- Tytuł:
-
Jakości metafizyczne w dziele sztuki literackiej i ich poznawanie
Metaphysical qualities in a literary work and the means of recognizing them - Autorzy:
- Tomaszewska, Wiesława
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/431148.pdf
- Data publikacji:
- 2014
- Wydawca:
- Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
- Tematy:
-
metaphysical qualities
literary work
aesthetic experience
Ingarden Roman
jakości metafizyczne
dzieło literackie
przeżycie estetyczne - Opis:
-
The problem of metaphysical qualities plays an important role in Roman Ingarden’s concept of a literary work. In his ontology, such a work of art is understood as an integral whole consisting of various layers and qualities. According to Ingarden, metaphysical qualities are revealed in the layer of featured objects. It is this polyphony of individual layers, these revealed objects and other valuable qualities are what qualify a literary work as a work of art. Determined by the scheme of a literary work of art, they obtain their fullness in specification, which is an aesthetic subject accessible in an aesthetic experience. At the same time, metaphysical qualities can be discerned as a source of initial emotion, which initiates an aesthetic experience. Metaphysical qualities, as well as the whole work, are accessible not only for the aesthetic experience, but also for the methodical research of the schematic work itself, and its specification. At its roots always lies the making of an athematic acquaintance with a literary work.
Zagadnienie jakości metafizycznych odgrywa niebagatelną rolę w Ingardenowskiej koncepcji dzieła literackiego, które jako organiczna całość zestraja różne warstwy i jakości. Według Ingardena w dziele sztuki literackiej objawia je warstwa przedmiotów przedstawionych. Objawione wraz z polifonią jakości wartościowych poszczególnych warstw konstytuują dzieło literackie jako dzieło sztuki. Wyznaczone przez schemat dzieła literackiego swoją pełnię uzyskują w konkretyzacji, która jest przedmiotem estetycznym, dostępnym przeżyciu estetycznemu. Jednocześnie w jakościach metafizycznych można dopatrywać się powodu emocji wstępnej, inicjującej przeżycie estetyczne. Jakości metafizyczne, tak jak całe dzieło, są dostępne zarówno przeżyciu estetycznemu, jak i metodycznemu badaniu samego schematycznego dzieła oraz jego konkretyzacji. U podstaw zawsze leży atematyczne zapoznanie się z dziełem literackim. - Źródło:
-
Studia Philosophiae Christianae; 2014, 50, 2; 125-144
0585-5470 - Pojawia się w:
- Studia Philosophiae Christianae
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł