Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Ziemie Odzyskane"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 22
Tytuł:
Termes politiquement marqués comme mots à statut de quasi-terme : « Ziemie Odzyskane » / « Les Territoires recouvrés » dans une perspective diachronique
Politically Marked Terms as Quasi-term Words: “Ziemie Odzyskane” / “Les Territoires recouvrés” in a Diachronic Perspective
Autorzy:
Solová, Regina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015075.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
Tematy:
politically marked terms
quasi-term words
Polish newspeak
Ziemie Odzyskane
Territoires recouvrés
Opis:
This contribution is part of the reflection on the connections between language, politics and science and presents a case study on the use of the Polish name “Ziemie Odzyskane” or “ZO” (“Recovered Lands”) and its French version, “Les Territoires recouvrés,” in texts written in those languages. Its aim is to examine whether the name “ZO”, introduced into official discourse by an authoritarian regime, can gain the status of a quasi-term. The study consists of the following three parts: 1) analysis of the political marking of the name “ZO” through the prism of typical features of the Polish newspeak; 2) study of the Polish researchers’ comments about the name “ZO”; 3) preliminary analysis of a sample of French equivalents of the name “ZO” collected in scientific texts. These three steps of the analysis make it possible to understand the term-making process of the name “ZO,” as an unambiguous unit (referring to the former German territories attached to Poland after the 1945 Potsdam agreements) whose use, however, is often accompanied by metatextual markers. The researchers’ distancing from the name “ZO,” shown in the texts by inverted commas or comments, indicates that it can be treated as a quasi-term in the context of linguistic and terminological studies.
Źródło:
Academic Journal of Modern Philology; 2021, 13; 303-314
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:
Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opowieść o ludziach, którym zatrzęsła się ziemia
A story about people whom the ground shook
Autorzy:
Łonyszyn, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2148988.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydział Pedagogiki i Psychologii
Tematy:
Ziemie Odzyskane
wspomnienia
Bojkowie
Łemkowie
przesiedleńcy
Bieszczady
Recovered Territories
memoirs
Boykos
Lemkos
forced displacees
Opis:
Akcja Wisła to wydarzenie w historii powojennej Polski wyjątkowe. Z różnych powodów. Na pewno jednym z nich jest fakt, że wciąż rany po tych wydarzeniach się nie zabliźniły i nie sposób rozmawiać o tym, co stało się w Bieszczadach w drugiej połowie lat 40. ubiegłego wieku w sposób pozbawiony emocji. Niniejsza opowieść nie jest opowieścią historyczną, ale opowieścią o opowieści. Mówiąc precyzyjniej, jest opowieścią o pisaniu książki opartej na opowieściach. Odsłania to wszystko, czego normalnie czytelnik książki nie widzi. Bohaterami książki byli przesiedleńcy w ramach Akcji Wisła, ich indywidualne historie, wrażenia odczucia i problemy, jakie spotkały ich na Ziemiach Odzyskanych. Bohaterem niniejszej opowieści jest autor książki wraz z jego przeżyciami. Opisana poniżej opowieść nie jest faktograficzna, choć wszystkie wydarzenia są autentyczne. Posiada jednak pewne zamierzone odstępstwa, aby lepiej budować emocje u odbiorcy. Czy stanowi zatem dopełnienie książki z historiami przesiedleńców? Na to pytanie każdy będzie musiał odpowiedzieć samodzielnie.
The Operation Vistula has an exceptional place in the post-war history of Poland. It is difficult to explain why. One of the reasons could be the fact that the wounds after these events have not healed and it is impossible to talk about what happened in the Bieszczady in the second half of the 1940s in an emotionless way. The following story is not a historical but rather a story about a story. To be more precise, it is a story about writing a book based on memoirs. It reveals everything that a reader of a book does not normally see. The main characters of the book were forced displaces due to the Operation Vistula presented in their stories, impressions, feeling and issues that they encountered in the so-called Recovered Territories whereas this story focuses on the book author and his experiences. The story is not factual, although all the events are authentic, however, with some deliberate deviations to better build up readers’ emotions. Does it, then, complete the book with the stories of forced displaces? Everyone will have to answer this question on their own.
Źródło:
Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN; 2021, 1(15); 81-94
2353-7914
Pojawia się w:
Parezja. Czasopismo Forum Młodych Pedagogów przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziki Zachód, dziki Wschód. Western a sprawa polska
Wild West, Wild East. Western and the Polish question
Autorzy:
Franczak, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1391840.pdf
Data publikacji:
2015-12-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Western Movies
Borderlands Studies
Politics of Memory
Polish Recovered Territories
western
studia pogranicza
polityka pamięci
Ziemie Odzyskane
Opis:
The article reconstructs poetics and politics of Polish westerns, focussing on the two most re-nowned examples of the genre: The Law and the Fist (1964) or The Wolves' Echoes (1968). They are set in the western or eastern   borderlands of post-war Poland (1945–1948) and depict the struggles of righteous militiamen against plunderers and looters. The analysis is based on classical theories formulated by A. Bazin, J. Kitses and W. Wright and aims to highlight hidden contradic-tions between the rules of film genre, the requirements of veracity, and propagandist manipula-tion. These movies reinforce the official politics of memory of the Polish People’s Republic. The Law and the Fist contribute to the discourse on the ‘Recovered Territories’ and renew the Piast concept of returning these territories to the traditional Polish homeland. In turn, The Wolves' Echoes shapes the collective memory of the Bieszczady Mountains and justifies ethnic homogene-ity of this borderland.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2015, 24; 73-96
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Orzecznictwo Sądu Okręgowego w Głogowie z siedzibą w Nowej Soli w wybranych sprawach o przestępstwa szczególnie niebezpieczne w okresie odbudowy państwa w latach 1946-1950"
Autorzy:
Siemaszko, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/914937.pdf
Data publikacji:
2015-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polska Ludowa
wymiar sprawiedliwości
Mały Kodeks Karny
Ziemie Odzyskane
Opis:
Orzecznictwo sądów powszechnych dotyczące przestępstw przewidywanych przez tzw. mały kodeks karny zachowywało daleko idącą jednolitość na obszarze całego kraju 104 . Wymiar kar orzekanych przez sądy okręgowe w tego rodzaju sprawach był stosunkowo łagodny. Miało to miejsce również w wypadku orzeczeń Sądu Okręgowego w Głogowie z siedzibą w Nowej Soli. Można zatem przyjąć, że budowa od podstaw nowych struktur społecznych, a także polskiego wymiaru sprawiedliwości na tzw. ziemiach odzyskanych nie wywierała znaczącego wpływu na wymiar kary wymierzanych sprawcom omawianych typów czynów zabronionych
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2015, 67, 1; 211-232
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesne polskie nazwy ulic motywowane toponimami przejściowymi
Contemporary Polish street names motivated by transitional toponyms
Autorzy:
Walkowiak, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1992259.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
nazwy ulic
plateonimy
nazwy przejściowe
Ziemie Odzyskane
Komisja Ustalania Nazw Miejscowości
Polish street names
hodonyms
transitional place names
Recovered Territories
Commission for the Determination of Place Names
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie i omówienie współczesnych plateonimów (nazw ulic) motywowanych powojennymi nazwami przejściowymi (przedkomisyjnymi) na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Nazwy te były często wynikiem spontanicznych aktów kreacji dokonywanych przez pierwszych osadników i z reguły funkcjonowały oficjalnie jedynie przez krótki czas (choć ich nieformalny żywot bywał dłuższy), ustępując nazwom ustalonym przez Komisję Ustalania Nazw Miejscowości przy Ministerstwie Administracji Publicznej (KUNM). Jednak do dziś nie znikły niektóre motywowane nimi plateonimy, stając się w ten sposób nieoczywistymi pamiątkami pierwszych lat po wojnie. W ekscerpcji wspomnianych plateonimów pomocne były rozmaite opracowania naukowe zawierające spisy nazw przejściowych; istnienie potencjalnie motywowanych nimi nazw ulic weryfikowano następnie indywidualnie w bazie TERYT. Ponadto sprawdzano lokalizację danej ulicy na mapie, jako że kierunkowy charakter ulicy bądź jej przynależność do gniazda nazewniczego motywowanego nazwami miejscowości na Ziemiach Odzyskanych stanowił dodatkowy argument przemawiający za włączeniem nazwy do analizowanego zbioru. Ogółem udało się odnaleźć 85 współcześnie używanych nazw ulic motywowanych toponimami przedkomisyjnymi i zdokumentować w artykule ich genezę. Ponad połowa z nich zlokalizowana jest na Dolnym Śląsku, głównie we Wrocławiu. Ustalono również, że poza obszarem Ziem Odzyskanych poszukiwane plateonimy występują jedynie sporadycznie.
The aim of the article is to present and discuss contemporary street names motivated by transitional (pre-commission) names of places in the so-called Recovered Territories (Ziemie Odzyskane) in Poland. The latter names were often created spontaneously directly after the Second World War by the first settlers to the area, typically existed for a short time only, and usually in a few years gave way to the names finally approved by the Commission for the Determination of Place Names (KUNM). However, not all the hodonyms created from such transitional placenames in the first post-war years have been changed to this day. Thus, these hodonyms constitute a non-obvious relic of spontaneous post-war place naming.
Źródło:
Onomastica; 2021, 65, 1; 307-325
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Restoration of the Market Square in Opole as the creation of a new vision of the citys history
Odbudowa Rynku w Opolu jako kreacja nowej wizji historii miasta
Autorzy:
Szczepańska, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028517.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
architecture
urban planning
Recovered Territories
Opole
restoration
architektura
urbanistyka
Ziemie Odzyskane
odbudowa
Opis:
The article aims to present the post-war restoration of the Market Square in Opole as a process of creating the city's new history. The research subject included the tenement houses in the frontages of Opole's Market Square, which were destroyed in 1945 and rebuilt in the 1950s. The article analyses the process of restoring Opole's Market Square, which is presented in the context of Opole's changed national affiliation and the ideological and identity issues, therefore, ultimately impacting the form of restored tenement houses. The archival materials analysed during the research process were: written materials, kept in the State Archive in Opole, and design projects, kept in the State Archive in Katowice. The research is complemented by subject literature, in which the topic of Old Town restoration was present, historical publications concerning Opole and local press. Our research established that Opole's Market Square's post-restoration image differs significantly from how it looked before World War II. The analysis of iconographical materials (pre-war postcards and photographs, as well as contemporary photographs) showed that, in the restoration process, the 19th-century tenement houses that differed from each other stylistically, became replaced with unified baroque-like buildings. The analysis of archival materials pertaining to the restoration of Opole's Market Square proves that this process was not only meant to restore the Old Town's spatial cohesion, reconstruct inner-city infrastructure and create new apartments, but also to present local authorities' resourcefulness and to show that Opole has always been a Polish city, brought back to its Motherland in 1945. Stark differences between the pre- and post-war image of Opole's Market Square provoke questions concerning identity in the context of restoration, values related to particular architectural styles and attempts to create a brand new vision of Opole's history, in which "Polish" elements were displayed to legitimise incorporating the city into Poland and to constitute the city’s brand new identity.
Celem artykułu było zaprezentowanie powojennej odbudowy Rynku w Opolu jako kreacji nowej historii miasta. Przedmiotem prac były kamienice tworzące pierzeje Rynku w Opolu, które zostały zniszczone w wyniku działań wojennych w 1945 r. i odbudowane w latach 50. XX w. W artykule przedstawiono proces odbudowy opolskiego Rynku w kontekście zmienionej przynależności państwowej Opola i związanych z tym kwestii ideologicznych i tożsamościowych, które miały wpływ na ostateczną formę odbudowanych kamienic. Podczas badań dokonano analizy przede wszystkim materiałów archiwalnych: piśmienniczych, przechowywanych w Archiwum Państwowym w Opolu, oraz projektowych, znajdujących się w Archiwum Państwowym w Katowicach. Badania uzupełniła literatura przedmiotu, w której poruszany był temat odbudowy obszarów staromiejskich, publikacje historyczne poświęcone Opolu oraz lokalna prasa. W czasie prac udało się ustalić, że wygląd opolskiego Rynku po jego odbudowie znacznie różni się od tego, jak obszar ten prezentował się przed II wojną światową. Analiza materiałów ikonograficznych (przedwojennych pocztówek i fotografii oraz fotografii współczesnych) pozwoliła ukazać, że podczas odbudowy XIX-wieczne kamienice o zróżnicowanej szacie stylistycznej zastąpione zostały w dużej mierze przez zunifikowane barokizujące budowle. Analiza materiałów archiwalnych poświęconych odbudowie opolskiego Rynku wskazuje, że proces ten miał nie tylko przywrócić spójność przestrzenną obszarowi staromiejskiemu, odtworzyć śródmiejską infrastrukturę i zapewnić nowe mieszkania, ale także ukazać zaradność lokalnych władz i udowodnić, że Opole było miastem odwiecznie polskim, które w 1945 r. powróciło do Macierzy. Wyraźne różnice pomiędzy przed- i powojennym wyglądem opolskiego Rynku każą zadawać pytania o tożsamościowe znaczenie procesu odbudowy, wartości wiązane z konkretnymi stylami architektonicznymi oraz próby kreacji zupełnie nowej wizji historii Opola, w której wątki „polskie” zostają wyeksponowane po to, by legitymizować włączenie miasta do granic Polski i ukonstytuować zupełnie nową tożsamość miasta.
Źródło:
Architectus; 2021, 3 (67); 35-44
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Monument of Earl Aleksander Fredro. Concepts of location in Wrocławs spatial structure
Pomnik Aleksandra hr. Fredry. Koncepcje usytuowania w strukturze przestrzennej Wrocławia
Autorzy:
Majczyk, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028520.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
art
monumental sculpture
Marconi Leonardo
Aleksander Fredro monument
Lviv
Wrocław
Regained Territories
sztuka
rzeźba monumentalna
pomnik Aleksandra Fredry
Lwów
Ziemie Odzyskane
Opis:
The Monument to Aleksander Fredro was brought to Wrocław in 1956 and placed in the Wrocław Market Square to become a favourite meeting place of the city inhabitants after some years. The final location decision was preceded by a discussion, reported in detail in the press. Initially, it was thought that the small and rather cosy monument form precluded its placement in the large, open space of a central city square. After all, Leonardo Marconi's work was designed for the small Lviv Academic Square, located in the vicinity of the Fredro family's residence gardens. However, the writer's sculpture took a special meaning in post-war Wrocław. Firstly it was perceived as a symbol of Polishness, a metaphorical link between the Recovered Territories and the lost Eastern Borderlands, and secondly, it was the first "Polish" monument to be unveiled in the centre of former Breslau. This is why the monument was finally placed in the city's most important square, in place of the equestrian monument to Friedrich Wilhelm III, demolished after Word War II, thus symbolically "sacralising" the Wrocław market square. This paper aims to present a discussion, now forgotten, on the location of the Fredro monument, to which not only decision-makers but also citizens of the city were invited. The paper presents previously unpublished concepts for the location of the monument in various, nowadays not obvious, spots in Wrocław.
Pomnik Aleksandra Fredry przywieziony do Wrocławia w 1956 r. i ulokowany na wrocławskim rynku stał się po latach ulubionym miejscem spotkań mieszkańców miasta. Ostateczną decyzję lokalizacyjną poprzedziła dyskusja, którą szczegółowo relacjonowano w prasie. Początkowo uważano, że kameralne formy pomnika wykluczają umieszczenie go w dużej, otwartej przestrzeni centralnego placu miejskiego – dzieło Leonarda Marconiego było w końcu projektowane z myślą o niewielkim lwowskim placu Akademickim, położonym w sąsiedztwie ogrodów rezydencji Fredrów. Tymczasem w powojennym Wrocławiu rzeźbie pisarza nadano szczególne znaczenie – po pierwsze postrzegano ją jako symbol polskości, metaforyczne powiązanie Ziem Odzyskanych z utraconymi Kresami Wschodnimi, po drugie zaś była pierwszym „polskim” monumentem odsłoniętym w centrum dawnego Breslau. Dlatego właśnie zdecydowano o postawieniu go na najważniejszym placu miasta, na miejscu zburzonego po wojnie konnego pomnika Fryderyka Wilhelma III, symbolicznie „sakralizując” tym samym wrocławski rynek. Celem artykułu jest przedstawienie zapomnianej dziś dyskusji na temat lokalizacji pomnika Fredry, do której zaproszono nie tylko decydentów, ale też mieszkańców miasta. W pracy zaprezentowano niepublikowane wcześniej koncepcje usytuowania pomnika w różnych, nieoczywistych dziś punktach Wrocławia.
Źródło:
Architectus; 2021, 3 (67); 45-54
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Śmierć zwierząt w narracjach autobiograficznych osadników na "Ziemiach Odzyskanych". Uwagi o obecności
The death of animals in the autobiographical narratives of Polish settlers in the former-German "Recovered Territories". Remarks on the idea of presence
Autorzy:
Praczyk, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1399511.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
death
animals
memory
memoirs
Recovered Territories
śmierć
zwierzęta
pamięć
wspomnienia
Ziemie Odzyskane
Opis:
Artykuł podejmuje problematykę obecności zwierząt we wspomnieniach osadników przybywających po II wojnie światowej na "Ziemie Odzyskane". Teksty powstające na konkursy pamiętnikarskie rozpisywane po wojnie stanowią unikalny wgląd w życie prywatne i codzienne doświadczenia osadników, czyli tematy wcześniej niepodejmowane w opracowaniach poświęconych dziejom powojennych migracji na te obszary. Obecność zwierząt była bardzo często i na różne sposoby akcentowana w tych źródłach. Za szczególny przypadek tej obecności uznałam śmierć zwierząt, której w narracjach autobiograficznych osadników poświęcano wiele miejsca. Wątek ten jest o tyle ciekawy, że daje wgląd w różne typy relacji między ludźmi a zwierzętami, które na najbardziej podstawowym poziomie można podzielić na te charakteryzujące się empatią oraz te, które cechuje zupełny brak wrażliwości. Opisy śmierci zwierząt pozwalają także dostrzec niejednoznaczność międzygatunkowych zależności ludzi i nie-ludzi, a także znoszą stereotypowy podział świata przebiegający na linii: ludzie–zwierzęta i dają szansę na wyznaczenie innych linii dystynkcji.
The article discusses the presence of animals in the memoirs of Polish settlers arriving after World War II to the so called "Recovered Territories" that were acquired from Germany. The settlers’ memoirs analyzed here come from post-war memoir competitions. They provide unique insight into aspects of the private life and everyday experiences of settlers that were previously overlooked in studies on the history of post-war migration to these areas and the everyday life of those involved. The analysis of these sources shows that the presence of animals was often present in various ways in settlers’ narratives. The death of animals form the basis of my case study because it was frequently described by settlers in their memoirs. Such experiences are interesting because they offer insight into different types of relationships between people and animals, which at the most basic level can be divided into those characterized by empathy and those that are characterized by a complete insensitivity. Descriptions of the death of animals also allow us to perceive the ambiguity of interspecies dependencies of people and non-humans, while also eliminating the stereotypical division of the world marked by the partition of people and animals.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2019, 12, 1; 41-55
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Echa decyzji podejmowanych przez kardynałów Augusta Hlonda i Stefana Wyszyńskiego w ocenach Stolicy Apostolskiej
Echoes of the Decisions Made by Cardinals August Hlond and Stefan Wyszyński in the Assessments of the Holy See
Autorzy:
Wójcik, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/516459.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydział Teologiczny
Tematy:
dyplomacja
Stolica Apostolska
Polska
Niemcy
prymas
Ziemie Odzyskane
stalinizm
diplomacy
Germany
Holy See
Polska
primate
Recovered Territories
Stalinism
Opis:
Niniejszy artykuł koncentruje się wokół reakcji Stolicy Apostolskiej na decyzje podejmowane przez Prymasów Polski Augusta Hlonda i Stefana Wyszyńskiego w okresie stalinowskim w Polsce w latach 1945-1956 ze szczególnym uwzględnieniem problematyki Ziem Zachodnich i Północnych. W części wstępnej przedstawiono zagadnienie aktualny stan badań, na trudności w dostępie do bezpośrednich źródeł kościelnych oraz przedstawiając aktualnie dostępne źródła archiwalne i drukowane. W pierwszej, zasadniczej części artykułu zaprezentowano reakcje Kurii rzymskiej na działalność kardynała Augusta Hlonda w latach 1945-1948. W omawianym okresie najważniejszą i budzącą najwięcej kontrowersji decyzją Prymasa Polski było ustanowienie organizacji kościelnej na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Przedstawiono tu w ogólnych zarysach problem relacji polsko-niemieckich w okresie powojennym oraz podejście dyplomacji watykańskiej do nowej sytuacji geopolitycznej w Europie, w szczególności do problemu granicy między Polską a Niemcami. Zaprezentowano także kwestię rozmów kardynała Hlonda w Kurii rzymskiej w 1946 roku w kontekście problemu polsko-niemieckiego oraz prób nawiązania relacji dyplomatycznych ze Stolicą Apostolską ze strony rządu polskiego. W drugiej część artykułu analizuje się reakcje Stolicy Apostolskiej na działalność Prymasa Stefana Wyszyńskiego ze szczególnym uwzględnieniem układu rząd-episkopat z 14 kwietnia 1950 roku. Omówiono zasadnicze etapy i kontekst negocjacji między rządem i episkopatem oraz kontrowersje związane z podpisaniem porozumienia ze strony dyplomacji watykańskiej. Przedstawiono zastrzeżenia Stolicy Apostolskiej do całości porozumienia oraz do jego poszczególnych artykułów, zwracając uwagę na jego reperkusje międzynarodowe w kontekście problematyki polsko-niemieckiej.
This article focuses on the reactions of the Holy See to the decisions taken by Primates of Poland August Hlond and Stefan Wyszyński in the Stalinist period in Poland in the years 1945-1956. The article puts a particular emphasis on the problems of the Western and Northern Territories. The introductory part presents the issue of sources concerning the relationship between the government – the Church – the Holy See, while being sensitive to the current state of research and the difficulties in access to the direct Church’s sources. Further, it indicates currently available archival and printed sources. The first, main part of the article discusses the reactions of the Roman Curia to the activities of Cardinal August Hlond in 1945-1948. In the discussed period the most important and the most controversial decision of the Primate of Poland was the establishment of ecclesiastical structures on the so-called Recovered Territories. Thereby, author presents the general outline of the problem of the Polish-German relations in the post-war period and he approach of Vatican diplomacy to the new geopolitical situation in Europe. Furthermore, the problem of the border between Poland and Germany is discussed. Another topic presented are the talks between Cardinal Hlond in the Roman Curia in 1946 in the context of the Polish-German problem and attempts to establish diplomatic relations with the Holy See by the Polish government. In the second part of the article, author analyzes the reactions of the Holy See to the activities of Primate Stefan Wyszynski, with particular accent on the government-episcopate agreement of April 14, 1950. Then, he discusses the main stages and the context of negotiations between the government and the episcopate as well as the controversies connected with the signing of the agreement on the part of the Vatican diplomacy. Moreover, he presents the concerns of the Holy See to the entire agreement and its particular articles. Author pays also attention to the international repercussions of the agreement in the context of Polish-German relations.
Źródło:
Studia Paradyskie; 2018, 28; 303-318
0860-8539
Pojawia się w:
Studia Paradyskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The role of the Polish Army in the military settlement action in the years 1945–1948
Rola Wojska Polskiego w akcji osadnictwa wojskowego w latach 1945–1948
Autorzy:
Jarno, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27283899.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
osadnictwo wojskowe
osadnik wojskowy
Ziemie Odzyskane
historia Polski po II wojnie światowej
military settlement
military settler
Recovered Territories
history of Poland after World War II
Opis:
The article discusses the issue of military settlement on the so-called Recovered Territories in the years 1945–1948. The text examines the role of the army and military institutions in this process, the status of military settlers and the system of mutual links between military and civilian institutions dealing with military settlement. The article presents the overall organizational effort related to military settlement, difficulties accompanying settlers, problems of cooperation between military institutions and civil administration and the scale of military settlement against the background of the nationwide settlement action. The action of military settlement took place in extremely difficult conditions (e.g. migration and resettlement of the Polish and German population, or war damage). Despite this, between 1945 and 1948, about 534,000 people with the status of military settlers (including demobilized soldiers, as well as members of their families and families of fallen soldiers) settled in the so-called Recovered Territories. Of these, fewer than 180,000 people settled in the districts designated in June 1945 only for military settlements, while the vast majority (354,000) lived outside these districts. Nevertheless, the settlement of 180,000 people in border powiats can be considered a great success in the process of their development, conducive to better protection of the new Polish-German border. Military settlers played an important role in the process of settling the so-called Recovered Territories, because they constituted almost 12% of all settlers. Due to the extensiveness of the issue concerning the broadly understood Polish settlement in these lands in the first post-war years, the subject matter discussed in the article was limited to selected issues of military settlement, which were discussed on the basis of archival materials and Polish historiography related to the topic of this type of settlement.
Artykuł omawia zagadnienie osadnictwa wojskowego na tzw. Ziemiach Odzyskanych w latach 1945–1948. W tekście omówiono rolę wojska i instytucji wojskowych w tym procesie, status osadnika wojskowego oraz systemu wzajemnych powiązań instytucji wojskowych i cywilnych zajmujących się osadnictwem wojskowym. W artykule zaprezentowano całokształt wysiłku organizacyjnego związanego z osadnictwem wojskowym, trudności towarzyszące osadnikom, problemy współpracy instytucji wojskowych z administracją cywilną oraz skalę osadnictwa wojskowego na tle ogólnokrajowej akcji osiedleńczej. Osadnictwo wojskowe przebiegało w niezwykle trudnych warunkach (np. ruchy migracyjne i przesiedleńcze ludności polskiej i niemieckiej, czy zniszczenia wojenne), lecz mimo to na tzw. Ziemiach Odzyskanych osiedliło się w latach 1945–1948 około 534 tys. osób mających status osadnika wojskowego (wliczając w to zdemobilizowanych żołnierzy, jak i członków ich rodzin oraz rodziny po poległych żołnierzach). Spośród nich, w powiatach wyznaczonych w czerwcu 1945 r. wyłącznie dla osadnictwa wojskowego osiedliło się 180 tys. osób, podczas gdy zdecydowana większość (354 tys.) zamieszkała poza tymi powiatami. Tym niemniej, osiedlenie 180 tys. osób w powiatach przygranicznych można uznać za duży sukces w procesie ich zagospodarowania, sprzyjający zarazem lepszej ochronie nowej granicy polsko-niemieckiej. Osadnicy wojskowi odegrali ważną rolę w procesie zasiedlania tzw. Ziem Odzyskanych, bowiem stanowili niemal 12% wszystkich osadników. Z uwagi na obszerność zagadnienia dotyczącego szeroko rozumianego osadnictwa polskiego na tych ziemiach w pierwszych latach powojennych – poruszaną w artykule tematykę ograniczono zasadniczo do wybranych zagadnień osadnictwa wojskowego, które omówiono w oparciu o materiały archiwalne oraz dorobek polskiej historiografii związanej z tematem tego typu osadnictwa.
Źródło:
Zeszyty Wiejskie; 2023, 29; 211-238
1506-6541
Pojawia się w:
Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hierarchia Kościoła rzymskokatolickiego wobec Ziem Odzyskanych w latach 1945–1951 – wybrane perspektywy
The attitude of the Roman Catholic Church hierarchs towards The Recovered Teritories in the years 1945–1951 – the selected perspectives
Autorzy:
Cichocka, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1600833.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
the Roman Catholic Church
the Recovered Territories
in the years 1945– 1951
Kościół rzymskokatolicki
Ziemie Odzyskane
1945–1951
Opis:
Artykuł stanowi kolejną próbę rozważań na temat organizacji administracji kościelnej na terenach, które w 1945 roku przeszły z rąk niemieckich do polskich, nazywanych przez Polaków Ziemiami Odzyskanymi. Tym razem proponuje się ujęcie problemu z różnych perspektyw, polskiej i niemieckiej, które dotąd rozpatrywane były w literaturze ze względu na pretensje hierarchów niemieckich do polskiego prymasa Augusta Hlonda o sposób, w jaki dokonał zmian personalnych i granicznych jednostek kościelnych. Kontrowersje wśród badaczy z obu stron wciąż wzbudzają także specjalne uprawnienia nadane polskiemu prymasowi przez papieża Piusa XII. Zagadnienia te stwarzają interesującą możliwość ukazania, jak fakty historyczne mogą być różnie oceniane i interpretowane w zależności od punktu widzenia. Poza spojrzeniem polskim i niemieckim postanowiono dodatkowo zwrócić uwagę na dotąd niezbadany odbiór wydarzeń z okresu zaraz po drugiej wojnie światowej przez mieszkańców ziem, o które toczył się spór. Zbadano, na ile istotne były omawiane sprawy dla tworzącego się dopiero społeczeństwa Pomorza Zachodniego i jego adaptacji w nowym miejscu. Ważną dla tematu postacią, poza wspomnianym Piusem XII i Augustem Hlondem, był również prymas Stefan Wyszyński, ponieważ to za czasów sprawowania przez niego funkcji głowy Kościoła w Polsce podjęte zostały istotne decyzje dotyczące uregulowania sytuacji administracji kościelnej na Ziemiach Odzyskanych.
The article is another attempt to consider the subject of the organization of church administration in areas which in 1945 were transferred from German into Polish hands, called by Poles The Recovered Territories. This time, the problem of the Polish and German perspectives has been discussed, which has been so far considered in the literature for the sake of complains of German hierarchs to the Polish primate August Hlond, about the way in which he made personal and border changes of ecclesiastical units. The controversies, among scholars on both sides, are still raged by special privileges conferred on the Polish primate by Pope Pius XII. These issues provide an interesting opportunity to show how historical facts can be evaluated and interpreted differently depending on the point of view. Apart from the Polish and German views, it was also decided to draw attention to the previously unexplored reception of events, from the period immediately after the Second World War, by the inhabitants of the land in dispute. It was examined how important the discussed issue were for the newly formed society of West Pomerania and its adaptation in the new place. In addition to the mentioned Pius XII and August Hlond, the primate Stefan Wyszyński was also an important figure, because during the time of him being the head of the Church in Poland important decisions were made to regulate the Church’s administrative situation in the Recovered Territories.
Źródło:
Studia Maritima; 2017, 30; 223-251
0137-3587
2353-303X
Pojawia się w:
Studia Maritima
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Okoliczności likwidacji Ministerstwa Ziem Odzyskanych
Autorzy:
Strauchold, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29521034.pdf
Data publikacji:
2015-04-15
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Ziemie Odzyskane
Ziemie Zachodnie i Północne
Polska Partia Robotnicza
polityka imigracyjna
autochtoni
osadnicy
stalinizm
Recovered Lands
western and northern lands
Polish Workers’ Party
integration policies
natives
settlers
Stalinism
Opis:
As a result of falsified legislative elections to the Sejm in early 1947. Communist Polish Workers’ Party received almost the full political power in Poland. Legally opposition, placed in the Polish Peasant Party and illegal, anti-communist political and military structures clearly weakened, were unable to influence the situation in the country. During 1947 and 1948 were promoted top-down thesis that had been successfully resolved all issues related to the integration so called Recovered Territories with the rest of the country. Incorporated in 1945 Eastern German territories. It was not true, but such views formed part of the fight against the Stalinist leadership of the PPR with the leader of the Communists ‘national’ Władysław Gomułka. During 1948, his political position has been marginalized. As the leader of PPR and head of the Ministry of Recovered Territories had lost the ability to influence the situation in the western and northern regions. At the beginning of 1949. Ministry was closed despite the many unresolved lands new problems
Infolge der gefälschten Wahlen zum „Legislativen Sejm“ (Sejm Ustawodawczy) Anfang 1947 gewann die kommunistische Polnische Arbeiterpartei (Polska Partia Robotnicza, kurz: PPP) fast die gesamte politische Macht in Polen. Die legale Opposition, die sich in der Polnischen Bauernpartei (Polskie Stronnictwo Ludowe, kurz: PSL) sammelte, sowie illegale, antikommunistische politische und bewaffnete Strukturen verloren merklich an Kraft und waren nicht in der Lage, auf die Situation im Staat Einfluss zu nehmen. Im Verlauf der Jahre 1947 und 1948 wurde „von oben” die These lanciert, dass alle Fragen im Zusammenhang mit der Integration der sog. Wiedergewonnenen Gebiete mit dem übrigen Staat zu einer positiven Lösung gebracht worden seien. Es handelt sich um die 1945 einverleibten deutschen Ostgebiete. Dies entsprach nicht der Wahrheit, aber solche Ansichten passten zu dem Kampf der stalinistischen Leitung der PPP mit dem Anführer der „einheimischen” Kommunisten, Władysław Gomułka. Im Verlauf des Jahres 1948 wurde dessen politische Position marginalisiert. Als Anführer der PPP und Leiter des Ministeriums für die Wiedergewonnenen Gebiete büßte er die Möglichkeit ein, auf die Situation in den West- und Nordgebieten Einfluss zu nehmen. Anfang 1949 wurde das Ministerium für die Wiedergewonnenen Gebiete aufgelöst, obwohl viele Probleme in den neuen Gebieten noch nicht gelöst waren.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2015, 287, 1; 111-120
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Separate Regulations Regarding the Recovered Territories in the Law of People’s Poland
Odrębne regulacje dotyczące Ziem Odzyskanych w prawie Polski Ludowej
Autorzy:
Eckhardt, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033324.pdf
Data publikacji:
2021-03-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Polska Ludowa
Ziemie Odzyskane
ziemie zachodnie i północne
Ministerstwo Ziem Odzyskanych
realny socjalizm
People’s Poland
Recovered Territories of Poland
western and northern territories of Poland
Ministry of the Recovered Territories (Poland)
really existing socialism
Opis:
The paper contains an analysis of those legal regulations of the People’s Poland which were specific to the Recovered Territories and an attempt to answer the question of why such regulations were created. The following sources of law are discussed: legal acts devoted entirely to the Recovered Territories; legal acts applied to the entire territory of Poland in which some provisions were devoted exclusively to regulating the situation in these areas; legal acts that formally applied to the entire territory of Poland, but in the Recovered Territories their regulations were of particular importance. The internal regulations of the Ministry of the Recovered Territories were also examined.
Artykuł zawiera analizę regulacji prawnych Polski Ludowej odrębnych dla Ziem Odzyskanych oraz próbę odpowiedzi na pytanie, dlaczego takie przepisy były tworzone. Omówiono następujące źródła prawa: akty prawne w całości poświęcone Ziemiom Odzyskanym; akty prawne obowiązujące na terenie całej Polski, w których część przepisów odrębnie regulowała sytuację na tych terenach, a także takie akty prawne, które formalnie dotyczyły całej Polski, ale na Ziemiach Odzyskanych ich znaczenie było szczególne. Przebadano również wewnętrzne przepisy Ministerstwa Ziem Odzyskanych.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2021, 94; 45-63
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Museums of the lost “german east”. The conditions of operating and the evolution of exhibitions in the Polish-German context
Muzea utraconego „niemieckiego wschodu”. Warunki działania i ewolucja wystaw w kontekście polsko-niemieckim
Autorzy:
Sacha, Magdalena Izabella
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1932990.pdf
Data publikacji:
2018-05-31
Wydawca:
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
Tematy:
“German East”
eastern German museums
paragraph 96 of the Federal Expellee Law (1953)
Recovered Territories
„niemiecki Wschód”
muzea wschodnioniemieckie
paragraf 96. Ustawy o wypędzonych (1953)
Ziemie Odzyskane
Opis:
In the article, the so-called eastern German museums and the way they operate is discussed in view of a document ratified by Bundestag in 2016. The document concerned the further action plan for implementing the provisions of paragraph 96 of the Federal Expellee Law of 1953, popularly referred to as a “cultural paragraph”. The term “German East” bears reference to the historic territories of German settlement prior to 1945, whose heritage is a focus of attention for museums as well as science and culture institutions in contemporary Germany. Those eastern German museums have been reviewed herein, whose interest lies, inter alia, in territories presently belonging to Poland: the East Prussian State Museum (Ostpreuβisches Landesmuseum) in Lüneburg, the West Prussian State Museum (Westpreuβisches Landesmuseum) in Warendorf, the State Museum of Pomerania (Pommersches Landesmuseum) in Greifswald, the Silesian Museum (Schlesisches Museum) in Görlitz.
Artykuł omawia tzw. muzea wschodnio -niemieckie oraz ich funkcjonowanie w świetle dokumentu przyjętego w 2016 r. przez Bundestag. Dokument dotyczył dalszego rozwoju działań przy realizacji paragrafu 96. Ustawy o wypędzonych z 1953 r., zwanego potocznie paragrafem kulturowym. Pojęcie „niemieckiego Wschodu” odnosi się do historycznych terenów osadnictwa niemieckiego przed 1945 r., których dziedzictwo jest tematem pracy placówek muzealnych, instytucji naukowych i upowszechniających kulturę we współczesnych Niemczech. W przeglądzie omówiono bliżej muzea wschodnioniemieckie, których obszarem zainteresowania są m.in. tereny obecnie należące do Polski: Krajowe Muzeum Prus Wschodnich (Ostpreuβisches Landesmuseum) w Lüneburgu, Krajowe Muzeum Prus Zachodnich (Westpreuβisches Landesmuseum) w Warendorfie, Krajowe Muzeum Pomorskie ( Pommersches Landesmuseum) w Gryfii, Muzeum Śląskie (Schlesisches Museum) w Görlitz.
Źródło:
Muzealnictwo; 2018, 59; 68-78
0464-1086
Pojawia się w:
Muzealnictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ludność rodzima znad jezior Łebsko i Gardno w publicystyce polskiej w latach 1960-1989
The Native Populace of the Lands Surrounding the Lakes Łebsko and Gardno in the Polish journalism in 1960–1989.
Autorzy:
Mastalerz-Krystjańczuk, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591135.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Slovincians
historical policy
Kluki
plans for the western border
Polish journalism
Recovered Territories
native populace
Słowińcy
polityka historyczna
myśl zachodnia
publicystyka polska
Ziemie Odzyskane
ludność rodzima
Opis:
Artykuł dotyczy ewolucji obrazu ludności rodzimej znad jezior Gardno i Łebsko zwanej słowińską w publicystyce polskiej. Opracowanie odnosi się do okresu, w którym wygasały najostrzejsze konflikty między ludnością napływową a rodzimą, aż do lat osiemdziesiątych XX wieku, gdy „sprawa słowińska” zakończyła się wraz z wyjazdem ostatnich rodzimych mieszkańców Kluk do Niemiec. Najczęściej podejmowane w tym temacie wątki w publicystyce to: poczucie przynależności narodowej Słowińców, ich asymilacja w polskim środowisku, sytuacja gospodarcza Kluk, skansen w Klukach – powstanie, rozbudowa, cele.
The article concerns the evolution of the image of the native populace from the area of the lakes Gardno and Łebsko known as the Slovincians in the Polish journalism. The paper focuses on the period during which the most intense conflict between the native and extraneous populace would fade – with its finale in the 1980s, when the “Slovincian question” has ended with the departure of the last native inhabitants of Kluki to Germany. The most commonly appearing notions regarding this topic are: the sense of national belonging of the Slovincians, their assimilation in the Polish environment, the economic situation of Kluki, the open museum in Kluki – its founding, development and goals.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2017, 3; 167-190
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 22

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies