- Tytuł:
-
Kamienie żarnowe do rozcierania rud ze stanowiska nr 8 w Dąbrowie Górniczej - Łośniu
Ore-grinding quern-stones found at site no. 8 in Dąbrowa Górnicza - Łosień - Autorzy:
-
Garbacz-Klempka, A.
Karwowski, Ł.
Rozmus, D. - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/122179.pdf
- Data publikacji:
- 2016
- Wydawca:
- Politechnika Wrocławska. Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii. Instytut Górnictwa
- Tematy:
-
hutnictwo wczesnośredniowieczne
hutnictwo srebra
hutnictwo ołowiu
archeometalurgia
kamienie żarnowe do mielenia rudy
produkcyjne stanowisko archeologiczne Dąbrowa Górnicza-Łosień st 8
ore-grinding quern-stones
early medieval metallurgical settlement in Dąbrowa Górnicza-Łosień
archaeometallurgy
early medieval smelting of lead
early medieval smelting of silver
X-ray fluorescence
spectrometry
XRF
petrographic research - Opis:
-
Przedstawiony komunikat jest pierwszym opracowaniem kamieni żarnowych znalezionych we wczesnośredniowiecznej (druga polowa XI w oraz druga połowa XII w.) osadzie hutniczej w Dąbrowie Górniczej – Łośniu, związanej z wydobyciem i wytopem ołowiu i srebra. Wybór kamieni żarnowych został poddany badaniom petrograficznym, a dwa zabytki kamienne zbadano metodą spektroskopii fluorescencji rentgenowskiej (XRF) pod kątem obecności na powierzchni kamieni pierwiastków metalicznych. Jak stwierdzono ślady pierwiastków metalicznych obecne są w grudkach materiału obcego w stosunku do struktury kamienia, „wprasowanych” w istniejące w kamieniach żarnowych pory. Podsumowując można stwierdzić, że pochodzące z warstw wczesnośredniowiecznych (druga połowa XI do drugiej połowy XII w.) kamienie żarnowe oznaczone jako zabytek 166/III/w. 31 oraz zabytek 139/IX w. 92 służyły do mielenia rudy. Świadczy o tym zestaw pierwiastków charakterystycznych dla rudy cynku i ołowiu z domieszką srebra odkrytych w porach kamienia żarnowego. Gdyby to była glejta (PbO) nie stwierdzono by śladów cynku i srebra. Kamienie żarnowe odkryte w warstwach średniowiecznych związanych z pochodzącym z przełomu XIII / XIV w. dworem, mogły natomiast służyć do mielenia zboża na mąkę.
The following notice constitutes the first treatment of quern-stones found in the early medieval (second half of the 11th c. and the second half of the 12th c.) metallurgical settlement in Dąbrowa Górnicza-Łosień, associated with the extraction and smelting of lead and silver. A selection of the quern-stones was subjected to petrographical research, and two stone monuments were examined by means of X-ray fluorescence spectrometry (XRF) in order to seek the presence of metallic elements on the surface of the stone. It was established that traces of metallic elements occur in the lumps of material which is alien in reference to the structure of the stone. These traces are “ingrained” in the pores of the quern-stones. In conclusion, one may state that the quern-stones derived from early medieval strata (second half of the 11th c. until the second half of the 12th c.) marked as monument 166/III/w. 31 and monument 139/IX w. 92 were used to grind ores. Testimony to this is furnished by the set of elements peculiar to zinc and lead ore with admixtures of silver that were found in the pores of a quern-stone. If this were massicot (PbO), no traces of zinc or silver would have been found. The quern-stones discovered in the early-medieval strata associated with the court dating back to the turn of the 14th century may have been used to grind wheat into flour. - Źródło:
-
Hereditas Minariorum; 2016, 3; 177-191
2391-9450
2450-4114 - Pojawia się w:
- Hereditas Minariorum
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł