетичних  та морфологгічних архаїзмів, які виступають так вУкраїніі, як у Польщі. Державний кордон між двома країнами – це лише політично-адміністративна межa, що не впливає на появу архаїчниих мовних явищ. У Польщі виступають між іншими: бойківські, лемківські, надсянські, наддністрянські та підляські говірки. Зберігають вони найбільш суттєві архаїчні риси, що характеризують старожитні периферійні говірки. Аналіз підвтвердив генетичну спорідненість форм, фонетичні відмінності, та однорідну діaлектну структуру.
    The article is devoted to the archaic quality of East Slavic - Ukrainian dialects occurring in the territory of Poland. The analysis of the dialect material includes selected archaic dialectal features of a homogeneous meaning that occur in the group of South-West Ukrainian dialects, e.g. in: Lemko, Nadsanie, Podlachian, Boyko, Transnistrian in the territory of Poland and Transcarpathian in the territory of Ukraine. The analysis of archaic phenomena was made on the basis of source materials: dictionaries, dialectological studies and self-excerpted dialectal material from the indigenous population of Ukrainian origin who were the carriers of the studied dialects.
    Źródło:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych; 2023, 6, 18; 1-14
    1733-2249
    Pojawia się w:
    TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obraz wysokogórskiej przyrody w sonetach tatrzańskich Wincentego Byrskiego
    The Picture of High Mountain Nature in the Tatra Sonnets by Wincenty Byrski
    Autorzy:
    Olma, Marceli
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459467.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    lingwistyka kulturowa
    poetycki obraz świata
    leksyka przyrodnicza
    regionalizmy
    archaizmy
    cultural linguistics
    poetic image of the world
    nature lexis
    regionalisms
    archaisms
    Opis:
    This analysis is based on an unpublished collection of 25 sonnets written by Wincenty Byrski one hundred years ago. They are devoted to the Tatra subject matter. The author of the article, applying the methods of cultural linguistics, discusses the descriptions of the mountain nature in the poetic language of W. Byrski. The research is focused on the toponyms, the lexis referring to different rock formations, watercourses, animated nature, atmospheric phenomena and the elements. Simultaneously, the author comments on the solemnly marked lexis, archaisms, regional expressions and comparative structures used by the poet.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2015, 10; 130-145
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyrazy kwalifikowane jako archaizmy w Słowniku Lindego
    Words Qualified as Archaic in Linde’s Dictionary
    Autorzy:
    Matuszczyk, Bożena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1953854.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    kwalifikator chronologiczny
    kwalifikator normatywny
    geografia wyrazowa
    archaizmy
    neologizmy
    barbaryzmy
    regionalizmy
    dialektyzmy
    chronological qualifier
    normative qualifier
    word geography
    archaisms
    neologisms
    barbarisms
    regionalisms
    dialectisms
    Opis:
    The paper describes the words qualified as archaic in Linde’s Dictionary in the light of facts of linguistic geography. The main scope of investigations falls on such archaisms that are genetically dialectal. Linde’s Dictionary contains about 600 forms of this kind. Most of these are archaisms taken from the dialects of Little Poland (Małopolska). Also noticeable is an almost complete lack of forms from the dialects of Great Poland (Wielkopolska). Since the historical linguistic studies have already confirmed the credibility of Linde’s Dictionary, further studies on the lexical stock collected in it may hugely contribute to the descriptive and explanatory analysis of how the particular dialects have shaped the lexis of the modern Polish literary language.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 6; 119-127
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Iz bloknota učastnika polesskich èkspedicij (1. kuminá vodá; 2. Čаgоščy i Čugajka; 3. kryčac’ jak bоugary)
    FROM THE NOTES OF A PARTICIPANT OF EXPEDITIONS TO POLESIE: KUMINA VADA, CHAKHOSHCHYI CHUKHAYKA, KRYCHAT’ YAK BOUGARY
    Autorzy:
    Cychun, Genadz’
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611801.pdf
    Data publikacji:
    2000
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Byelorussian dialects of the Polesie region
    archaisms
    the phrase kumina vadá [whirlpool]
    kum as a taboo term for the word chort [devil]
    Balkan influences in Belorussian dialects
    białoruskie gwary poleskie
    archaizmy
    frazeologizm kuminá vodá
    kum jako tabuizacja pojęcia ‘czarta’
    bałkanizmy występujące w gwarach białoruskich
    Opis:
    Do badań nad Polesiem Nikita I. Tołstoj wprowadził „perspektywę południowosłowiańską”, której wartość potwierdza autor na przykładzie kilku wyrazów i związków frazeologicznych występujących w białoruskich gwarach poleskich i będących głębokimi archaizmami. Pierwotny sens wyrażeni kuminá vodá, kryčac’ jak bougary oraz nazw własnych Čágoszczy, Čugájka zanotowanych przez autora na południu Białorusi daje się ustalić metodą analizy porównawczej opartej na danych dialektologicznych. Frazeologizm kuminá vodá ‘wir rzeczny; miejsce, gdzie kręci się woda’ i nazwa (kumá – ‘jama, gdzie kręci się woda’), mogą mieć związek z formą kum jako tabuizacją pojęcia ‘czarta’. Nazwy własne Čágoszczy, Čugájka na Turowszczyźnie są archaizmami prasłowiańskimi i dobrze się tłumaczą przez zestawienie ze słoweńską i chorwacką nazwą wsi Čagošče, słowackim czasownikiem čuhat’ ‘wyglądać’. Frazeologizm poleski kryčac’ jak bougary ‘rozmawiać głośno’, ‘dyskutować głośno’ autor łączy z chorwackim bügariti ‘krzyczeć, wrzeszczeć’, ‘opłakiwać zmarłego’ oraz dalmatyńskim bügariti ‘śpiewać stare ludowe pieśni o określonej melodii’. Uprawdopodabniają tę hipotezę takie bałkanizmy występujące w gwarach białoruskich, jak brynza, komarnik, turlik.
    Nikita I. Tolstoy introduced to studies on Polesie “a South-Slavonic perspective”. Its value is corroborated in the present text with an analysis of a few archaic words and phrases present in Belorussian dialects of the region. The primary sens of expressions kumina vadá, krychat’ yak bougary and proper names Chákhoshchy, Chukháyka, recorded by the author in southern Belorussia, can be established by comparative analysis based on dialectological data. The phrase kumina vadá ‘whirlpool’, as well as the very term kumá ‘a cave where water whirls’, may be linked to the form kum as a taboo term for the devil. The proper names Chákhoshchy, Chukháyka in Turovshchyzna are Proto-Slavonic archaisms and can be explicated through juxtaposition with the Slovene and Croatian name Chagoshche, and the Slovak verb chukhat’ ‘to watch for somebody’. The phrase krychat’ yak bougary ‘to talk, discuss something in a loud voice’ can be associated with the Croatian bügariti ‘shout, shriek’, ‘to lament over the deceased’ and Dalmatian bügariti ‘to sing old folk songs with specific tunes (in a specific way).’ The hypothesis is rendered more probable in the light of Balkan influences in Belorussian dialects, such as brynza, komarnik, turlik.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 181-187
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-9 z 9

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies