Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "jidysz" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    Möglichkeiten und Grenzen der Fragebogenmaterialien des „Language and Culture Archive of Ashkenazic Jewry“ am Beispiel der Wortstellung von Verbpartikeln
    Potential and limits of the questionnaire materials from the “Language and Culture Archive of Ashkenazic Jewry” on the example of the word order of particle verbs
    Autorzy:
    Schäfer, Lea
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1592354.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Jiddisch
    Dialekte
    Partikelverben
    Dialektsyntax
    Wortstellungsvariation
    Yiddish
    dialectology
    particle verbs
    dialectsyntax
    Yiddish dialects
    Yiddish grammar
    Yiddish sentence array
    język jidysz
    dialekty
    przedrostki rozdzielne odczasownikowe w języku jidysz
    dialekty jidysz
    warianty szyku zdania
    Opis:
    Uriel Weinreichs Atlasprojekt ‚Language and Culture Archive of Ashkenazic Jewry‘ (LCAAJ, 1959–1972) hat einen einzigartigen Datensatz von Audioaufnahmen und Transkripten von Interviews mit jiddischen Sprechern geschaffen, deren Varietäten die mittlerweile größtenteils untergegangenen Dialekte von vor der Shoah repräsentieren. Der Beitrag zeigt, wie die schriftlichen Materialien der LCAAJ zur Beschreibung der jiddischen Grammatik verwendet werden können. Am Beispiel der Wortstellung von trennbaren Verbpartikeln zeigt sich, dass dialekt-syntaktische Analysen nicht zwangsläufig (geografische) Variationen aufweisen müssen, um linguistische Relevanz zu haben.
    Uriel Weinreich’s atlas project the “Language and Culture Archive of Ashkenazic Jewry” (LCAAJ, 1959–1972) has created an unique dataset of audio recordings and transcripts of interviews with Yiddish speakers whose varieties represent the former dialects from before the Shoah. This paper shows how the LCAAJ’s written materials can be used to describe the Yiddish grammar. Taking the example of word order of separable verb particles it shows that dialect-syntactic analyses do not have to show inevitably (geographical) variation to have linguistic relevance.
    Atlas języka i kultury Żydów aszkenazyjskich „Language and Culture Archive of Ashkenazic Jewry” (LCAAJ, 1959–1972) Uriela Weinreicha stanowi niepowtarzalny rejestr nagrań audiolingwalnych oraz transkrypcji wywiadów z rodzimymi użytkownikami języka jidysz, których różnorodność reprezentują byłe dialekty występujące przed i w trakcie zagłady. Artykuł ukazuje, w jaki sposób rejestr danych LCAAJ może zostać wykorzystany do opisu gramatyki języka jidysz. Na przykładzie szyku zdania z przedrostkami odczasownikowymi rozdzielnymi wykazano, że analizy dialektyczno-syntaktyczne niekoniecznie muszą wykazywać (geograficzną) różnorodność, aby posiadać lingwistyczne znaczenie.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2019, 28; 5-31
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Dos lid fun ojsgehargetn jidiszn folk" Jicchoka Kacenelsona jako forma autobiografii poety i narodu
    Yitskhok Katsenelson’s "Dos lid fun oysgehargetn yidishn folk" as an Autobiography of the Poet and his Nation
    Autorzy:
    Pawelec, Andrzej
    Sitarz, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1384941.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Katsenelson
    autobiography
    Yiddish
    Shoah
    Kacenelson
    autobiografia
    jidysz
    Zagłada
    Opis:
    Pieśń... Kacenelsona – jeden z najbardziej znanych dokumentów literackich czasów Zagłady – powstała w obozie internowania w Vittel, gdzie poeta znalazł się w ramach akcji Hotel Polski. W tej „ostatniej pieśni ostatniego Żyda” Kacenelson łączy swoją osobistą historię z historią całej wspólnoty, składając hołd „zamordowanemu narodowi żydowskiemu”. W niniejszym tekście autorzy skupiają się na mitopoetyckiej stronie utworu: na takiej konstrukcji własnej i narodowej biografii, która pozwala ocalić jakiś sens w sytuacji skrajnie tragicznej i beznadziejnej.
    Katsenelson’s Elegy – one of the most famous literary documents of the Shoah – was created in the Vittel internment camp, where the poet had been transported as part of ‘the Hotel Polski affair’. In this “last song of the last Jew” Katsenelson links his personal fate with the fate of the whole community, paying tribute to “the murdered Jewish people”. The authors focus on the mythopoetic aspect of the poem: on its goal – as a personal and national biography – to save the remnants of sense in an absolutely tragic and hopeless situation.
    Źródło:
    Autobiografia Literatura Kultura Media; 2017, 8, 1; 83-98
    2353-8694
    2719-4361
    Pojawia się w:
    Autobiografia Literatura Kultura Media
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    In pursuit of the rejected "Jew from the Golah”. On life and works of dr. Jacob (Kobi) Weitzner
    W poszukiwaniu odrzuconego „Żyda z Diaspory”. O życiu i działalności doktora Jakuba (Kobi) Weitznera
    Autorzy:
    Lewkowicz-Shenholz, Lior Ester
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/19322534.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    Yiddish
    Jew
    Diaspora
    Israeliness
    Second Generation
    Jewish Theatre
    Yiddish playwriter
    jidysz
    Żyd
    diaspora
    izraelskość
    drugie pokolenie
    teatr żydowski
    dramatopisarz w języku jidysz
    Opis:
    Since the establishment of the state of Israel in 1948 everything related to the Diaspora (“Golah”) such as culture, language, or mentality was considered despicable and Israelis tried to keep away from it. Dr. Jacob (Kobi) Weitzner a writer, playwright and Yiddish theater director. This article is not about his academic achievements or artistic works, but his seminal activity for the preservation of Jewish culture in the Diaspora.
    Od powstania państwa Izrael w 1948 roku wszystko co wiązało się z diasporą (Golah) – kultura, język czy mentalność – uważane było za niegodne szacunku i Izraelczycy starali się trzymać od tego z daleka. Doktor Jacob (Kobi) Weitzner był pisarzem, dramaturgiem i reżyserem teatru żydowskiego. Artykuł nie omawia jego osiągnięć akademickich czy twórczości artystycznej, lecz przełomową działalność na rzecz zachowania kultury żydowskiej w diasporze.
    Źródło:
    Lud; 2023, 107, 1; 274-286
    0076-1435
    Pojawia się w:
    Lud
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miejsce urodzenia po Zagładzie w poezji Rejzl Żychlińskiej – w stronę innego projektu tożsamościowego
    Birthplace after the Shoah in Rajzel Żychlińsky’s Poetry – Towards a Different Project of Identity
    Autorzy:
    Koprowska, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/699392.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    miejsce urodzenia
    tożsamość
    jidysz
    Rejzl Żychlińska
    Zagłada
    birthplace
    identity
    Yiddish
    Rajzel Żychlińsky
    Holocaust
    Opis:
    This article aims at exploring how the experience of the Shoah reorients a Jewish birthplace with regard to its symbolic and signifying potential, and, thereafter, conceptualises its impact on the identity. Precisely, this text attempts to describe and define the specificity of a birthplace after the Shoah, relying on Rajzel Żychlińsky’s poetry, still a marginal author writing in Yiddish. As it is shown, birthplaces depend on the duality which resurfaces at the precise moment of a homecoming: they are both spectral and real; this last fact is analysed in the text along with the project of dispersed identity, which the aforementioned binary inaugurates.
    Celem artykułu jest zbadanie, w jaki sposób pod wpływem doświadczenia Zagłady dokonuje się reorientacja symbolicznego i znaczeniowego wymiaru żydowskiego miejsca urodzenia, a następnie konceptualizacja jego tożsamościowego potencjału. Próba opisania i zdefiniowania specyfiki żydowskiego miejsca urodzenia po Zagładzie zostaje tu przeprowadzona na podstawie poezji Rejzl Żychlińskiej, wciąż mało znanej pisarki tworzącej w języku jidysz. Autorka analizuje podwójność miejsca urodzenia – jego fantomowość i realność – która ujawnia się w momencie powrotu, a także wynikający z niej projekt tożsamości rozproszonej.
    Źródło:
    Narracje o Zagładzie; 2019, 5; 66-84
    2450-4424
    Pojawia się w:
    Narracje o Zagładzie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miejsce urodzenia po Zagładzie w poezji Rejzl Żychlińskiej – w stronę innego projektu tożsamościowego
    Birthplace after the Shoah in Rajzel Żychlińsky’s Poetry – Towards a Different Project of Identity
    Autorzy:
    Koprowska, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/699404.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    miejsce urodzenia
    tożsamość
    jidysz
    Rejzl Żychlińska
    Zagłada
    birthplace
    identity
    Yiddish
    Rajzel Żychlińsky
    Holocaust
    Opis:
    This article aims at exploring how the experience of the Shoah reorients a Jewish birthplace with regard to its symbolic and signifying potential, and, thereafter, conceptualises its impact on the identity. Precisely, this text attempts to describe and define the specificity of a birthplace after the Shoah, relying on Rajzel Żychlińsky’s poetry, still a marginal author writing in Yiddish. As it is shown, birthplaces depend on the duality which resurfaces at the precise moment of a homecoming: they are both spectral and real; this last fact is analysed in the text along with the project of dispersed identity, which the aforementioned binary inaugurates.
    Celem artykułu jest zbadanie, w jaki sposób pod wpływem doświadczenia Zagłady dokonuje się reorientacja symbolicznego i znaczeniowego wymiaru żydowskiego miejsca urodzenia, a następnie konceptualizacja jego tożsamościowego potencjału. Próba opisania i zdefiniowania specyfiki żydowskiego miejsca urodzenia po Zagładzie zostaje tu przeprowadzona na podstawie poezji Rejzl Żychlińskiej, wciąż mało znanej pisarki tworzącej w języku jidysz. Autorka analizuje podwójność miejsca urodzenia – jego fantomowość i realność – która ujawnia się w momencie powrotu, a także wynikający z niej projekt tożsamości rozproszonej.
    Źródło:
    Narracje o Zagładzie; 2019, 5; 66-84
    2450-4424
    Pojawia się w:
    Narracje o Zagładzie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Nowy rok, nowe kłopoty. Trzeba się znów wypłakać przed towarzyszem Gołombem”
    “New Year, new troubles. One must dump on comrade Golomb again”
    Autorzy:
    Szyba, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1385041.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Jewish schools
    Jewish secular culture
    Yiddish
    shtetl
    szkoły żydowskie
    świecka kultura żydowska
    jidysz
    sztetl
    Opis:
    W nowojorskim archiwum YIVO zachował się zbiór listów z lat 1926–1927, wysłanych przez absolwentów należącego do Centralnej Żydowskiej Organizacji Szkolnej Żydowskiego Seminarium Nauczycielskiego w Wilnie do dyrektora placówki Abrahama Gołomba. W listach tych opisują oni dokładnie warunki swojej pierwszej pracy, przekazując unikatowe informacje dotyczące zarówno życia danego miasteczka i panujących w nim stosunków społecznych, jak i funkcjonowania konkretnej szkoły. W artykule podjęta została próba odtworzenia sytuacji żydowskiej szkoły świeckiej z wykładowym językiem jidysz w Wysokim Litewskim w oparciu o listy trojga nauczycieli tej placówki: Eugeniusza Braudego, Morducha Kahanowicza i Ejdli Segałowicz.
    The YIVO Archive in New York contains a number of letters from the years 1926–1927, which were sent by students of the Yiddish Teachers’ Seminary in Vilnius to its director, Abraham Gołomb. In this correspondence they describe the conditions of their new workplace and the character of work in their particular school, whilst also giving unique information about life in the shtetl and social relations there. In this article I try to reconstruct the life of a secular Jewish school with Yiddish as a medium of instruction in Wysokie Litewskie by using letters written by three teachers from a school there: Eugeniush Braude, Mordukh Kahanowitsh and Eydla Segalovitsh.
    Źródło:
    Autobiografia Literatura Kultura Media; 2017, 8, 1; 151-169
    2353-8694
    2719-4361
    Pojawia się w:
    Autobiografia Literatura Kultura Media
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polsko-żydowskie pogranicze językowe – stan i perspektywy badań
    The Polish-Jewish language borderland – the state and perspectives of research
    Autorzy:
    Krasowska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594033.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    pogranicze językowe
    język hebrajski
    język jidysz
    polszczyzna Żydów
    language borderland
    Hebrew
    Yiddish
    Polish language of Jews
    Opis:
    Polsko-żydowskie pogranicze językowe powstało w wyniku zetknięcia się ograniczonej terytorialnie jednojęzycznej kultury polskiej z wielojęzyczną i aterytorialną kulturą żydowską. W wyniku tego zetknięcia doszło do szeregu interferencji językowych, a także do ukształtowania się socjolektu mieszanego (polszczyzny Żydów) i języka mieszanego (jidysz – zgodnie z teorią slawocentryczną). Artykuł poświęcony jest omówieniu stanu polskich rozważań nad wzajemnymi wpływami polsko- -żydowskimi w dziedzinie językowej i ogólnemu zarysowaniu perspektyw badawczych, zwłaszcza w obrębie socjolingwistyki historycznej i dialektologii kontrastywnej.
    The Polish-Jewish language borderland was created as a result of the meeting of the territorially limited monolingual Polish culture with the multilingual and aterritorial Jewish culture. As a result of this encounter, a number of linguistic interferences and a mixed sociolect (Jewish Polish) and mixed language (Yiddish – according to the Slavocentric theory) emerged. This article discusses the state of Polish reflections on the mutual Polish-Jewish influences in the linguistic field and outlines general research perspectives, especially in the context of historical sociolinguistics and contrastive dialectology.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 149-171
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pierwsza lekcja hebrajskiego. Transgresja tożsamościowa Żydów polskich od końca XIX do połowy XX wieku
    First Hebrew Lesson. The Identity Transgression of Polish Jews from the Late Nineteenth to the Mid-Twentieth Century
    Autorzy:
    Sroka, Łukasz Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2233828.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    język hebrajski
    język jidysz
    Żydzi
    Polska
    Izrael
    transgresja
    tożsamość
    Hebrew
    Yiddish
    Jews
    Polska
    Israel
    transgression
    identity
    Opis:
    Pod koniec XIX w. narodził się ruch syjonistyczny, który postulował odbudowę siedziby narodowej Żydów. W synergii z rozwojem idei syjonistycznej i odbudową państwowości żydowskiej znajdował się proces przywrócenia języka hebrajskiego do codziennego użytku. Hebrajski stał się bramą do Izraela. Pierwsza lekcja hebrajskiego uruchamiała proces inicjacji do nowej kultury. Przysposobieniu języka hebrajskiego towarzyszyła transgresja tożsamościowa, która skutkowała przekroczeniem wielu granic wyznaczanych wcześniej przez powiązane z językami diaspory normy kulturowe. Proces ten nie zawsze był szybki i jednoznaczny. Nierzadko towarzyszył mu stan zawieszenia pomiędzy dawnym i nowym stylem życia, przyzwyczajeniami i wymogami towarzyszącymi aklimatyzacji do nowych warunków życia w Izraelu.
    The Zionist movement, born at the end of the nineteenth century, called for the establishment of an independent state for the Jews. The development of the Zionist idea and the restoration of Jewish statehood was accompanied by restoring Hebrew into a language of daily use. Hebrew became the gateway to Israel. The first Hebrew lesson triggered the process of initiation into the new culture. The adoption of Hebrew was accompanied by an identity transgression that crossed many boundaries set by cultural norms associated with Diaspora languages. This process was not always quick and unambiguous. It was not infrequently accompanied by a state of limbo between old and new lifestyles, habits and requirements accompanying acclimatization to new living conditions in Israel.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2022, 54, 4; 85-108
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kokebe, Czutyk, dos Gesl i inne. Żydowskie toponimy Lublina
    Kokebebe, Tshutik, dus Gesl and More. Yiddish Toponyms of Lublin
    Autorzy:
    Nazaruk, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2116689.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Akademia Zamojska
    Tematy:
    Yiddish
    Lublin
    toponyms
    World War II
    source
    oral history
    jidysz
    toponimy
    II wojna światowa
    źródło
    historia mówiona
    Opis:
    Artykuł analizuje przedwojenne toponimy miasta Lublina w języku jidysz, ich rodzaje, znaczenie i etymologię. Chociaż polscy Żydzi używali unikalnych wspólnych nazw jidysz dla ulic i miejsc w miastach, w których mieszkali, poszukiwanie takich nazw jest często utrudnione ze względu na brak istotnych źródeł. Jednak w przypadku Lublina dwa ważne artykuły na temat toponimów jidysz, autorstwa miejscowych badaczy żydowskich – Josefa Hernhuta i Jakowa Kojfmana, ukazały się w jidyszowym czasopiśmie „Jidysz far ale” (Jidysz dla wszystkich) na krótko przed wybuchem II wojny światowej. Artykuł uzupełnia typologię Hernhuta i Kojfmana o badania oparte na ustaleniach lubelskiej prasy jidysz, przekazach ustnych i innych pomniejszych źródłach.
    The paper analyses pre-war Yiddish toponyms of the city of Lublin, their types, meaning and etymology. Although Polish Jews used to use unique common Yiddish names for streets and places in cities and towns they lived in, researching such names is often difficult due to the lack of essential sources. In the case of Lublin, however, two important papers on the subject of Yiddish toponyms, penned by local Jewish researchers – Yosef Hernhut and Yakov Koyfman, were published in a Yiddish journal “Yidish far ale” (Yiddish for Everyone) shortly before the outbreak of the Second World War. The paper supplements Hernhut’s and Koyfman’s typology with research based on findings in Lublin Yiddish press, oral histories and other minor sources.
    Źródło:
    Studia Żydowskie. Almanach; 2020, 10, 9-10; 87-98
    2083-5574
    Pojawia się w:
    Studia Żydowskie. Almanach
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Correspondence in Yiddish between personel in Red Army and their relatives during Soviet German war, 1941-1945
    Autorzy:
    Smilovitsky, Leonid
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2116907.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-31
    Wydawca:
    Akademia Zamojska
    Tematy:
    Yiddish
    correspondence
    pogrom of Jews
    anti-Semitism
    World War II
    jidysz
    korespondencja
    pogrom Żydów
    antysemityzm
    II wojna światowa
    Opis:
    Letters in Yiddish represent a special phenomenon in the war correspondence. They differed from the letters in the general flow of correspondence by a number of features. The fate of the Jews who after the Nazi invasion in the summer of 1941 were put on the brink of extinction gave them an especially dramatic color. In the frontline and in the rear the Soviet Jews were experiencing anti-Semitism on the part of both the authorities and the local population. The correspondence in Yiddish reflects all these problems and gives a notion of the actual state of affairs. The article is based on several tens of letters in Yiddish written in 1941-1945 and sent from the areas of evacuation to the front and back.
    Szczególnym zjawiskiem w korespondencji wojennej są litery w jidysz. Różniły się one od listów w ogólnym obiegu korespondencji szeregiem cech. Szczególnie dramatycznych barw nadał im los Żydów, którzy po najeździe hitlerowskim latem 1941 r. znaleźli się na skraju zagłady. Na froncie i na tyłach sowieccy Żydzi doświadczali antysemityzmu zarówno ze strony władz, jak i miejscowej ludności. Korespondencja w jidysz odzwierciedla wszystkie te problemy i daje wyobrażenie o stanie faktycznym. Artykuł powstał na podstawie kilkudziesięciu listów w języku jidysz napisanych w latach 1941-1945 i wysłanych z obszarów ewakuacji na front i tyły.
    Źródło:
    Studia Żydowskie. Almanach; 2015, 5, 5; 133-143
    2083-5574
    Pojawia się w:
    Studia Żydowskie. Almanach
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rachela Bojmwoł. Szkic do portretu
    Rachel Boymvol. A study for a portrait
    Рахиль Баумволь. Портретный очерк
    Autorzy:
    Kisiel, Marian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1921499.pdf
    Data publikacji:
    2017-11-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Рахиль Баумволь
    идиш
    поэзия
    сказки
    Израиль
    Rachela Bojmwoł
    jidysz
    poezja
    bajki
    Izrael
    Rachel Boymvol
    Yiddish
    poetry
    fables
    Israel
    Opis:
    The paper delineates the history of Rachel Boymvol — a poetess, and an author of aphorisms, fables both for children and adults, and a compendium concerning Yiddish idiomatics. Her life — from the fascination with communism in the 1930s to facing persecutions in 1940s and 1950s, and emigration to Israel in 1971 — is one of the many fates of Russian writers of Jewish descent. Previously a noteworthy fabulist, published in millions of volumes, this later forgotten author is slowly regaining her place within Russian literature after 2000.
    Статья посвящена творчеству Рахили Баумволь — поэтессы, автора афоризмов, сказок для детей и для взрослых, компендиума идиоматики языка идиш. Ее жизнь — от увлечения коммунизмом в 30-е годы XX столетия, вплоть до преследований в годы 40–е и 50–е и эмиграцию в Израиль в 1971 году — это одна из многих судеб российских писателей еврейского происхождения. Когда-то известная писательница, которая издавала свои сказки миллионными тиражами, потом забытая, с трудом воссоздает свое место в русской литературе после 2000 года.
    Źródło:
    Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze; 2017, 27; 87-97
    0208-5038
    2353-9674
    Pojawia się w:
    Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Warsaw and Yiddish: Europe’s Once Largest Jewish City
    Warszawa i jidysz: o niegdyś największym europejskim mieście żydowskim
    Warschau und Jiddisch: Einiges über die einst größte jüdische Stadt in Europa
    Autorzy:
    Kamusella, Tomasz Dominik
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27315960.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    ethnolinguistischer Nationalismus
    Jiddisch
    Sprachpolitik
    Schriftpolitik
    Warschau
    jidysz
    nacjonalizm etnicznojęzykowy
    polityka językowa
    polityka pisma
    Warszawa
    ethnolinguistic nationalism
    language politics
    politics of script
    Warsaw
    Yiddish
    Opis:
    Prior to the Katastrofe (Yiddish for ‘Holocaust’), Warsaw was the world’s capital of Yiddishland, or the Ashkenazic civilization of Yiddish language and culture. In the terms of absolute numbers of Jewish inhabitants, at the turn of the 20th century, New York City surpassed Warsaw. Yet, from the perspective of cultural and political institutions and organizations, Warsaw remained the center of Europe’s Jewish life. This article offers an overview of the rise of Warsaw as such a center, its destruction during World War II, and the center’s partial revival in the aftermath, followed by its extinction, which was sealed with the antisemitic ethnic cleansing of Poland’s last Jewish communities in 1968. Twenty years after the fall of communism, beginning at the turn of the 2010s, a new awareness of the Jewish facet of Warsaw’s and Poland’s culture and history has developed during the past decade. It is a chance for a new opening, for embracing Jewish culture, Yiddish and Judaism as inherent elements of Polish culture and history This country’s history and culture was not created exclusively by Catholics, as ethnonationalists are wont to claim incorrectly. Hence, the essay is intended to serve as a corrective to this anachronistic preconception.
    Vor der Katastrofe (jiddisch für „Holocaust“) fungierte Warschau als Welthauptstadt Jiddischlands oder der aschkenasischen Zivilisation der jiddischen Sprache und Kultur. In Bezug auf die absolute Anzahl jüdischer Einwohner überholte New York City um die Wende des 20. Jahrhunderts Warschau. Aus Sicht kultureller und politischer Institutionen und Organisationen blieb Warschau jedoch das Zentrum des jüdischen Lebens in Europa. Dieser Artikel bietet einen Überblick über den Aufstieg Warschaus als ein solches Zentrum, seine Zerstörung während des Zweiten Weltkriegs und die teilweise Wiederbelebung des Zentrums nach 1945, gefolgt von seiner Auslöschung, die mit der antisemitischen ethnischen Säuberung der letzten jüdischen Gemeinden in Polen 1968 besiegelt wurde. Zwanzig Jahre nach dem Fall des Kommunismus, beginnend um die Wende des ersten Jahrzehnts des 21. Jahrhunderts, hat sich im letzten Jahrzehnt ein neues Bewusstsein für die jüdische Facette der Kultur und Geschichte Warschaus und Polens entwickelt. Es ist eine Chance für eine neue Öffnung, für die Anerkennung der jüdischen Kultur, des Jiddischen und des Judentums als inhärente Elemente der polnischen Kultur und Geschichte. Die Geschichte und Kultur dieses Landes wurde nicht ausschließlich von Katholiken geschaffen, wie Ethnonationalisten gerne fälschlicherweise behaupten. Der Aufsatz soll daher als Korrektiv zu diesem anachronistischen Vorurteil dienen.
    Przed Katastrofe (jid. Holokaust) Warszawa była światową stolicą Jidyszlandu, czyli aszkenazyjskiej cywilizacji języka i kultury jidysz. Pod względem liczby ludności żydowskiej na przełomie XIX i XX wieku Nowy Jork prześcignął Warszawę. Z punktu widzenia instytucji oraz organizacji kulturalnych i politycznych Warszawa pozostała jednak centrum życia żydowskiego w Europie. Niniejszy artykuł przedstawia formowanie się Warszawy jako takiego centrum, dzieje jego zniszczenia podczas II wojny światowej oraz częściowego odrodzenia się centrum po roku 1945, a następnie jego zaniknięcia, które zostało przypieczętowane antysemicką czystką etniczną ostatnich polskich społeczności żydowskich w roku 1968. Dwadzieścia lat po upadku komunizmu, począwszy od przełomu pierwszej dekady XXI wieku, czyli w ciągu ostatniej dekady, wykształciła się nowa świadomość żydowskiego wymiaru kultury i historii Warszawy oraz Polski. Stanowi to szansę na nowe otwarcie, na przyjęcie i pełną akceptację kultury żydowskiej, jidysz i judaizmu jako nieodłącznych elementów polskiej kultury i historii. Historia i kultura tego kraju nie zostały stworzone wyłącznie przez katolików, jak błędnie twierdzą etnonacjonaliści, dlatego też niniejszy esej ma służyć jako korekta tego uprzedzenia naznaczonego przez alogiczny anachronizm polskiej narracji etniczno-nacjonalistycznej.
    ט אַ בסטראַ ק:ט: ֿפאַ ר דער קאַ טאַ סטראָ פע )ייִדיש ֿפאַ ר ’חורבן‘(, האָ ט וואַ רשע ֿפונקציאָ נירט ווי די וועלט-הויּפטשטאָ ט ֿפון ייִד�י אידישע באוווינער, אין די אָ נהייב פון די 02 יאָ רהונדערט, ניו יארק סיטי איז איבער ווארשע. אָ בער ֿפון דער ּפערסּפעקטיוו ֿפון קולטורעלע און ּפאָ ליטישע אינסטיטוציעס און אָ רגאַ ניזאַ ציעס, איז וואַ רשע ֿפאַ רבליבן דער צענטער ֿפון אייראָ ּפעישן ייִדישן לעבן. דער אַ רטיקל אָ פפערס אַ ן איבערבליק פון די העכערונג פון וואַ רשע ווי אַ זאַ אַ צענטער און זייַן צעשטערונג בעשאַ ס דער צווייטער וועלט מלחמה. דערנאָ ך ווערט דער טיילווײַ ז אויֿפלעב ֿפון דעם צענטער אַ נאַ ליזירט נאָ ך .1945 צום באַ דויערן, האָ ט די אַ נטיסעמיטישע עטנישע רייניקונג ֿפון די לעצטע ייִדישע קהילות אין ּפוילן אין 1968 חרוֿב געווען דעם צענטער. נאָ כן ֿפאַ ל ֿפון קאָ מוניזם, האָ ט זיך אין די לעצטע יאָ רצענדליק אַ נטוויקלט אַ נײַ ער באַ וואוסטזיין וועגן דער ייִדישער אויסמעסטונג ֿפון דער קולטור און געשיכטע ֿפון וואַ רשע און ּפוילן. דאָ ס איז אַ געלעגנהייט ֿפאַ ר אַ נײַ ער עֿפענונג, צו אַ רומנעמען די ייִדישע קולטור, ייִדיש און ייִדישקייט ווי אײַ נגעבונדענע עלעמענטן ֿפון דער ּפוילישער קולטור און געשיכטע. די געשיכטע און קולטור פון דעם לאַ נד איז נישט באשאפן אויסשליסלעך דורך קאַ טהאָ ליקס, ווייַל עטהנאָ נאַ טיאָ נאַ ליסץ זענען נישט פאָ דערן פאַ לש. דעריבער, דער עסיי איז בדעה צו דינען ווי אַ קערעקטיוו צו דעם אַ נאַ כראָ ניסטיק ּ
    Źródło:
    Wortfolge. Szyk Słów; 2022, 6; 1-29
    2544-4093
    Pojawia się w:
    Wortfolge. Szyk Słów
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O relacjach żydowsko-chrześcijańskich w twórczości Szaloma Asza (1880-1957)
    Jewish-Christian relations in the works of Sholem Asch (1880-1957)
    Autorzy:
    Gluba-Pieprz, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2116818.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-31
    Wydawca:
    Akademia Zamojska
    Tematy:
    Shalom Asz
    Yiddish
    Nobel Prize
    Jewish-Christian relations
    Jewish culture
    Judeo-Christian society
    Szalom Asz
    jidysz
    Nagroda Nobla
    relacje żydowsko-chrześcijańskie
    kultura żydowska
    społeczeństwo judeochrześcijańskie
    Opis:
    Refleksja nad stosunkami żydowsko-chrześcijańskimi jest jednym z najważniejszych tematów twórczości Szaloma Asza. Genialny autor literatury jidysz, dwukrotnie nominowany do Nagrody Nobla, urodził się w Kutnie w 1880 roku. W swoich pracach autobiograficznych wspominał o swoim dzieciństwie w małej społeczności żydowsko-chrześcijańskiej. Asz zauważył, że okres ten wpłynął na jego literaturę, światopogląd i zaangażowanie społeczne. Przez ponad 50 lat, aż do śmierci w 1957 r., był propagatorem pojednania judeochrześcijańskiego, do czego nawoływał w swoich tekstach.
    The reflection on Jewish-Christian relations is one of the most significant topics of Sholem Asch’s work. The brilliant author of Yiddish literature, twice nominated for the Noble Prize was born in Kutno in 1880. In his autobiographical works, he mentioned his childhood in a small Jewish-Christian community. Asch noticed that this period influenced his literature, worldview, and his social commitment. For more than 50 years, until he died in 1957, he was a propagator of Judeo-Christian reconciliation, to which he exhorted through his texts.
    Źródło:
    Studia Żydowskie. Almanach; 2018, 8, 7-8; 63-74
    2083-5574
    Pojawia się w:
    Studia Żydowskie. Almanach
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zur Syntax des anaphorischen, medialen und lexikalischen Reflexivspronomens im Deutschen und im Polnischen im Vergleich mit ausgewählten Beispielen aus dem Jiddischen
    The syntax of the anaphoric, medial and lexical reflexive pronoun in German and Polish in comparison with selected examples from Yiddish
    Autorzy:
    Ochmańska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1592263.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    anaphorisches ‚sich‘
    mediales ‚sich‘
    lexikalisches ‚sich‘
    Jiddisch
    Generative Transformationsgrammatik (GTG)
    Reflexivkonstruktionen
    Reflexivpronomen
    Anaphoric ‚-self‘
    medial ‚-self‘
    lexical ‚-self‘
    Yiddish
    transformational-generative grammar (TGG)
    Reflexive Constructions
    Reflexive Pronouns
    anaforyczne ‚się‘
    medialne ‚się‘
    leksykalne ‚się‘
    język jidysz
    gramatyka generatywno-transformacyjna
    konstrukcje zwrotne
    zaimki zwrotne
    Opis:
    Im Beitrag wird unter Bezugnahme auf die Darstellung der Funktionen des Reflexivpronomens laut Reis und Haider das Funktionieren des Reflexivpronomens im Deutschen und im Polnischen besprochen, wobei angeführte Beispiele für die Stellung des Reflexivpronomens in beiden Sprachen zugleich mit Reflexivkonstruktionen im Jiddischen verglichen werden. Damit beabsichtigt der Artikel nachzuweisen, dass die generative Erklärung des Phänomens von anaphorischen, lexikalischen und medialen Reflexivkonstruktionen universal für die deutsche, polnische und jiddische Sprache ist.
    W artykule omówiono funkcjonowanie zaimka zwrotnego w języku niemieckim i polskim w odniesieniu do opisu funkcji zaimka zwrotnego według Reis i Haidera, przy czym przykłady podane dla pozycji zaimka zwrotnego w obu językach porównano z konstrukcjami zwrotnymi w języku jidysz. Artykuł ma zatem na celu udowodnienie, że generatywny sposób wyjaśnienia zjawiska anaforycznych, leksykalnych i medialnych konstrukcji zwrotnych jest uniwersalny dla języka niemieckiego, polskiego oraz jidysz.
    In this article, the functioning of the reflexive pronoun in German and Polish is discussed with reference to the presentation of the functions of the reflexive pronoun according to Reis and Haider. The examples given for the position of the reflexive pronoun in both languages are compared with reflexive constructions in Yiddish. Thus, the article aims to prove that the generative explanation of the phenomenon of anaphoric, lexical and medial reflexive constructions is universal for the German, Polish and Yiddish languages.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2020, 29; 173-185
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies