- Tytuł:
-
Akademicka nauka przemysłowa i jej normy PRICE
Academic Industrial Science and its Norms Price - Autorzy:
- Lekka-Kowalik, Agnieszka
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/41196060.pdf
- Data publikacji:
- 2021
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
- Tematy:
-
academic science
industrial science
academic industrial science
research ethics
knowledge production ethics
knowledge as an epistemic commodity
non-instrumental roles of science
nauka akademicka
nauka przemysłowa
akademicka nauka przemysłowa
etyka badań naukowych
etyka produkcji wiedzy
wiedza jako towar epistemiczny
poza-instrumentalne role nauki - Opis:
-
Ćwierć wieku temu John Ziman sformułował tezę, iż nauka akademicka i nauka przemysłowa stapiają się w jeden system nauki postakademickiej i zarazem postprzemysłowej, w którym Mertonowskie normy nauki akademickiej wyrażone akronimem CUDOS (communism, universalism, disinterestedness, organized scepticism) ustępują miejsca normom nauki przemysłowej wyrażonym akronimem PLACE (proprietary, local, authoritarian, commissioned, expert). W niniejszym artykule bronię tezy, iż ów system wyewoluował w system akademickiej nauki przemysłowej, której normy można wyrazić akronimem PRICE: patron relevant, innovative, competitive, econometrical. Reformowanie nauki akademickiej okazuje się wobec tego także jej re-normowaniem w zakresie i etyki, i organizacji badań. Źródłem owej transformacji jest utożsamienie wiedzy z towarem. Etyka badań naukowych przekształca się w etykę produkcji wiedzy, a instytucje naukowe to producenci wiedzy, która staje się „towarem epistemicznym”, gdy jest na tenże fragment zapotrzebowanie jako na coś, co zaspokaja potrzeby „konsumentów”. Naukowcy są zaś elementem procesu produkcji wiedzy, a sam ten proces podlega kalkulacjom rynkowym. Nie podważa to epistemicznej wartości danego projektu badawczego i jego wyników, ale prowadzi do kontrowersyjnych konsekwencji, m.in. do fragmentaryzacji i aspektualizacji wiedzy, związania kierunków badawczych z interesami podmiotów władzy i ignorowania krytyki transformatywnej. W rezultacie niekiedy to, co było w nauce Mertonowskiej traktowane jako zagrożenie czy wykroczenie przeciwko etosowi nauki okazuje się racjonalnym zachowaniem przedsiębiorcy funkcjonującego na rynku dóbr i usług epistemicznych. Akademicka nauka przemysłowa nie jest też w stanie pełnić w społeczeństwie ról poza-instrumentalnych (kształtowania światopoglądu, wspierania społecznej racjonalności, dostarczania niezależnych ekspertów), które pełniła nauka akademicka. Próby zapobiegania tym problemom czy zagrożeniom będą zaś z góry skazane na niepowodzenie, ponieważ środki zaradcze są oparte na innym rozumieniu wiedzy.
Twenty five years ago John Ziman formulated the thesis that academic science and industrial science merge into one system of post-academic and at the same time post-industrial science, in which the Mertonian norms of academic science expressed by the acronym CUDOS (communism, universalism, disinterestedness, organized scepticism) give way to the norms of industrial science expressed by the acronym PLACE (proprietary, local, authoritarian, commissioned, expert). In this article, I defend the thesis that this system has evolved into a system of academic industrial science, the norms of which can be expressed with the acronym PRICE: patron relevant, innovative, competitive, econometrical. Thus, reforming academic science is also its re-norming in terms of both ethics and the organization of research. The ethics of scientific research is transformed into the ethics of knowledge production. Scientific institutions are seen as producers of knowledge which is an “epistemic commodity.” A particular of knowledge is needed when it satisfies the needs of “consumers.” Scientists are then „elements” of the knowledge production process, and the process itself is subject to market calculations. This does not undermine the epistemic value of a given research project and its results, but it leads to controversial consequences, including fragmentation and aspectualization of knowledge, linking research directions with the interests of social powers, and ignoring transformative criticism. As a result, sometimes what was treated in the Mertonian science as a threat or an offense against the ethos of science turns out to be the rational behavior of an entrepreneur operating on the market of epistemic goods and services. Academic industrial science is also unable to fulfil non-instrumental roles in society (shaping worldviews, supporting social rationality, providing independent experts) that academic science performed. Attempts to prevent these problems or threats will be doomed to failure in advance, because countermeasures are based on a different understanding of knowledge itself. - Źródło:
-
Filozofia i Nauka; 2021, 9; 29-48
2300-4711
2545-1936 - Pojawia się w:
- Filozofia i Nauka
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł